USD 2.7268
EUR 3.1435
RUB 3.4821
თბილისი
გიორგი კობერიძე - პოლიტიკაში გამოყენებულ ხელოვნურ ინტელექტის როლი ძალიან სწრაფად იზრდება
თარიღი:  401
დღეს მედვედევის გამოსვლას ვუყურებდი, სადაც მან კვლავინდებურ მუქარებთან ერთად ხელოვნური ინტელექტის მიერ შექმნილი ზელენსკისა და მაკრონის დამამცირებელი ფოტოებიც გვანახა. ეს პოსტი მედვედევზე არაა, არამედ პოლიტიკაში გამოყენებულ ხელოვნურ ინტელექტზე, რომლის როლის ძალიან სწრაფად იზრდება.
2023 წლის სლოვაკეთის არჩევნების წინ ხელოვნური ინტელექტის მიერ შექმნილი არარსებული დიალოგი გავრცელდა, რომლის მიხედვითაც ქვეყნის ლიბერალ-პროგრესიული პარტია ვითომ არჩევნების გაყალბებისათვის ემზადებოდა. ეს კი არჩევნებამდე 48 საათით ადრე მოხდა და ამომრჩევლის ნაწილის გადაწყვეტილებაზე მნიშვნელოვანი ზეგავლენა მოახდინა, რის შემდეგაც ხელისუფლებაში პრო-რუსულად განწყობილი ძალები მოვიდნენ.
აშშ-ს წლევანდელ არჩევნებში უკვე გამოჩნდა ხელოვნური ინტელექტის როლი. აქტიურად ვრცელდება მის მიერ შექმნილი ფოტოები, თითქოს ტრამპი ფერადკანიან ამომრჩევლებს ხვდება ან მის მხარდასაჭერად რომელიმე პატარა ქალაქში თითქოს არარსებული შეკრება გაიმართა. ამ ყველაფერს კი თანდართული აქვს ფოტოები, რომელიც რეალურისაგან მახვილი თვალი თუ გაარჩევს მხოლოდ. რამდენიმე თვის წინ ხელოვნურ ინტელექტს თითების გამოსახვაც კი უჭირდა. ახლა აღარც ეს აღარაა პრობლემა. მალე კიდევ უფრო დაიხვეწება ის.
აქტუალურია ვიდეოებიც, რომლებსაც Deep Fake-ად ვიცნობთ. რუსეთის უკრაინაში შეჭრიდან რამდენიმე დღეში პრო-რუსულმა წყაროებმა ინტერნეტში გაავრცელეს ზელენსკის არარსებული ვიდეო მიმართვა თითქოს ის უკრაინის სამხედრო ძალებს დანებებისაკენ მოუწოდებდა. მაშინ ძალიან მარტივად მოხდა მისი გაშიფვრა. თუმცა ტექნოლოგია საკმაოდ დაიხვეწა. ათობით კადრისა და ხმოვანი ჩანაწერის დაგროვებითა და შესწავლით კომპიუტერი თავად აწყობს ახალ ვიდეოს ან არსებულ ვიდეოში სვამს თავის შექმნილ გამოსახულებას, რომელიც რეალურთან მიახლოებულია. Deep Fake-ის პოლიტიკურ იარაღად გამოყენება განსაკუთრებით საშიში ხდება, რადგან მისი მეშვეობით რიგი ისეთი განცხადების გავრცელება შეიძლება მოჰყვეს, რაც მომენტალურ ზეგავლენას მოახდენს ეკონომიკასა და უსაფრთხოებაზე ან რომელიმე მხარეს იმის მტკიცება მაინც მოუწევს, რომ ეს ტყუილი იყო და საბოლოოდ ძალიან ბევრი რამ შეიძლება დადგეს ეჭვქვეშ, მათ შორის სამართლებრივი კუთხითაც - ადამიანს შეიძლება დანაშაული დააბრალო ან პირიქით, ალიბი შეუქმნა.
ბოლო ასეთი ყველაზე გახმაურებული ინციდენტი ერთი თვის წინ მოხდა აშშ-ში, როდესაც ტეილორ სვიფტს გაუვრცელეს პორნოგრაფიული ვიდეო, რომელიც სინამდვილეში არ ასახავდა რეალობასო. ამაზე განცხადება თეთრმა სახლმაც გააკეთა და აღნიშნა, რომ პოლიტიკური თვალსაზრისით ეს ძალიან სერიოზულ გამოწვევას ქმნის. ზოგიერთი გამოცემა ვარაუდობს, რომ ტეილორ სვიფტზე ზეწოლა პოლიტიკური მიზეზებით მოხდა.
ხელოვნური ინტელექტი ქმნის ახალ ამბებსაც. მას დამოუკიდებლად შეუძლია მოიძიოს, დაამუშაოს, გააანალიზოს და დაწეროს ამბის თავისებური, სახეცვლილი ვერსია, რომელიც შესაძლოა სხვანაირადაც მოხდა. ცხადია ხელოვნური ინტელექტი ქმნის ნამდვილ ახალ ამბებსაც (ნაყალბევის გარეშე), მაგრამ ესაა იარაღი, რომლითაც ნებისმიერი რამის შექმნაა შესაძლებელი.
კიდევ ერთი ახალი ტექნოლოგია, რომელსაც მალე ვიხილავთ ხელოვნური ინტელექტის მქონე უპილოტო საფრენი აპარატები და შეიარაღებაა. მას თავად შეეძლება მოწინააღმდეგის ცოცხალი ძალისა და ტექნიკის აღმოჩენა, გადევნება და განადგურება. სავარაუდოა, რომ მსგავს ტექნოლოგიას არათუ შორეულ ომებში, არამედ რუსეთ-უკრაინის ომშიც ვიხილავთ (თუ უკვე არ ვხედავთ, რაზეც მხოლოდ ზედაპირულად საუბრობენ).
გამოწვევებით სავსე ტექნოლოგიურ მომავალს ვადევნებთ თვალს, რომელშიც მოწინავე სახელმწიფო აშშ-ს მიღმა სწორედ ჩინეთი და რუსეთია. თუ რას შეიძლება მოველოდეთ მათგან და ვის გაუზიარებენ ისინი ამ ტექნოლოგიებს ჯერ კიდევ არაა ცნობილი. რუსეთი და ჩინეთი საინფორმაციო ომებში ძალიან დიდ რესურსებს დებენ.
მიყევი ბმულს - გიორგი კობერიძე
ანალიტიკა
რა არის პრინციპული მსგავსება ირანის ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსსა (IRGC) და რუსეთის ფედერალური უსაფრთხოების სამსახურს (ФСБ) შორის?

