,
ამერიკულ ჟურნალ „თაიმ“-ში (Time) გამოქვეყნებულია ცნობილი ჟურნალისტის საიმონ შუსტერის სტატია სათაურით „უკრაინა ცდილობს დონალდ ტრამპი თავის მხარეზე გადაიბიროს“, რომელშიც განხილულია უკრაინის პრეზიდენტის ვოლოდიმირ ზელენსკის აშშ-ში ვიზიტის ზოგიერთი ასპექტი, კერძოდ, დამოკიდებულება პრეზიდენტობის კანდიდატებთან.
გთავაზობთ სტატიის შემოკლებულ ვერსიას:
მსოფლიოს ბევრი ქვეყანა შეშფოთებით აკვირდება აშშ-ში მიმდინარე საპრეზიდენტო წინასაარჩევნო კამპანიას, მაგრამ არცერთი ხალხისთვის არ არის ფსონები ისეთი მაღალი, როგორც უკრაინელებისათვის: კიევს ვაშინგტონის იმედი აქვს, უკრაინელებისათვის რუსეთთან ომის ბედი ამერიკაში წყდება. უკრაინის ლიდერები თვეობით იბრძვიან პრეზიდენტობის ორივე კანდიდატის გულის მოსაგებად. პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკის ამჟამინდელ ვიზიტს აშშ-ში, გაეროს სესიის ფონზე, მის შეხვედრებს აშშ-ის მმართველი წრეების წარმომადგენლებთან, ხელი შეუწყო სამღვდელოებამ, მილიარდერებმა, მაღალი ანაზღაურების მქონე ლობისტებმა და თვით დიდი ბრიტანეთის ყოფილმა პრემიერ-მინისტრმაც ბორის ჯონსონმა...
როგორც ვოლოდიმირ ზელენსკის ვიზიტის პერიპეტიებით ჩანს, მის გარემოცვას მოლოდინები გაუცრუვდა. დელეგაციის ერთ-ერთი წევრის აღიარებით, „უკვე მნიშვნელობა არ აქვს, თუ ვინ იქნება აშშ-ის პრეზიდენტი. ჩვენთვის ყველა შემთხვევაში სიტუაცია მძიმე იქნება“. მისი აზრით, კამალა ჰარისის გამარჯვებით ჯო ბაიდენის კურსი გაგრძელდება, რომელსაც ვოლოდიმირ ზელენსკი და მისი მრჩევლები რუსეთის მიმართ ძალზე ფრთხილს და გაუბედავს უწოდებენ. დონალდ ტრამპის გამარჯვება კი უკრაინელებისთვის დიდ რისკებსაც ნიშნავს და გარკვეულ შესაძლებლობებსაც.
„არის გარკვეული იმედები დონალდ ტრამპის მიმართ“, - ამბობს უკრაინის დელეგაციის ერთ-ერთი წევრი „თაიმთან“ საუბრის დროს (მან ანონიმად დარჩენა ისურვა საკითხის დელიკატურობის გამო), - რასაკვირველია, ჩვენ შეიძლება ვცდებით და ბოლომდე არ ვიცით მისი ჭეშმარიტი პოზიცია... შეიძლება მას დასავლელი მოკავშირეების პოზიციის დასუსტება სურს... მაგრამ აშკარაა, რომ ეს ომის ვიღაცამ უნდა შეაჩეროს. კამალა ჰარისი ომის შემჩერებელი ადამიანის როლისთვის ნამდვილად არ გამოდგება. თეორიულად დონალდ ტრამპს მართლად შეუძლია გადამწყვეტი ნაბიჯები გადადგას“.
არადა, დონალდ ტრამპი, ვოლოდიმირ ზელენსკის აშშ-ში ყოფნის დროსაც კი, თავის წინასაარჩევნო მიტინგებზე, უკრაინის პრეზიდენტს დაუზოგავად აკრიტიკებს, დასცინის, პოლიტიკურ „ვაჭრუკანას“ უწოდებს... მისი ასეთი ქცევა უკრაინელებს აკვირვებს: სულ ორიოდე თვის წინათ ამერიკელმა ყოფილმა პრეზიდენტმა და უკრაინელმა მოქმედმა პრეზიდენტმა ერთმანეთთან ტელეფონით ისაუბრეს, რომლის დროსაც დონალდ ტრამპმა განაცხადა, რომ იგი მხარს უჭერს უკრაინას. „აბა, მაშ როდის ამბობს დონალდ ტრამპი სიმართლეს?, - ასეთი კითხვა დასვა უკრაინის დელეგაციის ერთ-ერთმა წევრმა, - ჩვენ ამაზე პასუხი არ გვაქვს“.
