USD 2.7013
EUR 3.1184
RUB 3.3726
თბილისი
გიორგი კობერიძე - რატომ არის საქართველო ევროპა
თარიღი:  2846
სოციალურ ქსელში კამპანიასავით შემხვდა პოსტები თუ რატომ არ არის საქართველო ევროპა. ასეთი მიდგომა რთული გამოსაცნობი არ არის თუ რას ემსახურება, მაგრამ მოდი დავიწყოთ მცირე ანალიზით:
 
გეოგრაფიული თვალსაზრისით ევროპა სუბკონტინენტია. კონტინენტს წყლის დიდი მასა უნდა ყოფდეს ერთმანეთისაგან. ევროპას კი მსგავსი რამ არ აქვს. ამიტომ გეოგრაფიულად ევროპის საზღვრების დგენა პირობითია და პოლიტიკურ-კულტურული ასპექტებით იცვლება. დღეს ყველაზე გავრცელებული საზღვარი გადის ურალისა და კავკასიის წყალგამყოფ ქედებზე. ამ შემთხვევაშიც კი საქართველოს ნაწილი ექცევა ევროპის საზღვრებში.
 
არის სხვა მიდგომაც - მცირე კავკასიონია ევროპა-აზიის საზღვარი. ამ შემთხვევაში საქართველოს ტერიტორიის უმეტესი ნაწილი ხვდება ევროპაში.
 
ისტორიულად, ბერძენი გეოგრაფები რიონსა და მტკვარზე ავლებდნენ ევროპა-აზიის საზღვარს. ამ შემთხვევაში საქართველოს ნახევარზე მეტი ხვდება ევროპაში.
 
მაგრამ გეოგრაფიას მნიშვნელობა ეკარგება, როდესაც შემოდის პოლიტიკა და კულტურა. გეოგრაფიულად კვიპროსი აზიაშია, მაგრამ ევროკავშირის წევრია და საკუთარ ისტორიას აფროდიტეს ქაფიდან დაბადებასთან უკავშირებენ კვიპროსელები.
კულტურული საზღვრებით საქართველო ევროპაა. ამის ყველაზე მარტივი მაგალითი აღქმაა - საქართველოდან 900 კილომეტრში რუმინეთია, 900 კილომეტრში კი თურქმენეთი. ვისთან გვაქვს მეტი საერთო - რუმინეთთან თუ თურქმენეთთან? საცხოვრებლად რომ წახვიდე თავს სახლთან უფრო ახლოს რუმინეთში იგრძნობ თუ თურქმენეთში?
 
მაგრამ ეს არაა ყველაფერი - ისტორიულად, სანამ ვინმე შეთანხმდებოდა თუ რა იყო ევროპა და აზია არსებობდა ასეთი ვერსიაც - სამხრეთის საზღვარი ყოფილიყო იქამდე, სადამდეც ვრცელდებოდა ღვინის კულტურა. ეს კი საქართველოს ევროპის არამხოლოდ ნაწილად, არამედ კულტურულ ბირთვადაც კი აქცევდა.
 
ისტორიულად მიჩნეული იყო კიდევ ერთი მიდგომა - იქამდე, სადამდეც ქრისტიანული რელიგიის დიოფიზიტური მიდგომა ვრცელდებოდა იყო დასავლური ქრისტიანული ერთობის ნაწილი, ხოლო ორიენტალისტური სივრცე სწორედ იქიდან იყო აღქმული საიდანაც მონოფიზიტური ქრისტიანობა ან სულაც ზოროასტრიზმი ვრცელდებოდა. ამ შემთხვევაში სწორედ საქართველო იყო ერთიანი ევროპული სივრცის ბოლო წერტილი აღმოსავლეთში, სადაც დიოფიზიტობა გახდა დომინანტი (და დღემდე ასეა - საქართველოდან აღმოსავლეთით ან სამხრეთით ან ისლამი ან მონოფიზიტური ქრისტიანობა იწყება).
 
მაგრამ ქრისტიანობამდეც, ქართული მითოლოგია ევროპული სივრცის იყო - იახსარი, ოჩოკოჩი, ოჩოპინტრე, ლილე, დალი, ამირანი, თეთრი გიორგი და სხვა ევროპული მითოლოგიური ღვთაებების მსგავსი და ზოგჯერ უფრო კომპლექსურებიც კი იყვნენ.
საქართველოში ისტორიულად მეტოქე აზიიდან მოდიოდა. ევროპას კი საქართველოს იმედი ჰქონდა. ამას მხოლოდ ჯვაროსანთა ეპოქა არ ადასტურებს, არამედ შემდგომი პერმანენტული კავშირები და მიმოწერაც კი. ევროპელ რაინდებში დავით აღმაშენებელი და თამარი არამიწიერი გმირების სტატუსსაც კი ატარებდნენ. სულხან-საბაც იმიტომ წავიდა ევროპაში რომ სწორედ იქ ეგულებოდა მსგავსი მოკავშირე და არა აზიაში (თუმცა, სამწუხაროდ, მაშინ ვერ მივიღეთ დახმარება).
 
პოლიტიკური სისტემა ისტორიულად ევროპული იყო. ფეოდალიზმის ევროპული სისტემა იყო საქართველოშიც. აზიაში ევროპული ფეოდალიზმის მსგავსი სისტემა მხოლოდ იაპონიაში არსებობდა. აზიური ფეოდალიზმი თვისებრივად განსხვავდებოდა ევროპულისაგან.
მეტიც, საქართველომ მე-18 საუკუნეში სწორედ იმიტომ დაისახა მოკავშირედ რუსეთი, რომ ისიც ევროპულ სახელმწიფოდ აღიქმებოდა. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველო მაშინ შეცდა, მაინც იყო წარმოდგენა, რომ ევროპაში გასასვლელი რუსეთისაგან შეიძლებოდა ყოფილიყო. პეტერბურგში განათლებაც ევროპულად აღიქმებოდა. ის კი არა პეტერბურგს ასეთი ზედმეტსახელიც ჰქონდა "ფანჯარა ევროპაში".
საქართველოში განმანათლებლობაც ევროპული იყო და არა აზიური. ალექსანდრე ამილახვარი, დიმიტრი ყიფიანი, ივანე მაჩაბელი, ილია ჭავჭავაძე - ყველა მათგანი ევროპული ტიპის განმანათლებლობისა და ნაციონალიზმის მხარდამჭერები იყვნენ. და ეს მაშინ, როდესაც აზიის ბევრ ქვეყანაში ნაციონალიზმი არც კი არსებობდა და ძირითადი იდენტობა რელიგიური ხასიათისა იყო.
 
საქართველოს სამართალი ევროპულია - გერმანული სტილის. თავის მხრივ გერმანული სტილის სამართლის სისტემა რომაულთანაცაა დაკავშირებული. გასასაჩივრებლად სტრასბურგი იმიტომაა არჩეული, რომ ევროპის სამართლებრივი სივრცის ნაწილი ვართ. და ჰო მართლა, აზიის ადამიანის უფლებათა სასამართლო უბრალოდ არ არსებობს. ანუ აზიაში თუ ვართ სტრასბურგში ვერ გავასაჩივრებთ ვერაფერს.
საქართველო ევროპის სპორტულ ჩემპიონატებში მონაწილეობს. ფეხბურთში ევროპის ჩემპიონატზე მოხვედრისათვის ბრძოლა ყოველ ორ წელიწადში მასობრივი გულშემატკივრობით მიმდინარეობს ხოლმე. თუ არ ვართ ევროპა ვითამაშოთ აზიის ჩემპიონატში და შევხვდეთ ტაჯიკეთისა და ყირგიზეთის ნაკრებებს. უფრო მეტი შანსი შეიძლება გვქონდეს.
 
განათლების სისტემა საქართველოში ევროპულია. სწავლის ხანგრძლივობა, საკრედიტო სისტემა უნივერსიტეტებში, გაცვლითი პროგრამების არსებობა, ლიტერატურა რომელსაც ვკითხულობთ თუ ისტორია რომელსაც ვსწავლობთ - უმეტესად ევროპული და ევროპაცენტრისტულია.
ქართული მხატვრული ლიტერატურა ევროპული სტილისაა. ქართული მეცნიერება ევროპულ სივრცეში იყრის თავს. სამეცნიერო თუ ლიტერატურული ნაშრომების თარგმანების უმრავლესობა საქართველოში ევროპულია.
 
