მრავალი წელია, არქიტექტორი ირაკლი როსტომაშვილი ქალაქის წინაშე არსებულ პრობლემებზე ღიად საუბრობს. გამოცდილება, რაც მან  რამდენიმე წელი ქალაქის მთავარი არქიტექტორის პოზიციაზე მუშაობით მიიღო, პროფესიონალი არქიტექტორისთვის შეუფასებელია, თუმცა მის პროფესიულ კარიერაში იყო ყველა საფეხური და ყველა  ეტაპი, რაც დამწყებმა არქიტექტორმა უნდა გაიაროს.   

„ ყველა ხელისუფლება მტრად მთვლის, ამ დროს არავის მტერი არ ვარ.  ჩემთვის, როგორც არქიტექტორისთვის მნიშვნელოვანია  ქალაქის ინტერესების დაცვა და ამ პოზიციას არავის გულის მოსაგებად არ შევცვლი. უმეტესობის  პოზიციაა  გავაკეთოთ ბევრი, ჩემი პოზიციაა გავაკეთოთ - კარგი“ - ამბობს  ირაკლი როსტომაშვილი  და  საკუთარი პროფესიული გზის,  წარმატებების და რთული ეტაპების  შესახებ საუბრობს.

- ბატონო ირაკლი, რატომ გააკეთეთ არჩევანი არქიტექტორის პროფესიაზე?

- არქიტექტორობა პატარა ასაკიდან მინდოდა, ალბათ, ამიტომაც პროფესიული არჩევანის გაკეთების დროს, სხვა  პროფესიაზე არ მიფიქრია.  ჩემს ოჯახს არქიტექტურასთან არანაირი  შეხება არ ჰქონია, ბებია და ბაბუა ექიმები იყვნენ, დედა და მამა - ფიზიკოსები.  ბავშვობიდან ვხატავდი,  სამხატვრო სკოლაც მაქვს დამთავრებული. პატარა ასაკიდან მიტაცებდა  სამეცნიერო  ტექნიკური ლიტერატურა, ვკითხულობდი  ყველაფერს, რაც ხელში ჩამივარდებოდა, ისტორიულ  ლიტერატურაშიც კი, ჩემთვის წამყვანი იყო არქიტექტურული ნაწილი. პოლიტექნიკური ინსტიტუტის არქიტექტურულ ფაკულტეტზე ჩავაბარე. იმ პერიოდისთვის ეს იყო ერთ-ერთი  წამყვანი  უმაღლესი სასწავლებელი ტექნიკური მიმართულებით,  არქიტექტურის ფაკულტეტი კი არქიტექტურის  საუკეთესო სკოლა  საბჭოთა კავშირის მასშტაბით. ჩვენ გვყავდა ძალიან კარგი, მაღალი კვალიფიკაციის კადრები,  ქართველი ინჟინრები, კონსტრუქტორები  დაფასებული იყვნენ ქვეყნის მასშტაბით. ასეთი გამორჩეული ლექტორებით იყო დაკომპლექტებული არქიტექტურის ფაკულტეტი, შესაბამისად, სწავლის მაღალი დონე გვქონდა. ვმონაწილეობდით საერთაშორისო და საკავშირო კონკურსებში, სადაც ყოველთვის იმარჯვებდნენ ქართული სკოლის წარმომადგენლები. ჩემმა სადიპლომო ნამუშევარმა,  რომელიც მეგობართან ერთად გავაკეთე, დიპლომების საკავშირო კონკურსში პირველი ადგილი აიღო. დიპლომის თემა იყო გუდაურის სათხილამურო კომპლექსი. სწორედ იმ პერიოდში იწყებოდა გუდაურის განვითარება, მე ბავშვობიდან სათხილამურო სპორტში ვვარჯიშობდი,  ეს თემა ჩემთვის უცხო არ იყო, შესაბამისად მთელი სული და გული ჩავდე სადიპლომო ნაშრომში.

-  როგორ შედგა პროფესიული ნათლობა და რა იყო   თქვენი პირველი სამსახური?

