USD 2.7270
EUR 3.1287
RUB 3.4745
თბილისი
ისრაელმა ერთი წლის განმავლობაში "ჰეზბოლას" მთელი სამხედრო და პოლიტიკური ელიტა გაანადგურა - გიორგი კობერიძე
თარიღი:  1486
ისრაელმა ერთი წლის განმავლობაში "ჰეზბოლას" მთელი სამხედრო და პოლიტიკური ელიტა გაანადგურა. გუშინდელი საჰაერო იერიში ჰეზბოლას მეთაურების თითქმის სრული განეიტრალებით დასრულდა. მანამდე კი პეიჯერების აფეთქებითა და დამიზნებითი მკვლელობებით საშუალო და ქვედა რგოლი გამოეთიშა პროცესს.
ნასრალას ჰეზბოლას ხელმძღვანელი 1992 წლიდან ხდება, მას შემდეგ რაც მისი წინამორბედი, აბას ალ მუსავი საავიაციო დარტყმით მოკლეს. მაგრამ ნასრალას წონა და და გავლენები განსაკუთრებით დიდი იყო, განსაკუთრებით მას შემდეგ რაც 2000 წელს ისრაელმა სამხრეთ ლიბანი დატოვა (1985 წლიდან ჰქონდა დაკავებული), ხოლო 2006 წელს ჰეზბოლას სრული დამარცხება ისრაელმა ვერ შეძლო. ნასრალამ ჰეზბოლა რეგიონის ერთ-ერთ ყველაზე გავლენიან ტერორისტულ ორგანიზაციად აქცია, სამხრეთ და აღმოსავლეთ ლიბანის კონტროლი მოიპოვა და ირანის თანხმობით შექმნა სამხედრო პლაცდარმები სირიაში, ერაყსა და იემენში. პრაქტიკულად ჰეზბოლა იქცა ბევრად უფრო ანგარიშგასაწევ ძალად, ვიდრე თავად ლიბანის არმია იყო. სწორედ ჰეზბოლას დახმარებით გადარჩა სირიის დიქტატორი ბაშარ ალ ასადი დამხობას. ჯერ კიდევ რუსეთის ჩარევამდე.
ნასრალა განსაკუთრებით დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდა საინფორმაციო და მედია კამპანიას და თავის ირგვლივ ქარიზმის შექმნას. მან ეს ყველაფერი წლების განმავლობაში წარმატებით შეძლო. ლიბანში პრესის მნიშვნელოვანი ნაწილი სწორედ ჰეზბოლას მიერ იყო კონტროლირებადი.
ნასრალამ ჰეზბოლას ლეგიტიმაცია მოახერხა ლიბანში. მისმა გავლენებმა ლიბანის პოლიტიკის ყოველდღიურ წარმართვაზე მნიშვნელოვანი კვალი დატოვა. პრაქტიკულად მთავრობის წარმომადგენლების არჩევა ჰეზბოლას თანხმობის გარეშე ვერ ხერხდებოდა.
ჰეზბოლა პოლიტიკურ მოწინააღმდეგეებს პირდაპირ ანადგურებდა. 2005 წელს მათ ქვეყნის ყოფილი პრემიერიც კი მოკლეს. ჰეზბოლას მანამდე განხორციელებული აქვს ფრანგულ და ამერიკულ ბაზებზე ტერორისტული თავდასხმა, აშშ-ს საელჩოზე თავდასხმა, ბუენოს აიერესში ისრაელის საელჩოზე თავდასხმა, ბულგარეთში, ბურგასის აეროპორტზე თავდასხმა და სხვა დანაშაულები, მათ შორის ათობით ადამიანის გატაცება, მკვლელობა, იარაღით ვაჭრობა და სხვა.
ერთი წლის განმავლობაში 11 ათასი რაკეტა და დრონი ისროლა ჰეზბოლამ ისრაელის წინააღმდეგ სამხრეთ ლიბანიდან. ამ ფონზე ისრაელის მხრიდან ნასრალას როგორც უნარიანი ლიდერისა და მისი საკომუნიკაციო ქსელის განადგურება ჰეზბოლას ბრძოლისუნარიანობას კრიტიკულად ამცირებს.
ისრაელს გადაწყვეტილი აქვს მისი ორი მთავარი მეტოქე, 1. ჰამასი მაქსიმალურად გაანეიტრალოს და როგორც საფრთხე გრძელვადიანად გააქროს; 2. ჰეზბოლა ბრძოლისუნარიანობა მინიმუმამდე დაუქვეითოს და სამხრეთ ლიბანში საცეცხლე პოზიციები გაუნადგუროს. ჰეზბოლა ირანის მთავარი დასაყრდენი ძალაა რეგიონში. ირანსა და ლიბანის შიიტურ ნაწილში გლოვაა გამოცხადებული. მაგრამ ნასრალას მკლელობა სირიის სუნიტურ ნაწილში ზეიმით აღნიშნეს. ასევე ფარულად იზეიმა მოსახლეობის ნაწილმა ირანშიც. თუმცა ოფიციალური თეირანი კვლავ იმუქრება შურისძიებით, მაგრამ ჰამასის ლიდერის, ისმაილ ჰანიეს მკვლელობაზე პასუხგაუცემლობამ თეირანის გავლენები შეამცირა.
ახლა არაა გამორიცხული ისრაელმა ჰეზბოლას სამხედრო ობიექტების წინააღმდეგ კიდევ უფრო აქტიური საავიაციო კამპანია წამოიწყოს, სანამ რაიმე მოლაპარაკებაზე იქნება საუბარი. ეს ყველაფერი იმ ფონზე უფრო რეალისტურია, რომ ახლა ჰეზბოლას შიგნით ქაოსი და გაურკვევლობაა, საკომუნიკაციო ქსელი კი დაქვეითებული. არც სახმელეთო ოპერაციის ჩატარება ჩანს გამორიცხული. ეს მაშინ განხორციელდება თუკი ჰეზბოლას საცეცხლე წერტილების განადგურება და მისი ბრძოლისუნარიანობის მაქსიმალური დაქვეითება საავიაციო დარტყმებით ვერ მოხერხდა. მაგრამ ისრაელის მიზანი ჰეზბოლას იძულებაა შეწყვიტოს ისრაელის წინააღმდეგ ცეცხლი, ხოლო გრძელვადიანად, გამოეთიშოს ისრაელის წინააღმდეგ შემდგომ საბრძოლო მოქმედებებს. ისრაელი ფიქრობს რომ ამ ყველაფრის მიღწევა ან ინტენსიური დაბომბვის კამპანიით მიღწევა ან სახმელეთო ოპერაციითა და ჰეზბოლას ფაქტობრივი განადგურებით / კაპიტულაციით.
ანალიტიკა
რა არის პრინციპული მსგავსება ირანის ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსსა (IRGC) და რუსეთის ფედერალური უსაფრთხოების სამსახურს (ФСБ) შორის?

1. ირანისა და რუსეთის სპეცსამსახურების მთავარი პრიორიტეტი – პირადი გამდიდრება და „სახელმწიფო სახელმწიფოში“

IRGC მხოლოდ სპეცსამსახური არ არის – ეს გახლავთ უზარმაზარი ეკონომიკური იმპერია.
იგი აკონტროლებს მშენებლობის კომპანიებს (მაგალითად, გიგანტურ კონგლომერატს „ხათამ ალ-ანბია“), ბანკებს, სატელეკომუნიკაციო ფირმებს, პორტებსა და სასაზღვრო გამშვებ პუნქტებს. ირანელი უშიშროების თანამშრომლები იღებენ სახელმწიფო კონტრაქტებს კონკურსის გარეშე, არიან ჩართული კონტრაბანდაში (ნავთობი, სხვადასხვა საქონელი), ფულის გათეთრებაში და კერძო ბიზნესის რეკეტში.

ФСБ მხოლოდ სპეცსამსახური არ არის – ეს არის ერთ-ერთი მთავარი მოთამაშე საკუთრების გადანაწილებასა და ეკონომიკის კონტროლში.
ФСБ აქტიურად ეწევა ბიზნესის „კრიშავას“, ახორციელებს რეიდერულ დაპატრონებებს გაყალბებული სისხლის სამართლის საქმეების მეშვეობით, აკონტროლებს საბანკო სექტორსა და სახელმწიფო კორპორაციების ფინანსურ ნაკადებს. ФСБ-ის მაღალი თანამდებობის პირები და მათთან დაახლოებული პირები ხდებიან დოლარიანი მულტიმილიონერები და მილიარდერები.

შედეგი: როგორც IRGC, ისე ФСБ ქმნიან სისტემას, სადაც თანამდებობა ბიზნეს-აქტივად იქცევა. ამგვარად, მათი ხელმძღვანელობა პირადად არის დაინტერესებული არსებული რეჟიმის შენარჩუნებით.


2. პროფესიული დეგრადაცია და ძირითადი ფუნქციის ჩავარდნები

წლობით, ირანის ტერიტორიაზე ერთ-ერთი ქვეყნის (შეიძლება ითქვას, ლიხტენშტაინისაც კი) სპეცსამსახურები დაუსჯელად კლავდნენ ირანელ ბირთვულ ფიზიკოსებსა და IRGC-ის მაღალჩინოსნებს – ეს იყო კონტრდაზვერვის სრულმასშტაბიანი მარცხი.
2018 წელს „მოსადის“ აგენტებმა თეირანში მდებარე სპეციალური საცავიდან მოიპარეს ირანის ბირთვულ პროგრამასთან დაკავშირებული დაახლოებით 100 000 დოკუმენტი, საერთო წონით ნახევარი ტონა. თეირანის გულში, პირდაპირ IRGC-ის ცხვირწინ მოკლეს ჰამასის ლიდერი ისმაილ ჰანია.
IRGC-ის საჰაერო თავდაცვის ოპერატორმა, პანიკაში და შესაბამისი ამოცნობის სისტემის გარეშე, ჩამოაგდო უკრაინული სამგზავრო თვითმფრინავი.
ეს ყველაფერი მიუთითებს პროფესიონალიზმის უკიდურესად დაბალ დონეზე და კრიტიკულ სიტუაციაში მოქმედების უუნარობაზე. სწორედ ამიტომ, დღეს ისრაელის სპეცსამსახურები ირანში აკეთებენ რაც სურთ.

ФСБ კი ათწლეულებით ჯაშუშობდა უკრაინაში, აგენტებს ანთავსებდა სახელმწიფო სტრუქტურებში, ყიდულობდა მაღალჩინოსნებს. ომამდე, ФСБ-ის მეხუთე სამმართველომ ქვეყნის ხელმძღვანელობას მიაწოდა აბსოლუტურად მცდარი სურათი – თითქოს უკრაინელი ხალხი რუსულ არმიას ყვავილებით დახვდებოდა.
ეს იყო 21-ე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე დიდი დაზვერვითი მარცხი, რომელმაც კატასტროფული შედეგები მოიტანა.

ტერაქტი „კროკუს სიტი ჰოლში“: მიუხედავად დასავლური დაზვერვების წინასწარი გაფრთხილებისა და შიდა ინფორმაციით, ФСБ ვერ შეძლო რუსეთის ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე დიდი ტერაქტის აღკვეთა. ამ დროს მთელი რესურსი მიმართული იყო იმ ადამიანების დასაჭერად, ვინც პლაკატებს ატარებდა ან სოციალურ ქსელში კრიტიკულ პოსტებს წერდა.

დრონებით თავდასხმები მოსკოვზე, აფეთქებები ყირიმის ხიდზე, ოპერაცია „ობობა“ და შეტევები რუსული სამხედრო აეროდრომებზე ქვეყნის სიღრმეში – ყველაფერი ეს ცხადყოფს ФСБ-ის სრული უუნარობას შეასრულოს ქვეყნის დაცვის პირდაპირი ფუნქცია.

ФСБ-ის ჩავარდნებს დასასრული არ უჩანს.


3. ერთადერთი სფერო, სადაც ორივე სტრუქტურა „ეფექტიანია“ – საკუთარი ხალხის ჩახშობა

ФСБ და IRGC მშვენივრად ასრულებენ ერთ საქმეს – მშვიდობიანი პროტესტების ჩახშობას. ისინი ებრძვიან ქალებს ჰიჯაბის გარეშე და სტუდენტებს – პლასტმასის ჭიქებით ხელში.

IRGC და მისი დამხმარე „ბასიჯი“ არიან მთავარი იარაღი ირანში პროტესტების ჩასახშობად (2009, 2019, 2022 წწ.). ისინი უშიშრად იყენებენ ცეცხლსასროლ იარაღს უიარაღო მოქალაქეების წინააღმდეგ, ახორციელებენ მასობრივ დაპატიმრებებს, აწამებენ და აწყობენ საჯარო სიკვდილით დასჯებს.

ФСБ კი რუსეთის მთავარი რეპრესიული იარაღია. მათ გაანადგურეს პოლიტიკური ოპოზიცია, დამოუკიდებელი მედია, აყალბებენ საქმეებს ყველა იმ პირის წინააღმდეგ, ვინც არ ეთანხმება ხელისუფლების პოლიტიკას. მათ ქვეყანაში შიშის ატმოსფერო შექმნეს – რაც რეჟიმის სტაბილურობის ერთ-ერთი საყრდენია.


დასკვნა

IRGC და ФСБ კლასიკური მაგალითებია იმისა, რაც ხდება სპეცსამსახურებში ავტორიტარული რეჟიმების პირობებში:

  1. შერწყმა ხელისუფლებასთან – ისინი წყვეტენ სახელმწიფოს ინსტრუმენტად ყოფნას და თავად ხდებიან რეჟიმის შემადგენელი ნაწილი, მისი შეიარაღებული რგოლი.

  2. უარყოფითი შერჩევა – კარიერული წინსვლა განისაზღვრება არა პროფესიონალიზმით, არამედ ლოიალურობით და მზადყოფნით, შეასრულო დანაშაულებრივი ბრძანებები. კომპეტენტური, მაგრამ დამოუკიდებელი თანამშრომლები სისტემიდან გარიყულნი ხდებიან.

  3. პრიორიტეტების ცვლილება – ქვეყნის ან ხალხის უსაფრთხოების ნაცვლად, მთავარი ხდება ერთი ადამიანის ან ვიწრო ელიტის ინტერესების დაცვა (მაღლესი ლიდერი ირანში, პრეზიდენტი რუსეთში).


თუ მოკლედ ვთქვათ — ესენი არიან სპეცსამსახურები მხოლოდ სახელით. სინამდვილეში კი კორუფციული ძალაუფლების შენარჩუნების მექანიზმები.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.