საქართველოში ჩაცმის სტილი და მოდა ევროპულია და არა აზიური. ისტორიულადაც, სანამ ძალიან გაიზრდებოდა ოსმალეთის ზეგავლენა საქართველოზე, შუა საუკუნეების ფეოდალურ სისტემაში ჩაცმულობა თითქმის ანალოგიური იყო აღმოსავლეთ რომის იმპერიის სტილისა.
დემოკრატიაში, სადაც ადამიანი მიზანია და არა საშუალება, სწორედ დასავლურ სივრცეშია დაბადებული და დღესაც უმეტეს შემთხვევაში იქ გვხვდება. საქართველოს მოსახლეობის უმრავლესობას რადგან გაცხადებული აქვს, რომ არ სურს აღმოსავლური სტილის დესპოტიებში ცხოვრება რომელშიც კლანების ლიდერებს აქვთ წამყვანი ძალა, სწორედ ამიტომ ავირჩიეთ ევროპისაკენ სწრაფვა. 81% უჭერს საქართველოს ევროპულ გზას. აღმოსავლური სტილის დესპოტიები აზიაში ბევრი გვინახავს, ევროპაში კი ბელარუსისა და რუსეთის გარდა არცერთი ქვეყანა არ არის ტირანია.
პოლიტიკურად საქართველო ევროსაბჭოს წევრია. ევროკავშირის აპლიკანტი ქვეყანაა. ევროპულ სავაჭრო სივრცეშია მოქცეული და ევროპული სტრუქტურებისაკენ მიისწრაფვის.
 
"საქართველო კავკასიაა" - ამას იშველიებენ ხოლმე იმის წარმოსადგენად, რომ თითქოს საქართველო ევროპა არ არის. ეს დაახლოებით ასე ჟღერს "მონტენეგრო ბალკანეთია". როგორც ბალკანეთია ჭრელი და განსხვავებული, მაგრამ მაინც ხვდება ევროპულ სივრცეში ისე საქართველო წარმოადგენს კავკასიის ნაწილს, რომელიც ევროპის სივრცეშია მოსააზრებელი.
 
