ბრიტანულ გაზეთ „ფაინენშელ თამსში“ (Financial Times) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „მიხეილ სააკაშვილის მძიმე მდგომარეობა საქართველოს ევროკავშირისკენ სწრაფვას ჩრდილს აყენებს“ (ავტორი - ნადია ბირდი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

საქართველოს ყოფილი პრეზიდენტის, ამჟამად კი პატიმარ  მიხეილ სააკაშვილის ხელნაწერის გარკვევა ზოგჯერ საკმაოდ რთულია. „მე რომ მცოდნოდა [უკრაინაში რუსეთის] შეჭრის დრო, ასევე ის, რომ საპყრობილეში წამება და მოწამვლა მელოდა, [საქართველოში] არ დავბრუნდებოდი“, - აღნიშნავს მიხეილ სააკაშვილი წერილში, რომელიც მისმა ადვოკატმა თბილისის კლინიკის პალატიდან გამოიტანა, - „მეშინია, რომ დასავლეთი ომის მიმართ ინტერესს დაკარგავს... მეშინია საპყრობილეში სიკვდილისა... და ეს გარდაუვალია, თუ მე აქ დავრჩები. ეს იქნებოდა ვლადიმერ პუტინს დიდი გამარჯვება“.

საზღვარგარეთ 8-წლიანი ყოფნის შემდეგ - უკრაინაში ოდესის ოლქის გუბერნატორობის პერიოდის ჩათვლით - პროდასავლელი პოლიტიკოსი სამშობლოში 2021 წლის ოქტომბერში დაბრუნდა. იგი იმედოვნებდა, რომ ოპოზიციურ ძალებს გაააქტიურებდა, მაგრამ ამის ნაცვლად მიხეილ სააკაშვილი დააპატიმრეს და საპყრობილეში ჩასვეს იმ ექვსწლიანი მსჯავრის მოსახდელად, რომელიც მას სასამართლომ დაუსწრებლად გამოუტანა, სამსახურებრივი მდგომარეობის ბოროტად სარგებლობის ბრალდებით.

პატიმრობის პერიოდში მიხეილ სააკაშვილის ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუარესებამ ფართო საზოგადოებრივი რეზონანსი გამოიწვია როგორც საქართველოში, ისე მის მოკავშირე დასავლეთის ქვეყნებში - განსაკუთრებით მას შემდეგ, რაც მისმა მხარდამჭერებმა ტოქსიკოლოგთა დასკვნა გამოაქვეყნეს ექს-პრეზიდენტის მოწამვლის თაობაზე. როგორც ჩანს, ეს გარემოება კიდევ უფრო მეტად გაამწვავებს დასავლეთთან საქართველოს მმართველი პარტიის „ქართული ოცნების“ ურთიერთობას, რომელიც ნომინალურად პროევროპულდ ითვლება, მაგრამ რუსეთთან კავშირები აქვს და თვლის, რომ „ნაცისტი“ მიხეილ სააკაშვილი არასოდეს არ უნდა დაბრუნდეს პოლიტიკაში.

მიხეილ სააკაშვილმა განათლება აშშ-ში მიიღო და პროდემოკრატიული ლიდერის სახელით სარგებლობდა, თუმცა დასავლეთი მას არ დაეხმარა, როცა 2008 წელს რუსეთი საქართველოში შეიჭრა. ამასთან, მოსახლეობის გარკვეული ნაწილის თვალში იგი კვლავ პოპულარულ ადამიანად რჩება: საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტის (IRI) მიერ 2022 წლის მარტში ჩატარებული გამოკითხვის მიხედვით, მას მხარს მოსახლეობის 31% უჭერს - თითქმის იმავე დონით, როგორიც მის პოლიტიკურ მოწინააღმდეგეს, „ქართული ოცნების“ დამაარსებელს ბიძინა ივანიშვილს აქვს.

გასულ კვირას, სასამართლოს სხდომაზე ვიდეოჩართვით გამოსვლის დროს, მიხეილ სააკაშვილი გაფითრებულად და ავადმყოფურად გამოიყურებოდა. მისი ადვოკატები წარუმატებლად ცდილობდნენ მისთვის გამოტანილი განაჩენის აღსრულების გადავადებას, საზღვარგარეთ მკურნალობის მიზნით.

იმავე დღეს უკრაინის პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ საქართველოს ხელისუფლებას მოუწოდა, რომ გადაესინჯა ექს-პრეზიდენტისათვის გამოტანილი მსჯავრი,  მის მდგომარეობას კი „სიკვდილით საჯარო დასჯის დე-ფაქტო მცდელობა“ უწოდა.

მიხეილ სააკაშვილის მძიმე მდგომარეობამ ნეგატიური რეზონანსი გამოიწვია ევროპის პარლამენტშიც, რომელმაც ჯერ კიდევ დეკემბერში საქართველოს ხელისუფლებას მოუწოდა, რომ ჰუმანიტარული მოსაზრებით, ასევე პოლიტიკური პოლარიზაციის შესასუსტებლად,  პატიმრისათვის საზღვარგარეთ სამკურნალოდ გამგზავრების ნება მიეცა.

შარშან მაისში ყოფილი პრეზიდენტი საპყრობილის საკნიდან სამოქალაქო კლინიკაში გადაიყვანეს, სადაც იგი ამჟამად იმყოფება. იმ მიზეზით, რომ მან 39-დღიანი შიმშილობა გამოაცხადა, წონაში მკვეთრად დაიკლო, რაც საბოლოო ჯამში აზროვნების (ცნობიერების) დარღვევაში, კუნთების ატროფიასა და ანემიაში გადაიზარდა.

„მიხეილ სააკაშვილისათვის ზუსტი დიაგნოზის დასმა და ფუნდამენტური მკურნალობა არ ხდება“, - აცხადებს ექს-პრეზიდენტის ამერიკელი ადვოკატი მასიმო დ’ანჯელო, - „როცა მასთან ვიყავი, სწორედ მაშინ ჩავარდა კრუნჩხვებში... თუმცა იგი არავის არ გაუსინჯავს, არანაირი რენტგენის სურათი არ გადაუღიათ... მათ არ იციან, როგორ უნდა უმკურნალონ“.

ამერიკელი ექიმების ბრიგადის მიერ მომზადებული დასკვნის თანახმად, მიხეილ სააკაშვილის ორგანიზმში ვერცხლისწყლისა და სხვა მძიმე ლითონების კვალი აღმოაჩინეს. „ამ ქიმიური ელემენტების ორგანიზმში სამედიცინო გზებით მოხვედრის მიზეზები არ არსებობს. როგორც ჩანს, ორგანიზმის ინტოქსიკაცია მოხდა, რომელიც კრუნჩხვებს იწვევს“, - ამბობს ტოქსიკოლოგი დევიდ სმიტი.

მთავრობა აცხადებს, რომ ქართულ კანონმდებლობაში არ არის გათვალისწინებული მსჯავრდებულის საზღვარგარეთ მკურნალობის შესაძლებლობა. იუსტიციის სამინისტროს განმარტებით, „საზღვარგარეთ მკურნალობის უფლების შეზღუდვის საკითხი არასწორადაა დასმული, რადგან მას იურიდიული საფუძველი არ აქვს. შეუძლებელია ისეთი უფლების შეზღუდვა, რომელიც იურიდიულად არ არსებობს“.

ისედაც უკიდურესად პოლარიზებულ ქართულ საზოგადოებაში მმართველი პარტიის პოლიტიკოსები რეგულარულად დასცინიან მიხეილ სააკაშვილს და აცხადებენ, რომ ცნობები მისი მძიმე მდგომარეობის შესახებ გადაჭარბებულია.