-  პირველკუსელი გავხდი თუ არა მუშაობა დავიწყე სტუდენტთა საპროექტო ბიუროში, რომელსაც ვახტანგ დავითაია ხელმძღვანელობდა. 17 წლის  ბიჭი ვიყავი ამ სამსახურში გავიარე ყველა საფეხური. თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ მე  ვარ არქიტექტორი, რომელსაც  კარიერაში არ გამოუტოვებია არაფერი -   არც ერთი ეტაპი და არც ერთი ნაბიჯი. 1979 წელს, როდესაც  პირველი კურსი  დავამთავრე, შევიკრიბეთ მეგობრები და  წავედით უჯარმის ციხის რესტავრაციაზე. მთელი ზაფხული ვიმუშავე მუშად, ვეხმარებოდით პროფესიონალებს, რომლებიც ციხის გამაგრებაზე მუშაობდნენ. ჩემი ფუნქცია იყო  ცემენტის, საშენი მასალის ატანა. ორი თვის განმავლობაში  25 კილოიანი ტომრები ზურგით ამქონდა,  რომ დავთვალე რამდენიმე ტონა ცემენტი  მაქვს ატანილი (იცინის)  სტუდენტობის წლებში უჯარმის ციხის  გარდა ნამუშევარი ვარ ბოჭორმის, ხერთვისის ციხეების რესტავრაციაზე, ასევე  ხევსურეთში, გუდანის სოფლის განვითარების პროექტზე, რომელსაც ჩემი მეგობრის მამა  ირაკლი მარგიშვილი ხელმძღვანელობდა. იქ ძალიან  ჭირდა მუშა-ხელი.  მეგობრებთან ერთად  გავაკეთე 40 კაციანი ჯგუფი და წავედით  გუდანში, სადაც  ფიზიკურად,  მუშად ვმუშაობდით. ამ გამოცდილების დამსახურებაც არის, რომ  ყველაფრის გაკეთება შემიძლია.  ცხადია, კალატოზის მსგავსად  პროფესიონალურად ვერ გავაკეთებ, მაგრამ კედელს ავაშენებ, ისე ვერ გავლესავ, როგორც მლესავი, მაგრამ ლესვაც შემიძლია, ვიცი  შედუღება, ბურღვა, არმირება, სადურგლო სამუშაო. ძალიან ცუდია, როდესაც არქიტექტორმა ზეპირად, მხოლოდ თეორიულად იცის საქმე, ეს უფრო ახალი თაობის არქიტექტორებს ეხება.  მინახავს არქიტექტორი მუშას   რაღაცას  ეტყვის, მერე ის თავს იტეხს, ვერ იგებენ რა უთხრეს.  ისე პოლიტიკოსებმაც იციან ასე,  როდესაც კომუნალურ საკითხებზე იწყებენ ლაპარაკს, მაშინვე  ვხვდები, თავისი ხელით ლურსმანი რომ არ აქვთ ჩაჭედებული. ახლა  ხომ მოდაშია, ქორწილებში მეფე - პატარძალი რომ ცეკვას დგამენ.  რაც არ უნდა ივარჯიშონ, მაინც ხომ ეტყობათ, თავის დღეში არ უცეკვიათ, ეგრე არის ჩვენი პარლამენტარების საქმე, საარჩევნო პერიოდში ავარიულ სახლებზე და კომუნიკაციებზე  რომ იწყებენ ლაპარაკს (იცინის)  

არქიტექტორის პროფესიაში ძალიან მნიშვნელოვანია იმ თემის ცოდნა, რა მიმართულებითაც მუშაობ. ვინაიდან, ადამიანები ყველა სფეროში ერთნაირად კარგად ვერ ვერკვევით აუცილებელია მათი პროფესიული გამოცდილების გაზიარება და გამოყენება, ვისთვისაც პროექტი კეთდება. მაგალითად, როდესაც მუშავდება საავადმყოფოს პროექტი, მნიშვნელოვანია არქიტექტორი ესაუბროს  სამედიცინო პერსონალს, რათა გათვალისწინებული იყოს სამუშაო ციკლის და ტექნოლოგიური აღჭურვის დეტალები. მე მომიწია მუშაობა სპორტულ კომპლექსზე,  ფრენბურთის მოედნის პროექტზე, რა დროსაც ფრენბურთელებისგან მივიღე ყველა ინფორმაცია, რომ მათი საჭიროებები  გათვალისწინებული ყოფილიყო.

