USD 2.7558
EUR 3.1259
RUB 3.2753
თბილისი
«Financial Times» (დიდი ბრიტანეთი): „უკრაინის ომი კომპრომისით მთავრდება?! კიევი ვერ იღებს ისეთ დახმარებას, რომლითაც რუსეთზე თავის უპირატესობას დაიბრუნებს“
თარიღი:  340

ბრიტანული გაზეთის „ფაინენშელ თაიმსის“ (Financial Times) 8 ოქტომბრის ნომერში გამოქვეყნებულია სარედაქციო სტატია სათაურით „უკრაინის ომი კომპრომისით მთავრდება?! კიევი ვერ იღებს ისეთ დახმარებას, რომლითაც რუსეთზე თავის უპირატესობას დაიბრუნებს“. მასში გაანალიზებულია უკრაინის მძიმე მდგომარეობა და ის არასასურველი პერსპექტივა, რომელიც კიევს წინ ელოდება. შესაბამისად, დასავლეთმა უკრაინა სამშვიდობო მოლაპარაკებისათვის უნდა მოამზადოს და კომპრომისებზე დაითანხმოს, უსაფრთხოების შესაბამისი გარანტიებით.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

უკრაინას ომის პერიოდის მესამე ზამთარი უახლოვდება, რომელიც ისეთი ბნელი და ცივი მოჩანს, როგორც არასდროს. აღმოსავლეთის ფრონტზე უკრაინის არმია რუსებთან  ბრძოლების შედეგად უკან იხევს - მართალია, კრემლისათვის დიდი დანაკარგების ფასად, მაგრამ მაინც. იმის გამო, რომ ელექტროენერგიის მწარმოებელ ობიექტთა ნახევარი დანგრეულია და მწყობრიდან არის გამოყვანილი, უკრაინელებს ზამთარში - წლის ყველაზე ცივ თვეებში - ყოველდღიურად რამდენიმე საათი შუქისა და სითბოს გარეშე ყოფნა მოუწევთ

ამასობაში კი ვაშინგტონში და დასავლეთის ზოგიერთ დედაქალაქში - აგრეთვე კიევის სამთავრობო დერეფნებშიც - განწყობა იცვლება: რწმენა, რომ უკრაინაში ომი მხოლოდ დაკავებული ტერიტორიიდან რუსეთის ჯარის გაყვანის შემდეგ დასრულდება, თანდათანობით ადგილს უთმობს აღიარებას, რომ სამშვიდობო მოლაპარაკება აუცილებელია - კიევი თმობს ტერიტორიებს, ხოლო ქვეყნის დიდი ნაწილი ხელუხლებელი რჩება. ეს შეიძლება უკრაინისთვის საუკეთესო იმედი და გამოსავალი იყოს. მაგრამ კიევს ამ შეზღუდული მიზნის მიღწევაშიც კი დასავლეთი ხელს არ უწყობს.

უკრაინის პერსპექტივა უღიმღამოდ მოჩანს, უპირველეს ყოვლისა, იმის გამო, რომ აშშ-ში, სავარაუდოდ, 5 ნოემბრის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპი გაიმარჯვებს, რომელიც, როგორც აცხადებს, პრეზიდენტად არჩევისთანავე, ომის სწრაფად შეწყვეტას შეეცდება. ზოგიერთი ამერიკელი და ევროპელი ოფიციალური პირი იმედოვნებს, რომ ისინი შეძლებენ დონალდ ტრამპს როგორმე გადაათქმევინონ უკრაინაზე ზეწოლის მოხდენა არამომგებიან გარიგებაზე ხელმოსაწერად, რომელიც თავის მხრივ, სერიოზულ რისკებს შეუქმნის ამერიკისა და ევროპის სამომავლო უსაფრთხოებას.

და მაინც, ახლო აღმოსავლეთში ომის ესკალაციის მიუხედავად, ის ევროპელი ლიდერები, რომლებსაც ადრე მტკიცედ სურდათ რუსეთის პრეზიდენტის ვლადიმერ პუტინის დამარცხება, ახლა თავიანთ თვალსაზრისს ცვლიან. ასევე, ზოგიერთი კიეველი ჩინოვნიკი, კერძო საუბრებში ჩივიან იმის გამო, რომ მათ არ ჰქოფნით ცოცხალი ძალა და დასავლეთის სამხედრო დახმარება რუსეთის მიიერ ოკუპირებული ტერიტორიების დასაბრუნებლად.

დახურულ კარს მიღმა დაწყებულია მოლაპარაკება ისეთი გარიგების (შეთანხმების) დასადებად, რომლის მიხედვით, მოსკოვი დე-ფაქტო კონტროლს ინარჩუნებს უკრაინის ტერიტორიის ერთ მეხუთედ ნაწილზე, რომელიც რუსეთის არმიას აქვს ოკუპირებული (თუმცა მასზე რუსეთის სუვერენიტეტი იურიდიულად აღიარებული არ იქნება), პარალელურად კი ქვეყნის დანარჩენ ტერიტორიას უფლება მიეცემა ჩრდილოატლანტიკური ალიანსის წევრი გახდეს, უსაფრთხოების ექვივალენტური გარანტიით. ასეთი სახით უკრაინას შესაძლებლობა მიეცემა ევროკავშირში ისეთივე ინტეგრირება განახორციელოს, როგორც დასავლეთ გერმანიამ  ცივი ომის პერიოდში.

თუმცა აქვე შევნიშნავთ, რომ ეს სცენარი საკმაოდ ამბიციურ ვარაუდებზეა დაფუძნებული.

პირველ რიგში იმიტომ, რომ აშშ და მისი მოკავშირეები მზად უნდა იყვნენ ერთხმად შესთავაზონ უკრაინას ნატოს წევრობა ან ისეთი გარანტიები, რომლებზეც ისინი დღემდე თავს იკავებდნენ - იმიტომ, რომ საჭირო გახდება აშშ-ისა და მისი მოკავშირეების მხრიდან დამატებითი  დიდი ძალების განთავსება ახალ ტერიტორიაზე, რაც ძვირადღირებულია და უდიდეს ხარჯებს მოითხოვს, ცივი ომის დროინდელი სტილით.

მეორე ვარაუდი იმით გამოიხატება, რომ ზოგიერთებს სჯერათ - რუსეთის პრეზიდენტი შეიძლება როგორმე დათანხმდეს ასეთი სცენარის მქონე მოლაპარაკებაზე, მაგრამ გავიხსენოთ, რომ კრემლის ჯარების უკრაინაში შეჭრის ერთ-ერთ მიზეზს სწორედ უკრაინის ნატოში გაწევრიანების თავიდან აცილება წარმოადგენდა. ასევე საეჭვოა, რომ დღეს ვლადიმერ პუტინს  მსგავს გარიგებაზე თანხმობის სურვილი ჰქონდეს, როცა მისი ჯარები წინ მიდიან და იგი დარწმუნებულია, რომ უკრაინის უფრო მეტი ტერიტორიის დაკავება შეუძლია.

გასულ თვეში უკრაინის პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ ვაშინგტონში თავისი „გამარჯვების გეგმა“ წარადგინა, რომლის მიზანს კიევის დასავლელი მოკავშირეების დარწმუნება წარმოადგენდა - მეტი სამხედრო და დიპლომატიური დახმარება გაუწიონ უკრაინას, რათა რუსეთი იძულებული გახდეს მოლაპარაკების მაგიდასთან დაჯდეს. მაგრამ ვოლოდიმირ ზელენსკი აშშ-დან ხელცარიელი დაბრუნდა, მან ვერ მიიღო მკაფიო პასუხი ორ საკვანძო საკითხთან დაკავშირებით: ნატოს წევრად გარანტირებულ მიღებაზე და დასავლური რაკეტების გამოყენებაზე რუსეთის  სიღმეში მდებარე ობიექტების გასანადგურებლად.

რასაკვირველია, დასავლეთმა ყველა სიტუაციაში უკრაინის პოზიციები უნდა განამტკიცოს, მაგრამ კრემლის იძულება ისეთ გარიგებაზე დათანხმდეს, რომელიც მომგებიანია მხოლოდ კიევისა და დასავლეთისათვის, მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეიძლება, თუ მოსკოვი იგრძნობს, რომ ბრძოლის გაგრძელების ფასი ძალიან მაღალია.

ჯო ბაიდენს აშშ-ის პრეზიდენტის პოსტზე ყოფნის დარულებამდე კიდევ სამი თვე რჩება. ამ ხნის განმავლობაში თეთრმა სახლმა და მისმა ევროპელმა მოკავშირეებმა უკრაინას მაქსიმალური დახმარება უნდა გაუწიონ. დასავლეთმა უკრაინა, დონალდ ტრამპის გამარჯვების შემთხვევაში, მაქსიმალურად მომგებიანი პოზიციით უნდა უზრუნველყოს, ხოლო კამალა ჰარისის გამარჯვების შემთხვევაში - შექმნას ისეთი ფუნდამენტი, რომელსაც იგი დაეყრდნობა. ჩვენ ჯერ-ჯერობით არ ვიცით, თუ როგორ დასრულდება ომი, მაგრამ შეგვიძლია - და ეს ჩვენს ინტერესებში შედის - უკრაინას ისე დავეხმაროთ, რომ კიევმა უპირატესობა დაიბრუნოს მტერთან მიმართებით.

წყარო: https://www.ft.com/content/fceeb798-8fe0-4094-b928-65ebef2b8e1b

 

კულტურა
«Frankfurter Allgemeine Zeitung» (გერმანია): „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება: ტრადიციული სუფრის თავისებურებები“

„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.

ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...

ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.

ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.

„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...

ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.

რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.

ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.

მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს  სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.

თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.