დაბოლოს, საქართველოში "ხარისხიანის" ეპითეტი ევროპულია - ევრორემონტიდან დაწყებული "ევროპული სტანდარტით" დამთავრებული. წარმოიდგინეთ სცენა - რაიმეს ყიდვისას გთავაზობენ აზიურ რემონტს ან აზიური სტანდარტით გიზომავენ პროდუქტს. არა, აზიის დაკნინება არანაირი ფორმით არ მინდა, პირიქით, აზიას თავისი პლუსები აქვს და ეს განხილვის ცალკე თემაა, მაგრამ საქართველოს აზიურ სივრცეში იძულებით გადასროლა პოლიტიკური გათვლა თუ არა შეცდომა მაინცაა. ეს არ ნიშნავს რომ ევროპული სახელმწიფოები უშეცდომო ან უმწიკვლოები არიან, თუგინდ ზოგიერთი მათგანი საქართველოსთან მიმართებითაც კი, მაგრამ ყველაფერს თავისი სახელი უნდა დავარქვათ და აზიური იდენტობა ხელოვნურად არ უნდა გამოვიმუშაოთ.
გიორგი კობერიძე - GIPA-ს საერთაშორისო ურთიერთობების საბაკალავრო პროგრამის კოორდინატორი
ანალიტიკა
7 ფუნდამენტური კითხვა რუსეთ-უკრაინის ომში - გიორგი კობერიძე
მოდით გავაანალიზოთ 7 ფუნდამენტური კითხვა რუსეთ-უკრაინის ომში:
1. პოლიტიკური თვალსაზრისით ვინ იმარჯვებს ომში?
- ჩინეთი: ამ ომს ჯერჯერობით ერთადერთი გამარჯვებული ჰყავს და ეს ჩინეთია. ჩინეთზე ახლა მსოფლიო ლიდერების ფოკუსი არ არის მიმართული, ეს კი მას მეტ-ნაკლებად შეუმჩნეველი განვითარების საშუალებას აძლევს. რაც უფრო მეტს იფიქრებს დასავლეთი რუსეთზე და რაც უფრო მეტ რესურსს დახარჯავს მის შესაკავებლად, მით უფრო ნაკლებად ეცლებათ ჩინეთისათვის.
ამასობაში პეკინის გავლენები კარდინალურადაც გაიზარდა რუსეთში, რომლისაგანაც რესურსებს საბითუმო ფასებში იღებს, ხოლო ჩინელებმა რუსეთის აღმოსავლური პროვინციების ათვისება კიდევ უფრო განავითარეს. ჩინური რბილი - კულტურულ-ეკონომიკური - ძალის ზრდასთან ერთად რუსი ქალები სიხარულით მიჰყვებიან ჩინელ მამაკაცებს, რომელთაც ქალების დეფიციტი აქვთ.
2. რატომ არ თანხმდება რუსეთი სამშვიდობო ინიციატივებს?
- რუსეთს სჯერა რომ ამ ომს იგებს. სანამ გჯერა რომ ომს იგებ, მანამდე ცეცხლს არ შეწყვეტ;
- რუსეთს ჯერ ვერ მიუღწევია სამხედრო მიზნებისათვის - მის ხელში არაა ხერსონი, ზაპორიჟია, ლუგანსკი და დონეცკი. ყირიმს ომამდე ისედაც ის აკონტროლებდა. შესაბამისად, ასობით ათასი მკვდარი სამხედრო, ოფიცრობა, გემები, ავიაცია და განადგურებული ტექნიკა ამ ტერიტორიების ოკუპაციით არ შეიძლება გამართლდეს.
- რუსეთს იმაზე მეტის წაღება უნდა, ვიდრე დაანონსებული აქვს. რუსეთის მიზანი არამხოლოდ ხერსონი, ლუგანსკი, დონეცკი, ყირიმი და ზაპირიჟიას ოლქია, არამედ მიკოლაივზე, დინიპროპეტროვსკზე, ხარკოვსა და ოდესაზეც არ იტყვის უარს თუკი ამის შესაძლებლობა ექნება. ნოვოროსიის პროექტი სწორედ ამას გულისხმობს თავის თავში. სწორედ ეს პროექტია, რომელიც პროგრამა მინიმუმად იყო მოაზრებული რუსი შოვინისტების მიერ. აღსანიშნავია ისიც, ნოვოროსიის პროექტის გარდა რუსეთისათვის უკრაინის სახელმწიფოს არსებობაც კი მიუღებელია.