- 90 იან წლებში, როდესაც  ქვეყანაში მძიმე მდგომარეობა იყო, ალბათ, დარჩით უსაქმოდ.  მაშინაც არ გიფიქრით პროფილის შეცვლა?  

- არა, არ მიფიქრია. ეს იყო რთული პერიოდი, აქა იქ კერძო შეკვეთა თუ გამოჩნდებოდა სადმე,  ბინის ან რაღაც ასეთი, სხვა რა უნდა ყოფილიყო. არავის არაფრისთვის არ ეცალა, განსახვავებით საბჭოთა კავშირის პერიოდისგან, როდესაც არქიტექტურა ძალიან მოთხოვნადი იყო, არქიტექტორი კი - დაფასებული კაცი. შეიძლებოდა ვაკეში ვერ გეშოვა სამსახური, მაგრამ  თუ მოინდომებდი, საქმეს აუცილებლად იპოვიდი.  მახსოვს მაშინ გამოდიოდა ჟურნალი“ საბჭოთა კავშირის არქიტექტურა“, რომელიც გამოწერილი მქონდა. ბოლო გვერდზე ვაკანსიები იყო ხოლმე მითითებული, ციმბირის ქალაქებში პირდაპირ მთავარ არქიტექტორებს ეძებდნენ. თუ კარიერული წინსვლა გინდოდა, შეგეძლო წასვლა  მშვენიერ თანამდებობაზე, დატვირთული საქმით, ათასი სკოლა, ადმინისტრაციული შენობა, სავადმყოფო, სპორტული კომპლექსი შენდებოდა, მაგრამ  უნდა წასულიყავი კრასნოიარსკის ოლქში და მაშინ ამას ბევრი აკეთებდა.

გეპეის ვამთავრებდი, როდესაც  „მზიურის“ პროექტის განხორციელება დაიწყო. მაშინ ძალიან აქტუალური იყო ეს თემა „საქქალაქმშენსახპროექტში“ ირაკლი მასხარაშვილის ხელმძღვანელობით ჩამოყალიბდა ჯგუფი, რომელიც მუშაობდა ამ მიმართულებით, „მზიურის“ პროექტზე. მე და ჩემი ორი მეგობარი ამ ჯგუფში   მოვხვდით განაწილებით.  სამუშაო საკმაოდ ბევრი  გვქონდა  90 -იან წლებამდე, შემდეგ, როდესაც აირია ყველაფერი, არავის არაფერი აღარ სჭირდებოდა, არა თუ არქიტექტურა. მე, გია აბულაძემ კიდევ რამოდენიმე მეგობარმა გავაკეთეთ  დამოუკიდებელი საპროექტო  ფირმა, რომელიც იყო პირველი  შპს -  კომპანია „არსი“. ეს იყო 1989 წელს.  თავიდან ვმუშაობდით  პროექტირებაზე. მოგვიანებით გადავწყვიტეთ, აგვეღო სესხი და  ჩვენ თვითონ დაგვეწყო მშენებლობა. რომ ნახოთ ჩვენი კომპანიის და სხვა კომპანიების მიერ ბიუჯეტში შეტანილი გადასახადები, ნახავთ  როგორ ვმუშაობთ.  ჩვენ არ გვიყვარს სადღეგრძელოები, რასაც ვამბობთ იმას ვაკეთებთ. მაგალითად, ჩვენი კომპლექსია  შენი სახლი ჯიქიაზე, შენი სახლი კიკვიძის ბაღთან, შენი სახლი სამგორში, შენი სახლი ლისზე, შენი სახლი უნივერსიტეტის ქუჩაზე. თითქმის ყველა კომპლექსი  გავაკეთეთ  ძველ მიტოვებულ საბჭოთა ქარხნების ტერიტოტიებზე, ე.წ. ბრაუნფილდებზე., პრესტიჟულ უბნებში კი არ შევვარდნილვართ. ჩვენი აშენებულია სტუდქალაქის ტერიტორიაზე ორსართულიანი ბინების განაშენიანება. მთელი ყიფშიძის ქუჩა ასეთი უნდა ყოფილიყო, მაგრამ არ გამოვიდა. ქალაქის მთავარი არქიტექტორი ვიყავი, ჩემს თავს ვერ მივცემდი ათსართულიანი სახლის აშენების ნებართვას? მივცემდი, მაგრამ არ გავაკეთე.  ჩემს პრინციპებს  ვერაფრის გამო ვერ ვუღალატებდი.

