USD 2.7086
EUR 3.1783
RUB 3.4210
Tbilisi
ისტორიული ბუმერანგი - დიდ ბრიტანეთს აზიელები მართავენ
Date:  623

ეგვიპტის ყოველდღიურ გაზეთ „ალ-მასრი ალ-იოუმში“ (Al-Masry Al-Youm // المصري اليوم) დაბეჭდილია სტატია სათაურით „დიდ“ ბრიტანეთს აზიელები მართავენ“ (ავტორი - აბდულ ლატიფ ალ-მანავი), რომელშიც მინიშნებულია, რომ ინდოეთ-პაკისტანს შორის ინდოსტანზე, ძველ ბრიტანულ ინდოეთში „მომხდარი ომი“ დღევანდელ დიდ ბრიტანეთშიც შეიძლება "განმეორდეს".

ხამზა იუსუფი, პაკისტანური წარმოშობის მქონე პოლიტიკოსი, ამ ცოტა ხნის წინათ შოტლანდიის პირველ მინისტრად იქნა არჩეული. შოტლანდია დიდ ბრიტანეთში ავტონომიის უფლებით სარგებლობს, აქვს სეპარატისტული განზრახვები, მაგრამ სიტუაცია მეტ-ნაკლებად წყნარი იყო. თუმცა, როგორც ჩანს, ამიერიდან ასე აღარ იქნება. ხამზა იუსუფის შოტლანდიის პრემიერრად არჩევის შემდეგ, აზიელები გაერთიანებული სამეფოს პოლიტიკური კონტროლის გზას დაადგნენ.

დიახ, ეს ისეთი მნიშვნელობის მქონე მოვლენაა, რომელიც, ნებით თუ უნებლიედ, ფიქრებს აღძრავს, განსაკუთრებით იმასთან დაკავშირებით, რომ ბრიტანეთის კონსერვატიული პარტიის ლიდერი, ქვეყნის პრემიერ-მინისტრი რიში სუნაკი წარმოშობით ინდოელია. ამრიგად, მსოფლიოს უძველესი დემოკრატიული ტრადიციების მქონე ქვეყნის ორი მთავრობის სათავეში ორი აზიელი დგას.

ხამზა იუსუფმა თავისი „გამარჯვების“ სიტყვაში განაცხადა, რომ იგი იქნება იმ თაობის ლიდერი, რომელიც შოტლანდიას დიდი ბრიტანეთის შემადგენლობიდან გამოიყვანს და დამოუკიდებლობას გამოაცხადებს. მან ხაზი გაუსვა, რომ შოტლანდიელი ხალხისათვის დამოუკიდებლობას ჰაერივით სასიცოცხლო მნიშვნელობა აქვს - დღეს ყველაზე მეტად, ვიდრე ოდესმე. ხამზა იუსუფი დიდი მხარდაჭერით სარგებლობს აწ უკვე გადამდგარი შოტლანდიის პირველი მინისტრის ნიკოლ  სტერჯენის მხრიდან, რომელიც მასში თავის პოლიტიკურ მემკვიდრეს ხედავს დიდი ბრიტანეთისაგან შოტლანდიის ჩამოშორების საქმეში.

მაგრამ, როგორც ჩანს, რიში სუნაკის მთავრობა ხამზა იუსუფს ამის შესაძლებლობას არ მიცემს. რიში სუნაკი კატეგორიულად არის წინააღმდეგი იმ რეფერენდუმისა, რომელიც, სავარაუდოდ, შოტლანდიაში 2023 წლის ოქტომბერში უნდა ჩატარდეს. მისი თქმით, ხამზა იუსუფის საქმიანობაში მთავარი პრიორიტეტი ეკონომიკა და სოციალური დაცვა უნდა იყოს და არა პოლიტიკა და რეფერენდუმები დამოუკიდებლობისათვის.

დამოუკიდებელი შოტლანდიის მომხრეებმა ხამზა იუსუფი - პირველი მუსლიმანი ისტორიაში - პირველ მინისტრად აირჩიეს და ფსონი მასზე დადეს იმ იმედით, რომ პაკისტანელი დაინტერესებული იქნება  სუვერენიტეტის იდეის რეალიზება განახორციელოს.

მაგრამ შეძლებს თუ არა ხამზა იუსუფი იმას, რაც მისმა წინამორბედებმა ვერ მოახერხეს? განსაკუთრებით გასული წლის ნოემბერში დიდი ბრიტანეთის უმაღლესი სასამართლოს დადგენილების შემდეგ, რომლის თანახმად, შოტლანდიის მთავრობას დამოუკიდებლობის რეფერენდუმის ჩატარების უფლება არ აქვს, თუ ამის ნებართვას უშუალოდ ცენტრალური ხელისუფლებისაგან - დიდი ბრიტანეთის მთავრობისგან არ მიიღებს. შეძლებს თუ არა ხამზა იუსუფი მილიონობით შოტლანდიელის ოცნების შესრულებას, გახდება თუ არა იგი გმირი და არ მიიღებს მხედველობაში იმ შედეგებს, რაც დამოუკიდებლობას მოჰყვება? ხომ არ დაემსგავსება მისი მოქმედება ბრექსიტის დროინდელ პოლიტიკურ „ციებ-ცხელებას“, როცა ევროკავშირიდან გასვლის შედეგებზე ცოტა თუ ფიქრობდა?

