,
ყველას კარგად გვახსოვს, დედაქალაქის დღევანდელი და მისი წინამორბედი მერის ხმამაღალი განცხადებები, რომ დამტკიცდებოდა თბილისის გენგეგმა და ბოლო მოეღებოდა ქალაქში უადგილო და უსახური ნაგებობების მშენებლობას.
თუმცა ეს დაპირება, თბილისის გენგეგმასთან ერთად, მხოლოდ წინასაარჩევნო, პოპულისტური, დაპირება აღმოჩნდა და თბილისში ისევ გრძელდება მშენებლობები, რომლებიც ვერანაირ კრიტიკას ვერ უძლებენ ვერც ესთეტიკური, ვერც არქიტექტორული და ვერც ურბანული თვალსაზრისით.
დედაქალაქის ცენტრალური უბნები გაუვალ ბეტონის ჯუნგლებს დაემსგავსა და თუ ადრე ქალაქის დამახინჯების სინონიმად, მხოლოდ სპორტის სასახლის მიმდებარე ტერიტორია ითვლებოდა, დღეს ეს შედარება თბილისის თითქმის ყველა ცენტრალურ უბანზე შეიძლება გავავრცელოთ.
სამწუხაროდ დღევანდელი თბილისის არქიტექტურულ-ურბანული იერსახის დახასიათებისას ხშირად გვესმის შეფასებები: “უსახური შენობები” , “ბეტონის ქალაქი”, “ერთმანეთან შეუსაბამო შენობები”, “არქიტექტურული მემკვიდრეობის გაქრობა”, “ქაოტური მშენებლობები” და ა.შ. და ამის საწინააღმდეგოდ ვერაფერს ახერხებს „ყბადაღებული“ გენგემის ფუნქციური შეზღუდვები, რომელსაც ვითომ უნდა დაეცვა ქალაქი უადგილო მშენებლობებისაგენ.
დღიდან გენგეგმის დამტკიცებისა, 2019 წლის 20 მარტი, მასში რამოდენიმე ასეული ცვლილება შევიდა, რომელთა მიხედვითაც კონკრეტულ ადგილებს შეეცვალათ ზონალური სტატუსები და შესაძლებელი გახდა შეზღუდვის არეებში მშენებლობის წარმოება.
გარდა ამისა თბილისის მთავრობის გადაწყვეტილებით, „დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის“ მიხედვით, არსებული შეზღუდვის არეალები დაკორექტირდა, რის საფუძველზეც შეზღუდულ არეალებში ძველი გენერალური გეგმით არსებული ფუნქციური ზონირება დაბრუნდება.
დადგენილი შეზღუდვები მოიხსნა შემდეგ ტერიტორიებზე: დიდი დიღმის III-IV მ/რ-ის სამხრეთი ტერიტორია, თბილისის ზღვისა და გლდანის ტბის მიმდებარე ტერიტორიები, ასევე ლისის ტბის, ორთაჭალის ბაღების, აკადემქალაქის, კოჯორი-შინდისისა და ხილიანი-დოლიძის მიმდებარე ტერიტორიები.
ერთადერთი შეზღუდვა რომელიც დარჩა თბილისში ეხება ე.წ. ელიავას ბაზრობის ტერიტორიას, რომლის განვითარებისთვის მწვანე შუქის ანთებას არა და არ დაადგა საშველი. აქ სიტუაციაა პატურია, თბილისის მერია არც ბაზრობის მესვეურებს აძლევს განვითარების საშუალებას (მიუხედავად უკვე დამტკიცებული გრგ-ისა) და ვერც თვითონ ახერხებს რაიმე ნორმალური (დროში და სივრცეში) გადაწყვეტილების მიღებას.
შარშან თბილისის მერმა, კახი კალაძემ გადაწყვიტა, რომ ქვეყანაში შექმნილი კრიზისის მოშველიებით, დეველოპელურ სექტორისთვის ე.წ. ბიუროკრატიული პროცედურები გაემარტივებინა და სამშენებლო ნებართვების გაცემის დროს ამოღებულ იქნა ვითომ უმნიშვნელო მოთხოვნები. ეს უმნიშვნელო მოთხოვნა კი იყო მშენებლობის დაწყების დროს სავალდებულო სატრანსპორტო გავლენის შეფასება.
