,
ბრიტანულ გაზეთ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „მოვიდა დრო იმისა, რომ პუტინის რუსეთი გაეროს უშიშროების საბჭოდან იქნეს გაძევებული“ (ავტორი - ჰემიშ ბრეტონ-გორდონი, ექსპერტი, გადამდგარი პოლკოვნიკი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:
დღეისათვის უკრაინაში მიმდინარე ომი მრავალი მომენტის სინონიმი გახდა: ჩვენ მომსწრენი ვართ იმისა, თუ როგორ ვითარდება ომი დრონების მონაწილეობით, ვწუხვართ უდიდესი მსხვერპლის გამო, რომელიც პირველი მსოფლიო ომის დანაკარგებს უთანაბრდება, ვდარდობთ ულამაზესი ქალაქების ნგრევას... და მაინც, რუსეთის არცერთი დამანგრეველი ქმედება არ ყოფილა ისეთი შოკისმომგვრელი, როგორსაც მოსკოვის მიერ ჩადენილი სამხედრო დანაშაული წარმოადგენს ევროპის მიწა-წყალზე, სადაც, როგორც ითვლებოდა, მსგავსი რამ ისტორიიას დიდი ხნის წინ ჩაბარდა.
პრეზიდენტ ვლადიმერ პუტინს, როგორც სამხედრო დამნაშავეს, სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლომ ბრალი წაუყენა უკრაინელი ბავშვების გატაცებაში და მისი დაპატიმრების ორდერი გასცა. მის მიერ ჩადენილ დანაშაულს, ალბათ სხვებიც დაემატება - წინასწარ დაგეგმილი სარაკეტო დარტყმები სამოქალაქო ობიექტებზე, აგრეთვე ბუჩასა და ირპენში მომხდარი ტრაგედიები.
რუსეთის საშინელი რეჟიმი არ ზრუნავს სმოქალაქო მოსახლეობაში მსხვერპლის შემცირებაზე. კრემლს არ ადარდებს სარაკეტო დაბომბვების თანმდევი ზიანი, რასაც ადამიანები განიცდიან. მოსკოვში ფიქრობენ, რომ თუ მშვიდობიანი მოსახლეობას დიდი რაოდენობას დახოცავენ და უკრაინას მიწასთან გაასწორებენ, ისინი გამარჯვებას მოიპოვებენ - ისე როგორც ეს სირიაში გააკეთეს.
რუსეთის მიერ ჩადენილმა საშინელმა ქმედებებმა გაეროს უკვე მისცა საფუძველი იმისათვის, რომ ორგანიზაციამ საკუთარი შესაძლებლობები აჩვენოს, წესდების თანახმად, რომელიც მისი მოქმედების პრინციპებს წარმოადგენს. ამის მიუხედავად, ბევრი ადამიანის თვალში გაერო ბოლო დრომდე ამ ომში უმოქმედო ორგანიზაციად რცჩება. გაერომ ვერ ააცილა მსოფლიოს ომის დაწყება, ვერ შეამჭიდროვა მსოფლიო უკრაინის მხარეზე, ვერ შეინარცუნა „მარვლეულის გარიგება, რომელიც ესოდენ მნიშვნელოვანია აფრიკისა და აზიის რარიბი ქვეყნების მოსახლეობისათვის... გაერო დუმილს ინარჩუნებს რუსეთის მიერ კახოვკის ჰესის აფეტქებასთან დაკავშირებით, რომელმაც ეკოლოგიური კატასტროფის პროვოცირება მოახდინა. გაეროს ხელმძღვანელი ანტონიო გუტერეში საკუთარ თავს ვერ წარმოაჩენს ისე როგორც საჭიროა: მისი განცხადება უკრაინაში რუსეთის შეჭრის დაგმობის თაობაზე საკმაოდ დუნე იყო და სულაც არ ამჟღავნებდა გენმდივნის, როგორც ლიდერის როლს. ეს უხერხულობას ქმნის.
და მაინც, როგორც ჩანს, ანტონიო გუტერეშის ყველაზე დიდი შეცდომა, ჩემი და სხვების აზრით, მორალური თვალსაზრისით, ისაა, რომ იგი საერთოდ არ განიხილავს რუსეთის გარიცხვის საკითხს გაეროს უშიშროების საბჭოს შემადგენლობიდან.
