ამერიკულმა გაზეთმა „ნიუ-იორკ თაიმსმა“ (The New York Times) გამოაქვეყნა სტატია სათაურით „რუსები, რომლებიც უკრაინაში თავიანთი სამშობლოს წინააღმდეგ იბრძვიან“ (ავტორი - მაიკლ შვიცი), რომელიც ეხება სამხედრო ლეგიონ „თავისუფალი რუსეთის“ მიზნებსა და მოქმედებას.

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

„ჯარისკაცმა მუხლებზე დაიჩოქა, ყუმბარსატყორცნი დაუმიზნა და რუსეთის ჯარის მიმართულებით გაისროლა. იგი უკრაინის არმიის საცეცხლე პოზიციაზე იდგა და არაფრით განსხვავდებოდა სხვა უკრაინელი ჯარისკაცებისაგან, რომლებიც ბახმუტთან იბრძვიან - რუსეთ-უკრაინის ომის ფრონტის ერთ-ერთ ყველაზე სისხლისმღვრელ უბანზე.

მაგრამ სინამდვილეში ის და მისი თანამებრძოლები უკრაინელები არ არიან. ისინი უკრაინის არმიის იმ ქვედანაყოფის მეომრები არიან, რომელიც მთლიანად რუსი ეროვნების ჯარისკაცებით არის დაკომპლექტებული. ისინი თავიანთ თანამემამულეებს ებრძვიან და ხოცავენ. მათ რუსეთის - სამშობლოს - წინააღმდეგ იარაღი ხელში სხვადასხვა მოსაზრებებით აიღეს: ზოგიერთმა მორალური აღშფოთების გამო, რომ მათი სამშობლო სუვერენულ უკრაინაში შეიჭრა, ზოგი უკრაინაში ცხოვრობს და თავისი მეორე სამშობლოს დაცვა სურს, ზოგს რუსეთის პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი სძულს.... მათ უკრაინელი მეთაურების ნდობა დაიმსახურეს, რათა ერთად ებრძოლონ რუს დამპყრობლებს.

„ნამდვილი რუსი მამაკაცი ასეთ აგრესიულ ომში არ მონაწილეობს, ის არ ძალადობს ქალებზე, ბავშვებზე, არ კლავს მოხუცებს და მშვიდობიან მოსახლეობას“, - ამბობს ერთ-ერთი რუსი მებრძოლი „ცეზარი“, რომელიც იხსენებს რუსების მიერ ჩადენილ მხეცობას და აღნიშნავს, რომ სწორედ ასეთმა ფაქტებმა აიძულეს იგი მშობლიური სანქტ-პეტერბურგიდან უკრაინაში წასულიყო და კიევის მხარეზე ებრძოლა: „ამიტომ მე სინდისის ქენჯნას არ ვგრძნობ. მე ჩემს საქმეს ვაკეთებ. უკვე ბევრი რუსი მოვკალი“.

ლეგიონ „თავისუფალ რუსეთს“ ბოლო დრომდე ნაკლები ყურადღება ეთმობოდა - ნაწილობრივ იმიტომ, რომ რუსი ჯარისკაცები და მათი ახლობლები დაცულნი ყოფილიყვნენ რუსეთის ხელისუფლების რეპრესიებისაგან, აგრეთვე იმის გამოც, რომ ზოგიერთ უკრაინელ ოფიცერს არ სურდა იმ ეროვნების ჯარისკაცებთან ერთად ყოფილიყო, რომლის სამშობლომაც უკრაინას ესოდენ დიდი ზიანი მიაყენა. კიეველი ოფიციალური პირების ცნობით, „რუსული ლეგიონის“ პირადი შემადგენლობა - რამდენიმე ასეული ჯარისკაცი - ბახმუტთან არის  თავმოყრილი და მათ ამჟამად უკრაინელი ოფიცრები აკონტროლებენ.

ინტერვიუებში რამდენიმე რუსი ჯარისკაცი ამბობს, რომ ისინი უკრაინაში ცხოვრობდნენ, როცა რუსეთის არმია გასულ წელს უკრაინაში შეიჭრა, ამიტომ თავი ვალდებულად ჩათვალეს, რომ მიმღები ქვეყანა - მეორე სამშობლო - აგრესიისაგან დაეცვათ. ისინი გამოცდილ სამხედროებს წარმოადგენენ. არიან ისეთებიც, რომლებსაც სამხედრო გამოცდილება არ აქვთ და უკრაინაში ომის დაწყების შემდეგ ჩავიდნენ - მათ ამოძრავებდათ იმის შეგრძნება, რომ კრემლის მოქმედება ძალიან უსამართლო იყო.

