,
ბრიტანული გაზეთის „თაიმსის“ (The Times) 28 სექტემბრის ნომერში გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ზელენსკიმ ვაშინგტონი იმედგაცრუებულმა დატოვა: თეთრმა სახლმა რუსეთის ტერიტორიის სიღრმეში ამერიკული რაკეტების გაშვების უფლება არ მისცა“ (ავტორი - მარკ ბენეტი).
გთავაზობთ პუბლიკაციის შინაარსს:
პრეზიდენტი ვოლოდიმირ ზელენსკი სამშობლოში იმედგაცრუებული დაბრუნდა - ვაშინგტონში ყოფნისას უკრაინის ლიდერმა ამერიკული შორსმოქმედ რაკეტების გაშვებაზე რუსეთის ტერიტორიის დასაბომბად თეთრი სახლისაგან ნებართვა ვერ მიიღო. ვოლოდიმირ ზელენსკიმ პირადად სთხოვა პრეზიდენტ ჯო ბაიდენს და ვიცე-პრეზიდენტ კამალა ჰარისს რაკეტების ATACMS-ის გამოყენება, მაგრამ ამაოდ.
რასაკვირველია, აშშ მხარს უჭერს უკრაინას პოლიტიკურად, ეკონომიკურად, სამხედრო თვალსაზრისიაც, მაგრამ გადამწყვეტ ნებართვას არ აძლევს - მით უმეტეს, ვლადიმერ პუტინმა უკვე გამაფრთხილებელი განცხადება გააკეთა, რომ უკრაინისათვის დასავლეთის მხრიდან ჩვეულებრივი იარაღით დახმარებასაც კი მესამე მსოფლიო ომის გამოწვევა შეუძლია.
საერთოდ, რუსი ლიდერის ბირთვულ მუქარებზე არც ჯო ბაიდენს და არც კამალა ჰარისს არაფერი უთქვამთ, ერთი სიტყვაც კი. სამაგიეროდ სახელმწიფო მდივანმა ენტონი ბლინკენმა კრემლის განცხადება „აბსოლუტურად უპასახისმგებლო“ უწოდა და ჩინეთს სთხოვა, რომ იქნებ მოსკოვისთვის ჩაეგონებინა, რომ „ბირთვული იარაღის ჟღარუნი“ მიუღებელია მთელი მსოფლიოსათვის.
როგორც ჩანს, ომის პერსპექტივა და, ალბათ, მასთან ერთად უკრაინის მომავალიც აშშ-ის ნოემბრის საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ გაირკვევა. ჯერ-ჯერობით ჯო ბაიდენი, რომელსაც, სავარაუდოდ, რამდენიმე კვირის მმართველობაღა დარჩენია, რაც შეუძლია, იმით ეხმარება - ბოლო დოლარების იარაღს აძლევს უკრაინას, რომ კიევმა როგორმე მოსკოვის ჯარის შეტევებს გაუძლოს. პენტაგონის საწყობები უკვე თითქმის ცარიელია „ზედმეტი“ იარაღისაგან. დემოკრატიული თეთრი სახლი, რესპუბლიკელთა ნეგატიური დამოუკიდებულების მიუხედავად, უკრაინას უკვე დაეხმარა 175 მილიარდი დოლარით.
რაც შეეხება დონალდ ტრამპისა და ვოლოდიმირ ზელენსკის შეხვედრას: სანამ აშშ-ის ყოფილი პრეზიდენტი უკრაინის მოქმედ პრეზიდენტ შეხვდებოდა, იგი უკიდურესად დამცინავად აკრიტიკებდა ვოლოდიმირ ზელენსკის და აცხადებდა, რომ კიევს მოუწევს „ტერიტორიული მსხვერპლის გაღება“ რუსეთის დასამშვიდებლად, 25 სექტემბერს, ჩრდილოეთ კაროლინაში გამართულ მიტინგზე კი, დონალდ ტრამპმა პირდაპირ განაცხადა - „უკრაინა აღარ არსებობს, მილიონობით ადამიანი დაიღუპაო“.
მოსალოდნელი იყო, რომ ვოლოდიმირ ზელენსკი ისე დაბრუნდებოდა ამერიკიდან უკრაინაში, რომ დონალდ ტრამპს ვერ შეხვდებოდა, თუმცა უკრაინელ ლიდერს ფორტუნამ მწყალობელი თვალით გადმოხედა - ექს-პრეზიდენტმა მოლაპარაკებაზე თანხმობა განაცხადა. როგორც შეხვედრის პირველი წუთებიდან გახდა ნათელი, დონალდ ტრამპს თავისი პოზიცია არ შეუცვლია - მან უკრაინელ ლიდერს ვლადიმერ პუტინთან შერიგებისაკენ მოუწოდა. ექსპერტების აზრით, როგორც ჩანს, რომ შერიგებაში დონალდ ტრამპს ტერიტორიული დათმობა ჰქონდა ნაგულისხმევი. მართალია, თვითონ ვოლოდიმირ ზელენსკიმ მოლაპარაკება წარმატებულად შეაფასა“, მაგრამ ამ შეფასებას უფრო დიპლომატიური ხასიათი აქვს, ვიდრე რეალური.
ვოლოდიმირ ზელენსკი, რომელიც უკრაინისა და დასავლეთის გმირი იმით გახდა, რომ ქვეყანა რუსეთთან ომში ერთ მუშტად შეკრა, კრემლის წინაშე ტერიტორიულ დათმობებს გამორიცხავს. მისი „გამარჯვების გეგმა“ რუსეთისათვის დონბასისა და ყირიმის დათმობას არ ითვალისწინებს. ცოტა სხვაგვარად ფიქრობს უკრაინის მოსახლეობა: როგორც ზოგიერთი საზოგადოებრივი გამოკითხვა მოწმობს, ტერიტორიული დათმობები უკრაინელებისათვის მხოლოდ იმ შემთხვევაში იქნება მისაღები, თუ იმავდროულად, კომპენსაციის სახით, უკრაინა ნატოსა და ევროკავშირის წევრი გახდება.
ომი კი გრძელდება, ბრძოლის ველზე სიკვდილის ულმობელ ცელს ყოველდღიურად ათასობით ჯარიკაცი ეწირება ორივე მხრიდან. კიევი და მოსკოვი, იშვიათად აქვეყნებენ დანაკარგების სტატისტიკას, თუმცა, ზოგიერთი შეფასებით, ომის პერიოდში დაახლოებით მილიონი რუსი და უკრაინელი ჯარისკაცი დაიღუპა და დასახიჩრდა. მიუხედავად ამისა, არავითარი ნიშანი არ ჩანს იმისა, რომ ვლადიმერ პუტინი, ტერიტორიული დათმობების გარეშე, ცეცხლის შეჩერებაზე დათანხმდება. მომავალი წლისათვის კრემლი სამხედრო ხარჯებისათვის რეკორდული რაოდენობის თანხის - თითქმის 13,2 ტრილიონ რუბლის გამოყოფას გეგმავს, რაც რუსეთის სახელმწიფო ბიუჯეტის 40%-ს „შთანთქავს“.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