ანუ დღეს სამშენებლო კომპანიებს აღარ უწევთ ზრუნვა ტრანსპორტის გავლენის შეფასებაზე, ეს არის კვლევა რომელიც ადგენს სატრანსპორტო საშუალებების გამტარუნარიანობის გათვალისწინებით რა მოცულობის მშენებლობა შეიძლება განხორციელდეს ამა თუ იმ ტერიტორიაზე.
აღნიშნული ვალდებულება სამშენებლო და დეველოპელურ კომპანიებს 2018 წელს დაეკისრა, რაც ცალსახად იყო თბილისის სწორი ურბანული განვითარებისთვის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი წინგადადგმული ნაბიჯი. აღნიშნულმა რეგულაციამ 2018 წლიდან დღემდე მნიშვნელოვნად შეაფერხა ქალაქის ქაოტური განაშენიანება და არაერთი უბანი იხსნა მოსალოდნელი სატრანსპორტო კოლაფსისაგან.
თუმცა დღეს ეს რეგულაცია მოხსნილია და ამ დერეგულაციის შედეგებს, სულ მალე იგრძნობენ საკუთარ თავზე ჩვენი მოქლაქეები, რომელთათვისაც თბილისი საცობები ისედაც ყოველდღიური „ურბანული კოშმარის“ შემადგენელი ნაწილია.
სამშენებლო ნებართვების გაცემის დროს სატრანსპორტო კომპონენტის უგულებელყოფა განაჩენია თბილისისთვის, რაც მომავალში ქალაქის სატრანსპორტო სისტემის პარალიზებას გამოიწვევს.
თბილისის მასშტაბით მივიღებთ სპორტის სასახლის მიმდებარე ტერიტორიის ანალოგიურ მდგომარეობას, რაც ყველა სხვა „სიკეთესთან“ ერთად დედაქალაქს დაპირებული „სიცოცხლით სავსე ქალაქიდან“ „საცობებით სავსე ქალაქად“ გადააქცევს.
ყოველივე ზემოთ თქმულს ემატება მშენებლობის ნებართვის გაცემის ყოვლად არქაული და თავის თავში კორუფციის მომცველი სისტემა და თბილისის ბეტონის ჯუნგლებად საბოლოოდ გადაქცევის პერსპექტივა, სულ უფრო და უფრო რეალური ხდება.
თბილისი კი მაინც „შენდება“.
აშენებს ყველა ვისაც არ ეზარება, ხოლო იქ სადაც მხოლოდ ნეპოტიზმის, საეჭვო ეკონომიკური ან სხვა გარიგებების საშუალებით არის შესაძლებელი მშენებლობის ნებართვის მოპოვება, აშენებენენ მხოლოდ ერთეულები, თუმცა ამ ერთეულების ხელშია დღეს ქალაქის მიმდინარე მშენებლობების 90%-ზე მეტი.
პრობლემების კონსტატაცია ერთია, ხოლო მათი გადაწყვეტა და გონივრული დარეგულირება კი მეორე. ფაქტია, რომ დღეს დედაქალაქის მმართველობა და თვითმმართველობა ვერ ართმევს თავს ამ პრობლემებს და ჩვენი, თბილისის მოქალაქეების ურბანული ყოფაც დღითიდღე მძიმდება.
გამოსავალი ერთია, საზოგადოებრივი აქტიობა და მომავალი თვითმმართველობის არჩევნებზე სწორი სამოქალაქო პოზიციის დემონსტრაცია, ჩვენი ქალაქისათვის ღირსეული და გონიერი მმართველობის მოსაპოვებლად, რომელიც შემდეგი 4 წელი, მუდმივი სამოქალაქო კონტროლის ქვეშ გვეყოლება, ისევ ჩვენ, ქალაქ თბილისის მაცხოვრებლებს.
გოგი ლორთქიფანიძე