მე მზად ვარ ვაღიარო, რომ ეს ძალიან რთული თემაა. ბევრი კითხვა ჩნდება: ვთქვათ, გაირიცხა რუსეთი, მერე რა გავლენას მოახდენს ეს ფაქტი დიალოგის დაწყებაზე უკრაინის ირგვლივ? გადავა თუ არა ინიციატივა ჩინეთის ხელში? რას იზამს ამერიკა და საბჭოს სხვა მუდმივი წევრები? ამ კითხვებზე პასუხის გაცემა ძნელია. და მაინც, რატომ არ ცდილობენ ამ საკითხის წამოწევას და განხილვას სხვა მუდმივი წევრები - აშშ, დიდი ბრიტანეთი, საფრანგეთი?
წარმოიდგინეთ რამდენად თავზარდამცემი იქნება რუსეთისათვის ის მომენტი, როცა მოსკოვი დაინახავს, რომ მუდმივი წევრის სტატუსის ჩამორთმევა რეალური გახდება. ეს რუსეთისათვის ეროვნული დამცირება და დიდი სირცხვილი იქნებოდა, ცივი ომის დასრულების პერიოდიდან ყველაზე დიდი მორალური დარტყმა. ვლადიმერ პუტინი ამას, ალბათ, ვერ გადაიტანს. გაეროს უშიშროების საბჭოდან რუსეთის გარიცხვა ახალი მსოფლიო წესრიგისათვის მნიშვნელოვანი ბიძგი იქნებოდა და აჩვენებდა, რომ ჩადენილი დანაშაულისათვის დასჯას თვით უშიშროების საბჭოს წევრიც ვერ გადაურჩება.
რას ნიშნავს დღევანდელი მსოფლიოსათვის ის, რომ პუტინის რუსეთი გაეროს უშიშროების საბჭოს წევრობას ინარჩუნებს და ამას ეჭვის ქვეშ არავინ აყენებს? გამოდის, რომ მის დანაშაულზე თვალი უნდა დავხუჭოთ? რუსეთი აღარ იმსახურებს მუდმივი წევრის სტატუსს. ალბათ, იტყვიან, რომ რუსეთი ბირთვული სახელმწიფოა. მერედა რა, განა არ არიან სხვა ბირთვული ქვეყნები, მაგალითად, პაკისტანი და ინდოეთი, რომლებსაც საბჭოს მუდმივი წევრის სტატუსი არ აქვთ? მე მესმის ამ ქვეყნების იმედგაცრუება იმის გამო, რომ უშიშროების საბჭოს წევრია გენოციდში დადანაშაულებული ქვეყანა - რუსეთი. თანაც ეს სტატუსი მინიჭებული უშუალოდ რუსეთს კი არ ჰქონდა, არამედ საბჭოთა კავშირს.
კარგად მესმის მათიც, ვინც ამბობს, რომ ჩინეთი ვეტოს დაადებს რუსეთის გარიცხვის საკითხის განხილვასო, თუ ამის გაკეთებას აშშ და სხვები შეეცდებიან. დაე, ეგრე იყოს. ნებისმიერ შემთხვევაში, თუ ეს საკითხი დღის წესრიგში დადგება, მაგრამ არ იქნება განხილული, მაინც სასარგებლო შედეგს გამოიღებს: ყველა დაინახავს რუსეთის ჭეშმარიტ სახეს, კრემლი ვერანაირად ვეღარ შენიღბავს დიპლომატიურად თავის მოქმედებას.
გაერო ყველაზე უძლიერესი ორგანო უნდა იყოს ჩვენს პლანეტაზე, რომლისაც კიდეც შეეშინდებათ და კიდეც პატივს მიაგებენ. ამის ნაცვლად ის გადაქცეულია სალაყბოდ, სადაც ყველას უფლება ეძელევა დეზინფორმაცია გაავრცელოს, ცრუ მოვლენების პროპაგანდა განახორციელოს, თანაც რაიმე სასჯელის გარეშე. გაეროს წევრები ნებას აძლევენ რუსეთს, რომ კრემლმა ამ ორგანიზაციის მუშაობა განსაზღვროს, უშიშროების საბჭოს თავმჯდომარე იყოს... და ეს უფლება აქვს იმ სახელმწიფოს, რომლის ლიდერი საერთაშორისო დამნაშავეა და დაპატიმრებული უნდა იქნეს. სასაცილოა, სატირელი რომ არ იყოს.
