USD 2.6978
EUR 2.9112
RUB 2.9177
თბილისი
გვიანობამდე ფხიზლად ყოფნა და დღისით ძილი
თარიღი:  1410

რა მნიშვნელობა აქვს როდის დავიძინებთ, ღამით თუ დღისით, თუ 7-9 საათის განმავლობაში გვეძინება?  როგორც აღმოჩნდა, როდის გვძინავს ისეთივე მნიშვნელოვანია, როგორც ის, თუ რამდენი გვძინავს.

ღამის საათებში ძილი ადამიანისთვის ბუნებრივია. ჩვენი შორეული წინაპრები იძინებდნენ მაშინ, როდესაც ბნელოდა და ტემპერატურა ეცემოდა. ადამიანი სწორედ ასე განვითარდა. თუმცა, თანამედროვე ცხოვრებამ ძილის ციკლი ბევრს აგვირია, რასაც ჩვენს ჯანმრთელობაზე უარყოფითი ზეგავლენა აქვს.

იმის დასადგენად თუ რა გავლენა აქვს ძილის დროს ჩვენს ორგანიზმზე, კოლორადოს უნივერსიტეტის მეცნიერები სისხლში ცილის დონის ცვლილებას დააკვირდნენ. შედეგად, მათ აღმოაჩინეს, რომ ღამის ნაცვლად დღისით ძილმა ჩვენს ორგანიზმში შესაძლოა მთელი რიგი უარყოფითი ცვლილება გამოიწვიოსუფრო კონკრეტულად კი, ცილის დონის ცვლილებამათ შორის იმ ცილებისრომელსაც ზეგავლენა აქვს სისხლში შაქარზემეტაბოლიზმსა და იმუნურ ფუნქციაზე.

იმიტირებული ღამის ცვლის კვლევა

კვლევა მიზნად ისახავდა შეესწავლა, როგორ იცვლება ცილის დონე ადამიანის სისხლში 24 საათის განმავლობაში, და როგორ ახდენს მასზე გავლენას კვებისა და ძილის დრო. მასში ექვსი ჯანმრთელი, 20-დან 30-წლამდე ასაკის მამაკაცი მონაწილეობდა. ისინი 6 დღის განმავლობაში ცხოვრობდნენ კლინიკური კვლევების ცენტრში, სადაც სინათლის ზემოქმედება, მათი კვება, ძილი და აქტივობები მკაცრად კონტროლდებოდა.

კვლევის პირველი ორი დღის განმავლობაში მონაწილეები ჩვეულებრივ ცხოვრობდნენ, ღამით ეძინათ, ხოლო დღისით კი ჭამდნენ და აქტივობებით კავდებოდნენ. ორი დღის შემდეგ ისინი თანდათან გადაიყვანეს ღამის ცვლის იმიტირებულ რეჟიმზე. ახალი რეჟიმით მონაწილეები მთელ ღამეს ათენებდნენ, დღისით 8 საათი ეძინათ და ღამით იკვებობდნენ. მკვლევარები ყოველ 4 საათში სისხლის ნიმუშს იღებდნენ და ახალი ტექნოლოგიის საშუალებით აფასებდნენ 1129 ცილის დონეს დღის სხვადასხვა მონაკვეთებში.

მათ აღმოაჩინეს 129 ცილა, რომელთა პატერნიც რეჟიმის შეცვლის შემდეგ დაირღვა და შეიცვალა. ის ცილები, რომელიც ჩვეულებრივ რეჟიმში დღის განმავლობაში აღწევდნენ პიკს, ღამის რეჟიმში პიკს ღამით აღწევდნენ და პირიქით.

 ღამის გათენება და დილით ძილი მოქმედებს სისხლში შაქრის რაოდენობაზე

 ერთ-ერთი ასეთი ცილა იყო გლუკაგონი, რომელიც ღვიძლს უბიძგებს მეტი შაქარი სისხლში გადაიტანოს. როდესაც მონაწილეები ღამის განმავლობაში ფხიზლობდნენ – გლუკაგონის დონე იწევდა, რაც სისხლში შაქრის დონესაც ზრდიდა. გარდა ამისა, ღამის პიკში დონე უფრო მაღალი იყო, ვიდრე დილის პიკში. შესაბამისად, ღამით უფრო მეტი შაქარი გამოიყოფოდა, ვიდრე დღისით პიკის შემთხვევაში. მკვლევარების აზრით, ეს ხსნის, თუ რატომ არის დიაბეტის შემთხვევები მაღალი მათში, ვინც ღამის ცვლაში მუშაობს.

 ღამით სიფხიზლის გამო გაცილებით ნაკლებ კალორიას ვწვავთ

 იმიტირებულმა ღამის ცვლის გრაფიკმა ასევე შეამცირა ორგანიზმში ფიბროვლასტის ზრდის ფაქტორის დონე, რომელიც ცხოველებში აძლიერებს კალორიების წვასა და ენერგიის ხარჯვას. მართლაც, კვლევის მონაწილეები საათში 10%-ით ნაკლებ კალორიას წვავდნენ, როდესაც ღამის ნაცვლად დღისით ეძინათ.

