USD 2.7075
EUR 3.1583
RUB 3.3787
თბილისი
«The Daily Telegraph» (დიდი ბრიტანეთი): „დასავლეთი ვლადიმერ პუტინს ევროპის გასაღებს მალე ჩააბარებს“
თარიღი:  307

ბრიტანული „დეილი ტელეგრაფი“ (The Daily Telegraph) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „დასავლეთი ვლადიმერ პუტინს ევროპის გასაღებს მალე ჩააბარებს“ (ავტორი - რობერტ კლარკი). მასალაში განხილულია უკრაინისადმი დახმარების გაწევის საკითხი, რომელიც ამ ეტაპზე გაყინულია. შესაბამისად, ვლადიმერ პუტინს ხელ-ფეხი ეხსნება უფრო თავისუფლად იმოქმედოს და აღმოსავლეთ ევროპაზე ძველი საბჭოურ-იმპერიული გავლენა აღადგინოს.

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

რუსეთ-უკრაინის ომის ფონზე, შარშანდელ და წლევანდელ იანვარს თუ ერთმანეთს შევადარებთ, მნიშვნელოვან განსხვავებას დავინახავთ. ერთი წლის წინ დასავლეთში დიდი ამაღლებული განწყობა და ოპტიმისტური განცხადებები დომინირებდა, ყველას იმედი ჰქონდა, რომ დასავლეთის მხარდაჭერით უკრაინა წარმატებით შეძლებდა რუსეთის შეტევის მოგერიებას და ბარბაროს ვლადიმერ პუტინს თავისი გეგმების განხორციელების შესაძლებლობა არ მიეცემოდა.

მაგრამ, დიდად სამწუხაროდ, დღეს უკრაინაში და დასავლეთში იმედგაცრუება და გულგატეხილობა შეინიშნება. უკრაინის არმიამ ვერ მიაღწია სტრატეგიულ მიზანს და როცა მისი წარუმატებლობა აშკარად გამოჩნდა, დასავლეთის ერთიანობას ბზარი გაუჩნდა: ვაშინგტონელ და ბრიუსელელ პოლიტიკოსებს ეჭვი შეეპარათ - ხომ არ იყრება წყალში მათი დახმარება და შეძლებს კი უკრაინა რუსეთის დამარცხებას? ომი უკვე მესამე წელია მიმდინარეობს, რაც დასავლეთს საკმაოდ ძვირი უჯდება. 2023 წლის დეკემბრისათვის უკრაინამ ამერიკისაგან და ევროკავშირის ქვეყნებისაგან 230 მილიარდ დოლარზე მეტი მიიღო სამხედრო, ფინანსური და ჰუმანიტარული დახმარების სახით. კიევის უმსხვილესი დონორები გახდნენ აშშ, გერმანია, დიდი ბრიტანეთი და ევროკავშირის სხვადასხვა ინსტიტუტები.

ბოლო დრომდე დაფინანსების პროცესი მეტ-ნაკლებად ნორმალურად მიმდინარეობდა კონსენსუსის წყალობით, მაგრამ ყველაფერი შეიცვალა გასული წლის ბოლოს, როცა ამერიკელი კონგრესმენები, უმეტესად რესპუბლიკელები, თეთრ სახლს „აუჯანყდნენ“ და ჯო ბაიდენს მოსთხოვეს, რომ უკრაინის დახმარებასთან ერთად, თანხები შიდა პრობლემების მოსაგვარებლადაც გამოყოფილიყო. კაპიტოლიუმსა და თეთრ სახლს შორის შეთანხმება ვერ მოხერხდა და შესაბამისად, უკრაინა ჯერ-ჯერობით აშშ-ის დახმარების გარეშეა დარჩენილი. იგივე ხდება ევროკავშირშიც, სადაც ვლადიმერ პუტინის აპოლოგეტმა, უნგრეთის პრემიერ-მინისტრმა უკრაინის დასახმარებელი ოთხწლიანი გეგმის პაკეტი დაბლოკა, 50 მილიარდი დოლარის ოდენობით.

მაშინ როცა რუსეთი თავის დაბალტექნოლოგიურ სამხედრო-სამრეწველო კომპლექსს აძლიერებს და თითქმის მთელი ეკონომიკა სამხედრო რელსებზე გადაჰყავს, დასავლეთი ვერ ახერხებს თავისი დაპირებების შესრულებას. მაგალითად, უკრაინას ამჟამად ჰაერივით ჭირდება 155-მილიმეტრიანი ჭურვები, რომელიც, ბრიუსელის დაპირებით, მარტის თვისათვის მზად ერთი მილიონი ცალი უნდა ყოფილიყო, მაგრამ მარტამდე მხოლოდ თვენახევარიღაა დარჩენილი, ჯურვები კი მხოლოდ ჯერ-ჯერობით 300 ათასი ცალია წარმოებული.

როგორც ჩანს, დასავლური სამხედრო კომპანიების უუნარობა სამხედრო დაკვეთების დროულად შესრულების საკითხში განპირობებულია 1990-იანი წლების პოლიტიკური დივიდენდებით, როცა საბჭოთა მუქარა გაქრა და დასავლეთმა შვებით ამოისუნთქა, პარალელურად კი ყურადღება მოადუნა სამხედრო სფეროს განვითარება-განმტკიცებისადმი.

თეთრ სახლში დონალდ ტრამპის დაბრუნების პერსპექტივამ ბევრი გამოაფხიზლა. საინტერესოა, რომ დონალდ ტრამპი თავისი პრეზიდენტობის დროს ევროპისადმი (და ნატოს მიმართაც) სკეპტიკურად იყო განწყობილი და ევროპელი მოკავშირეებისაგან სამხედრო ხარჯების გადიდებას ითხოვდა. ალბათ, თუ დონალდ ტრამპი მართლაც ისევ გახდება აშშ-ის პრეზიდენტი, ბევრ ევროპელ პოლიტიკოსს გამოფხიზლება მოუწევს.

როგორც ჩანს, უნგრეთის ნეგატიური პოზიციის მიუხედავად, ევროკავშირი დარწმუნებულია, რომ უკრაინისადმი დახმარების პროექტი მხარდაჭერილი იქნება. ვაშინგტონში არსებული სიტუაცია კი მყიფეა: არავინ არ იცის, რომლები დაიხევენ უკან უკრაინის დახმარების საკითხში - დემოკრატები და რესპუბლიკელები.

ახლო აღმოსავლეთში და აზია-წყნარი ოკეანის რეგიონში შექმნილი რთული სიტუაციის კვალობაზე, 2024 წლის განმავლობაშიც დასავლეთის ყურადღება უფრო მეტად ისრაელზე და ჩინეთზე იქნება გადატანილი, მაგრამ დასავლეთი ძალიან წააგებს, თუ უკრაინას არ დაეხმარება.

დასავლეთმა სასწრაფოდ უნდა დაიწყოს გადაიარაღებისა და რეინდუსტრიალიზაციის პროცესი და ხელახლა ისწავლოს ალიანსების შექმნისა და აგრესორების შეკავების ხელობა. და თუ ამას ვერ მოახერხებს, თუ უუნარობას გამოიჩენს, ეს ნიშნავს, რომ ვლადიმერ პუტინს ხელში ევროპის გასაღები ჩაუვარდება თავისი მზარდი იმპერიული მიზნების განსახორციელებლად.

წყარო: https://www.telegraph.co.uk/news/2024/01/09/the-west-could-soon-hand-putin-the-keys-to-europe/

 

ანალიტიკა
კრემლს ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - გიორგი კობერიძე
დღევანდელი რუსული ბეჭდური პრესა ივლისის თვეში ეკონომიკური ვითარების დამძიმებაზე საუბრობს - რაც რუსეთის დახურული სისტემის პირობებში საკმაოდ იშვიათი მოვლენაა. გაზეთები აღნიშნავენ, რომ: საშუალოდ 12%-ით მოხდა რუსეთში კომუნალურები გადასახადების ზრდა. გაძვირდა პურის ფასიც, არადა ხორბლის ფასი გაიაფდა. მშენებლობის ბიზნესი დაეცა და ქარხნები იხურება.
 