- იყო პერიოდი, როდესაც მუშაობდით მუნიციპალურ  სამსახურში - იყავით მთაწმინდის გამგებელი, შემდეგ თბილისის მთავარი არქიტექტორი.  ეს  პერიოდი, როდესაც  თბილისი  განვითარების ახალ  ეტაპზე  გადადიოდა,  როგორც გამგებლის და არქიტექტორისთვის ალბათ დიდი გამოწვევა იყო.   

- მე სახელმწიფო სამსახურის ინტერესი არასდროს მქონია, არც არაფერს ვგეგმავდი, ისე აღმოვჩნდი ამ სამსახურში. პარიზში არქიტექტურულ გამოფენაზე მივდიოდით მე და გია აბულაძე, როდესაც ზურაბ ჟვანიამ დამირეკა და მითხრა, კრწანისის რაიონის გამგებლად უნდა წახვიდეო. ზურასთან კარგი ურთიერთობა მქონდა ბავშვობიდან, ჩვენი მშობლები მეგობრები იყვნენ. მამაჩემი ზურას მამის მეჯვარე და ზურას ნათლია იყო. ზურა გამოფენაზე მივდივარ, რა დროს გამგებლობაა მეთქი, ვუთხარი. სულ დეზერტირი მეძახა, ახლა ყველამ უნდა გავიჭირვოთ, საქმე გვაქვს გასაკეთებელიო (იცინის)   სხვა გზა არ მქონდა. დავთანხმდი, დამარწმუნა, რომ უნდა წავსულიყავი გამგებლად. მთაწმინდა-კრწანისის რაიონები  გაერთიანდა და გახდა უზარმაზარი მუნიციპალური ერთეული, შესაბამისად, საქმეც ძალიან ბევრი გვქონდა. არ ვიცი, ახლა გამგეობებში რა ხდება, 20 წელია მერიაში არ შევსულვარ, მაგრამ მაშინ გამგებელს ძალიან ბევრი ფუნქცია ჰქონდა, მას ნიშნავდა პრეზიდენტი. არ მგონია, ახლა გამგებელმა აიღოს ტელეფონი და დაურეკოს პარლამენტის თავმჯდომარეს, შინაგან საქმეთა მინისტრს, მაშინ სულ პირველ პირებთან ვიყავი  კონტაქტზე.   

მთაწმინდა - კრწანისი არ  იყო ჩემთვის უცხო უბანი, პირიქით, ძალიან მშობლიური იყო. მთაწმინდაზე, ჭავჭავაძის 9 ნომერში დავიბადე და გავიზარდე, 47 -ე სკოლაში ვწავლობდი, მერვე კლასის ჩათვლით იქ ვცხოვრობდი. მთაწმინდაზე  მყავდა  ისეთი მეგობრები,  კლასელები,  რომ, თანაკლასელები იყვნენ  ჩვენი მამები და ბებიებიც.  როდესაც გამგებელი ხარ იმ რაიონის, სადაც დაიბადე, ეს ათმაგი პასუხისმგებლობაა.  ერთ ისტორიას მოგიყვებით. ერთხელ ადგილობრივმა მაცხოვრებლებმა გადაკეტეს რუსთაველის და ჭავჭავაძის ქუჩის კვეთა  დენის გამო. რა თქმა უნდა სასწრაფოდ მივედი. დამხვდნენ გაბრაზებულები, სანამ დენი არ მოვა, არ დავიშლებითო. თქეში წვიმა მოდიოდა. უცებ ერთი ქალი გამოეყო შეჯგუფებულ ხალხს და მეუბნება, შენ ნინა ექიმის შვილიშვილი არ ხარო?! ამდენი წელი იყო გასული, რაც მე უკვე იქ აღარ ვცხოვრობდი, რაც ბებიაჩემი გარდაცვლილი იყო და მაინც ახსოვდა იმ ქალს ბებიაჩემი, რომელიც მთელი უბნის ექიმი იყო. ღამის ათ საათზე, თუ ვინმეს რამე წამოტკივდებოდა, აკაკუნებდა ბებიაჩემის და ბაბუაჩემის სახლის კარზე. ბებიაჩემის ხსენებამ „მიხსნა“. ჯერ ხომ გამიხარდა, იმ ხალხს ბებიაჩემი რომ ახსოვდა, მერე ამის გამო სიტყვაზე ისე მენდნენ და დაიშალნენ, იქიდან სასწრაფოდ დიდუბეში გავიქეცი, თავზე ხომ დავადექი და  ლამის საკუთარი ხელით გავაკეთე ტრანსფორმატორი, რომ სიტყვა არ გამეტეხა (იცინის)

