USD 2.7070
EUR 3.1344
RUB 3.3058
თბილისი
«The Wall Street Journal» (აშშ): „გამოკითხვის შედეგი მოწმობს, რომ საგარეო პოლიტიკაში პარტიული უთანხმოება სულ უფრო მატულობს“
თარიღი:  311

ამერიკულმა გაზეთმა „უოლ სთრით ჯორნელმა“ (The Wall Street Journal) გამოაქვეყნა სტატია სათაურით „გამოკითხვის შედეგი მოწმობს, რომ საგარეო პოლიტიკაში პარტიული უთანხმოება სულ უფრო მატულობს“ (ავტორები - ალექსანდრე უორდი და აარონ ზიტნერი).

 როგორც პუბლიკაციაში აღნიშნული, რესპუბლიკელებსა და დემოკრატებს შორის უთანხმოება საგარეო პოლიტიკაში ისეთია, რომ მათ ერთმანეთისაგან უფსკრული აშორებთ. გამოკითხვის მიხედვით, რესპუბლიკელთა 80% უკრაინისათვის ფინანსური დახმარების წინააღმდეგ გამოდის, ხოლო დემოკრატთა 83% - მხარს უჭერს. გამოკითხვით ასევე გამოვლინდა, რომ პრეზიდენტ დონალდ ტრამპს ამომრჩეველთა სუსტი მხარდაჭერა აქვს ტერიტორიული ექსპანსიის საკითხში, კანადისა და გრენლანდიის სავარაუდო მიერთებასთან დაკავშირებით.

გთავაზობთ სტატიას მცირე შემოკლებით:

როგორც The Wall Street Journal-ის მიერ ჩატარებული გამოკითხვები აჩვენებს, რესპუბლიკელი ამომრჩეველი სულ უფრო ხშირად გამოდის უკრაინისათვის დახმარების გაწევის წინააღმდეგ, ისინი ასევე ნეგატიურად არიან განწყობილი თავისუფალი ვაჭრობისა და აშშ-ის მიერ საერთაშორისო ვალდებულებების შესრულების მიმართ.

გარდა ამისა, რესპუბლიკელი ამომრჩეველი დარწმუნებულია, რომ აშშ-ის ნატოელმა მოკავშირეებმა თვითონ უნდა გააძლიეროს საკუთარი თავდაცვისუნარიანობა და ამერიკის ხელის შემყურეები არ უნდა იყონ. ვაშინგტონმა უნდა შეწყვიტოს ევროპელი მოკავშირეების მიმართ გადაჭარბებული ზრუნვა და არ უნდა დახარჯოს მათ დასაცავად თავისი საგადასახადო შემოსავლები. გამოკითხული დემოკრატების 83% თვლის, რომ საერთაშორისო ალიანსები (ნატო) ძალის წყაროებს წარმოადგენენ და ამერიკამ მათ მხარი უნდა დაუჭიროს.

აზრთა სხვადასხვაობა იმის გამო წარმოიქმნა, რომ რესპუბლიკელები წლობით უჭერდნენ მხარს იზოლაციონისტურ შეხედულებებს აშშ-ის როლზე მსოფლიოში, ხოლო დემოკრატები აგრძელებდნენ საერთაშორისო ალიანსებისადმი ერთგულებას.

2019 წელს გლობალური საკითხების ჩიკაგოს საბჭოს გამოკვლევის მიხედვით, რესპუბლიკელ და დემოკრატ პარტიულ ამომრჩევლებს შორის საგარეო პოლიტიკაში განსხვავება 15-პუნქტიანი იყო, ხოლო 2023 წლისათვის სხვაობა 30 პუნქტით გაიზარდა.

ახალი გამოკითხვის შედეგად, დემოკრატთა 83% მხარს უჭერს უკრაინისადმი ფინანსური დახმარების გაწევის გაგრძელებას, ხოლო ამის წინააღმდეგნი გამოდიან რესპუბლიკელ ამომრჩეველთა 79%. 2023-2024 წლების განმავლობაში დემოკრატები აცხდებდნენ, რომ ამერიკამ უკრაინისათვის უფრო მეტი უნდა გააკეთოს, ხოლო რესპუბლიკელები ამბობდნენ, რომ ამერიკა გადაჭარბებულად ბევრს აკეთებს კიევისათვის.

