USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
გიორგი კობერიძე- 2023 წლის 10 მნიშვნელოვანი საერთაშორისო პოლიტიკური მოვლენა
дата:  364

1. ნატო გაფართოვდა - 2023 წლის აპრილში ნატოს ახალი წევრი, ფინეთი შეემატა. კრემლი ნატოს გაფართოების წინააღმდეგ მუქარითა და წითელი ხაზებით გამოდიოდა, მაგრამ ყველა ეს მუქარა და წითელი ხაზი უბრალოდ ფუჭი გამოდგა: ნატო-რუსეთის საზღვარი 1300 კილომეტრით გაიზარდა. ნეიტრალურ სახელმწიფოსაც კი რომ აიძულებ სამხედრო ალიანსში გაწევრიანებას ესე იგი სრულიად უგუნურ პოლიტიკას აწარმოებ.

2. პრიგოჟინის ამბოხი - რუსეთი კლანებით იმართება. კლანებს შორის ბრძოლის სხვადასხვა მეთოდი არსებობს, მაგრამ შეიარაღებული კრიმინალი ბანდების მხრიდან დედაქალაქზე წასვლამ რუსეთის შიდა პოლიტიკური სიმყიფე კიდევ უფრო ნათლად წარმოაჩინა.
3. ყარაბაღის სამხედრო კრიზისის დასასრული - პოსტ-საბჭოთა სივრცეში პირველი სამხედრო კონფლიქტია, რომელიც საბოლოოდ სამხედრო გზითვე მოგვარდა. იმ ფონზე, რომ სომხეთი და აზერბაიჯანი ფინალურ სამშვიდობო შეთანხმების დადებას აპირებენ ეს ნიშნავს, რომ ყარაბაღთან დაკავშირებით სამხედრო მოქმედებები დასრულდა. თუმცა გადაუჭრელია სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვრის ტერიტორიის საკითხი. აზერბაიჯანულ ნაწილებს სომხეთის ტერიტორიის მთიან მასივებში პოზიციები აქვთ დაკავებული. ასევე უცნობია გაიხსნება თუ არა აზერბაიჯანსა და მის ექსკლავს, ნახიჩევანს შორის დამაკავშირებელი სომხეთზე გამავალი გზა. დაბოლოს, ჯერ კიდევ არ არის განსაზღვრული თუ რა ბედი ეწევა ყარაბაღიდან წამოსულ სომხურ მოსახლეობას.
ზოგადი ინფორმაცია ყარაბაღზე: https://www.facebook.com/giorgi.kob/posts/pfbid0PzJ59XFQT5juGKCdEpRtkfWUgFEPZGs7igW8ba8xrGmA7ze7gNLQNJLojpuacAcPl
4. სომხეთის პოლიტიკური ორიენტაციის ცვლილება - სომხეთს ცალსახად პრო-რუსული კურსი აღარ აქვს. ერევანში აქტიურად ალაპარაკდნენ საქართველოზე, როგორც ხიდზე ევროპისაკენ მიმავალ გზაზე. ასევე თურქეთთან ურთიერთობების დალაგება მათთვის ახალი შანსების გაჩენის საშუალება იქნება. სომხეთის დამოუკიდებლობიდან დღემდე არასდროს ყოფილა ერევანი ასე შორს რუსული ორბიტისაგან.
5. ისრაელი-ჰამასის ომი - ეს ომი დიდი გეოპოლიტიკური ძვრების გამოძახილია. 2019 წელს დაწყებული ისრაელის დაახლოება არაბულ სახელმწიფოებთან შეჩერებული და უკუქცეულია. ირანი რეგიონის რადიკალებისათვის მისაბაძ მაგალითადაა ქცეული. ისრაელი ღაზას დაკავების შემდეგ მისი კონტროლის საკითხს ძალიან სერიოზულად დააყენებს. როგორც ისრაელის მოქმედი ხელისუფლება აცხადებს, ისინი ღაზას არ გადასცემენ რამალაში (დასავლეთ ნაპირზე) ბაზირებულ პალესტინის ხელისუფლებას. ეს კი ღაზასა და პალესტინური მოსახლეობის ბედს კითხვის ნიშნის ქვეშ ამყოფებს.
6. კრიზისის წითელ ზღვაში - ზღვა კვლავაც რჩება ტვირთების გადაზიდვის ყველაზე მნიშვნელოვან საშუალებად. ირანის მიერ კონტროლირებადი, იემენში ბაზირებული ჰუთები (ჰუსიტები) აქტიურად იყენებენ რაკეტებსა და დრონებს ხომალდების წინააღმდეგ. ამ ფონზე სატრანზიტო მიმოსვლა წითელ ზღვაში შემცირდა. თუკი ეს ტენდენცია გაგრძელდა ეს დიდ პრობლემებს შექმნის გლობალურ ბაზარზე. ამიტომაცაა, რომ აშშ-მ დიდი რაოდენობით საზღვაო ძალების გადასროლა მოახდინა ამ მიმართულებით.