ხამზა იუსუფის სურვილი ბრიტანეთის შემადგენლობიდან გასვლის მიზნით გვახსენებს იმ ფაქტს, რაც გასული საუკუნის შუახანებში მოხდა - პაკისტანის გამოყოფას ინდოეთისაგან ეთნიკური ომის შედეგად, რომელმაც მოულოდნელად იფეთქა მუსლიმანებსა და ინდუისტებს შორის და რომელმაც ათასობით ადამიანის სიცოცხლე იმსხვერპლა.

ხამზა იუსუფს პაკისტანური წარმომავლობა აქვს, რიში სუნაკს კი ინდური. ალბათ, მათი ეროვნების ასეთი დამთხვევა, სავარაუდოდ, შემთხვევითია, მაგრამ ეს პარალელი უნებლიედ გვახსენებს ტავს იმ დისკუსიების დროს, რომელიც შოტლანდიაში მიმდინარეობს...

რა თქმა უნდა, ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ისტორია განმეორდება, მაგრამ უეჭველია ერთი რამ: მსოფლიო იცვლება და ჩვენ ამ ტრანსფორმაციის საზღვრები არ ვიცით.

analytics
კრემლს ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - გიორგი კობერიძე
დღევანდელი რუსული ბეჭდური პრესა ივლისის თვეში ეკონომიკური ვითარების დამძიმებაზე საუბრობს - რაც რუსეთის დახურული სისტემის პირობებში საკმაოდ იშვიათი მოვლენაა. გაზეთები აღნიშნავენ, რომ: საშუალოდ 12%-ით მოხდა რუსეთში კომუნალურები გადასახადების ზრდა. გაძვირდა პურის ფასიც, არადა ხორბლის ფასი გაიაფდა. მშენებლობის ბიზნესი დაეცა და ქარხნები იხურება.
 
მიზეზი? მუშახელის კატასტროფული დეფიციტი ბაზარზე, რასაც ადამიანური რესურსების კლების ხარჯზე ემატება მოთხოვნის ბუნებრივი შემცირება - რუსების ნაწილი ფრონტზე კვდება, ნაწილი კი ქვეყნიდან გარბის. დარჩენილი კვალიფიციური მუშახელი კი სამხედრო ინდუსტრიაშია მობილიზებული. იაფ ხორბალს რუსეთი თავის მოკავშირეებს საბითუმო ფასებში ყიდის, ხოლო ბაზარზე შემოსავლის შესანარჩუნებლად კრემლთან დაახლოებული პურის მსხვილი მეწარმეები მის ფასს ზრდიან.
 
ამას კი ემატება სანქციები. დღეს ევროპის მხრიდან სანქციების მე-18 პაკეტი დამტკიცდა, რომელიც რუსეთის ნავთობისა და გაზის ინდუსტრიას ურტყამს. 47.6 დოლარი - ესაა ის თანხა, რომელზე ძვირადაც ნავთობს არ შეიძენს ევროკავშირი და ბრიტანეთი რუსეთისაგან, რომელსაც გათვლა 60 დოლარზე ჰქონდა. კრემლს რომ მყარი მოგება ჰქონდეს 70 დოლარად უნდა ჰყიდდეს ბარელს. სანქციების მიხედვით ნორდ სტრიმების გაზსადენები აღარ ამუშავდება. ამას ემატება რუსულ ჩრდილოვან ფლოტზე დევნაც, რომელიც სხვა ქვეყნების დროშის ქვეშ მცურავი ხომალდების დახმარებით ცდილობდა რუსული ნავთობის ევროპაში გაყიდვას და სანქციების გვერდის ავლას.
 
ამ ფონზე მნიშვნელოვანია ისიც, რომ რუსეთში ტოტალიტარული მმართველობა კიდევ უფრო უჭერს მოსახლეობას: ქვეყანაში 5500 აკრძალული საიტი, მუსიკა, საინფორმაციო საშუალება, კოდური სიტყვა, ფილმი და გამოთქმაა, რისი მოძიებაცა და ნახვაც არ შეიძლება, მათ შორის არც VPN-ის გამოყენებით. თუ ნახავ ჯერ დაგაჯარიმებენ, შემდეგ ჯერზე კი პასუხისგებაში მისცემენ შენს თავს.
 
