USD 2.7086
EUR 3.1783
RUB 3.4210
თბილისი
«The Indian Express» (ინდოეთი): „ხმები რუსეთის დაცემის და კრახის შესახებ გადაჭარბებულია“
თარიღი:  420

ინდოეთის ყოველდღიურ გაზეთ „ინდიან ექსპრესში“ (The Indian Express) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ხმები რუსეთის დაცემისა და კრახის შესახებ გადაჭარბებულია“ (ავტორი - პხუნჩო სტობმანი, ყოფილი ელჩი, ნიუ-დელის სამხედრო კვლევების ინსტიტუტის უფროსი მეცნიერ-თანამშრომელი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

ისინი, ვინც დისკუსიაში მონაწილეობენ გლობალური პოლიტიკის თემაზე, ძალიან  გადაჭარბებულ დასკვნებს აკეთებენ რუსეთ-უკრაინის ომის ფინალთან მიმართებით, თუმცა ეს გასაკვირი არ არის: დასავლური პროპაგანდა ცდილობს დაარწმუნოს საზოგადოება, რომ რუსეთი ომით დასუსტდა, მისი ეკონომიკა დანგრეულია, ხოლო კრემლის დამარცხება მხოლოდ დროის საქმეა. კაცმა რომ თქვას, მათ აქვთ გარკვეული არგუმენტები თავიანთი თვალსაზრისითვის: რუსეთმა მართლაც ვერ შეასრულა ის მიზნები, რასაც თავდაპირველად აცხადებდა უკრაინის დენაციფიკაცია-დემილიტარიზაციისა და ხელისუფლების შეცვლაზე. აქედან გამომდინარე, კრემლის რეპუტაცია დაიჩრდილა, რუსეთის არმია მნიშვნელოვან დანაკარგებს განიცდის.

თუმცა არსებობს საწინააღმდეგო მოსაზრებაც: დასავლეთის კრიტიკოსები თვლიან, რომ მოსკოვი ომს იგებს და პოზიტიურად მიიჩნევენ იმას, რომ ვლადიმერ პუტინმა ნატოს ავი საქმეები ყველას დაანახა.

გარდა ამისა, რუსეთის წინააღმდეგ განწყობილმა საზოგადოებამ მხედველობაში უნდა მიიღოს ისიც, რომ რუსეთი უკვე დიდი ხანია აკონტროლებს ყირიმს და დონბასის უმეტეს ნაწილს, მოსკოვის არმიას შეუძლია დამატებითი ტერიტორიების დაკავებაც, თუ საომარი მოქმედებები გაგრძელდება.

როგორიც არ უნდა იყოს კონფლიქტის დასასრული, ვლადიმერ პუტინი საეჭვოა დათანხმდეს ამ ტერიტორიების უკან დაბრუნებაზე. ეს გარემოება უკრაინის პოზიციებს ძალიან დაასუსტებს პერსპექტიული სამშვიდობო მოლაპარაკების დროს. საბოლოო ჯამში რჩება გაჭიანურებული კონფლიქტი, რომელსაც თან ახლავს გამალებული შეიარაღება და დიდი თანხების ხარჯვა თავდაცვაზე, რაც, ბუნებრივია, ევროპას კისერზე დააწვება. როგორიც არ უნდა იყოს ომის დასასრული, რუსეთი მაინც დარჩება ევროპის უსაფრთხოების საკვანძო ელემენტად. თუ უკრაინა ომს წააგებს და საომარი მოქმედებები დასრულდება, ევროკავშირს უამრავი პრობლემა ექნება: ქვეყნის აღდგენას ენერგორესურსების სტაბილური მიწოდება დაჭირდება. საიდან მისცემს ევროპა უკრაინას საკმარის ენერგორესურსებს, როცა თვითონაც პრობლემების წინაშე დგას? უეჭველია, აუცილებელი გახდება რუსული ნავთობი და გაზი, რომელიც კრემლს თავზესაყრელი აქვს. გასათვალისწინებელიაისიც, რომ რუსეთის ბირთვული სახელმწიფოა, ეს გარემოება კი მას ნებას აძლევს გავლენა მოახდინოს მსოფლიოს სტრატეგიულ ბალანსზე.

