USD 2.7563
EUR 3.0143
RUB 3.2162
Тбилиси
გოგა ჩანადირი - 1929 წელს ქართულმა ეკლესიამ შობის დღესასწაული იულიუსის კალენდრით 7 იანვარს აღნიშნა
дата:  790

1929 წელს ქართულმა ეკლესიამ შობის დღესასწაული იულიუსის კალენდრით 7 იანვარს აღნიშნა.

მას შემდეგ, ანუ 95-ე წელია, ასეა.

რამდენიმე თვით ადრე, 1928 წლის 28 სექტემბერს საქართველოს ეკლესიის წმინდა სინოდმა განჩინებით ამცნო მრევლს, რომ დროებით შეაჩერა ახალი სტილის, ანუ გრიგორიანული კალენდრის გამოყენება საზოგადოების ინფორმირებულობდე და კვლავ ძველ სტილზე გადავიდოდა.
ქართული ეკლესია იულიუსის კალენდარს 1928 წლის პირველ ოქტომბერს დაუბრუნდა და მაგალითად, იმავე წელს გიორგობა 23 ნოემბერს აღნიშნა, შემდეგ კი შობის მარხვა დაიწყო.
�წმინდა სინოდის განჩინებით ახალი სტილის კალენდრის არსზე მრევლის ინფორმირებულობა მღვდელმთავრებს დაევალათ.
ეს საქმე შორს არ წასულა, რადგან საქმეში ჩახედულთა გადმოცემით, პროცესი სტალინმა შეაჩერა, რათა ეკლესია სახელმწიფოს ერთ-ერთ პოლიტიკურ იარაღად ექცია და მრევლი კიდევ უფრო დაშორებულიყო დასავლეთის წიაღს.
საქართველო გრიგორიანულ კალენდარზე, 1918 წელს გადავიდა. 18 აპრილი 1-ლი მაისი გახდა.
თავად გრიგორიანული კალენდარი კი რომის პაპ გრიგორი მე-13-ის რეფორმის შედეგად 1582 წელს დამკვიდრდა.
საქართველოს ეკლესიამ ახალი სტილი მაშინვე არ მიიღო და იულიუსის კალენდარზე დარჩა. მას შემდეგ, რაც კონსტანტინოპოლის მსოფლიო საპატრიარქო 1923-24 წლებში ახალ სტილზე გადავიდა, სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის წმინდა ამბროსი ხელაიას თაოსნობით ქართულმა ეკლესიამაც ახალი კალენდარი შემოიღო, რომელიც 1923-25 წლებში მოქმედებდა.
1926 წელს ეკლესია ისევ ძველ კალენდარს დაუბრუნდა. მომდევნო პატრიარქის ქრისტეფორე მესამის თაოსნობითა და მეოთხე საეკლესიო კრების გადაწყვეტილებით, 1927 წლის ნოემბრიდან კვლავ გროგორიანული კალენდარი შემოვიდა. თუმცა, ამან მრევლი არია, დააბნია, უკმაყოფილებაც წარმოშვა და 1928 წელს დროებით ამოქმედდა იულიუსის კალენდარი.
სწორედ ამიტომ აღინიშნა 1929 წელს შობა 7 იანვარს.
საინტერესოა, რომ 76 წელში, 2100 წლის პირველ მარტს კალენდარს ერთი დღე ემატება, რაც იმას ნიშნავს, რომ ქართული ეკლესია თუ იულიუსის კალენდრით იხელმძღვანელებს, შობას უკვე 2101 წლის 8 იანვარს აღნიშნავს.
იულიუსის კალენდარი ძველი წელთაღრიცხვის 45 წლის პირველი იანვარიდან მოქმედებს. ის რომის იმპერატორმა იულიუს კეისარმა ალექსანდრიელი ასტრონომის სოზიგენეს მეცნიერული დასაბუთების შემდეგ შემოიღო. ამ კალენდრით გაჩნდა ნაკიანი წელი, ანუ 29 თებერვალი ყოველ 4 წელიწადში. ყოველ 128 წელიწადში კი დროის ნაშთით კალენდარს 1 დღე ემატებოდა, რამაც განაპირობა კალენდრის რეფორმა მე-16 საუკუნეში.
25 დეკემბერი არ არის მხოლოდ კათოლიკური შობა. ამ დღეს აღნიშნავს 11 მართლმადიდებლური ეკლესია. 7 იანვარს კი საქართველოს გარდა, შობას რუსეთის, სერბეთისა და იერუსალემის ეკლესიები და ათონის მთა ზეიმობენ.
რაც დრო გადის, საქართველოში სულ უფრო ხშირად ისმის შობა 25 დეკემბერს აღინიშნოს.
ვფიქრობ, ამ საკითხზე საქართველოს ეკლესიის წმინდა სინოდმა აუცილებლოდ უნდა იმსჯელოს, მრევლის აზრი და ინფორმირებულობის საკითხი შეისწავლოს და საზოგადოებას საბოლოო პასუხი ამცნოს. მით უფრო, რომ თითქმის ასი წლისწინანდელი განჩინება გაუქმებული არ არის. ამით ეკლესია მორწმუნეთა დაყოფას, გაორებასა და შიგნით ბზარების გაჩენას აირიდებს. სულ უფრო მეტი ადამიანი ემხრობა შობის 25 დეკემბერს აღნიშვნას.
ერთიცაა, რომ იულიუსის კალენდარი მხოლოდ საეკლესიო საკითხი არ არის. მას პოლიტიკური საფუძველიც აქვს, რომელსაც საბჭოთა კავშირთან და რუსეთის ეკლესიასთან მივყავართ, იმ ეკლესიასთან, რომელმაც 1812 წელს საქართველოს ეკლესიის დამოუკიდებლობა გააუქმა, ქვეყნიდან საეკლესიო საგანძური გაიტანა, ფრესკები გადაათეთრა, ქართული კანკელები რუსულით შეცვალა და სულ ბოლოს, ამ წლებში ოფიციალურად არც კი აღიარა ქართული ეკლესიის უფლება რუსეთის მიერ წართმეულ ტერიტორიებზე.

ამასთანავე, საერთო თარიღი ხელს უწყობს რუსეთთან მიჯაჭვასა და მისი გავლენის შენარჩუნებას, მის საეკლესიო წიაღთან ყოფნას, რომელიც იმ პოლიტიკასთან შეუსაბამოა, რაც რუსეთს ჩვენთან აკავშირებს.

მიყევით ბმულს - გოგა ჩანადირი

культура
«Frankfurter Allgemeine Zeitung» (გერმანია): „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება: ტრადიციული სუფრის თავისებურებები“

„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.

ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...

ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.

ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.

„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...

ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.

რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.

ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.

მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს  სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.

თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати