USD 2.7061
EUR 3.0936
RUB 3.3761
თბილისი
«The Independent» (დიდი ბრიტანეთი): „პუტინის ბოროტი გენია“: რა დეტალები იმალება ტრამპ-პუტინის სავარაუდო გარიგებაში“
თარიღი:  397

ბრიტანულ გაზეთ „ინდეფენდენთში“ (The Independent) დაბეჭდილია სტატია სათაურით „პუტინის ბოროტი გენია“: რა დეტალები იმალება ტრამპ-პუტინის  სავარაუდო გარიგებაში“ (ავტორი - ოუენ მეთიუზი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

დონალდ ტრამპისათვის კრემლთან მოლაპარაკება უკრაინის ომის სწრაფი შეწყვეტის საშუალებას წარმოადგენს. და თუ მას ამისათვის ნობელის მშვიდობის პრემიას მიანიჭებენ, მაშინ აშშ-ის პრეზიდენტს ოცნება აუხდება (პლუს მომგებიანი გარიგებები ექნება ამერიკული ბიზნესისათვის - როგორც უკრაინაში, ასევე რუსეთშიც). თავის მხრივ, ვლადიმერ პუტინისათვის მოლაპარაკება ომში გამარჯვების აღიარების საშუალებაა, ხოლო გამარჯვებულს სამხედრო ტროფეიც ელოდება. პუტინმა სწორად გათვალა, თუ როგორ დაითანხმოს აშშ-ის პრეზიდენტი მაქსიმალისტურ მოთხოვნებზე - დაატკბოს ნებისმიერ გარიგება რაიმე მიმზიდველი საქმიანი წინადადებით ამერიკელებისათვის.

თეთრი სახლის ოფიციალური შეტყობინების მიხედვით, სატელეფონო საუბრის დროს ორივე ლიდერმა განაცხადა, რომ აშშ-სა და რუსეთის ურთიერთობების ნორმალიზება ორივე ქვეყნისათვის უდიდეს ეკონომიკურ მოგებას უზრუნველყოფს.

რომელ დარგებში შეიძლება დაიდოს გრანდიოზული ეკონომიკური გარიგებები? 1990-იან წლების დასაწყისში ამერიკულმა და ევროპულმა ტრანსეროვნულმა კომპანიებმა, რომლებიც საკუთარ თვალს და ყურს არ უჯერებდნენ რაც მოხდა - საბჭოთა იმპერიის დაშლა - მზერა რუსეთს მიაპყრეს, რომ კომუნისტურ ნანგრევებზე გამდიდრებულიყვნენ. ამერიკულმა გიგანტებმა - ისეთებმა, როგორებიცაა Procter & Gamble, Ford, McDonald's и Philip Morris, და ევროპულმა ბრენდებმა, როგორებიცაა Pirelli, Ikea, Volkswagen, Danone და Siemens, უამრავი ფული იშოვეს და მთელ რუსეთში ქარხნები და ფაბრიკები ააშენეს. 2020 წლისათვის McDonald's-ის ვაჭრობამ რუსეთში კომპანიის მთელი ვაჭრობის 10% შედგინა.

მაგრამ უკრაინასთან ომის დაწყების გამო ბევრმა დასავლურმა კომპანიამ რუსეთი დატოვა და თუ ისინი ისევ მოისურვებენ რუსულ ბაზარზე დაბრუნებას, ამისათვის საკმად ბევრი დრო იქნება საჭირო, პლუს აუცილებელი გახდება მათი უსაფრთხოების უზრუნველყოფა. როგორც ჩარლზ ჰეკერი, რუსულ ბაზარზე 40-წლიანი გამოცდილების მქონე გეოპოლიტიკური რისკების კონსულტანტი ამბობს, „იმ კომპანიებისათვის, რომლებიც რუსეთში დაბრუნდებიან,  პოლიტიკური რისკების დაზღვევა ასტრონომიულად მაღალი იქნება და საერთოდ საეჭვოა, რომ დაზღვევა განხოციელდეს. განა თეთრი სახლი მათი ბოლო ინსტანციის გარანტორი იქნება?“.

და მაინც თეთრი სახლის ლაპარაკმა იმაზე, რომ რუსეთთან ურთიერთობაში აშშ „დიდ მოგებას“ და „უდიდეს ეკონომიკურ გარიგებებს“ მიაღწევს, უკრაინისა და მისი ევროპელი მოკავშირეების შეშფოთება გამოიწვია. ფაქტიურად, ეს ნიშნავს იმას, რომ მალე აშშ რუსეთს სანქციებს მოუხსნის ან შეასუსტებს. გავიხსენოთ, რომ 2022 წელს აშშ-ის ოფიციალური პირები იმედოვნებდნენ, რომ დასავლური სანქციები რუსეთის ეკონომიკას სწრაფად დაანგრევს და ვლადიმერ პუტინს სამხედრო ხარჯებისათვის ფული აღარ ექნებაო, მაგრამ მოხდა პირიქით - კრემლმა მოახერხა რუსეთის ეკონომიკის სწრაფი გადაყვანა საომარ ყაიდაზე (სამხედრო რელსებზე) და ირიბი გზები გამონახა ნავთობისა და გაზის ექსპორტისათვის. რასაკვირველია, ეს არ ნიშნავს იმას, რომ მოსკოვს პრობლემები არ აქვს... აქვს და თანაც საკმაოდ ბევრი, ამიტომ ვლადიმერ პუტინი, პრინციპში, ალბათ, მიესალმებოდა სანქციების გაუქმებას, თუმცა მას კიდევ აქვს შესაძლებლობა ორი-სამი წლის განმავლობაში ბრძოლა თავისუფლად გააგრძელოს.

რუსეთს ბევრი სიმდიდრე და მეტი რეზერვი აქვს. შტოკმანის გაზის საბადო, რომელიც არქტიკაში, კუნძულ ახალ მიწასთან ახლოს მდებარეობს, მსოფლიოში უდიდეს ბუნებრივი გაზის ისეთ საბადოს წარმოადგენს, რომლის დამუშავება ჯერ არ დაწყებულა, ანუ საბადო, შეიძლება ითქვას, [ამერიკელ] ინვესტორებს ელოდება. გარდა ამისა, ბევრი ჯერ კიდევ საბჭოთა პერიოდში, 40-45 წლის წინ მიტოვებული ნავთობ-გაზის საბადოები შეიძლება ხელახლა ამოქმედდნენ, თანამედროვე უახლესი ტექნოლოგიების გამოყენებით [იმავე აშშ-ის ხელშეწყობით).

თეორიულად, დონალდ ტრამპის სამომავლო დაპირება, რომ რუსეთს ეკონომიკური სანქციები (ან მათი ნაწილი მაინც), სამშვიდობო შეთანხმების დადების შემდეგ მოეხსნებაო, ამერიკას ევროკავშირთან დაპირისპირებას უქადის. იმიტომ, რომ ევროკავშირის ლიდერებმა გასულ კვირას განაცხადეს, რომ ანტირუსულ სანქციებს კიდევ უფრო გაამკაცრებენ და გააფართოვებენ. და თუ ვაშინგტონ-ბრიუსელის დაპირისპირება მართლაც გაღრმავდება ისედაც უკვე დაძაბულ ფონზე, ეს ყველაფერი ვლადიმერ პუტინის წისქვილზე წყლის დასხმას ნიშნავს. გარდა ამისა, ევროპას აშშ-სთან დაპირისპირება კარგს არაფერს მოუტანს, მას გაუჭირდება ერთდროულად ეკონომიკაც გაანვითაროს, სამხედრო ხარჯებიც გაზარდოს და უკრაინასაც დაეხმაროს. ნებისმიერ შემთხვევაში ევროპას აუცილებლად დაჭირდება რუსული იაფი გაზი, „ჩრდილოეთის ნაკადი-2“-ის ერთი (აუფეთქებელი) მილსადენის მეშვეობით. მეორე (აფეთქებული) მილსადენის რემონტი დაახლოებით 200 მილიონი ევრო დანახარჯს მოითხოვს. გერმანული „ბილდის“ (Bild) მონაცემებით, „ჩრდილოეთის ნაკადი“ შეიძლება იჯარით ამერიკას გადაეცეს გაზის ექსპორტის განახლების მიზნით (ამისათვის შესაბამისი კონტრაქტის შემუშავება უკვე მიმდინარეობს).

რასაკვირველია, რუსული გაზის იმპორტის განახლება გერმანიასა და საერთოდ ევროკავშირში პოლიტიკურ დავებს გამოიწვევს. არიან მოწინააღმდეგებიც, მაგრამ არიან მომხრეებიც, მაგალითად, პარტია „ალტერნატივა გერმანიისათვის“, რომელმაც ბუნდესტაგის არჩევნებში ხმების 21% მიიღო.

რაც შეეხება „ყბადაღებული“ მინერალებით (იშვიათმიწა ლითონების) სარგებლობის შეთანხმებას, რომელიც თეთრ სახლში მომხდარი ცნობილი სკანდალის შემდეგ ჯერაც არ დადებულა, საკმაოდ საეჭვოა ფართო ბიზნესის საწარმოებლად. მართლაცდა, აშშ-ის გეოლოგიური სამსახურის მონაცემებით, უკრაინაში პრაქტიკულად არ არის იმ „იშვიათმიწა ქიმიური ელემენტების“ დიდი საბადოები, რომლებიც განსაკუთრებულ ჯგუფში შედის, 17 დასახელებით და რომლებიც ელექტრონულ წარმოებაში და აკუმულატორების დასამზადებლად გამოიყენებიან.

და თუნდაც ასე არ იყოს და ჩავთვალოთ, რომ უკრაინას იშვიათმიწა ლითონების დიდი მარაგები აქვს, სამწუხაროდ, მათ ექსპლოატაციას კიევი ვერ ახორციელებს და იცით, რატომ? იმიტომ, რომ ლითიუმის ყველაზე მომგებიანი საბადო რუსებს აქვთ ოკუპირებული. ასე რომ, მინერალების შესახებ აშშ-უკრაინის სავარაუდო ხელშეკრულებას უფრო პოლიტიკური მნიშვნელობა აქვს, ვიდრე პრაქტიკული.

მაგრამ დონალდ ტრამპი თავისი „გარიგების დადების ოსტატის“ იმიჯით ძალიან არის გატაცებული. ვლადიმერ პუტინმა ეს შენიშნა და მზადაა ამერიკელი კოლეგა ნებისმიერი შეთავაზებით მოხიბლოს და სანქციები გააუქმებინოს, რაც იმის მაუწყებელი იქნება, რომ რუსეთი ისევ იქნება აღიარებული ძლიერ სახელმწიფოდ.

ანალიტიკა
The Daily Telegraph - ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს

ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.

გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:

დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.

დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.

აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.

კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.

უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?

როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.

რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.

ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან)  ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.

არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.

იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.

ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.

თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.