USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
«Financial Times» (დიდი ბრიტანეთი): „რუსეთმა მაისში ევროპის გაზით მომარაგებაში აშშ-ს გაუსწრო“
дата:  

ბრიტანული გაზეთის „ფაინენშელ თაიმსის“ (Financial Times) 16 ივნისის საკვირაო ნომერში გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „რუსეთმა მაისში ევროპის გაზით მომარაგებაში აშშ-ს გაუსწრო“ (ავტორები - შოტარო ტანი და ელის ჰენქოქი). „რუსეთის წილის გაზრდა მოწმობს, თუ რამდენად რთულია რეგიონისათვის უარი რუსულ ენერგორესურსებზე“, - აღნიშნულია პუბლიკაციაში.

გთავაზობთ სტატიას მცირე შემოკლებით:

მაისის თვეში რუსეთიდან ევროპაში ბუნებრივი გაზის იმპორტმა, პირველად ბოლო ორი წლის განმავლობაში, აშშ-დან იმპორტს გადააჭარბა. და ეს ხდება რეგიონის იმ ძალისხმევის მიუხედავად, რასაც ევროკავშირი მიმართავს რუსული ენერგეტიკული წიაღისეულის იმპორტის შესაწყვეტად უკრაინაში რუსეთის ჯარების სრულმასშტაბიანი შეჭრის შემდეგ. რა თქმა უნდა, ზოგადად რუსული გაზით სარგებლობა უკვე ბევრად არის შემცირებული იმასთან შედარებით, როგორიც ომამდე იყო, მაგრამ ის ფაქტორი, რომ რამდენიმე აღმოსავლეთევროპული ქვეყანა ჯერ კიდევ სარგებლობს რუსული გაზით, ხაზს უსვამს რეალობას, თუ რაოდენ რთულია ევროპისათვის რუსულ საწვავზე უარი.

„საოცარია, რომ რუსული (მილსადენური და თხევადი) გაზის საბაზრო წილი ევროპაში თანდათანობით იზრდება იმის შემდეგაც კი, რაც გადავიტანეთ... იზრდება იმ ძალისხმევის მიუხედავად, რაც ჩვენ ენერგომომარაგების დივერსიფიცირებისა და რისკების შემცირებისათვის  განვახორციელეთ“, - ამბობს ტომ მარჟეკ-მანსერი, საერთაშორისო კონსალტინგური კომპანიის ICIS-ის გაზის ექსპორტ-იმპორტის ანალიზის განყოფილების ხელმძღვანელი.

2022 წლის თებერვლის ბოლოს უკრაინაში რუსეთის არმიის სრულმასშტაბიანი შეჭრის შემდეგ მოსკოვმა ევროპაში მილსადენური გაზის მიწოდება მკვეთრად შეამცირა, სამაგიეროდ, რეგიონში გაიზარდა თხევადი გაზის იმპორტი ამერიკის შეერთებული შტატებიდან, რომელიც სპეციალური გაზმზიდი გემებით ხორციელდება.

2022 წლის სექტემბერში აშშ-მა პირველად გაუსწრო რუსეთს ევროპისათვის გაზის მიწოდებაში, ხოლო 2023 წლიდან აშშ-ს წილი რეგიონში ერთ მეხუთედს გაუტოლდა. მაგრამ, ICIS-ის მონაცემების თანახმად, გასულ თვეში რუსული მილსადენური და თხევადი გაზის მიწოდებამ  ევროკავშირში, დიდ ბრიტანეთში, შვეიცარიაში, სერბეთში, ბოსნია-ჰერცეგოვინაში და ჩრდ. მაკედონიაში მთლიანად იმპორტირებული გაზის 15% შეადგინა

ICIS-ის მონაცემები ასევე გვამცნობს, რომ აშშ-დან თხევადი გაზის მიწოდებამ ევროპაში საერთო იმპორტის მხოლოდ 14% შეადგინა, რაც 2022 წლის აგვისტოდან ყველაზე დაბალ მაჩვენებელს წარმოადგენს.

შემცირება მოხდა რუსული თხევადი გაზის იმპორტის გაზრდის კვალობაზე - მიუხედავად იმისა, რომ ევროკავშირის რამდენიმე ქვეყანა მკაცრი სანქციების დადებას ითხოვს რუსული გაზის მომხმარებლებზე.

რუსეთმა 2022 წლის შუახანებიდან მილსადენებით („ჩრდილოეთის ნაკადი-1“ და „ჩრდილოეთის ნაკადი-2“) გაზის გატანა ევროპაში შეწყვიტა, მაგრამ აგრძელებს გაზის ექსპორტს მძლავრი მილსადენებით უკრაინისა და თურქეთის ტერიტორიების გავლით (გაზსადენები „ურენგოი-პომარი-უჟგოროდი“ და „თურქული ნაკადი“).

მაისში რუსული გაზის მიწოდების ზრდაზე გავლენა მოახდინა რიგმა ფაქტორებმა, მათ შორის აშშ-ში, გაზის გამათხევადებელ საწარმოში მომხდარმა ავარიამ და რუსული გაზის ჭარბმა გადაქაჩვამ „თურქული ნაკადით“ - იმის გამო, რომ ივნისში შავი ზღვის ფსკერზე ჩადებულ მილსადენზე ტექნიკური მომსახურება უნდა დაწყებულიყო.

„ამ ფაქტორების გათვალისწინებით, რასაკვირველია, გაზის ექსპორტის მატება დიდხანს არ უნდა გაგრძელდეს, რადგან რუსეთი ივნისიდან დაიწყო თხევადი გაზის მიწოდება აზიაში „ჩრდილოეთის საზღვაო გზის“ მეშვეობით“, - ამბობს ტომ მარჟეკ-მანსერი, - თავისთავად, ეს ფაქტი ევროპისათვის გაზის მიწოდებას შეამცირებს, სამაგიეროდ, ისევ გაიზრდება მიწოდება აშშ-დან (ავარიის შედეგების ლიკვიდაციის გამო).

„რუსებს შეზღუდული შესაძლებლობა აქვთ, რომ ევროპაში თავიანთი გაზრდილი წილი შეინარჩუნონ. ევროპაში გაზზე მოთხოვნა მხოლოდ მომავალი ზამთრისთვის გაიზრდება, იმ დროისთვის კი ამერიკა თავის ადგილს ისევ დაიკავებს და უფრო მეტიც - მწყობრში ჩადგება ახალი სიმძლავრეები გაზის გათხევადების სფეროში“, - აღნიშნავს ანალიტიკოსი.

სხვათა შორის, მიმდინარე წელს მთავრდება უკრაინასა და რუსეთს შორის დადებული სატრანზიტო შეთანხმების მოქმედების ვადა, რაც საფრთხეს უქმნის „ურენგოი-პომარი-უჟგოროდის“ გაზსადენით გაზის მიწოდებას ევროპის რიგი ქვეყნებისათვის.

ევროპის კომისია მხარს უჭერს ევროკავშირის ქვეყნებისათვის გაზის მიწოდების გაზრდას „სამხრეთის გაზის დერეფნის“ მეშვეობით აზერბაიჯანიდან.

როგორც ევროკავშირის ერთ-ერთმა მაღალჩინოსანმა განაცხადა, ამ მარშრუტით გაზის მიწოდება ამჟამად არასაკმარისია იმ 14 მილიარდი კუბმეტრი რუსული გაზის ჩასანაცვლებლად, რომელიც უკრაინის გავლით რუსეთიდან ევროკავშირს მიეწოდება

ევროკავშირის ენერგეტიკის კომისრის კადრი სიმსონის განცხადებით, მან იაპონიაში ამასწინანდელი ვიზიტის დროს შეშფოთება გამოხატა, რომ [რუსული] თხევადი გაზი ევროპიდან აზიაში გადამისამართდა, აზიელი მომხმარებლების დასაკმაყოფილებლად. მისი თქმით, ბრიუსელმა და ტოკიომ ე.წ. „ადრეული გაფრთხილების სისტემა“ შექმნეს თხევადი გაზის დეფიციტის მონიტორინგისათვის და მოილაპარაკეს, რომ ორივე მხარემ უნდა მიიღოს ზომები ენერგომოხმარების დაზოგვის მიზნით.

„ევროკავშირი მზად არის შეარბილოს ნებისმიერი ნეგატიური ცვლილებები გაზის მსოფლიო ბაზარზე, ბუნებრივი საწვავის მიწოდება-მოთხოვნის საკითხში“, - ამბობს კადრი სიმსონი. „ჩვენს მიერ მომარაგებული გაზის საცავებში რეკორდულად მაღალ დონეზე რჩება. გარდა ამისა, მაქსიმალურად შევამცირეთ გაზის მოხმარებისა და დანაკარგების მოცულობა. ამრიგად, ევროკავშირის მოთხოვნა გაზზე სტაბილიზებულია რეკორდულად შემცირებული დონით - 20%-ით, 2021 წელთან შედარებით“.

წყარო: https://www.ft.com/content/15e7b892-c4f3-45b8-b375-80ef52e4b83c

 

аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати