,
ჩეხეთის ავტორიტეტულ გაზეთ „ლიდოვე ნოვინეში“ (Lidové noviny) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „როცა მეგობარი ტელეფონით გირეკავს: თუ დონალდ ტრამპი დათანხმდება იმას, რომ ომის დასრულების ერთადერთი საშუალება დახმარების შეწყვეტაა, მაშინ ვლადიმერ პუტინი გამარჯვებული იქნება“ (ავტორი - ზბინეკ პეტრაჩეკი, პოლიტიკური მიმომხილველი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
რაზე ისაუბრეს თითქმის ორი საათის განმავლობაში ტელეფონით დონალდ ტრამპმა და ვლადიმერ პუტინმა? ზუსტად თქმა არ შეიძლება - ასე ხდება ხშირად, როცა საქმე ლიდერების კონფიდენციალურ საუბარს ეხება, არ აქვს მნიშვნელობა, ისინი იქნებიან ქვეყნის მეთაურები, სამხედრო უწყებებისა თუ სპეცსამსახურების ხელმძღვანელები. ისეც ხდება ხოლმე, რომ მათი ლაპარაკის დეტალები გვიან მჟღავნდება. ხშირად ინფორმაცია ისეთი სახით მიეწოდება საზოგადოებას, როგორიც თვითონ ლიდერებს ან როგორიც საზოგადოებას სურს.
იმ შემთხვევაშიც კი, როცა გამოქვეყნებული ინფორმაციიდან ყველაფერი სიმართლე არ არის, ან ერთი ლიდერის ინფორმაცია მეორესთან შედარებით გაზვიადებულია, მაინც არის ხოლმე რაღაც დეტალი აუტენტური საერთაშორისო მასმედიის ცნობებში. ვათქვათ, მაგალითად, ენერგეტიკული ინფრასტრუქტურის ობიექტების დაბომბვის შეწყვეტა. ეს ფაქტი ყველგან არის აღნიშნული.
მაგრამ ყურადღება! რა ვუყოთ და როგორ აღვიქვათ, მაგალითად, ასეთი ფრაზა: „რუსეთის პრეზიდენტმა აღნიშნა, რომ უკრაინისათვის უცხოეთიდან სამხედრო დახმარებისა და სადაზვერვო ცნობების გადაცემის შეწყვეტას საკვანძო მნიშვნელობა აქვს კონფლიქტის დასრულებისათვის“. ამის შესახებ პრეზიდენტების სატელეფონო საუბრის შემდეგ კრემლმა განაცხადა. ჩვენ არ ვიცით, ასე იყო თუ არა სინამდვილეში. ჩვენთვის ისიც კი არ არის ცნობილი, რა უპასუხა დონალდ ტრამპმა თავისი რუსი კოლეგის ნათქვამს, როგორი რეაქცია ჰქონდა. ეს მომენტი საინტერესოა და მისგან რაღაც საფრთხის მსგავსიც იგრძნობა. ანუ მხოლოდ მოსკოვს შეუძლია პირობების დათქმა?
განა შეიძლება ზავზე ლაპარაკი მაშინ, როცა პლანეტის გავლენიანი პიროვნება (დონალდ ტრამპი) მხოლოდ ერთი მხარის (რუსეთის) პირობას აქცევს ყურადღებას? თანაც ისეთ პირობას, რომელიც მის (რუსეთის) გამარჯვებას უზრუნველყოფს? განა შეიძლება რომ პრეზიდენტი, რომელიც ტრაბახობს „გარიგების ოსტატობით“, უცებ დაეთანხმოს მსგავს პირობას? არა, მე არ ვამტკიცებ, რომ ყველაფერი ისე იქნება, როგორც რუსეთს სურს. მე, უბრალოდ, ვარაუდებს გამოვთქვამ, სატელეფონო საუბრის შესახებ პირველი ინფორმაციების ფონზე.
მე ადრეც ვწერდი, რომ ჩემთვის მიუღებელია ის, რომ ხშირად პარალელები კეთდება ვლადიმერ პუტინსა და ადოლფ ჰიტლერს შორის. მე არ მომწონს სიტყვები, როგორებიცაა პუტლერი, რუ-SS-ეთი და რაღაც ამის მსგავსი. თუმცა, თუ კონფლიქტი რუსული მოთხოვნების საფუძველზე შეწყდება, თუ მთლიანად შეჩერდება კიევისათვის უცხოური დახმარება და ამაზე აშშ-ის პრეზიდენტი დათანხმდება, მაშინ შეიძლება ითქვას, რომ რუსეთი პრევალირებს, ანუ ახალი მსოფლიო წესრიგის რუსული ვარიანტი ხორციელდება.
რას ნიშნავს ამგვარი ახალი მსოფლიო წესრიგი? ეს ნიშნავს, რომ ვისაც თავს ვინმე დაესხმება, მას თავდაცვის უფლება არ აქვს. თავდასხმის მსხვერპლს დახმარების თხოვნის უფლება არ აქვს და თუ ვინმე დაეხმარება, ეს დანაშაული იქნება. მსხვერპლის მხარდამჭერებს კი საერთაშორისო ტრიბუნალი გაასამართლებს. ანუ რუსეთის, ჩინეთის, აშშ-ის ან უნგრეთის სარჩელით პოლონეთის, ჩეხეთის, დიდი ბრიტანეთის, საფრანგეთის, დანიის, ნიდერლანდების და სხვა ქვეყნების ლიდერები სამართალში იქნებიან მიცემულნი. ყველაზე მაგარი მომენტი იქნება ბრალდებულთა სკამზე ვოლოდიმირ ზელენსკისა და ჯო ბაიდენის გამოჩენა... თუმცა, რადგანაცჩვენ პროგრესულ დროში ვცხოვრობთ, ნიურნბერგისაგან განსხვავებით, არცერთს, ალბათ, სახრჩობელა არ დაემუქრება.
შეიძლება ვინმეს ჩემი მსჯელობა გაზვიადებული მოეჩვენოს, მაგრამ დღეს ისეთი ამბები ხდება, უარესსაც კი წარმოიდგენ. ეს იგივეა, ვინმეს 1942 წელს რომ ეთქვა - გერმანიის ვერმახტის ოპერაცია „ბარბაროსა“ მხოლოდ იმ შემთხვევაში დასრულდება, თუ საბჭოთა კავშირს უცხოური დახმარება (ვთქვათ, აშშ-ის მიერ „ლენდ-ლიზის“ ხაზით) შეუწყდებაო. გამოდის, რომ ვლადიმერ პუტინი იქნებოდა მსხვერპლი ქვეყნის ლიდერის როლში (სტალინის ნაცვლად), ხოლო დონალდ ტრამპი - მისი დამხმარე ქვეყნის ლიდერის სახით (რუზველტის ნაცვლად). აი, ასეთი პარადოქსების მოწმენი შეიძლება გავხდეთ.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
