,
ბრიტანულმა გაზეთმა „ფაინენშელ თაიმსმა“ (Financial Times) გამოაქვეყნა დასავლელი ყოფილი დიპლომატებისა და ანალიტიკოსების ღია წერილი სათაურით „მიაღწიეთ მშვიდობას უკრაინაში, სანამ ძალიან დაგვიანებული არ არის“, რომელიც მიმართულია ამერიკის შეერთებული შტატების ხელისუფლებისადმი და თეთრ სახლს სამშვიდობო მოლაპარაკების ინიცირებისაკენ მოუწოდებს. წერილს ხელს აწერენ ენტონი ბრენტონი (დიდი ბრიტანეთის ყოფილი ელჩი რუსეთში), ჯეკ მეტლოკი (აშშ-ის ყოფილი ელჩი რუსეთში), ლორდი სკიდელსკი (უორიკის უნივერსიტეტის პროფესორი) და სხვები.
გთავაზობთ წერილის მცირედ შემოკლებულ ტექსტს:
ბოლო დროს რუსეთის არმიის წარმატებები დონბასში ადასტურებენ იმ თვალსაზრისის ჭეშმარიტებას, რომ ომი მოლაპარაკების გზით უნდა დასრულდეს. აშშ და მისი მოკავშირეები მხარს უჭერენ უკრაინის პოზიციას, რომ ომის შეწყვეტა მოხდება მხოლოდ მას შემდეგ, როცა სიტუაცია 2014 წლამდე არსებულ საზღვრს დაუბრუნდება, ანუ როცა რუსები გაძევებულები იქნებიან დონბასიდან და ყირიმიდან. მაგრამ საქმის კურსში მყოფი ანალიტიკოსები ერთხმად ამბობენ, რომ შექმნილ ვითარებაში, დიდი ალბათობით, რუსეთს მეტი შანსები აქვს წარმატებას მიაღწიოს.
ასეთი დასკვნა მიანიშნებს იმას, რომ მიზანშეწონილია და აუცილებელიც მშვიდობის მიღწევა მოლაპარაკების გზით. ამ დროს ერთ-ერთი მთავარი საზრუნავია უკრაინის როგორც სახელმწიფოს გადარჩენა: თავიდან უნდა იქნეს აცილებული უკრაინელი ხალხის განადგურება და ეკონომიკის სრული დანგრევა. დასავლეთის ოფიციალური პოზიცია მოლაპარაკების გზის უარსაყოფად ეფუძნება რწმენას, რომ თუ უკრაინა რუსეთზე სრულად არ გაიმარჯვებს, მაშინ ვლადიმერ პუტინს „ყველაფერი გამოუვა და მომავალშიც იგივეს გააგრძელებს“.
მაგრამ ასეთი პოზიცია იგნორირებს ორწლიანი სამხედრო მომედების ყველაზე მნიშვნელოვან შედეგს, რომელიც დღეისათვის არის მიღწეული: უკრაინამ შეინარჩუნა თავისი დამოუკიდებლობა - ისევე როგორც ფინეთმა 1939-1940 წლებში. მცირე ტერიტორიული დათმობები უმნიშვნელო ფასი იქნება რეალური და არა ფიქტიური სუვერენიტეტისათვის.
თუ უკრაინაში ისეთი მშვიდობა გარდაუვალია, რომელიც დაეფუძნება მხარეთა დაშორიშორების დღევანდელ ხაზს, მაშინ მასზე უარისთქმა და შანსის გამოუყენებლობა უზნეობა იქნებოდა.
ვაშინგტონმა მოსკოვთან მოლაპარაკება უნდა დაიწყოს უსაფრთხოების ახალი პაქტის შესამუშავებლად, რომელშიც დაცული იქნება როგორც უკრაინის, ისე რუსეთის კანონიერი ინტერესები. როგორც კი ამგვარი მოლაპარაკებების დაწყების შესახებ გამოცხადდება, საჭირო გახდება დაუყონებლივი მოქმედების განხორციელება ცეცხლის შეწყვეტის მიზნით, რაც შესაძლებლობას მისცემს რუსეთისა და უკრაინის ხელმძღვანელებს მოლაპარაკება რეალურად და კონსტრუქციულად გააგრძელონ.
ჩვენ მოვუწოდებთ მსოფლიოს ლიდერებს მხარი დაუჭირონ ასეთ ინიციატივას. რაც უფრო დიდხანს გაგრძელდება ომი, უკრაინა მით უფრო მეტ ტერიტორიას დაკარგავს. შესაბამისად, მით უფრო დაჩქარდება ომის ესკალაცია ბირთვული იარაღის გამოყენების ზღურბლამდე. პირიქით - რაც უფრო სწრაფად განხორციელდება მხარეთა მშვიდობიანი მოლაპარაკება, მით უფრო მეტი სიცოცხლე იქნება გადარჩენილი, მით უფრო სწრაფად დაიწყება უკრაინის აღდგენა და მსოფლიო იმ უფსკრულის ნაპირიდან უკან დაიხევს, რომლის წინაშეც დღეს დგას“.
წყარო: https://www.ft.com/content/90185a02-8107-47c0-ae6f-b06e88b796b5
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