- რუსეთს ძალიან გაუჭირდება ასობით ათასი რუსი მობილიზებული სამხედროს სახლში დაბრუნება და მათი საზოგადოებაში რეინტეგრაცია - ეკონომიკურადაც, ფსიქოლოგიურადაც და რეიციდივის თვალსაზრისითაც. ამაზე უკვე დიდი ხანია მსჯელობენ რუსები თავად. ამიტომ ომის თავისი პირობების გარეშე დასრულება არ აწყობს მოსკოვს;
- სამხედრო ეკონომიკის მუშაობა ერთია და ომის დასრულების შემთხვევაში სამოქალაქო ეკონომიკა როგორ იმუშავებს უმუშევარი ადამიანების და ომიდან დაბრუნებული დაუსაქმებელი ხალხის ფონზე - მეორე.
- ჩინეთს არ სურს რუსეთმა ომი შეწყვიტოს. რუსეთი კიდევ უფრო უნდა დასუსტდეს, რომ კიდევ უფრო მეტად დაექვემდებაროს მას.
3. ომი როდის დამთავრდება?
- მანამ არ დამთავრდება სანამ რუსეთს კიდევ უფრო არ გაეზრდება მსხვერპლი: ტრამპმა დღეს აღნიშნა რომ მხოლოდ ივლისის თვეში რუსეთს 20 ათასი მოკლული სამხედრო ჰყავს (მოკლული და არა დაჭრილი ან დაშავებული). გასაგებია, რომ ცუდად იკითხება და ისმინება, მაგრამ ფაქტია, თუ ბევრი სამხედრო არ კვდება, ომი გრძელდება.
- მანამ არ დამთავრდება სანამ დარტყმები რუსეთის ტერიტორიაზე არ გადავა და ელიტებს არ შეაწუხებს - დაბომბვები რუსეთის სამხედრო ეკონომიკასა და წარმოებზე უკმაყოფილების ზრდასთან ერთად ისედაც ომისაგან გაუცხოებულ საზოგადოებას, კიდევ უფრო გააუცხოებს და ომის ზიანზე დააწყებინებს ფიქრს. სანამ ომი რუსეთში არ აწუხებთ, მანამდე გაგრძელდეს რა. ვიღაც მდიდარ მოსკოველს სულაც არ დარდებს ბურიატისა და დაღესტანელის ფრონტზე სიკვდილი.
- მანამ არ დამთავრდება ომი სანამ უკრაინა არ დაიწყებს ტერიტორიების გათავისუფლებას - ისე არაფერი ახდენს საზოგადოების კონსოლიდაციას, როგორც გამარჯვებები, ხოლო ისე არაფერია დემორალიზების მომტანი, როგორც მარცხების სერია. რუსეთმა თუკი დაიწყო ტერიტორიების დაკარგვა უკრაინაში ეს ომის დასრულის დასაწყისი იქნება.
- მანამ არ დამთავრდება ომი სანამ რუსეთი არ დარწმუნდება რომ ომი მოგებადი აღარ არის. ომის დამთავრებაზე გადაწყვეტილება ადამიანების ტვინში მიიღება და არა ფრონტის ხაზზე.
- ამის საპირისპირო და უკრაინის საზიანო სცენარით რომ ვთქვათ: მანამ არ დამთავრდება ომი, სანამ რუსეთის არმია მასობრივად არ დაიწყებს უკრაინის დამარცხებას და რამდენიმე მიმართულებიდან ჩამოშლის უკრაინის თავდაცვას, უკან დახევა იქნება ქაოსური და უკრიანაში მასობრივად გაჩნდება მხარდაჭერა დათმობებთან დაკავშირებით.
4. რა სვლები აქვს აშშ-ს?
- ტოტალური სანქციები და რუსეთთან ვაჭრობის აკრძალვა და რაც რუსეთის ყველა მოკავშირის წინააღმდეგ ეკონომიკური ომის გამოცხადებაა: ეს ეკონომიკური თვასლაზრისით ატომური სვლაა. ამით არამხოლოდ რუსეთზე იქნება დარტყმა, არამედ რუსეთთან მოვაჭრე მცირე თუ დიდ სახელმწიფოებზე. ამას დასჭირდება დიდი რესურსების მობილიზება და ხარჯვა. ეს მოითხოვს იმაზე ბევრად დიდ ენერგიას, ვიდრე ჩრდილოეთ კორეისა და ირანის სანქცირება იყო.
- ნავთობის ფასის ვარდნა - ბაზაზე ნავთობის ჭარბი მიწოდება და მოკავშირეების დარწმუნება. ამით ნავთობის ფასი უნდა დასწიონ 30 დოლარზე და დაბლა. შედეგად, რუსეთის ეკონომიკას უზარმაზარი დარტყმა მიადგება;