გამოკითხვაში მონაწილეობის მიმღები ამომრჩევლების (დემოკრატებისა და რესპუბლიკელების) საერთო რაოდენობიდან 49%-მა მხარი დაუჭირა უკრაინის დახმარების გაგრძელებას, წინააღმდეგი გამოვიდა 44%.

რაც შეეხება  დონალდ ტრამპის ტერიტორიულ ამბიციებს კანადისა და გრენლანდიის მიმართ, რაც  პრეზიდენტის ერთ-ერთ ძირითად საგარეოპოლიტიკურ მიზნად ითვლება, გამოკითხვამ გამოავლინა, რომ ორივე პარტიას ტერიტორიული ანექსიის მიმართ ნეგატიური დამოკიდებულება აქვს. დემოკრატ ამომრჩეველთა დაახლოებით 62% ანექსიის იდეას ცუდ იდეად თვლის, 25% კი მხარს უჭერს. რესპუბლიკელთა შორის 51%-მა ტერიტორიულ ექსპანსიას კარგი იდეა უწოდა, 28%-მა ცუდი (გამოკითხვა არ ეხებოდა პანამის არხის და ღაზას სექტორის გაკონტროლებას).

მთლიანობაში გამოკითხვის შედეგები პარტიული ლიდერების პოზიციებს დაემთხვა. ყოფილი პრეზიდენტი ჯო ბაიდენი და მისი თანაპარტიელი დემოკრატები მტკიცედ უჭერდნენ მხარს უკრაინის დაცვას, ხშირად აცხადებდნენ, რომ კიევს „იმდენს დაეხმარებიან, რამდენიც საჭიროა“. დონალდ ტრამპის ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ კი, პრეზიდენტი და მისი გარემოცვა, ვიცე პრეზიდენტ ჯეიმს ვენსის ჩათვლით სულ უფრო ნაკლებ ინტერესს ამჟღავნებს უკრაინის მძიმე მდგომარეობის მიმართ და უპირატესობას ანიჭებს შუამავლობას რუსეთთან მიმართებით. „სწორედ დემოკრატები ითვლებიან ინტერნაციონალიზმის იდეების გამტარებლად. ისინი ასევე მხარს უჭერენ აშშ-ის მრავალმხრივობის იდეასაც“, - ამბობს დინა სმელცი, გლობალური საკითხების შემსწავლელი ჩიკაგოს ცენტრის მეცნიერ-თანამშრომელი.

ორი პარტიის საგარეოპოლიტიკური ორიენტაციების განსხვავების კიდევ ერთი მაგალითია ის, რომ გამოკითხვის მიხედვით, ნატოს მიმართ დადებითი დამოკიდებულება აქვს დემოკრატთა 81%ს, ხოლო რესპუბლიკელებიდან მხოლოდ 31%-ს.

თავისუფალი ვაჭრობის მიმართ რესპუბლიკელების სკეპტიციზმი გამოვლინდა ბაჟების საკითხში. კითხვაზე, კარგია თუ ცუდია აშშ-ის ეკონომიკსათვის საბაჟო გადასახადების გადიდება იმპორტულ პროდუქციაზე, 77%-მა რესპუბლიკელმა განაცხადა, რომ კარგია, რადგან იქმნება ახალი სამუშაო ადგილები, ხოლო დემოკრატთა 93%-მა დაიჩივლა, რომ მოიმატებს ფასები და სხვა ბევრი ნეგატივი.

ზოგადად, ამერიკელების უმნიშვნელო უმრავლესობა მხარს უჭერს უცხოეთის ქვეყნებისადმი დახმარების შემცირებას (51%). მაგრამ პარტიების მიხედვით სურათი ასეთია: რესპუბლიკელების 92% მხარს უჭერენ, ხოლო დემოკრატთა 85% წინააღმდეგია. საინტერესოა, რომ ეს შედეგი ფიქსირდება „იუესაიდის“ (აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს)  პრაქტიკული გაუქმების ფონზე.