7. მიანმარში პრო-რუსული და პრო-ჩინური ხელისუფლების მარცხის დასაწყისი - 2021 წელს დემოკრატიული მთავრობის დამხობის შემდეგ მოსული პრო-რუსული და პრო-ჩინური სამხედრო დიქტატურა თვითნასწავლი გასამხედროებული მოსახლეობის მიერ განდევნილ იქნა ქვეყნის 70%-დან. არადა რუსული და ჩინური იარაღის ერთ-ერთი ძირითადი მსყიდველი სწორედ მიანმარის სამხედრო ძალები იყვნენ. მიანმარში ჩინეთის მხარდაჭერილი მთავრობის მოსვლა ერთგვარი მცდელობა იყო ჩინეთის მხრიდან ეჩვენებინა რეგიონისათვის რომ დომინანტი პოლიტიკური ძალა რეგიონში სწორედ ის იყო. ახლა ეს პრეცედენტი ლოკალიზებულია.
8. ტაივანის კრიზისი - ჩინური ხომალდები აქტიურ სამხედრო წვრთნებს აწარმოებენ ტაივანის ირგვლივ. კუნძულზე თავდასხმისთვის რამდენიმე სცენარი არსებობს. ყველაზე ნათელი კი მისი ბლოკადის დაწყებაა, რომლის კონტურებიც წელს რამდენჯერმე გამოიკვეთა. ჩინურ ხომალდებს სპეციალური სექტორები აქვთ განსაზღვრული, სადაც პატრულირებენ ხოლმე, ხოლო წვრთნებისას ჩინური რაკეტები ტაივანის საჰაერო და საზღვაო სივრცეში აქტიურად დაფრინავენ. აშშ მიზანმიმართულ ორაზროვან პოლიტიკას აწარმოებს. არავინ იცის რას იმოქმედებს აშშ თუკი ჩინეთი თავს დაესხმება ტაივანს. თავისმხრივ, ტაივანში აქტიურად ემზადებიან ყველა შესაძლო სცენარისათვის. მიუხედავად აშშ-ში არსებული კრიზისებისა, პარტიებს შორის ჩინეთთან დაკავშირებით ძალიან ნეგატიური განწყობები არსებობს. ეს კი ტაივანისათვის ერთგვარი იმედი შეიძლება იყოს.
ახლა ჩინეთი რუსეთს აკვირდება. თუკი რუსეთმა წარმატების რაიმე პრეცედენტი შექმნა და დასავლეთი დაღალა, ის აუცილებლად იმოქმედებს და არამხოლოდ ტავიანთან მიმართებით არამედ მთელს სამხრეთ ჩინეთის ზღვაშიც.
ამ თემაზე დეტალურად:
9. შიდა პოლიტიკური კრიზისი აშშ-ში - აშშ-ს პოლიტიკა უკიდურესად პოლარიზებულია. თითქმის ყველა საგარეო თუ საშინაო პოლიტიკური საკითხი დავისა და ვაჭრობის საგანი ხდება დემოკრატებსა და რესპუბლიკელებს შორის. ამ შიდა მეტოქეობასა და ურთიერთდაპირისპირებას აშშ-ს სახელმწიფო ინტერესების გაპრობლემება და რეპუტაციული ზიანის მიყენება მოჰყვა. 2024 წელი ამ პროცესის გაგრძელება იქნება. ამით კი აგრესიული რეჟიმები სარგებლობენ ხოლმე. თუმცა კრიზისმა აშშ-ში ისიც წარმოაჩინა, რომ ევროპას რიგი საკითხების თავის თავზე აღებაც მოუწია. სწორედ ამიტომ ვხედავთ სამხედრო წარმოების გაძლიერებას ევროპულ სახელმწიფოებში.
10. დიდი ცვლილებების არარსებობა ფრონტის ხაზზე უკრაინაში - მიუხედავად მოლოდინისა, უკრაინელებმა ვერ შეძლეს ფრონტის ხაზის მასირებული გარღვევა. გარკვეული წარმატება იყო სამხრეთში, ველიკა ნოვოსილკას მიმართულებით, რობოტინეს გათავისუფლებისას და მდინარე დნიპროს გადალახვით, მაგრამ სხვა მხრივ გარღვევა არ ყოფილა.
თავის მხრივ, რუსებმა დიდი მსხვერპლის ფასად ბახმუტი დაიკავეს. ისეთი დასახლებები კი როგორებიც დონეცკის ოლქში ავდიივკა, მარიინკა და ვუჰლედარი იყო დიდ ხორცსაკეპადა იქცა, რომელსაც რუსებმა ათიათასობით სამხედრო შესწირეს და წინ წაწევა ვერ ან უმნიშვნელოდ შეძლეს.
2024 წელს ორივე მხარე შეეცდება გენერალური გარღვევის წარმოებას და მოწინააღმდეგის იძულებას.
11. [ბონუს მოვლენა] - ევროკავშირში ცვლილებებია - გაერთიანება ცდილობს უნგრეთის მიერ ვეტოთი წარმოებული პერმანენტული ვაჭრობისა და მუქარის პოლიტიკა ერთხელ და სამუდამოდ შეცვალოს და ისეთი რეფორმები განახორციელოს, რომელიც ვეტოს დაძლევის მექანიზმს შეამუშავებინებს ან სრულიად გააქრობს მას. ეს ყველაფერი კი გრძელვადიანი, მაგრამ დამაიმედებელი პროცესის დასაწყისია.

ამ ფონზე საქართველო ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყანა გახდა, რაც არამხოლოდ ინსტიტუციური და პოლიტიკური წარმატებაა, არამედ ცივილიზაციური არჩევანის განმტკიცებაც.

მიყევით ბმულს - გიორგი კობერიძე

аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати