USD 2.7573
EUR 3.0518
RUB 3.2415
Tbilisi
გიორგი კობერიძე - 26-28 ივლისს ნიგერში გადატრიალება მოხდა, რის შემდეგაც სამხედროებმა მთავრობის წევრები დააკავეს
Date:  
26-28 ივლისს ნიგერში გადატრიალება მოხდა, რის შემდეგაც სამხედროებმა მთავრობის წევრები დააკავეს. გადატრიალება რუსეთ-აფრიკის სამიტის კვალდაკვალ წარიმართა. სამხედროებმა და მათმა მხარდამჭერებმა საფრანგეთი საელჩოზე თავდასხმა განახორციელეს. ნიგერი საფრანგეთის ყოფილი კოლონიაა. პოტენციურ სამიზნედ დასავლეთის ქვეყნების წარმომადგენლებიც შეიძლება იყვნენ, რის გამოც მათი ევაკუაცია ხორციელდება.
მაგრამ სრული სურათის ეს სურათის მხოლოდ მინიმალური ნაწილია.
ნიგერის მომიჯნავედ მალიში 2021 წელს სამხედრო გადატრიალება მოხდა, რის შემდეგაც პრო-რუსული სამხედროები მოვიდნენ ხელისუფლებაში. მათ საფრანგეთის სამხედრო ძალების გაძევება მოითხოვეს, რომლებიც მანამდე ისლამურ სახელმწიფოს წინააღმდეგ ბრძოლაში ეხმარებოდა მალის მთავრობას. 2022 წელს კი ბურკინა ფასოში მოხდა გადატრიალება, სადაც ასევე პრო-რუსული სამხედროები მოვიდნენ ხელისუფლებაში. ორივე ქვეყანაში ვაგნერის დაჯგუფება იქნა განთავსებული რუსული ინტერესების გასატარებლად. მანამდე მათ ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკაში დაიკავეს პოზიციები. ნიგერი კი, სადაც ფრანგებს სამეთაურო პუნქტი მალიდან ჰქონდათ გადატანილი იქაც მივიღეთ მთავრობა, რომელსაც ზოგის ვარაუდით ზურგს შესაძლოა რუსეთი უმაგრებდეს ან მომავალში გახდეს რეჟიმის მხარდამჭერი. თუმცა აშშ-ს მხრიდან არ ყოფილა ამაზე მინიშნება და პირიქით, ჯერ არ არის მტკიცებულება რომ რუსეთის მიერ მოხდა გადატრიალებაო. არც ისინი ჩქარობენ მოვლენათა სრულყოფილ შეფასებას.
ეს კიდევ არაა ყველაფერი. ბურკინა ფასოსა და მალის წარმომადგენლები რუსეთ-აფრიკის სამიტზე იყვნენ წარმომადგენლები და კრემლი ღიად აქეს და ადიდეს, ხოლო დასავლეთი დაგმეს. ორივე მათგანს "ვაგნერელები" და რუსი ინსტრუქტორები უმაგრებენ ზურგს.
ახლა კი იმუქრებიან, რომ თუკი ვინმე ნიგერში გადატრიალების წინააღმდეგ წავა, ბუკინა ფასო და მალი თავიანთ თავზე დარტყმად მიიღებენ ამას და აუცილებლად ჩაერევიან ნიგერის სამხედრო რეჟიმის დასაცავად.
სადაა აქ ნიგერის მეზობელი ნიგერია? ნიგერია ადგილზე რეგიონის ყველაზე ძლიერი ძალაა. ის სამხედრო გადატრიალებას არ უჭერს მხარს, მაგრამ ფრთხილადაა. დასავლეთ აფრიკის ეკონომიკურმა თანამეგობრობამ (ECOWAS) ულტიმატუმი წაუყენა ნიგერის სამხედრო ძალებს და ჩამოგდებული მთავრობის დასმა მოსთხოვა. ECOWAS ნიგერიაში ბაზირებული, ნიგერიის მიერვე მხარდაჭერილი გაერთიანებაა. შესაბამისად, მისი განცხადება უბრალო არ არის. ამასთან, ნიგერიაში შიშობენ, რომ თუკი ნიგერში პრო-რუსული ძალები გაიმყარებენ პოზიციას და ვაგნერი ან მისი მსგავსი ორგანიზაცია ბაზირდება იქ, ამით ნიგერიასაც შეექმნება საფრთხე. ამ ფონზე შესაძლოა გაბედოს ნიგერიამ ჩარევა, მაგრამ არ ჩარევის შემთხვევაში თავად მასაც შეიძლება შეექმნას სამომავლო საფრთხე. ამიტომაა, რომ პროცესებს ყველა ყურადღებით აკვირდება.
აღსანიშნავია ისიც, რომ აფრიკის ქვეყნების დიდ ნაწილში ჩინეთი და რუსეთი არიან ძირითადად წარმოდგენილნი. ისეთი გავლენიანი ძალები კი როგორიც საფრანგეთი, დიდი ბრიტანეთი და აშშ-ა ამ გადატრიალებებისა და პეკინისა და რუსეთის ეკონომიკური ექსპანსიების ფონზე თანდათან გაირიყნენ რეგიონიდან. ამ ფონზე, აფრიკის რუსეთ-სამიტისას კრემლმა 23 მილიარდი დოლარის ვალი ჩამოუწერა მოკავშირე აფრიკულ სახელმწიფოებს.
რეალურად ნიგერი დიდი პოლიტიკური თამაშის ერთი ნაწილია, რომლის უკანაც რუსეთის გლობალური ინტერესები დგას.
მიყევიტ ბმულს - გიორგი კობერიძე
culture
«Frankfurter Allgemeine Zeitung» (გერმანია): „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება: ტრადიციული სუფრის თავისებურებები“

„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.

ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...

ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.

ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.

„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...

ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.

რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.

ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.

მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს  სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.

თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way