USD 2.7051
EUR 3.1798
RUB 3.2840
თბილისი
გიორგი კობერიძე - სამი ფეთქებადი ზონა ბალკანეთში
თარიღი:  1612

რამდენიმე დღის წინ გავლენიან პოლიტიკურ ჟურნალ Foreign Affairs-ში დაიბეჭდა სტატია სახელად "რუსეთის მეორე ფრონტი ევროპაში"/Russia’s Second Front in Europe. სტატიაში საუბარი იყო იმ გამოწვევებზე, რისი განხორციელებაც რუსეთს სერბეთის ხელით შეუძლია ბალკანეთში. ამ სტატიამ კიდევ უფრო დიდი მნიშვნელობა მას შემდეგ შეიძინა, რაც გუშინ უკრაინის პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ აღნიშნა, რომ მისი ინფორმაციით რუსეთი ბალკანეთში არეულობას ამზადებს. ეს კი უბრალო განცხადება არაა. ეს იყო მოწოდება მეტი ყურადღებისა და სიფრთხილისაკენ.

რეალურად სამი ფეთქებადი ზონა არსებობს ბალკანეთში:
1. სერბული რესპუბლიკა ბოსნიაში - ბოსნია ჰერცოგოვინას შიგნით არსებობს ცალკეული პოლიტიკური ერთეული სახელად სერბული რესპუბლიკა, რომელსაც პუტინის ახლო მოკავშირე მილორად დოდიკი მართავს. მან ჯერ კიდევ 2021 წლის დეკემბერში დააანონსა ბოსნიისაგან შესაძლო გამოყოფის საკითხი. დოდიკს თავისი პოლიციური და გასამხედროებული საკმაოდ ანგარიშგასაწევი ძალები ჰყავს, რომლებიც სერბეთის მიერ არიან ზურგგამაგრებული. ზოგიერთი შეფასებით სერბული ნაციონალიზმი ამ რესპუბლიკაში იმაზე მძლავრია, ვიდრე თავად სერბეთშიც კი. შესაბამისად, ეს ადგილი სერიოზული საფრთხის მატარებელია.
2. ჩრდილოეთ კოსოვო - კოსოვოს ჩრდილოეთ ნაწილში, სადაც სერბული უმრავლესობაა, საკმაოდ ცხელი შემოდგომა იყო. სროლები, პოლიციებზე თავდასხმები, სერბეთის ხელისუფლებასთან დაახლოებული სამხედრო დაჯგუფებების გადაადგილება, ადმინისტრაციულ საზღვართან სამხედროების მობილიზაცია და ასე შემდეგ - ეს ყველაფერი არასრული ჩამონათვალია, რაც ამ ტერიტორიაზე ხდება. სერბული უმრავლესობის რეგიონები კოსოვოში 2008 წლიდან წინააღმდეგობის მთავარ კერას წარმოადგენენ. ნატოს კონტინგენტი შემცირებულია რეგიონში. სერბეთის მხრიდან კი ნებისმიერი პირდაპირი თუ ირიბი აქტივობა მოსალოდნელია.
კოსოვოს 193 ქვეყნიდან 102 აღიარებს. თუმცა სერბეთში მის აღიარებაზე საუბარიც კი ზედმეტია და სამხედრო გზით მასზე (ან მის ნაწილზე მაინც) კონტროლის დაბრუნების იდეა კვლავ ცოცხალი და აქტუალურია.
3. მონტენეგრო რეგიონში მშვიდობიანობის ერთ-ერთი კარგი მაგალითი იყო, მაგრამ აქაც სწრაფად იცვლება სიტუაცია. ქვეყანაში თვითიდენტიფიცირებული სერბების რაოდენობა დაახლოებით 40%-მდეა. ქვეყანას არ აქვს ავტოკეფალია და რელიგიურად სერბეთზეა დამოკიდებული (გარდა სანაპირო მხარე კოტორისა, რომელშიც კათოლიკეები არიან უმრავლესობაში). 2017 წელს, სანამ ქვეყანა ნატოში შევიდოდა რუსებმა ქვეყანაში გადატრიალება სცადეს თუმცა მანამ განხორციელდა პრევენციული დაკავებები, სანამ გადატრიალება დაიწყებოდა. ამ საკითხზე დღემდე ბევრი უცნობი დეტალია. ახლა მონტენეგროს სერბეთთან შედარებით დამთბარი ურთიერთობების მქონე მთავრობა კი მართავს, მაგრამ სიტუაცია არაა მარტივი. ოპოზიცია (ყოფილი ხელისუფლება), რომელიც ანტი-სერბულ და ანტი-რუსულ პოზიციაზე დგას, უკიდურესად მწვავე დაპირისპირებაში იმყოფება ხელისუფლებასთანაც და სერბეთთან ქვეყნის მიყიდვაში სდებს ბრალს. იმ ფონზე, რომ სერბები ზოგიერთ რეგიონში უმრავლესობასაც კი წარმოადგენენ სიტუაცია არაა მარტივი.