5 წელი ვიყავი მთაწმინდა -კრწანისის  გამგებელი, დღესაც რომ გავიარო სოლოლაკში, მთაწმინდაზე, ახლაც მცნობენ იქაურები და თავიანთ პრობლემებს მიყვებიან...  ვეუბნები 25 წელია იქ აღარ ვმუშაობ ხალხო, აბა მე რა ვიცი, თუმცა სიმართლე გითხრათ,   დიდი  წვიმების დროს უცებ  გამახსენდება ხოლმე  ის ავარიული სახლები, რომელიც ჩემ დროს უკვე რთულ მდგომარეობაში იყო და ისევ მათზე მეფიქრება.   

2003 წელს, როდესაც ქალაქის მთავარი არქიტექტორი გავხდი, თბილისი ბევრი პრობლემის წინაშე იდგა. ამას რომ ვუყვებოდი მიხეილ  სააკაშვილს, ზურაბ  ჟვანიას და სხვებს, ერ ვიტყვი, რომ ეს თემები არ აწუხებდათ, მაგრამ მოიცა, ჯერ სხვა თემები გვაქვს გადასაწყვეტიო, მეუბნებოდნენ.  მათ ვუხსნიდი, რომ ეს პრობლემები ვერ „მოიცდიდა“, მაგრამ ვერაფერს შევცვლიდი, პრიორიტეტები სხვანაირად იყო გაწერილი.  საბჭოთა კავშირი იყო გეგმიური ეკონომიკის ქვეყანა იყო,  მიწა ეკუთვნოდა სახელმწიფოს. 2000 წლამდე დაიწყეს მიწების დამაგრება. 2000 წლამდე აუქციონიც კი არ იმართებოდა, გამოუწერდნენ ფურცელს და შენია მიწაო, ეუბნებოდნენ.   არ არსებობდა მცნება „წითელი ხაზები“, საკუთრება. ახლა ზოგიერთები რომ ლაპარაკობენ, რაში გვეხმარებოდნენ ევროპელებიო,  გერმანიის განვითარების  ბანკმა დააფინანსა თბილისის წითელი  ხაზების გამიჯვნის პროექტი ჯერ კიდევ 2004 წელს. ვიღაცისთვის, შეიძლება უფრო სანახაობრივი და ემოციური იყო უროთი მისული ჩინოვნიკი, რომელმაც უკანონო „გარაჟი„ დაანგრია, ვიდრე  ეს პროექტი, რა არის ახლა ამაში განსაკუთრენულიო, მაგრამ რეალურად  გამიჯვნის წითელი ხაზების პროექტი რომ არ გაკეთებულიყო, უწესრიგობა და ქაოსი მერე გენახათ. სპორტის სასახლის მიმდებარე ტერიტორია კერძო სახლებით იყო დასახლებული. სწორედ მაშინ დაიწყო კერძო ორგანიზაციების მოლაპარაკებები მოსახლეობასთან, ამ საკითხში მერია ვერ ჩაერეოდა. მერიას შეუძლია დაარეგულიროს განაშენინება, კერძო ინვესტორთან მოლაპარაკებებში ვერ ჩაერევა. მე ვამბობდი,  მოდით ავაშენოთ ისე, რომ ტერიტორიის ნაწილში აშენდეს  საცხოვრებელი სახლი  და მეორე ნაწილში გაკეთდეს  რეკრეაცია, გამწვანება.  ჩვენ მაშინ რეგულირების გეგმაც კი არ გვქონდა, ახლაც არ გვაქვს და  რაც კეთდება ეს დიდი შეცდომაა.  ჩვენ დროს  არქიტექტურის სამსახურის ბიუჯეტი იყო 20 ათასი ლარი, რაც ძირითადად ფარავდა ხელფასებს.  არ იყო ის თანხები, რომ რეგულირების გეგმა გაკეთებულიყო, რომელზეც უნდა ემუშავათ პროფესიონალებს. ჩემს ნაცნობ არქიტექტორს მერაბ გაგნიძეს, რომელიც იქ არეალის განვითარებით იყო დაინტერესებული ვთხოვე, რეგულირების გეგმა გააკეთე  -მეთქი. მერაბმა  უფასოდ გააკეთა  გეგმა, დიდი სამუშაო გაწია, ახლანდელი განფასებით რამდენიმე ასეული ათასი  ღირებულების საქმე იყო. ეს პროექტი შევიტანე საკრებულოში, რომ მქონოდა სამოქმედო გეგმა, რომლის გამოყენებითაც  მშენებლობების ნებართვების გაცემას შევძლებდით. მთელ მსოფლიოში  ხომ ასეა -  პროფესიონალ პოლიციელს, სამხედრო პირს  ან სპეცრაზმელს მოტივაციისთვის, დამსახურებისთვის თანხებს უხდიან, ჩვენთან  აძლევენ კოეფიციენტს. ამ ადამიანებს, ბევრ მათგანს,  ნამდვილად ეკუთვნით დაფასება, მაგრამ არა კოეფიციენტის ხარჯზე (იცინის)   