„ჩვენ აქ იმისთვის კი არ მოვედით, რომ რაღაცის დამტკიცება გვსურს, - ამბობს ერთ-ერთი ჯარისკაცი, სახელად „ზაზა“, - ჩვენ აქ უკრაინის დასახმარებლად მოვედით და გვინდა, რომ რუსეთის ჯარმა უკრაინის ტერიტორია მთლიანად დატოვოს. ასევე გვსურს, რომ რუსეთს უკეთესი მომავალი ჰქონდეს, ვლადიმერ პუტინის გარეშე“.

რასაკვირველია, რუსი ლეგიონერები შიშობენ, რომ რუსეთში დარჩენილი მათი ახლობლები შეიძლება რეპრესიების ქვეშ მოჰყვნენ, ამიტომ არცერთი არ ამჟღავნებს თავის ნამდვილ სახელს და ბიოგრაფიულ ცნობებს. ამ მხრივ ნიშანდობლივია ის ფაქტი, რომ გასულ კვირას რუსეთის გენერალურმა პროკურატურამ ქვეყნის უმაღლეს სასამართლოში სარჩელი შეიტანა „რუსული ლეგიონის“ ტეროროსტულ ორგანიზაციად გამოცხადების თაობაზე.

„ზაზა“ მაღალი და გამხდარი ქერა ბიჭია, რომელმაც, როგორც ამბობენ, ორიოდე წლის წინ დაამთავრა საშუალო სკოლა. მან თავისი წლოვანება არ გაამხილა, თუმცა ერთი შეხედვით,  დაახლოებით 20 წლის ასაკისა ჩანს. მისი თქმით, როცა რუსეთის არმია უკრაინაში შეიჭრა, არ გაჩუმებულა და ომის წინააღმდეგ გამოვიდა, თავის აზრს ხმამაღლა ამბობდა, სოციალურ ქსელებში ანტისაომარ პოსტებს წერდა, რის გამოც მას ჯერ უნივერსიტეტის ადმინისტრაცია დაუპირისპირდა, შემდეგ კი პოლიცია. „როცა გასული წლის შემოდგომაზე ჩემს ბინასთან უშიშროების სამსახურის თანამშრომლები გამოჩნდნენ, გადავწყვიტე, რომ [უკრაინაში] წასვლის დრო დადგა... საზღვარი ფეხით გადავკვეთე და მოხალისედ ჩავეწერე. გასაგებია, რომ  ჩემნაირი სრულიად ახალგაზრდა ბიჭისათვის პოლიტიკური მსოფლმხედველობის შესახებ ლაპარაკი თითქოსდა ნაადრევია, მაგრამ როცა გრძნობ, რომ შენს ქვეყანას ძალიან ცუდი ადამიანი მართავს, მაშინ ხელში იარაღი უნდა აიღო“.

ომის დასაწყისში უკრაინული კანონმდებლობა კრძალავდა რუსი მოქალაქეების ქვეყნის შეიარაღებულ ძალებში სამსახურს. „გასული წლის აგვისტოში კანონი შეიცვალა, რითაც ლეგიონს შესაძლებლობა მიეცა ლეგალურად გაეგრძელებინა ბრძოლა რუსეთის არმის წინააღმდეგ“, - ნათქვამია უკრაინის სამხედრო დაზვერვის სამსახურის პრეს-მდივნის ანდრეი იუსოვის განცხადებაში.

„ძალიან ბევრ რუსს, თავიანთი მორალური პრინციპებიდან გამომდინარე, არ შეეძლოთ გულ-გრილნი დარჩენილიყვნენ და ამიტომ უკრაინის შეიარაღებულ ძალებში სამსახური დაიწყეს, ქვეყნის დამცველთა რიგებში ჩადგნენ“, - ამბობს ანდრეი იუსოვი და განმარტავს რუსი მებრძოლების მოტივაციას „ლეგიონის“ შექმნის თაობაზე, - „ყველა ლეგიონერს უდიდესი სურვილი აქვს პუტინის ურდოები შეაჩეროს და რუსეთი დიქტატურისაგან გაათავისუფლოს“.