გამოკითხვა ჩატარდა 27 მარტიდან პირველი აპრილის ჩათვლით, ტელეფონისა და ელფოსტის მეშვეობით. გამოოიკითხ 1500 დარეგისტრირებული ამომრჩეველი. დასაშვებმა ცდომილობამ შეადგინა პლუს-მინუს 2,5%.

ანალიტიკა
კრემლს ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - გიორგი კობერიძე
დღევანდელი რუსული ბეჭდური პრესა ივლისის თვეში ეკონომიკური ვითარების დამძიმებაზე საუბრობს - რაც რუსეთის დახურული სისტემის პირობებში საკმაოდ იშვიათი მოვლენაა. გაზეთები აღნიშნავენ, რომ: საშუალოდ 12%-ით მოხდა რუსეთში კომუნალურები გადასახადების ზრდა. გაძვირდა პურის ფასიც, არადა ხორბლის ფასი გაიაფდა. მშენებლობის ბიზნესი დაეცა და ქარხნები იხურება.
 
მიზეზი? მუშახელის კატასტროფული დეფიციტი ბაზარზე, რასაც ადამიანური რესურსების კლების ხარჯზე ემატება მოთხოვნის ბუნებრივი შემცირება - რუსების ნაწილი ფრონტზე კვდება, ნაწილი კი ქვეყნიდან გარბის. დარჩენილი კვალიფიციური მუშახელი კი სამხედრო ინდუსტრიაშია მობილიზებული. იაფ ხორბალს რუსეთი თავის მოკავშირეებს საბითუმო ფასებში ყიდის, ხოლო ბაზარზე შემოსავლის შესანარჩუნებლად კრემლთან დაახლოებული პურის მსხვილი მეწარმეები მის ფასს ზრდიან.
 
ამას კი ემატება სანქციები. დღეს ევროპის მხრიდან სანქციების მე-18 პაკეტი დამტკიცდა, რომელიც რუსეთის ნავთობისა და გაზის ინდუსტრიას ურტყამს. 47.6 დოლარი - ესაა ის თანხა, რომელზე ძვირადაც ნავთობს არ შეიძენს ევროკავშირი და ბრიტანეთი რუსეთისაგან, რომელსაც გათვლა 60 დოლარზე ჰქონდა. კრემლს რომ მყარი მოგება ჰქონდეს 70 დოლარად უნდა ჰყიდდეს ბარელს. სანქციების მიხედვით ნორდ სტრიმების გაზსადენები აღარ ამუშავდება. ამას ემატება რუსულ ჩრდილოვან ფლოტზე დევნაც, რომელიც სხვა ქვეყნების დროშის ქვეშ მცურავი ხომალდების დახმარებით ცდილობდა რუსული ნავთობის ევროპაში გაყიდვას და სანქციების გვერდის ავლას.
 
ამ ფონზე მნიშვნელოვანია ისიც, რომ რუსეთში ტოტალიტარული მმართველობა კიდევ უფრო უჭერს მოსახლეობას: ქვეყანაში 5500 აკრძალული საიტი, მუსიკა, საინფორმაციო საშუალება, კოდური სიტყვა, ფილმი და გამოთქმაა, რისი მოძიებაცა და ნახვაც არ შეიძლება, მათ შორის არც VPN-ის გამოყენებით. თუ ნახავ ჯერ დაგაჯარიმებენ, შემდეგ ჯერზე კი პასუხისგებაში მისცემენ შენს თავს.
 
მზარდი ინფლაციისა და ძირითადი რესურსების სამხედრო წარმოებასა თუ ფრონტზე მობილიზების ფონზე ეკონომიკური პერსპექტივა კარგად არ გამოიყურება. არსებობს ვარაუდი, რომ გვიანი შემოდგომიდან რუსეთი კიდევ უფრო მეტი ბანკნოტების დაბეჭდვას აპირებს.
 