- თბილისი ბოლო წლებში ძალიან ბევრი ურბანული, ინფრასტრუქტურული, ქალაქგეგმარების და სხვა  პრობლემის წინაშე აღმოჩნდა, თქვენ არასდროს ერიდებით მწვავე პოზიციის  დაფიქსირებას, როგორ ფიქრობთ, არის გამოსავალი, რაც ამ  რთულ სიტუაციას დაარეგულირებს? 

- ქალაქს იმდენი პრობლემა აქვს, არ ვიცი, რომელი ერთი უნდა გამოყო. მაგალითად, დღეს კომისია ამტკიცებს თითო შენობას და იმ უბნის განაშენიანებას არ ამტკიცებს. წარმოიდგინეთ  წელიწადში რამდენი შენობა შენდება, კანონით, ყველა შენობას აქვს შესაბამისი კოეფიციენტები -   K1,  K2,  K3.   K1 გამწვანების კოეფიციენტია,  თუ არეალი არის ათასი კვადრატული მეტრი, მისი მინიმუმ 10 % ანუ 100 მ2 უნდა იყოს გამწვანებული ტერიტორია. ყველას აინტერესებს K2 - ინტენსივობა, რაოდენობა. რეგულირების გეგმა იძლევა საშუალებას  ერთ ზონაში  ოთხი პროექტი რომ შენდება, მათ, 300-300 კვადრატული მეტრი გამწვანებები ცალკ- ცალკე კი არ გააკეთონ, ერთად  გააკეთონ და 1200 კვადრატული მეტრის გამწვანებული სკვერი. მათთვის ხომ იგივე გამოდის?! თუ გავითვალისწინებთ, თბილისში  ყოველწლიურად რა რაოდენობით შენობები შენდება, სწორი მიდგომით, ყოველწლიურად ვაკის პარკის ტოლი ახალი პარკი უნდა მივიღოთ.  სწორედ ამას ვამბობდი ჩემი არქიტექტორობის დროს, როდესაც სპორტის სასახლის მიმდებარე  ტერიტორიების ათვისება დაიწყო, არავინ არავის დაელოდა, ყველამ მხოლოდ საკუთარ მშენებლობაზე იფიქრა და იმიტომ მივიღეთ ის, რაც მივიღეთ.