- უკრაინისათვის დიდი რაოდენობით იარაღის მიწოდება და შეზღუდვების მოხსნა: აშშ-ს შეუძლია რუსეთის მუქარების მიუხედავად დიდი რაოდენობით იარაღი მიაწოდოს უკრაინას და მისი თავისუფლად, მათ შორის რუსეთის ტერიტორიაზე გამოყენების უფლება მისცეს. მაღალტექნოლოგიური შეიარაღება ომში შეიძლება გარდამტეხი აღმოჩნდეს. ამ ვარიანტში აშშ-ს მხრიდან რუსეთის წინააღმდეგ კონტრმუქარების წაყენება არანაკალებ რეალისტური იქნება, რისი მიზანიც რუსეთის მოლაპარკებებზე დაყოლიების იძულების მცდელობა იქნება.
- პროცესების ისე გაგრძელება როგორც არის: დროის გაყვანა, წინადადებებზე ფიქრი, კიდევ მეტი ვადების მიცემა და პროცესების გაწელვა. ამასობაში უკრაინისათვის იარაღის მიწოდება გაგრძელდეს, თუმცა ჩვეულ რიტმში.
- ჩახსნა: შეიძლება აშშ თანდათან ჩაეხსნას სიტუაციას და გადაერთოს სხვა საკითხებზე, უკრაინის თემა კი ევროპას მიუგდოს მოსაგვარებლად. თუმცა ეს ტრამპის ადმინისტრაციასა და მის პერსონალურ პოლიტიკაზე ძალიან ცუდად აისახება, მით უფრო რომ ქვეყნის შიგნით ისედაც პრობლემები აქვს.
- რუსულ თამაშზე დაყოლა - უკრაინაზე ზეწოლა რუსულ ულტიმატუმებზე დათანხმების შესახებ. ეს ყველაზე ცუდი სცენარია.
აქვე:
- ევროპას სხვა სვლა არ აქვს: ევროპა ახლა უკრაინაში რუსეთის ჩაფლობით დროს იგებს და მილიტარიზაციას ახდენს. მოკლე ვადაში მას აშშ-ს სრული ჩანაცვლება გაუჭირდება, მაგრამ საშუალო ვადაში მან კარგად იცის, რომ ერთის მხრივ უკრაინის სამხედრო წარმოებაში უნდა ჩადოს ფული - და აკეთებს კიდეც ამას - ხოლო მეორეს მხრივ საკუთრი წარმოება უნდა აამუშაოს. ეს ომი პირველ რიგში ევროპის უსაფრთხოების ომია. შესაბამისად, უკრაინის მარცხი ევროპის მარცხი იქნება.
5. რა მოხდება თუკი რუსეთმა გაიმარჯვა:
- მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ ევროპაში პირველი დაპყრობითი ომი შედგება, რომელსაც აუცილებლად მიჰბაძავენ სხვები და დაპყრობითი ომები დაბრუნდება საერთაშორისო პოლიტიკაში;
- რუსეთი ულტიმატუმებს წაუყენებს მეზობლებს - ზოგი შეიძლება შთანთქას (მაგ. ბელარუსი), ზოგსაც თავის სამხედრო და პოლიტიკურ ორბიტაზე გადმოყვანა აიძულოს. ვინც ულტიმატუმებს არ მიიღებს, შეიძლება აწარმოოს ახალი ომები რუსული უმცირესობების დასაცავად, მაგალითად ყაზახეთში.
- რუსეთი წააქეზებს ახალ კონფლიქტებს ევროპის კონტინენტზე: ბალკანეთი დიდ ნაღმზე ზის, არც კავკასიაა მშვიდი, ბალტიისპირეთში რუსები ცხოვრობენ, ამ ფონზე ევროპის შიგნით სხვა ძალებიც გამოჩნდებიან, ვისაც მოუნდება თავისი წილი ტერიტორიული ნაჭრის მოთხოვნა - ასეთი დავები კი ევროპაში ძალიან ბევრია;
- მსოფლიოში სხვებიც მიბაძავენ რუსებს - თუკი ევროპაში შეიძლება დაპყრობითი ომი, რატომ არ შეიძლება სხვაგან, სხვა ძალების მიერ?!
- დასავლეთის დაისი - რუსეთი ახლა ფიქრობს რომ ის უპირისპირდება არა უკრაინას, არამედ მთელს დასავლეთს. თუ დაამარცა უკრაინა ამით ძალიან მძიმედ დაზარალებული და რეპუტაცია შერყეული გამოვა დასავლეთი, ხოლო ბირთვულ იარაღზე მუშაობა სხვა სახელმწიფოთა მხრიდან უფრო აქტიური გახდება.
6. რა არის რუსეთის მარცხი და რა არის გამარჯვება?