რუსული ლეგიონი „თავისუფალი რუსეთი“ უკრაინის ინტერნაციონალური ლეგიონის ეგიდით მოქმედებს, რომელშიც, რუსების გარდა, შედიან ამერიკელი და ბრიტანელი მოხალისეები,  ბელარუსები, ქართველები და ა.შ.

რუსი ჯარისკაცების თქმით, მათთან ლეგიონში ჩაწერა ადვილი არ არის. მსურველმა განცხადება უნდა დაწეროს და ბიოგრაფიული ცნობების მკაცრი შემოწმება უნდა გაიაროს, რომლის დროსაც ტესტები და პოლიგრაფი („სიცრუის დეტექტორი“) გამოიყენება.. მხოლოდ ამის შემდეგ იწყება წრთვნები და სამხედრო მომზადება. რასაკვირველია, რადგან მათ რუსული პასპორტები აქვთ და რუსეთის მოქალაქეები არიან, უკრაინელები მაინც გარკვეული უნდობლობით უყურებენ. ანდრეი იუსოვის თქმით, იყო ჯაშუშობის რამდენიმე მცდელობა, კრემლის ერთგული ადამიანების ლეგიონში შენიღბულად შეღწევის მიზნით.

გასულ კვირას კიევის ოლქში რუსი ჯარისკაცების წრთვნები ჩატარდა, ისინი ფრანგული 155-მილიმეტრიანი ნაღმმტყორცნისა და ამერიკული შაშხანის M16-ის გამოყენების წესებს სწავლობდნენ. „ამერიკული შაშხანა უფრო უკეთესია, ვიდრე კალაშნიკოვის ავტომატი“, - ამბობს ერთ-ერთი რუსი ლეგიონერი, - „დიდი ხანია უკვე ვისვრი და რაიმე პრობლემა არ მქონია“.

რუსი ჯარისკაცების წრთვნების დროს ყველა ინსტრუქტორი უკრაინელი იყო, მაგრამ ისინი, გასაგები მიზეზების გამო, რუსებს რუსულ ენაზე ელაპარაკობდნენ. გასაუბრების დროს ზოგიერთი ახალგაზრდა რუსი მოქალაქე ცდილობდა რამდენიმე სიტყვა უკრაინულ ენაზე ეთქვა, მაგრამ შემდეგ ისევ მშობლიურ ენას უბრუნდებოდნენ.

„დაახლოებით ორი თვის განმავლობაში, რაც მათ მომზადება დაიწყეს, ისინი ცდილობენ ზოგიერთი ფრაზის უკრაინულად წარმოთქმას - მაგალითად, „გმადლობთ“, „ნება მომეცით“ და ა.შ., - ამბობს ერთ-ერთი უკრაინელი ინსტრუქტორი.

რუსი ჯარისკაცების თქმით, მათთვის რთულია თავიანთი ოჯახისათვის საკუთარი გადაწყვეტილების მოტივაციის ახსნა. ამიტომ სამშობლოში დაბრუნება ჯერ-ჯერობით არ სურთ. მით უმეტეს, როცა ბუჩაში და ირპენში თავიანთი თანამემამულეების - რუსი ჯარისკაცების - მიერ ჩადენილი მხეცობები რუსეთის მოსახლეობას უკრაინელების შეთხზული ჰგონია და უარყოფენ, როგორც უცხოურ პროპაგანდას.

„მათ არ იციან სინამდვილე“, - ამბობს 32 წლის რუსი ეროვნების ჯარისკაცი „მაიამი“, რომელიც აღნიშნავს, რომ მას მშობლები ჩააგონებდნენ - თუ ბრძოლა გინდა, რუსეთის მხარეზე იბრძოლეო.  „რუსეთის ხელისუფლება მოსახლეობას ეუბნება, რომ უკრაინაში ცუდი ადამიანები არიან და ამის სჯერათ. მათ ვერ წარმოუდგენიათ, რომ მსოფლიოს მეორე ძლიერ არმიას ჩვეულებრივი ადამიანების დახოცვა შეუძლია“.