მზარდი ინფლაციისა და ძირითადი რესურსების სამხედრო წარმოებასა თუ ფრონტზე მობილიზების ფონზე ეკონომიკური პერსპექტივა კარგად არ გამოიყურება. არსებობს ვარაუდი, რომ გვიანი შემოდგომიდან რუსეთი კიდევ უფრო მეტი ბანკნოტების დაბეჭდვას აპირებს.
 
მუშახელის დეფიციტის ფონზე ინდური პრესა საუბრობდა პოტენციურ გეგმაზე, რომლის მიხედვითაც რუსეთი წლის ბოლომდე მილიონი ინდოელი მუშახელის რეკრუტირებას აპირებს, თუმცა ამ ამბავმა რუსეთში დადებითი რეაქცია არ გამოიწვია, რის გამოც რუსეთის შრომის მინისტრმა აღნიშნული ინფორმაცია უარყო. მიუხედავად ამისა, მარტო წელს რუსეთში 71,817 ინდოეთის მოქალაქეზე გაიცა ოფიციალური სამუშაო ნებართვა. ეს რაც ლეგალურად ჩანს, და რაც არა ის კიდევ სხვაა. ინდოელების გარდა რუსეთში დიდი რაოდენობით არიან შუა აზიელები და ჩინელები.
 
ამ ვითარებაში ფრონტზე რუსეთის ვითარება არასახარბიელოა. დონეცკის მონაკვეთზე მომარაგების გზას უკვე ეწოდა "სიკვდილის ხაზი", სადაც უკრაინული დრონები ყველაფერს ბომბავენ რაც კი გადაადგილდება. მიუხედავად ამისა, რუსეთი არ წყვეტს ცოცხალი ძალის მობილიზებას და დონეცკის ოლქის დასავლეთ ნაწილში, პოკროვსკის სექტორზე დაწოლას. რუსეთის მხრიდან ყველა გათვლა ისეთი იყო, რომ პოკროვკი ჯერ 2024 წლის ბოლომდე უნდა აეღოთ, შემდეგ 2025 წლის მარტამდე, ახალი თარიღი 2025 წლის 9 მაისი იყო, შემდეგ კი ამ სექტორზე დაწყებული შეტევის ერთი წლის თავი, ანუ ივლისი. მაგრამ ერთი წლის თავზე რუსები ჯერ კიდევ არ არიან ქალაქის ფარგლებში შესულები. ზოგადად პოკროვკისაკენ გაჭრას რუსები 2024 წლის თებერვლიდან ცდილობენ, ავდიივკას დაცემის შემდეგ.
 
დასავლური მედია ამბობს, რომ რუსული ზაფხულის შეტევის მხოლოდ პირველი ფაზა ვიხილეთ ჯერ და რომ მეორე ფაზა ჯერ კიდევ წინააო. ისინი 150 ათას დამატებით რუს, კორეელ და სხვა ქვეყნებიდან დაქირავებულ სამხედროებზე საუბრობენ და ახალი მიმართულებით გაჭრას არ გამორიცხავენ, ან ძველ სექტორებზე მათ გადანაწილებასა და უკრაინულ პოზიციებზე დაწოლის გაძლიერებას.
 
კრემლი ტრამპის მიერ მიცემულ 50 დღიან ვადას მაქსიმალური შეტევისათვის გამოიყენებს და ამაში უცნაური არაფერია. მთავარია რამხელა იქნება მსხვერპლი და გამოფიტვა. როგორც ამერიკის სახელმწიფო მდივანმა აღნიშნა, მხოლოდ წელს რუსეთს 100 ათასი მოკლული ჰყავს. მან ხაზი გაუსვა ფაქტს, რომ საუბარია მოკლულ სამხედროებზე და არა დაჭრილებზე, დაშავებულებზე ან ტყვეებზე. რუსეთი წლებია იმით პოზიციონირებს, რომ თითქოს ბოლო სამხედრომდე და ბოლო საკვებამდე შეუძლია იომოს. ასეთი რამ არცერთ სახელმწიფოს არ შეუძლია, მაგრამ კრემლს რომ ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - ეს უკვე ვნახეთ. და ისიც ნათელია, რომ ახლა ომს სერიოზული გამოფიტვის სახე აქვს მიღებული, რის გამოც დამატებითი მოთამაშეებისა და სახელმწიფოების ირიბი ჩართვა კიდევ უფრო მზარდია.
 
პუტინმა ისიც კარგად იცის, რომ ომის შეწყვეტა სხვა მიზეზითაცაა საშიში - ამდენი სამხედროსა და ციხეებიდან გამოსული, თუ მობილიზებული კრიმინალის რესოციალიზაცია ძალიან რთული იქნება, მით უფრო გართულებული ეკონომიკური ვითარებიდან გამომდინარე. თუმცა ყველაფერს აქვს თავისი ზედა ზღვარი - ეკონომიკის გამძლეობასაც, მსხვერპლის რაოდენობასაც და გამარჯვების რწმენასაც.
 
See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way