ამრიგად, დასავლეთს (ამერიკას და ევროპას) სურს თუ არ სურს, მათ მაინც მოუწევთ რუსეთის პოლიტიკის მხედველობაში მიღება, მისი ჩართვა ევროპული უსაფრთხოების არქიტექტურაში.

რა თქმა უნდა, ამ დროს მნიშვნელოვანი ფაქტორი იქნება აშშ-ის გავლენა ევროპაზე. ვაშინგტონი  თავის გადამწყვეტ „სიტყვას იტყვის“ რუსეთის ევროპული უსაფრთხოების არქიტექტურაში ჩართვის დროს. თავის მხრივ, მოსკოვის სამომავლო საგარეო პოლიტიკას ბევრად განსაზღვრავს არამარტო უკრაინის ომი, არამედ ისიც, თუ როგორ გადაწყდება კონფლიქტი ღაზას სექტორში. კრემლი, ტრადიციულად, უფრო მეტად შეეცდება დაიცვას პალეტინელების ინტერესები.

დასავლეთმა ყურადღება უნდა მიაქციოს რუსულ სტრატეგიულ კულტურას, რომლის ერთ-ერთი შემადგენელი ელემენტია ის, რომ რუსებს სხვა ქვეყნებიდან მომეტებული საფრთხისა და მუქარების ღრმა შეგრძნება აქვთ. ამის მაგალითია კარიბის 1962 წლის კრიზისის და 1980-იანი წლების დასაწყისში მომხდარი მწვავე დაძაბულობა, ევროპაში ამერიკული და საბჭოთა რაკეტების განლაგების გამო.

21-ე საუკუნეში კი სიტუაციის გამწვავება შეიძლებოდა თავიდან აცილებულიყო, დასავლეთს ყურადღება რომ მიექცია კრემლის განცხადებებისადმი (ჯერ კიდევ 2007 წლის მიუნჰენის კონფერენციაზე) და რომ არ მოეხდინა რუსეთის არაერთი გაფრთხილების იგნორირება ნატოს გაფართოებასთან დაკავშირებით.

ომმა რუსეთის ეკონომიკის სიმტკიცე აჩვენა, რომელიც ბევრისთვის მოულოდნნელი აღმოჩნდა. რუსეთის ხელისუფლებამ წინა წლებში, როცა ნავთობზე მაღალი ფასები იყო, სავალუტო მარაგი შექმნა. მოსკოვი სწორედ ენერგეტიკის სფერომ გადაარჩინა - რუსული ენერგოშემცვლები ევროპის ნაცვლად, ახლა აზიაში იყიდება. მოსკოვა მეტ-ნაკლებად წარმატებით განახორციელა ენერგეტიკული ნედლეულის ნაკადის გადამისამართება ევროპიდან აზიისაკენ - ინდოეთისა და ჩინეთისაკენ. ასევე მოახდინა საგარეო ვაჭრობის დივერსიფიცირება, მესამე ქვეყნებზე ტრანზიტის მეშვეობით. კრემლის ასეთი ნაბიჯი ფაქტიურად, მსოფლიო ბალანსისათვის ისტორიულ გარდატეხას ნიშნავს. 

ინდოეთის ოფიციალური პოლიტიკა რუსეთთან მიმართებით რეალიზმს ემყარება, მაგრამ დამკვირვებლები და ანალიტიკოსები  უფრო მეტად დასავლეთის არასწორი დასკვნებით სარგებლობენ, რომ რუსეთის შესახებ რაც შეიძლება მეტი მცდარი აზრი გაავრცელონ, აკრიტიკონ ვლადიმერ პუტინი „ომის არჩევანისთვის“. არადა, რუსეთის პოტენციალის ობიექტურად, აწონილ-დაწონილად შეფასება აუცილებელია, ნაადრევი უსაფუძვლო დასკვნები კი მათ [ბუმერანგივით] უკან დაუბრუნდებათ.