 ღამის ნაცვლად დღისით ძილი უარყოფითად მოქმედებს ჩვენს ორგანიზმზე

კვლევამ აჩვენა, რომ ღამით სიფხიზლე და დღისით ძილი უარყოფითად მოქმედებს ადამიანის ორგანიზმზე არასწორ დროს კვებისა და ღვიძილის გამო. ჩვენი ორგანიზმი სწრაფად რეაგირებს, როდესაც ღამეს ვათევთ, დღისით კი გვძინავს. ჩვენი ნორმალური ფიზიოლოგია და ორგანიზმში მიმდინარე პროცესები იცვლება.

ეს საზიანოა ჩვენი ჯანმრთელობისათვის, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ძილის არეული რეჟიმი ხანგრძლივი პერიოდის განმავლობაში გრძელდება.

ძილის რეჟიმის დარღვევა მოქმედებს ჩვენს მენტალურ ჯანმრთელობაზე

ღამის სრულფასოვანი, ხარისხიანი ძილი პირდაპირ კავშირშია ჩვენს ფიზიკურ და მენტალურ ჯანმრთელობასთან. ძილის უკმარისობა და მისი დარღვეული რეჟიმი უარყოფითად მოქმედებს ჩვენს ემოციებსა და ფუნქციონირების უნარზე.

ნეირომეცნიერები მიუთითებენ, რომ ღამით ძილს შეუძლია “გადატვირთოს” და “დატენოს” ჩვენი გონება და მოამზადოს ის მეორე დღის ემოციური გამოწვევებისათვის.  ის ისევე გვჭირდება, როგორც, მაგალითად, მობილურ ტელეფონს ესაჭიროება დატენვა ხანგრძილივი გამოყენების შემდეგ. რეგულარული ძილისა და გაღვიძების ციკლი ეხმარება ჩვენს ორგანიზმს ბუნებრივი რიტმის შენარჩუნებაში, რის შედეგად ტვინიც უკეთ ფუნქციონირებს.

ძილის რეჟიმის დარღვევა დეპრესიული აშლილობის განვითარების მნიშვნელოვანი რისკ-ფაქტორია. მას შეუძლია გამოწვიოს დეპრესია და შფოთვა (ასევე, გააუარესოს არსებული  დეპრესია და შფოთვითი აშლილობა). ძილის ნაკლებობამ ან/და არასწორ დროს ძილმა ასევე შეიძლება გამოიწვიოს უხასიათობა, გაღიზიანება, ფსიქოზური ეპიზოდები, კოგნიტური ფუნქციონირების დაქვეითება, მაგალითად რაიმეს დავიწყება, მარტივი შეცდომების დაშვება, შენელებული აზროვნება და სხვა.

ამიტომ, ჩვენი ფიზიკური და მენტალური ჯანმრთელობისთვის აუცილებელია ძილის ნორმალური რეჟიმის დაცვა და ღამით ძილი 7-9 საათის განმავლობაში.

სპორტი
კახა კალაძე: ეს არ არის უბრალოდ გამარჯვება, ეს თარიღი საქართველოს უახლეს ისტორიაში ოქროს ასოებით იწერება

საქართველოს ფეხბურთელთა ეროვნული ნაკრების გამარჯვების შემდეგ, საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი კობახიძე, თბილისის მერი კახა კალაძე და ნაკრების წევრები პირველი რესპუბლიკის მოედანზე შეკრებილ გულშემატკივრებს შეუერთდნენ და გამარჯვება მათთან ერთად აღნიშნეს.

კახა კალაძემ მადლობა გადაუხადა ეროვნულ ნაკრებს და და კიდევ ერთხელ ხაზი გაუსვა პლეიოფის ფინალში გამარჯვების განსაკუთრებულ მნიშვნელობას.

„გილოცავთ! რთულია, ვისაუბრო იმაზე, თუ რამხელა გამარჯვება მოიპოვა ჩვენმა ქვეყანამ. ეს არის ის, რასაც ათეულობით წელი ველოდებოდით. ეს არ არის უბრალოდ გამარჯვება, ეს არის ისტორიის დაწერა. საქართველოს უახლეს ისტორიაში 2024 წლის 26 მარტი ოქროს ასოებით იწერება, იმიტომ, რომ ჩვენი ეროვნული ნაკრები ითამაშებს ევროპის ჩემპიონატზე“, - განაცხადა კახა კალაძემ.

დედაქალაქის მერმა მადლობა გადაუხადა ეროვნული ნაკრების გულშემატკივარსაც.

„მადლობა ყველას, ვინც მოედანზე იმყოფებოდა, ვინც სახლიდან უყურებდა ამ თამაშს. ყოველთვის, როცა ჭირდებოდა საქართველოს ეროვნულ ნაკრებს, იდექით მის გვერდში. იყო უამრავი წაგება, იყო რთული პერიოდი, მაგრამ ყოველთვის იდექით იქ, სადაც ჭირდებოდა ქართულ ფეხბურთს, ქართულ სპორტს და ამისთვის მინდა მადლობა გითხრათ თითოეულ თქვენგანს“, - მიმართა გულშემატკივრებს კახა კალაძემ.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.