1. ირანისა და რუსეთის სპეცსამსახურების მთავარი პრიორიტეტი – პირადი გამდიდრება და „სახელმწიფო სახელმწიფოში“

IRGC მხოლოდ სპეცსამსახური არ არის – ეს გახლავთ უზარმაზარი ეკონომიკური იმპერია.
იგი აკონტროლებს მშენებლობის კომპანიებს (მაგალითად, გიგანტურ კონგლომერატს „ხათამ ალ-ანბია“), ბანკებს, სატელეკომუნიკაციო ფირმებს, პორტებსა და სასაზღვრო გამშვებ პუნქტებს. ირანელი უშიშროების თანამშრომლები იღებენ სახელმწიფო კონტრაქტებს კონკურსის გარეშე, არიან ჩართული კონტრაბანდაში (ნავთობი, სხვადასხვა საქონელი), ფულის გათეთრებაში და კერძო ბიზნესის რეკეტში.

ФСБ მხოლოდ სპეცსამსახური არ არის – ეს არის ერთ-ერთი მთავარი მოთამაშე საკუთრების გადანაწილებასა და ეკონომიკის კონტროლში.
ФСБ აქტიურად ეწევა ბიზნესის „კრიშავას“, ახორციელებს რეიდერულ დაპატრონებებს გაყალბებული სისხლის სამართლის საქმეების მეშვეობით, აკონტროლებს საბანკო სექტორსა და სახელმწიფო კორპორაციების ფინანსურ ნაკადებს. ФСБ-ის მაღალი თანამდებობის პირები და მათთან დაახლოებული პირები ხდებიან დოლარიანი მულტიმილიონერები და მილიარდერები.

შედეგი: როგორც IRGC, ისე ФСБ ქმნიან სისტემას, სადაც თანამდებობა ბიზნეს-აქტივად იქცევა. ამგვარად, მათი ხელმძღვანელობა პირადად არის დაინტერესებული არსებული რეჟიმის შენარჩუნებით.


2. პროფესიული დეგრადაცია და ძირითადი ფუნქციის ჩავარდნები

წლობით, ირანის ტერიტორიაზე ერთ-ერთი ქვეყნის (შეიძლება ითქვას, ლიხტენშტაინისაც კი) სპეცსამსახურები დაუსჯელად კლავდნენ ირანელ ბირთვულ ფიზიკოსებსა და IRGC-ის მაღალჩინოსნებს – ეს იყო კონტრდაზვერვის სრულმასშტაბიანი მარცხი.
2018 წელს „მოსადის“ აგენტებმა თეირანში მდებარე სპეციალური საცავიდან მოიპარეს ირანის ბირთვულ პროგრამასთან დაკავშირებული დაახლოებით 100 000 დოკუმენტი, საერთო წონით ნახევარი ტონა. თეირანის გულში, პირდაპირ IRGC-ის ცხვირწინ მოკლეს ჰამასის ლიდერი ისმაილ ჰანია.
IRGC-ის საჰაერო თავდაცვის ოპერატორმა, პანიკაში და შესაბამისი ამოცნობის სისტემის გარეშე, ჩამოაგდო უკრაინული სამგზავრო თვითმფრინავი.
ეს ყველაფერი მიუთითებს პროფესიონალიზმის უკიდურესად დაბალ დონეზე და კრიტიკულ სიტუაციაში მოქმედების უუნარობაზე. სწორედ ამიტომ, დღეს ისრაელის სპეცსამსახურები ირანში აკეთებენ რაც სურთ.