„უკვე მართლა აღმაშფოთებელია ამდენი საუბარი მიხეილ სააკაშვილზე, მართლა ყელში ამოვიდა ამდენი ლაპარაკი“, - განაცხადა გასული წლის დეკემბერში ირაკლი კობახიზემ, მმართველი პარტიის „ქართული ოცნების“ ხელმძღვანელმა. მისი მტკიცებით, მიხეილ სააკაშვილის რეჟიმი ციხეებში ყოველწლიურად ასობით პატიმარს კლავდა. ამ ბრალდებას ექს-პრეზიდენტი უარყოფს.

მიხეილ სააკაშვილთან დაკავშირებული სიტუაცია, სავარაუდოდ, კიდევ უფრო მეტად ავნებს საქართველოს ისედაც შელახულ რეპუტაციას დასავლეთის თვალში. იყო დრო, როცა საქართველო, ევროკავშირთან დადებული ასოცირების ხელშეკრულების პირობების შესრულებით უკრაინასაც წინ უსწრებდა და მოლდოვასაც, ახლა კი თბილისი ევროკავშირში გაწევრიანებისაკენ სწრაფვაში კიევსაც ჩამორჩა და კიშინიოვსაც.

გასულ წელს უკრაინაში რუსეთის არმიის შეჭრის შემდეგ ევროკავშირის ლიდერები დათანხმდნენ უკრაინასა და მოლდოვასათვის ბლოკის წევრობის კანდიდატის სტატუსი მიეცათ, მაგრამ საქართველოსთან მიმართებით მათ განაცხადეს, რომ თბილისმა, სანამ კანდიდატი გახდება, 12-პუნქტიანი წინასწარი პირობები უნდა შეასრულოს, მათ შორის სასამართლო სისტემის დამოუკიდებლობის განმტკიცება, პოლიტიკური პოლარიზაციის შემცირება და „დეოლიგარქიზაციის“ განხორციელება. ამ უკანასკნელში ირიბად „ქართული ოცნების“ ლიდერი ბიძინა ივანიშვილია ნაგულისხმევი.

გასული წლის დეკემბერში მმართველმა პარტიამ გამოაქვეყნა კლინიკის პალატაში მწოლიარე მიხეილ სააკაშვილის მდგომარეობის ამსახველი ვიდეოჩანაწერი, თითქოსდა იმის დამამტკიცებელი, რომ პაციენტი მძიმედ ავადმყოფობის სიმულაციას ეწევა. ვიდეომ, რომელიც მიხეილ სააკაშვილის თანხმობის გარეშე გამოქვეყნდა, დიდი ფურორი მოახდინა იმ გაგებით, რომ პაციიენტი მართლაც ავადმყოფი და დაბნეული ჩანდა.

საქართველოს ამჟამინდელი პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი პოსტზე 2018 წელს იქნა არჩეული, როგორც დამოუკიდებელი კანდიდატი, თუმცა მას მხარს „ქართული ოცნება“ უჭერდა. თავის დროზე, წლების წინ, იგი თავდაპირველად მიხეილ სააკაშვილის მოკავშირე იყო, მაგრამ 2005 წელს მათ შორის განხეთქილება მოხდა. დღეს სალომე ზურაბიშვილი არ ეთანხმება მოწოდებებს მიხეილ სააკაშვილის შეწყალების თაობაზე და თავის უფლებამოსილებას ექს-პრეზიდენტის სასარგებლოდ არ იყენებს.

კორნელი კაკაჩია, ანალიტიკური ცენტრის - ქართული პოლიტიკის ინსტიტუტის დირექტორი, ამბობს, რომ ყოფილი პრეზიდენტის არასტაბილური მდგომარეობა მთავრობისათვის მნიშვნელოვან რისკებს ქმნის: „თუ ისეთი რაღაც მოხდება და სააკაშვილის ჯანმრთელობა კიდევ უფრო გაურესდება, საზოგადოებბრივი აზრი შეიძლება ხელისუფლების საწინააღმდეგოდ შეიცვალოს“.

წყარო: https://www.ft.com/content/8a3b2307-7e5e-4ec6-8913-834e3d13921e

მოამზადა სიმონ კილაძემ