მუშახელის დეფიციტის ფონზე ინდური პრესა საუბრობდა პოტენციურ გეგმაზე, რომლის მიხედვითაც რუსეთი წლის ბოლომდე მილიონი ინდოელი მუშახელის რეკრუტირებას აპირებს, თუმცა ამ ამბავმა რუსეთში დადებითი რეაქცია არ გამოიწვია, რის გამოც რუსეთის შრომის მინისტრმა აღნიშნული ინფორმაცია უარყო. მიუხედავად ამისა, მარტო წელს რუსეთში 71,817 ინდოეთის მოქალაქეზე გაიცა ოფიციალური სამუშაო ნებართვა. ეს რაც ლეგალურად ჩანს, და რაც არა ის კიდევ სხვაა. ინდოელების გარდა რუსეთში დიდი რაოდენობით არიან შუა აზიელები და ჩინელები.
 
ამ ვითარებაში ფრონტზე რუსეთის ვითარება არასახარბიელოა. დონეცკის მონაკვეთზე მომარაგების გზას უკვე ეწოდა "სიკვდილის ხაზი", სადაც უკრაინული დრონები ყველაფერს ბომბავენ რაც კი გადაადგილდება. მიუხედავად ამისა, რუსეთი არ წყვეტს ცოცხალი ძალის მობილიზებას და დონეცკის ოლქის დასავლეთ ნაწილში, პოკროვსკის სექტორზე დაწოლას. რუსეთის მხრიდან ყველა გათვლა ისეთი იყო, რომ პოკროვკი ჯერ 2024 წლის ბოლომდე უნდა აეღოთ, შემდეგ 2025 წლის მარტამდე, ახალი თარიღი 2025 წლის 9 მაისი იყო, შემდეგ კი ამ სექტორზე დაწყებული შეტევის ერთი წლის თავი, ანუ ივლისი. მაგრამ ერთი წლის თავზე რუსები ჯერ კიდევ არ არიან ქალაქის ფარგლებში შესულები. ზოგადად პოკროვკისაკენ გაჭრას რუსები 2024 წლის თებერვლიდან ცდილობენ, ავდიივკას დაცემის შემდეგ.
 
დასავლური მედია ამბობს, რომ რუსული ზაფხულის შეტევის მხოლოდ პირველი ფაზა ვიხილეთ ჯერ და რომ მეორე ფაზა ჯერ კიდევ წინააო. ისინი 150 ათას დამატებით რუს, კორეელ და სხვა ქვეყნებიდან დაქირავებულ სამხედროებზე საუბრობენ და ახალი მიმართულებით გაჭრას არ გამორიცხავენ, ან ძველ სექტორებზე მათ გადანაწილებასა და უკრაინულ პოზიციებზე დაწოლის გაძლიერებას.
 
კრემლი ტრამპის მიერ მიცემულ 50 დღიან ვადას მაქსიმალური შეტევისათვის გამოიყენებს და ამაში უცნაური არაფერია. მთავარია რამხელა იქნება მსხვერპლი და გამოფიტვა. როგორც ამერიკის სახელმწიფო მდივანმა აღნიშნა, მხოლოდ წელს რუსეთს 100 ათასი მოკლული ჰყავს. მან ხაზი გაუსვა ფაქტს, რომ საუბარია მოკლულ სამხედროებზე და არა დაჭრილებზე, დაშავებულებზე ან ტყვეებზე. რუსეთი წლებია იმით პოზიციონირებს, რომ თითქოს ბოლო სამხედრომდე და ბოლო საკვებამდე შეუძლია იომოს. ასეთი რამ არცერთ სახელმწიფოს არ შეუძლია, მაგრამ კრემლს რომ ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - ეს უკვე ვნახეთ. და ისიც ნათელია, რომ ახლა ომს სერიოზული გამოფიტვის სახე აქვს მიღებული, რის გამოც დამატებითი მოთამაშეებისა და სახელმწიფოების ირიბი ჩართვა კიდევ უფრო მზარდია.
 
პუტინმა ისიც კარგად იცის, რომ ომის შეწყვეტა სხვა მიზეზითაცაა საშიში - ამდენი სამხედროსა და ციხეებიდან გამოსული, თუ მობილიზებული კრიმინალის რესოციალიზაცია ძალიან რთული იქნება, მით უფრო გართულებული ეკონომიკური ვითარებიდან გამომდინარე. თუმცა ყველაფერს აქვს თავისი ზედა ზღვარი - ეკონომიკის გამძლეობასაც, მსხვერპლის რაოდენობასაც და გამარჯვების რწმენასაც.
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.