ვოლოდიმირ ზელენსკი, როგორც ჩანს, დონალდ ტრამპს აუცილებლად შეხვდება (უკვე ცნობილია, რომ შეხვედრა 27 სექტემბერს გაიმართება - რედ.) აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნების დაძაბული კამპანიის გათვალისწინებით, უკრაინელებისათვის ორივე კანდიდატთან და მათი გარემოცვის წევრებთან კონტაქტები აუცილებელია - როგორც დემოკრატებთან, ასევე რესპუბლიკელებთანაც.
ზოგიერთი რესპუბლიკელი კონგრესმენი, ცდილობს რა დონალდ ტრამპი უკრაინით დააინტერესოს, ყურადღებას ამახვილებს ქვეყნის სასარგებლო წიაღისეულზე, რესურსების სიმდიდრეზე, რომელიც შეიძლება ამერიკამ დაამუშაოს კონფლიქტის დასრულების შემდეგ. ჩრდილოეთ კაროლინელი სენატორი ლინდსი გრემი აღნიშნავს, უკრაინას ტრილიონობით დოლარის ბუნებრივი სიმდიდრე აქვს, რომლის გამოყენება ამერიკელებისთვისაც კარგი იქნება და უკრაინელებისთვისაც. ეს მან რამდენიმე თვის წინ კიევში პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკისთან შეხვედრის დროს განაცხადა. თავის მხრივ, პრეზიდენტი სენატორის ნათქვამს ღიმილით შეხვდა, თავი აარიდა აშშ-ის ეკონომიკურ ინტერესებზე საუბარს და დასძინა, რომ უკრაინა მოსკოვთან ომით არამარტო თვითონ იცავს თავს, არამედ დასავლეთსაც იცავს და ეს გარემოება ყველამ უნდა გაითვალისწინოს.
აშშ-ში ვიზიტის დროს, ორიოდე დღის წინათ, ვოლოდიმირ ზელენსკიმ ჭურვების დამამზადებელი სამხედრო ქარხანა დაათვალიერა ქალაქ სკრენტონში, პენსილვანიის შტატში. ერთი შეხედვით, თითქოსდა ამ ფაქტში ცუდი არაფერი არ უნდა იყოს, მაგრამ... ეს ის ქალაქია, სადაც აშშ-ის პრეზიდენტი ჯო ბაიდენი დაიბადა და გაიზარდა. ანუ გამოდის, რომ ვოლოდიმირ ზელენსკი უპირატესობას დემოკრატებს აძლევს?
შედეგმაც არ დააყოვნა: დონალდ ტრამპმა უკრაინის პრეზიდენტის კრიტიკას მოუმატა და სწორედ ქარხნის მონახულების შემდეგ უწოდა მას „მსოფლიოს უდიდესი ვაჭრუკანა“. „როგორც ჩანს, ტრამპს ეწყინა. ალბათ, ჩვენც შევცდით, სამხედრო ქარხნები სხვა ქალაქებშიც ბევრია და მაინცდამაინც ჯო ბაიდენის მშობლიური ქალაქი არ ამოგვერჩია“, - აღიარა უკრაინის დელეგაციის ერთ-ერთმა წევრმა.
მოკლედ, აშშ-ში ვოლოდიმირ ზელენსკის ვიზიტის მნიშვნელობა უკრაინისთვის ძალიან დიდი და საბედისწერო მნიშვნელობა აქვს. უკრაინის პრეზიდენტს განზრახული აქვს თავისი „გამარჯვების გეგმის“ მიმართ ამერიკელებში მხარდაჭერა მოიპოვოს. იგი უკვე შეხვდა ჯო ბაიდენს და კამალა ჰარისს, მაგრამ ახლა მატავარია, როგორ დასრულდება მისი სეხვედრა „მტრულად განწყობილ მეგობართან“ - დონალდ ტრამპთან, რომელიც შესაძლოა აშშ-ის პრეზიდენტი გახდეს.
წყარო: https://time.com/7023450/ukraine-effort-donald-trump/
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