წყარო: https://indianexpress.com/article/opinion/columns/reports-of-russias-decline-are-greatly-exaggerated-9031465/

 

ანალიტიკა
კრემლს ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - გიორგი კობერიძე
დღევანდელი რუსული ბეჭდური პრესა ივლისის თვეში ეკონომიკური ვითარების დამძიმებაზე საუბრობს - რაც რუსეთის დახურული სისტემის პირობებში საკმაოდ იშვიათი მოვლენაა. გაზეთები აღნიშნავენ, რომ: საშუალოდ 12%-ით მოხდა რუსეთში კომუნალურები გადასახადების ზრდა. გაძვირდა პურის ფასიც, არადა ხორბლის ფასი გაიაფდა. მშენებლობის ბიზნესი დაეცა და ქარხნები იხურება.
 
მიზეზი? მუშახელის კატასტროფული დეფიციტი ბაზარზე, რასაც ადამიანური რესურსების კლების ხარჯზე ემატება მოთხოვნის ბუნებრივი შემცირება - რუსების ნაწილი ფრონტზე კვდება, ნაწილი კი ქვეყნიდან გარბის. დარჩენილი კვალიფიციური მუშახელი კი სამხედრო ინდუსტრიაშია მობილიზებული. იაფ ხორბალს რუსეთი თავის მოკავშირეებს საბითუმო ფასებში ყიდის, ხოლო ბაზარზე შემოსავლის შესანარჩუნებლად კრემლთან დაახლოებული პურის მსხვილი მეწარმეები მის ფასს ზრდიან.
 
ამას კი ემატება სანქციები. დღეს ევროპის მხრიდან სანქციების მე-18 პაკეტი დამტკიცდა, რომელიც რუსეთის ნავთობისა და გაზის ინდუსტრიას ურტყამს. 47.6 დოლარი - ესაა ის თანხა, რომელზე ძვირადაც ნავთობს არ შეიძენს ევროკავშირი და ბრიტანეთი რუსეთისაგან, რომელსაც გათვლა 60 დოლარზე ჰქონდა. კრემლს რომ მყარი მოგება ჰქონდეს 70 დოლარად უნდა ჰყიდდეს ბარელს. სანქციების მიხედვით ნორდ სტრიმების გაზსადენები აღარ ამუშავდება. ამას ემატება რუსულ ჩრდილოვან ფლოტზე დევნაც, რომელიც სხვა ქვეყნების დროშის ქვეშ მცურავი ხომალდების დახმარებით ცდილობდა რუსული ნავთობის ევროპაში გაყიდვას და სანქციების გვერდის ავლას.
 
ამ ფონზე მნიშვნელოვანია ისიც, რომ რუსეთში ტოტალიტარული მმართველობა კიდევ უფრო უჭერს მოსახლეობას: ქვეყანაში 5500 აკრძალული საიტი, მუსიკა, საინფორმაციო საშუალება, კოდური სიტყვა, ფილმი და გამოთქმაა, რისი მოძიებაცა და ნახვაც არ შეიძლება, მათ შორის არც VPN-ის გამოყენებით. თუ ნახავ ჯერ დაგაჯარიმებენ, შემდეგ ჯერზე კი პასუხისგებაში მისცემენ შენს თავს.
 
მზარდი ინფლაციისა და ძირითადი რესურსების სამხედრო წარმოებასა თუ ფრონტზე მობილიზების ფონზე ეკონომიკური პერსპექტივა კარგად არ გამოიყურება. არსებობს ვარაუდი, რომ გვიანი შემოდგომიდან რუსეთი კიდევ უფრო მეტი ბანკნოტების დაბეჭდვას აპირებს.
 
მუშახელის დეფიციტის ფონზე ინდური პრესა საუბრობდა პოტენციურ გეგმაზე, რომლის მიხედვითაც რუსეთი წლის ბოლომდე მილიონი ინდოელი მუშახელის რეკრუტირებას აპირებს, თუმცა ამ ამბავმა რუსეთში დადებითი რეაქცია არ გამოიწვია, რის გამოც რუსეთის შრომის მინისტრმა აღნიშნული ინფორმაცია უარყო. მიუხედავად ამისა, მარტო წელს რუსეთში 71,817 ინდოეთის მოქალაქეზე გაიცა ოფიციალური სამუშაო ნებართვა. ეს რაც ლეგალურად ჩანს, და რაც არა ის კიდევ სხვაა. ინდოელების გარდა რუსეთში დიდი რაოდენობით არიან შუა აზიელები და ჩინელები.
 