მიზეზი? მუშახელის კატასტროფული დეფიციტი ბაზარზე, რასაც ადამიანური რესურსების კლების ხარჯზე ემატება მოთხოვნის ბუნებრივი შემცირება - რუსების ნაწილი ფრონტზე კვდება, ნაწილი კი ქვეყნიდან გარბის. დარჩენილი კვალიფიციური მუშახელი კი სამხედრო ინდუსტრიაშია მობილიზებული. იაფ ხორბალს რუსეთი თავის მოკავშირეებს საბითუმო ფასებში ყიდის, ხოლო ბაზარზე შემოსავლის შესანარჩუნებლად კრემლთან დაახლოებული პურის მსხვილი მეწარმეები მის ფასს ზრდიან.
 
ამას კი ემატება სანქციები. დღეს ევროპის მხრიდან სანქციების მე-18 პაკეტი დამტკიცდა, რომელიც რუსეთის ნავთობისა და გაზის ინდუსტრიას ურტყამს. 47.6 დოლარი - ესაა ის თანხა, რომელზე ძვირადაც ნავთობს არ შეიძენს ევროკავშირი და ბრიტანეთი რუსეთისაგან, რომელსაც გათვლა 60 დოლარზე ჰქონდა. კრემლს რომ მყარი მოგება ჰქონდეს 70 დოლარად უნდა ჰყიდდეს ბარელს. სანქციების მიხედვით ნორდ სტრიმების გაზსადენები აღარ ამუშავდება. ამას ემატება რუსულ ჩრდილოვან ფლოტზე დევნაც, რომელიც სხვა ქვეყნების დროშის ქვეშ მცურავი ხომალდების დახმარებით ცდილობდა რუსული ნავთობის ევროპაში გაყიდვას და სანქციების გვერდის ავლას.
 
ამ ფონზე მნიშვნელოვანია ისიც, რომ რუსეთში ტოტალიტარული მმართველობა კიდევ უფრო უჭერს მოსახლეობას: ქვეყანაში 5500 აკრძალული საიტი, მუსიკა, საინფორმაციო საშუალება, კოდური სიტყვა, ფილმი და გამოთქმაა, რისი მოძიებაცა და ნახვაც არ შეიძლება, მათ შორის არც VPN-ის გამოყენებით. თუ ნახავ ჯერ დაგაჯარიმებენ, შემდეგ ჯერზე კი პასუხისგებაში მისცემენ შენს თავს.
 
მზარდი ინფლაციისა და ძირითადი რესურსების სამხედრო წარმოებასა თუ ფრონტზე მობილიზების ფონზე ეკონომიკური პერსპექტივა კარგად არ გამოიყურება. არსებობს ვარაუდი, რომ გვიანი შემოდგომიდან რუსეთი კიდევ უფრო მეტი ბანკნოტების დაბეჭდვას აპირებს.
 
მუშახელის დეფიციტის ფონზე ინდური პრესა საუბრობდა პოტენციურ გეგმაზე, რომლის მიხედვითაც რუსეთი წლის ბოლომდე მილიონი ინდოელი მუშახელის რეკრუტირებას აპირებს, თუმცა ამ ამბავმა რუსეთში დადებითი რეაქცია არ გამოიწვია, რის გამოც რუსეთის შრომის მინისტრმა აღნიშნული ინფორმაცია უარყო. მიუხედავად ამისა, მარტო წელს რუსეთში 71,817 ინდოეთის მოქალაქეზე გაიცა ოფიციალური სამუშაო ნებართვა. ეს რაც ლეგალურად ჩანს, და რაც არა ის კიდევ სხვაა. ინდოელების გარდა რუსეთში დიდი რაოდენობით არიან შუა აზიელები და ჩინელები.
 