უკრაინის აღმოსავლეთ ფრონტზე სროლები შეუჩერებლად ისმის, რუსეთის არმია უკრაინელთა პოზიციებს განუწყვეტლივ ბომბავს და ცდილობს მათ ბახმუტი დაატოვებინოს. ეს ხდება იმ მოსალოდნელი შეტევის წინ, რომლის მიზანს დონბასის ტერიტორიის სრული დაპყრობა წარმოადგენს.

საცეცხლე პოზიციებზე ყოფნის დროს („ნიუ-იორკ თაიმსი“ მის ადგლმდებარეობას შეგნებულად არ ასახელებს, უსაფრთხოების გამო), მიწა ჭურვების აფეთქებებმა გადათხარა, ცა კი რაკეტების კვამლიანი კვალით დაიხაზა. იმ დღეს „იქით მხარეს“ მყოფმა რუსეთის არმიამ ზალპური ცეცხლის რეაქტიული დანადგარები „გრადები“ გამოიყენა, თუმცა რუს ჯარისკაცებს „აქეთ მხარეს“ დანაკარგები არ ჰქონიათ. დაიჭრა მხოლოდ ახლო მდებარე სოფლის რამდენიმე მშვიდობიანი მოქალაქე.

ლეგიონის ჯარისკაცების თქმით, ისინი აგრძელებენ თავდაცვის ხაზზე დგომას, მაგრამ ზოგიერთებმა უკვე დაიწყეს ფიქრი იმაზე, თუ რა იქნება შემდეგ, როცა ომი დასრულდება.

„ჩემი მოვალეობაა უკრაინელი ხალხის დაცვა“, - ამბობს 50 წლის „ცეზარი“, - „თუ ცოცხალი დავრჩები და უკრაინის მთელი ტერიტორია გათავისუფლებული იქნება, მე მაინც გავაგრძელებ ბრძოლას ყველგან, სადაც კი შესაძლებლობა მექნება, იმ მიზნით, რომ კრემლის რეჟიმი დაემხოს“.

„ცეზარი“, რომელიც ლეგიონში „ექსცენტრული ბრძენის“ რეპუტაციით სარგებლობს, ამბობს, რომ იგი თავდაპირველად ჩამოყალიბებული რუსი ნაციონალისტი იყო, მაგრამ ახლა იგი ფიქრობს, რომ რუსეთი „ლიანდაგიდან გადავარდა“ - განსაკუთრებით იმ დროს, როცა კრემლმა უკრაინაზე თავდასხმა გადაწყვიტა. იყო დრო, როცა „ცეზარი“ რუსეთის საიმპერიო მოძრაობის წევრი იყო, რომელიც აშშ-მა ძალადობრივ ექსტრემისტულ დაჯგუფებად აღიარა, მაგრამ „ცეზარი“ ახლა აცხადებს, რომ მოძრაობასთან კავშირი 2014 წელს გაწყვიტა, ყირიმის ანექსიის შემდეგ.

უკრაინელი სამხედრო მაღალჩინოსანი, რომელიც ლეგიონს კურირებს, ამბობს, რომ „ცეზარს“ დიდი დრო დაჭირდა გზის ძიებაში, რომელიც მან საბოლოოდ იპოვა და ახლა, იდეოლოგიური თვალსაზრისით, სწორად მსჯელობს. ასე რომ, უკრაინის ოფიციალური პირები მას ენდობიან.

„ცეზარმა“ გასულ ზაფხულს შეძლო თავისი ოჯახი - ცოლი და ოთხი შვილი - უკრაინაში გადაეყვანა და თვლის, რომ იბრძვის არა თანამემამულე რუსების, არამედ „ნაძირლებისა და მკვლელების“ წინააღმდეგ, რომლებსაც ეროვნება არ აქვთ.

„აი, მე თქვენს წინაშე ვდგავარ, რუსი სამაგალითო ადამიანი, რომლის შესახებაც ლევ ტოლსტოი და ფიოდორ დოსტოევსკი წერდნენ“, - მეუბნება იგი, - „აი, მე სწორედ ისეთი რუსი ვარ. ისინი კი რუსები არ არიან“.

წყარო: https://www.nytimes.com/2023/02/12/world/europe/russian-legion-ukraine-war.html

მოამზადა სიმონ კილაძემ