ამ ვითარებაში ფრონტზე რუსეთის ვითარება არასახარბიელოა. დონეცკის მონაკვეთზე მომარაგების გზას უკვე ეწოდა "სიკვდილის ხაზი", სადაც უკრაინული დრონები ყველაფერს ბომბავენ რაც კი გადაადგილდება. მიუხედავად ამისა, რუსეთი არ წყვეტს ცოცხალი ძალის მობილიზებას და დონეცკის ოლქის დასავლეთ ნაწილში, პოკროვსკის სექტორზე დაწოლას. რუსეთის მხრიდან ყველა გათვლა ისეთი იყო, რომ პოკროვკი ჯერ 2024 წლის ბოლომდე უნდა აეღოთ, შემდეგ 2025 წლის მარტამდე, ახალი თარიღი 2025 წლის 9 მაისი იყო, შემდეგ კი ამ სექტორზე დაწყებული შეტევის ერთი წლის თავი, ანუ ივლისი. მაგრამ ერთი წლის თავზე რუსები ჯერ კიდევ არ არიან ქალაქის ფარგლებში შესულები. ზოგადად პოკროვკისაკენ გაჭრას რუსები 2024 წლის თებერვლიდან ცდილობენ, ავდიივკას დაცემის შემდეგ.
 
დასავლური მედია ამბობს, რომ რუსული ზაფხულის შეტევის მხოლოდ პირველი ფაზა ვიხილეთ ჯერ და რომ მეორე ფაზა ჯერ კიდევ წინააო. ისინი 150 ათას დამატებით რუს, კორეელ და სხვა ქვეყნებიდან დაქირავებულ სამხედროებზე საუბრობენ და ახალი მიმართულებით გაჭრას არ გამორიცხავენ, ან ძველ სექტორებზე მათ გადანაწილებასა და უკრაინულ პოზიციებზე დაწოლის გაძლიერებას.
 
კრემლი ტრამპის მიერ მიცემულ 50 დღიან ვადას მაქსიმალური შეტევისათვის გამოიყენებს და ამაში უცნაური არაფერია. მთავარია რამხელა იქნება მსხვერპლი და გამოფიტვა. როგორც ამერიკის სახელმწიფო მდივანმა აღნიშნა, მხოლოდ წელს რუსეთს 100 ათასი მოკლული ჰყავს. მან ხაზი გაუსვა ფაქტს, რომ საუბარია მოკლულ სამხედროებზე და არა დაჭრილებზე, დაშავებულებზე ან ტყვეებზე. რუსეთი წლებია იმით პოზიციონირებს, რომ თითქოს ბოლო სამხედრომდე და ბოლო საკვებამდე შეუძლია იომოს. ასეთი რამ არცერთ სახელმწიფოს არ შეუძლია, მაგრამ კრემლს რომ ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - ეს უკვე ვნახეთ. და ისიც ნათელია, რომ ახლა ომს სერიოზული გამოფიტვის სახე აქვს მიღებული, რის გამოც დამატებითი მოთამაშეებისა და სახელმწიფოების ირიბი ჩართვა კიდევ უფრო მზარდია.
 
პუტინმა ისიც კარგად იცის, რომ ომის შეწყვეტა სხვა მიზეზითაცაა საშიში - ამდენი სამხედროსა და ციხეებიდან გამოსული, თუ მობილიზებული კრიმინალის რესოციალიზაცია ძალიან რთული იქნება, მით უფრო გართულებული ეკონომიკური ვითარებიდან გამომდინარე. თუმცა ყველაფერს აქვს თავისი ზედა ზღვარი - ეკონომიკის გამძლეობასაც, მსხვერპლის რაოდენობასაც და გამარჯვების რწმენასაც.
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.