ამ ვითარებაში ფრონტზე რუსეთის ვითარება არასახარბიელოა. დონეცკის მონაკვეთზე მომარაგების გზას უკვე ეწოდა "სიკვდილის ხაზი", სადაც უკრაინული დრონები ყველაფერს ბომბავენ რაც კი გადაადგილდება. მიუხედავად ამისა, რუსეთი არ წყვეტს ცოცხალი ძალის მობილიზებას და დონეცკის ოლქის დასავლეთ ნაწილში, პოკროვსკის სექტორზე დაწოლას. რუსეთის მხრიდან ყველა გათვლა ისეთი იყო, რომ პოკროვკი ჯერ 2024 წლის ბოლომდე უნდა აეღოთ, შემდეგ 2025 წლის მარტამდე, ახალი თარიღი 2025 წლის 9 მაისი იყო, შემდეგ კი ამ სექტორზე დაწყებული შეტევის ერთი წლის თავი, ანუ ივლისი. მაგრამ ერთი წლის თავზე რუსები ჯერ კიდევ არ არიან ქალაქის ფარგლებში შესულები. ზოგადად პოკროვკისაკენ გაჭრას რუსები 2024 წლის თებერვლიდან ცდილობენ, ავდიივკას დაცემის შემდეგ.
 
დასავლური მედია ამბობს, რომ რუსული ზაფხულის შეტევის მხოლოდ პირველი ფაზა ვიხილეთ ჯერ და რომ მეორე ფაზა ჯერ კიდევ წინააო. ისინი 150 ათას დამატებით რუს, კორეელ და სხვა ქვეყნებიდან დაქირავებულ სამხედროებზე საუბრობენ და ახალი მიმართულებით გაჭრას არ გამორიცხავენ, ან ძველ სექტორებზე მათ გადანაწილებასა და უკრაინულ პოზიციებზე დაწოლის გაძლიერებას.
 
კრემლი ტრამპის მიერ მიცემულ 50 დღიან ვადას მაქსიმალური შეტევისათვის გამოიყენებს და ამაში უცნაური არაფერია. მთავარია რამხელა იქნება მსხვერპლი და გამოფიტვა. როგორც ამერიკის სახელმწიფო მდივანმა აღნიშნა, მხოლოდ წელს რუსეთს 100 ათასი მოკლული ჰყავს. მან ხაზი გაუსვა ფაქტს, რომ საუბარია მოკლულ სამხედროებზე და არა დაჭრილებზე, დაშავებულებზე ან ტყვეებზე. რუსეთი წლებია იმით პოზიციონირებს, რომ თითქოს ბოლო სამხედრომდე და ბოლო საკვებამდე შეუძლია იომოს. ასეთი რამ არცერთ სახელმწიფოს არ შეუძლია, მაგრამ კრემლს რომ ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - ეს უკვე ვნახეთ. და ისიც ნათელია, რომ ახლა ომს სერიოზული გამოფიტვის სახე აქვს მიღებული, რის გამოც დამატებითი მოთამაშეებისა და სახელმწიფოების ირიბი ჩართვა კიდევ უფრო მზარდია.
 
პუტინმა ისიც კარგად იცის, რომ ომის შეწყვეტა სხვა მიზეზითაცაა საშიში - ამდენი სამხედროსა და ციხეებიდან გამოსული, თუ მობილიზებული კრიმინალის რესოციალიზაცია ძალიან რთული იქნება, მით უფრო გართულებული ეკონომიკური ვითარებიდან გამომდინარე. თუმცა ყველაფერს აქვს თავისი ზედა ზღვარი - ეკონომიკის გამძლეობასაც, მსხვერპლის რაოდენობასაც და გამარჯვების რწმენასაც.
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.