ФСБ კი ათწლეულებით ჯაშუშობდა უკრაინაში, აგენტებს ანთავსებდა სახელმწიფო სტრუქტურებში, ყიდულობდა მაღალჩინოსნებს. ომამდე, ФСБ-ის მეხუთე სამმართველომ ქვეყნის ხელმძღვანელობას მიაწოდა აბსოლუტურად მცდარი სურათი – თითქოს უკრაინელი ხალხი რუსულ არმიას ყვავილებით დახვდებოდა.
ეს იყო 21-ე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე დიდი დაზვერვითი მარცხი, რომელმაც კატასტროფული შედეგები მოიტანა.

ტერაქტი „კროკუს სიტი ჰოლში“: მიუხედავად დასავლური დაზვერვების წინასწარი გაფრთხილებისა და შიდა ინფორმაციით, ФСБ ვერ შეძლო რუსეთის ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე დიდი ტერაქტის აღკვეთა. ამ დროს მთელი რესურსი მიმართული იყო იმ ადამიანების დასაჭერად, ვინც პლაკატებს ატარებდა ან სოციალურ ქსელში კრიტიკულ პოსტებს წერდა.

დრონებით თავდასხმები მოსკოვზე, აფეთქებები ყირიმის ხიდზე, ოპერაცია „ობობა“ და შეტევები რუსული სამხედრო აეროდრომებზე ქვეყნის სიღრმეში – ყველაფერი ეს ცხადყოფს ФСБ-ის სრული უუნარობას შეასრულოს ქვეყნის დაცვის პირდაპირი ფუნქცია.

ФСБ-ის ჩავარდნებს დასასრული არ უჩანს.


3. ერთადერთი სფერო, სადაც ორივე სტრუქტურა „ეფექტიანია“ – საკუთარი ხალხის ჩახშობა

ФСБ და IRGC მშვენივრად ასრულებენ ერთ საქმეს – მშვიდობიანი პროტესტების ჩახშობას. ისინი ებრძვიან ქალებს ჰიჯაბის გარეშე და სტუდენტებს – პლასტმასის ჭიქებით ხელში.

IRGC და მისი დამხმარე „ბასიჯი“ არიან მთავარი იარაღი ირანში პროტესტების ჩასახშობად (2009, 2019, 2022 წწ.). ისინი უშიშრად იყენებენ ცეცხლსასროლ იარაღს უიარაღო მოქალაქეების წინააღმდეგ, ახორციელებენ მასობრივ დაპატიმრებებს, აწამებენ და აწყობენ საჯარო სიკვდილით დასჯებს.

ФСБ კი რუსეთის მთავარი რეპრესიული იარაღია. მათ გაანადგურეს პოლიტიკური ოპოზიცია, დამოუკიდებელი მედია, აყალბებენ საქმეებს ყველა იმ პირის წინააღმდეგ, ვინც არ ეთანხმება ხელისუფლების პოლიტიკას. მათ ქვეყანაში შიშის ატმოსფერო შექმნეს – რაც რეჟიმის სტაბილურობის ერთ-ერთი საყრდენია.


დასკვნა

IRGC და ФСБ კლასიკური მაგალითებია იმისა, რაც ხდება სპეცსამსახურებში ავტორიტარული რეჟიმების პირობებში:

  1. შერწყმა ხელისუფლებასთან – ისინი წყვეტენ სახელმწიფოს ინსტრუმენტად ყოფნას და თავად ხდებიან რეჟიმის შემადგენელი ნაწილი, მისი შეიარაღებული რგოლი.

  2. უარყოფითი შერჩევა – კარიერული წინსვლა განისაზღვრება არა პროფესიონალიზმით, არამედ ლოიალურობით და მზადყოფნით, შეასრულო დანაშაულებრივი ბრძანებები. კომპეტენტური, მაგრამ დამოუკიდებელი თანამშრომლები სისტემიდან გარიყულნი ხდებიან.

  3. პრიორიტეტების ცვლილება – ქვეყნის ან ხალხის უსაფრთხოების ნაცვლად, მთავარი ხდება ერთი ადამიანის ან ვიწრო ელიტის ინტერესების დაცვა (მაღლესი ლიდერი ირანში, პრეზიდენტი რუსეთში).


თუ მოკლედ ვთქვათ — ესენი არიან სპეცსამსახურები მხოლოდ სახელით. სინამდვილეში კი კორუფციული ძალაუფლების შენარჩუნების მექანიზმები.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.