- რუსეთი დამარცხებული იქნება, თუკი უკრაინის ის ტერიტორიები ვერ დაიკავა, რომელიც ახლა გაცხდებული აქვს მის კუთვნილად - მთელი ხერსონი, ზაპორიჟია, დონეცკი, ლუგანსკი და ყირიმი.
- რუსეთი დამარცხებული იქნება, თუკი უკრაინას სახლემწიფოებრიობის რაიმე საერთაშორისო განატია მიეცა და მისი მილიტარიზაცია გაგრძელდა (ანუ უკრაინა გრძელვადიანადაც გადარჩა): ნატო, ცის კონტროლი, ბირთვული იარაღი, მოკავშირეების ბაზები მის ტერიტორიაზე და სხვა. ამ შემთხვევაში უკრაინის მილიტარიზაციაც გრძელდება და რუსული ოკუპაცია ან მთავრდება ან ძალიან მყიფედ რჩება.
- რუსეთი გამარჯვებული იქნება, თუკი დასახული ტერიტორიული ამონაცა შეასრულა და ხელში ჩაიგო მთელი ხერსონი, ზაპორიჟია, დონეცკი, ლუგანსკი და ყირიმი.
- რუსეთი გამარჯვებულია თუკი ცეცხლი შეწყდა ისე, რომ უკრაინის მილიტარიზაცია შეწყდა, მისთვის საერთაშორისო გარანტიები არ იქნა განსაზღვრული, ხოლო რუსეთს სანქციები მოეხნა.
- რუსეთი გამარჯვებულია თუკი ოკუპირებული ტერიტორიების საერთაშორისოდ აღიარება მოახდინა და დაიკანონა.
- რუსეთი გამარჯვებულია თუკი ომში ან ომის შემდეგ კიევში პრორუსული მთავრობა მოიყვანა.
აქვე უნდა აღინიშნოს რომ:
- კიევის ვერ აღება უკვე წარუმატებლობაა რუსეთისათვის;
- უკრაინის წინააღმდეგ გამოცხადებული დემილიტარიზაციის კამპანია ამ ეტაპზე ჩავარდა - უკრაინა ევროპის ერთ-ერთი ყველაზე მილიტარიზებული სახელმწიფოა.
7. რა სოციალური კონტრაქტი აქვს რუსეთსა და უკრაინას თავის ხალხთან:
- რუსეთში 90-ნების შემდეგ ასეთი სოციალური კონტრაქტი დაიდო: შენ პოლიტიკაში ნუ ჩაერევი, დიდ პოლიტიკურ ბიზნესში ცხვირს ნუ ჩაყოფ, უყურე ტელევიზორს, ტაში დაუკარი ლიდერს, იამაყე შენი ქვეყნის იმპერიული წარსულით და შენ არავინ შეგეხება, დანარჩენი რაც გინდა ის აკეთე. ეს კონტრაქტი ქრება, რადგან სალხში შენთვის ყოფნა მაინც ფრონტზე ყოფნით დამთავრდა.
ახლა რუსეთი საკუთარ მოსახლეობას ახალ კონტრაქტს უდებს და ეუბნება, რომ რუსეთის ინტერესებს დაცვა და ბრძოლა სჭირდება, რაც შეიძლება სიკვდილით დასრულდეს, მაგრამ ეს საამაყო ამბავია - წინაპრებიც ასე იბრძოდნენ და კვდებოდნენო. ეს ყველაფერი პროაქტიულად კი არ უნდა გააკეთო, არამედ თუკი სახელმწიფო მოგიხმობს უნდა გაჰყვე მას და კითხვები არ დასვაო. მწყემსმა კეთილმა კარგად იცის რა არის სწორი და არაო. ყველა ჩვენ გვებრძვის თორემ რუსეთი რა შუაშიაო. იდეალი სტალინია და მის პრინციპებს უნდა დაემორჩილოთო.
- უკრაინაში სოციალურ კონტრაქტს ორი საფუძველი აქვს:
1. ყველანი ვებრძვით გარე, ისტორიულ მტერს, რომელის ჩვენს არსებობასა და იდენტობას ეგზისტენციალურ საფრთხეს უქმნის და მზადაა მოაწყოს გენოციდი.
2. ვებრძვით კორუფციას, რომელმაც ათწლეულობით უმძიმესი დარტყმა მიაყენა ქვეაყანას. ამ უკანასკნელზე როდესაც კითხვები გაჩნდა რამდენიმე დღის წინ, ხალხი ქუჩაში გამოვიდა და დემონსტრაციები გამართა კორუფციის ბიუროს დამოუკიდებლობის აღსადგენად.
 
 
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.