,
ბრიტანულ გაზეთ „თაიმსში“ (The Times) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „რას ნიშნავს უკრაინისათვის ამერიკული სამხედრო დახმარების შეჩერება? დონალდ ტრამპმა კიევისათვის ავისმომასწავებელი ნაბიჯი გადადგა“ (ავტორი - ალისტერ დოუბარი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირეოდენი შემოკლებით:
პრეზიდენტ დონალდ ტრამპს უყვარს ხოლმე იმის თქმა, რომ თავისი პრეზიდენტობის პირველი ვადის დროს უკრაინის არმიას ტანკსაწინააღმდეგო რაკეტები - „ჯაველინები“ მიაწოდა, რომლებმაც, კომპაქტურ NLAW-თან ერთად, მნიშვნელოვანი როლი შეასრულეს რუსეთის მექანიზებული კოლონების შესაჩერებლად ომის დასაწყისში. ეს მხოლოდ ორი დასახელებაა იარაღის იმ უამრავი სისტემებიდან, რასაც აშშ უკრაინას აწვდიდა. ამერიკული იარაღი ძალიან დაეხმარა უკრაინას. სწორედ მათ გამო ვერ შეძლო რუსეთმა ვოლოდიმირ ზელენსკის მთავრობის დამხობა ომის სამი წლის განმავლობაში.
მაგრამ ახლა პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა, როგორც ჩანს, გადაწყვიტა იარაღის მიწოდება ვაჭრობის საგანი გახადოს, უკრაინაზე ზეწოლის მოსახდენად.
ტრამპმა უკვე გაანაწყენა უკრაინელები, როცა მათ პრეზიდენტს ვოლოდიმირ ზელენსკის დიქტატორი უწოდა, როცა მან კიეველი დიპლომატები ერ-რიადის მოლაპარაკებაზე არ მიიწვია და როცა უარი თქვა იმის აღიარებაზე, რომ ომის დაწყებაზე პასუხისმგებლობა რუსეთს ეკისრება.
თუ იარაღის მიწოდებაში პაუზა გაჭიანურდება, შეიძლება სერიოზულად გართულდეს უკრაინის ჯარების ბრძოლის ველზე მოქმედება და, შესაბამისად, შესუსტდება ვოლოდიმირ ზელენსკის პოზიციები ნებისმიერ სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე.
ამერიკული რაკეტები ისევე აუცილებელი იყო უკრაინისათვის, როგორც მსოფლიოში ყველაზე თანამედროვე „აბრამსის“ ტანკები. მხოლოდ ხანგრძლივი მოლაპარაკების შემდეგ გაგზავნა უკრაინაში ჯო ბაიდენის ადმინისტრაციამ ჰაერსაწინააღმდეგო სისტემა „პეტრიოტი“, შორი მოქმედების რუსული რაკეტების ჩამოსაგდებად. „პეტრიოტის“ მიერ გაშვებული ყოველი რაკეტა სამი მილიონი დოლარი ღირს.
ჯო ბაიდენის ადმინისტრაციამ ასევე გადასცა უკრაინას საბრძოლო თვითმფრინავები „ფალკონები“ (F-16-ები), რომლებსაც კიევი ვაშინგტონს დიდი ხნის განმავლობაში სთხოვდა. რუსული ავიაცია უკრაინის ცაზე ვეღარ ბატონობს.
უკრაინის არმია სარგებლობს ATACMS-ების ამერიკული სარაკეტო კომპლექსებით, HIMARS-ის ზალპური ცეცხლის სარაკეტო დანადგარებით და M777 ტიპის ჰაუბიცით, რომელსაც ძლიერი დამანგრეველი ეფექტი აქვს.
აშშ-ის კონგრესს მიღებული აქვს კანონი უკრაინის სამხედრო დახმარების დაფინანსების შესახებ, რომელიც ნებას აძლევს მთავრობას 175 მილიარდი დოლარი დახარჯოს კიევის მხარდასაჭერად. კილის (გერმანია) კვლევითი ინსტიტუტის მონაცემებით, ვაშინგტონმა უკრაინას გადასცა დაახლოებით 110 მილიარდი დოლარი. მიუხედავად იმისა, რომ ეს ციფრი დონალდ ტრამპისეულ 350 მილიარდზე ნაკლებია, მაინც შთამბეჭდავია და უკრაინისათვის გაწეულ დახმარებაში ყველაზე მსხვილ თანხად ითვლება.
ამერიკისა და ევროპის დახმარების წყალობით უკრაინამ შეძლო რუსეთის ჯარების სწრაფი წინსვლა შეენელებინა და ბოლოს შეეჩერებინა, მაგრამ დახმარება საკმარისი არ აღმოჩნდა რუსეთის არმიის უკანდასახევად და კრემლის მიერ ოკუპირებული ტერიტორიების (ყირიმი, დონბასი) გასათავისუფლებლად. თუმცა შენარჩუნდა უკრაინის დამოუკიდებლობა.
თუ ასეთი ჩიხური სიტუაცია დიდხანს გაგრძელდება, უკრაინა, ალბათ, ბრძოლის ველზე რუსების შემოტევებს ვეღარ შეაჩერებს, რაც კრემლის პოზიციებს გააძლიერებს სავარაუდო სამშვიდობო მოლაპარაკების წინ.
წყარო:
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