წლებთან ერთად  ქალაქის პრობლემები რა თქმა უნდა იცვლება. pოლიტიკოსებისთვის მთავარი იყო ხალხი არ ყოფილიყო უკმაყოფილო. ერთადერთი მაშინ რასაც მივაღწიე და ბევრი ნაწყენიც დამრჩა, ისტორიულ ზონაში სახელმწიფო მიწების გასხვისება  და პროექტების შეთანხმება შევაჩერე. იმ პერიოდში ისტორიულ ზონაში  არც ერთი პროექტი არ შეთანხმებულა.  იქ არ შეიძლებოდა ინვესტორებს ხუთსართულიანი ბინები აეშენებინათ. მოსახლეობა, რომელიც უმძიმეს მდგომარეობაში ცხოვრობდა, ნაწყენი რჩებოდა  ჩემზე, მაგრამ ქალაქის ისტორიული ზონისთვის, რომელსაც სხვა  Rირებულება აქვს,  ძალიან საფრთხილოა, აიღო და მექანიკურად ავარიული სახლის ადგილზე ხუთსართულიანი სახლი დადგა.  ამით ისპობა ქალაქი. მე რომ ეს დამეშვა, რამდენიმე წელიწადში  ისტორიულ ზონებშიც მივიღებდით იმ სურათს, რაც მივიღეთ  ვაკეში.  სამწუხაროდ, ამაზე არავინ ფიქრობს. მსგავსი პრობლემები გვარდება კოლექტიური აზროვნებით და მიდგომით, რაც დღეს ძალიან გვაკლია. ევროპულ ქალაქებში რამდენიმე  მუნიციპალიტეტში მომიწია მუშაობა. ნებისმიერ საკითხზე გადაწყვეტილების მიღება ხდება კოლექტიურად. შვეიცარიის ქალაქ სანქტ -  გალენის კანტონში ვიყავი. ერთ-ერთი მუნიციპალიტეტი   ახალი გზის გაკეთებაზე მუშაობდა, იქ   მერი კი არ წყვეტდა, მოდი ამ გზას აქ გავიყვანო. არა. თავიდან დაიგზავნა კითხვარები სახელმწიფო სტრუქტურებში, მოსახლეობაში. ეკითხებოდნენ: ვაპირებთ გზის გაყვანას და რა როგორ გავაკეთოთ. შემოდიოდა მოსახლეობიდან შენიშვნები,  მაგალითად, გაკეთებულიყო შემაღლებები ხმის ჩასახშობად, სამხედრო უწყებიდან მოვიდა წერილი, რომ ამ გზის 5 კმ უნდა ყოფილიყო ბეტონის საფარის, რომ საჭიროების შემთხვევაში F 16-ს   შეძლებოდა დაჯდომა.  ასე ხორციელდება პროექტები ევროპის ქალაქებში. ჩვენთან  სამი კაცი დაჯდება და გადაწყვეტენ. საზოგადოების აზრის შესწავლა და გათვალისწინება აუცილებელია. მაგალითისთვის გეტყვით, ძალიან კარგია, რომ დაიწყო ვაკე-საბურთალოს ახალი გზის კვანძის გაკეთება თამარაშვილის და ამირეჯიბის ქუჩებზე. ეს აუცილებელი იყო,  მაგრამ  არა თუ საზოგადოებრივი აზრი და პროფესიული საზოგადოების რეკომენდაციების გათვალისწინება და  ჩართულობა,  მოსახლეობამაც კი არ იცის იქ რა კეთდება, რაც არ არის სწორი. ვინმეს რომ ეკითხა, მე სხვა წინადადება მაქვს ამ თემაზე, რომელიც ათასჯერ ეფექტურია, მაგრამ პროფესიული საზოგადოების  აზრის გათვალისწინება არავის უნდა. მე, რაც შემიძლია, ღიად, ხმამაღლა ვსაუბრობ პრობლემებზე,  მაგრამ რა გამოდის?  ყველა ხელისუფლება მტრად მთვლის, ამ დროს არავის მტერი არ ვარ. ჩემთვის, როგორც არქიტექტორისთვის მნიშვნელოვანია ქალაქის ინტერესების დაცვა და ამ პოზიციას არავის გულის მოსაგებად არ შევცვლი.  უმეტესობის  პოზიციაა  გავაკეთოთ ბევრი, ჩემი პოზიციაა გავაკეთოთ - კარგი.  რაც მგონია რომ არასწორია,  ვამბობ, რაც ჩემი გასაკეთებელია და შემიძლია მივიღო გადაწყვეტილება, როგორ ვაკეთებთ, ეს ჩანს ქალაქში იმ პროექტებით, რომელიც ჩვენი კომპანიის სახელთან არის დაკავშირებული.     

თამუნა ნიჟარაძე