გაეროს თუ სურს, რომ სიკეთის მთესველი იყოს, მან მხარი უნდა დაუჭიროს ახალ მსოფლიო წესრიგს, თავისი რიგებიდან უნდა გააძევოს დანაშაულის ჩამდენი ქვეყნები, უპირველესად კი რუსეთი. ნებისმიერ შემთხვევაში, მას ვეტოს უფლება მაინც უნდა ჩამოერთვას. რუსეთი გაეროსათვის იმ მძიმე საზღვაო ღუზას წარმოადგენს, რომელიც ორგანიზაციას ჩასაძირად ფსკერისკენ ითრევს და რომლის მიერ ჩადენილი ბოროტება მატულობს.
ჩვენ საკუთარ თავს კითხვა უნდა დავუსვათ - ვართ თუ არა იმ დემოკრატიის ერთგულნი, რისთვისაც უკრაინა იბრძვის და რომლის განადგურებას რუსეთი ცდილობს.
ბრიტანულ გაზეთ „ფაინენშელ თაიმსში“ (Financial Times) დაბეჭდილია სტატია სათაურით „მსოფლიოში არასტაბილურობა სუფევს, ამიტომ ევროპა უნდა შეიარაღდეს“, რომლის ავტორები არიან ფრიდრიხ მერცი (გერმანიის კანცლერი) და ემანუელ მაკრონი (საფრანგეთის პრეზიდენტი).
გთავაზობთ სტატიის შინაარსს:
„ჰააგაში ნატოს სამიტის ფონზე მსოფლიოში ქაოსური მოვლენები სუფევს: ბობოქრობენ ომები, ჩვეული ქცევის წესები და ნორმები ინგრევა, ხოლო დიდი ხნით განმტკიცებული რწმენები ეჭვის ქვეშ დგება. ამ ეპოქალური გამოცდის ჟამს გერმანია და საფრანგეთი - თავიანთ ევროპელ და ატლანტის ოკეანის გაღმა ნაპირზე მყოფ მეგობრებთან და მოკავშირეებთან ერთად ერთიანი და მტკიცე ფრონტით გამოდიან, რათა დაიცვან ჩვენი საერთო ფასეულობები, ჩვენი მოქალაქეების თავისუფლება და უსაფრთხოება“, - ნათქვამია სტატიის დასაწყისში.
ავტორთა აზრით, „ევროპაში არასტაბილურობის ძირითად წყაროს რუსეთი და მისი იმპერიალისტური ომები წარმოადგენს: „2008 წელს რუსეთი თავს დაესხა საქართველოს, შემდეგ, 2014 წელს - მოახდინა ყირიმისა და დონბასის ოკუპაცია, 2022 წელს კი კრემლის ჯარები უკრაინის დანარჩენ ტერიტორიაზე შეიჭრნენ. ვლადიმერ პუტინის მიზანია ძირი გამოუთხაროს ევროპულ უსაფრთხოებას, მეზობლებს თავს მოახვიოს უკანონო მეურვეობა, ისინი შიგნიდან გატეხოს და თავის ორბიტაზე გადაიყვანოს, საერთაშორისო მართლწესრიგს საფუძველი შეურყიოს. ეს ყველაფერი რუსეთის სტრატეგიულ ინტერესებს წარმოადგენს. ჩვენ არ შეგვიძლია ამ ყველაფერს შევურიგდეთ, ჩვენს კონტინენტზე მშვიდობა უნდა დავიცვათ“.
„თუ კრემლის ამჟამინდელი პოლიტიკის ტრაექტორია არ შეიცვლება, რუსეთი საფრანგეთისა და გერმანიის ურყევ და მტკიცე პოზიციის წინაშე აღმოჩნდება. ამჟამად სასწორზე დევს ევროპული სტაბილურობის ბედი ათწლეულების განმავლობაში.