როგორც არ უნდა იყოს, ბალკანეთს ევროპის აქილევსის ქუსლს უწოდებენ. იქ ერთ წერტილში სიტუაციის არევა შეიძლება სწრაფად მოედოს მთელს რეგიონს. ამით კი რუსეთი უფრო მეტად ამოისუნთქებს. ამიტომაა, რომ კიევის მხრიდან გაფრთხილება უყურადღებოდ არ იქნება დატოვებული.

მიყევით ბმულს - გიორგი კობერიძე

თბილისი
ისნის რაიონში, ბერი გაბრიელ სალოსის გამზირზე დედაქალაქის მასშტაბით ერთ-ერთი ყველაზე დიდი, N109 საბავშვო ბაღი გაიხსნა
ახალი შენობა თბილისის მერმა კახა კალაძემ მერის მოადგილე ირაკლი ბენდელიანთან და საბავშვო ბაგა-ბაღების მართვის სააგენტოს ხელმძღვანელ კახა აბულაძესთან ერთად დაათვალიერა და ბაღის აღსაზრდელებს ახალი სააღმზრდელო წლის დაწყება მიულოცა.
 
„დღეს ბაგა-ბაღებში სააღმზრდელო პროცესი დაიწყო, რომელსაც სიახლით ვხვდებით. ისნის რაიონში აშენდა 109 ბაგა-ბაღი, რომელიც ყველაზე დიდია დედაქალაქში. მას შეუძლია, მოემსახუროს 600-მდე აღსაზრდელს. დღეის მდგომარეობით, ბაღში 470 პატარაა რეგისტრირებული. კიდევ ერთი სიახლე ისაა, რომ ბაღებში აღრიცხვიანობა ელექტრონულად იქნება შესაძლებელი, რაც კიდევ უფრო კომფორტულია. მინდა, მივულოცო პატარებს და პედაგოგებს სააღმზრდელო პროცესის დაწყება.
 
რაც შეეხება ინფრასტრუქტურას, ძალიან კარგი პროექტი გამოვიდა, სადაც ყველა დეტალს განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა - დაწყებული სათამაშოებიდან დასრულებული თეთრეულამდე. მოთხოვნილია საერთაშორისო სერტიფიკატები ყველა პროდუქტზე, რომ უნდა იყოს ხარისხიანი და პრობლემას არ უნდა წარმოადგენდეს. რა თქმა უნდა, ყველა პირობა დაცულია. მსგავსი ტიპის პროექტების განხორციელებას განვაგრძობთ. ქალაქს ახალაშენებული ბაღები კიდევ შეემატება, ძველებს კი შესაბამისი სამუშაოები ჩაუტარდება, რათა ჩვენს შვილებს, პატარებს ჰქონდეთ ყველანაირი პირობა სწავლა-განათლებისთვის“, - განაცხადა კახა კალაძემ.
 
საბავშვო ბაგა-ბაღების მართვის სააგენტოს ხელმძღვანელმა დედაქალაქის მერს ბავშვთა ციფრული აღრიცხვიანობის ახალი სისტემა გააცნო, რომელიც 15 სექტემბრიდან საპილოტე რეჟიმში ქალაქის 10 საბავშვო ბაღში ამუშავდა, წლის ბოლომდე კი სისტემაში ყველა ბაღი ჩაერთვება. პროგრამის წარდგენისას ქალაქის მერს აღრიცხვიანობის სიმბოლური ბარათიც გადასცეს.
 
ბერი გაბრიელ სალოსის გამზირზე მდებარე N109 საბავშვო ბაღის 20-ჯგუფიანია და 600-ზე მეტ ბავშვს მოემსახურება. ბაღი მოწყობილია ბავშვთა სკოლამდელი განათლების კუთხით არსებული ყველა ადგილობრივი და საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისად - უზრუნველყოფილია ბავშვთა უსაფრთხოება ხანძარსაწინააღმდეგო და ვიდეოსამეთვალყურეო სისტემებით, საევაკუაციო კიბეებით, ლიფტით შშმ პირთათვის და ასევე, ტექნიკური ლიფტით სამზარეულოს პერსონალისთვის. ბაღს აქვს სათამაშო მოედნები და ტერასა სპორტული აქტივობებისთვის. ბაგა-ბაღის მშენელობა და აღჭურვა დედაქალაქის ბიუჯეტიდან 8 მილიონი ლარით დაფინანსდა.
 
N109 ბაღის დემონტაჟი მისი ავარიულობის გამო განხორციელდა, მის ნაცვლად კი ახალი შენობის მშენებლობა დაიგეგმა. სააგენტოს ხელმძღვანელმა ქალაქის მერს რეაბილიტაციამდე არსებული მდგომარეობის ამსახველი ფოტომასალა აჩვენა.
 
ადგილზე, დედაქალაქის მერთან ერთად, ისნის რაიონის გამგებლის მოვალეობის შემსრულებელი გიორგი რჩეულიშვილი, რაიონის მაჟორიტარი დეპუტატი კახა ლაბუჩიძე და პარლამენტის დელეგატი ნიკა ელისაშვილი იმყოფებოდნენ.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.