ნატოს სამიტზე საფრანგეთი და გერმანია დაადასტურებენ თავიანთ მხარდაჭერას იმ ძალისხმევისადმი, რასაც აშშ მიმართავს კონფლიქტების შეწყვეტისათვის და მტკიცე მშვიდობის მისაღწევად. საფრანგეთი და გერმანია მხარს დაუჭერენ უკრაინის სუვერენიტეტს, ცეცხლის შეწყვეტის წინადადებას და გააძლიერებენ რუსეთზე ზეწოლას, მათ შორის სანქციების მეშვეობით“, - აღნიშნავენ სტატიის ავტორები, - „ჩვენ ვუზრუნველყოფთ, რომ უკრაინა კონფლიქტიდან გამოსვლის შემდეგ აყვავებული, ძლიერი და უსაფრთხო ქვეყანა გახდეს“.
როგორც სტატიაშია ნათქვამი, ამ მხრივ უკვე ბევრი რამ არის გაკეთებული - ევროკავშირი უკრაინას 130 მილიარდი ევროთი დაეხმარა. გარდა ამისა, ევროკავშირმა დაგმო კრემლის აგრესიული პოლიტიკა, რისთვისაც რუსეთს მკაცრი სანქციები აქვს დაწესებული. „მაგრამ ეს კიდევ ცოტაა. ამიტომ ჩვენ, დიდ ბრიტანეთთან ერთად, ხელს შევუწყობთ უკრაინის არმიის გაძლიერებას, განვაახლებთ უკრაინის თავდაცვით მრეწველობას იმ მიზნით, რომ სამომავლოდ მას რუსეთის სავარაუდო აგრესიის წარმატებით მოგერიება შეძლოს.
„რა თქმა უნდა, ჩვენი გეგმები მხოლოდ უკრაინას არ ეხება. როგორც ჩანს, ახლო მომავალში კონფლიქტურ გარემოში ცხოვრება მოგვიწევს - იმ მსოფლიოში, სადაც ჩვენი მოკავშირეების წინაშე ახალი დილემები და პრიორიტეტები დადგება. რუსეთის გარდა, ჩვენ, ალბათ, კიდევ ბევრი გამოწვევის მოწმენი გავხდებით. ამისათვის ახლავე უნდა ვიზრუნოთ“, - აღნიშნავენ ავტორები და იქვე მიუთითებენ: აუცილებელია ნატოს გაძლიერება - თავდაცვის სფეროს ალიანსის წევრების საერთო ბიუჯეტის 3,5% უნდა მოხმარდეს, 2%-ის ნაცვლად. დამატებითი ხარჯები აუცილებელია. მათი მეშვეობით ჩვენ იმ ბზარს ამოვავსებთ, რომელიც ნატოს სამხედრო პოტენციალს გაუჩნდა რევანშისტული რუსეთის პირისპირ“, - ხაზს უსვამენ ავტორები.
„ალიანსის უსაფრთხოების ქვაკუთხედად ბირთვული შეკავება რჩება: საფრანგეთს აქვს თავისი დამოუკიდებელი სტრატეგიული ბირთვული ძალები, რომლებსაც მნიშვნელოვანი წვლილი შეაქვთ ნატოს საერთო უსაფრთხოების დაცვაში. გერმანიას უფლება აქვს მონაწილეობა მიიღოს ნატოს ბირთვული იარაღის ერთობლივ გამოყენებაში. გარდა ამისა, ერთობლივად ვიმუშავებთ შესყიდვების სისტემის რეფორმირებაში, რომელიც გამოიხატება უნიფიკაციაში, გამარტივებასა და გაზრდაში“, - ნათქვამია სტატიაში.
პუბლიკაციის დასასრულს, ავტორები აღნიშნავენ, რომ ნატო გააგრძელებს მჭიდრო თანამშრომლობას ევროკავშირთან, რათა უკეთ იქნას გამოყენებული ევროპის ტექნოლოგიური უპირატესობა [რუსეთის წინააღმდეგ]. „ჩვენ ვადასტურებთ სამოკავშირეო ერთიანობას, სოლიდარობას და ერთგულებას ჩვენი კონტინენტის თავისუფლების, მშვიდობისა და უსაფრთხოებისათვის“.
