USD 2.7428
EUR 2.8772
RUB 2.6387
თბილისი
გიორგი კობერიძე - 2023 წლის 30 ივნისის შეჯამება უკრაინაში
თარიღი:  520

- დღეს ბერდიანსკის აეროპორტის მიმართულებით ინტენსიური სარაკეტო დაბომბვა განხორციელდა. სავარაუდოა, რომ რუსულ არმიას იქ შვეულმფრენები ჰყავდა განთავსებული, რომლითაც ზაპორიჟიას მიმართულებით ახორციელებდა ფრენებს. იტყობინებიან, რომ 10-ზე მეტი აფეთქება განხორციელდა ამ მიმართულებით. გამოყენებული იყო Storm Shadow ტიპის რაკეტები. მიუხედავად იმისა, რომ ამ უკანასკნელს კასეტური თავი არ აქვს და აფეთქების მასშტაბი საკმაოდ წერტილოვანია, მაინც, უკრაინელთა მხრიდან ასეთი ინტენსიური სარაკეტო დაბომბვა იმაზე მიუთითებს, რომ სამიზნედ არაერთი ობიექტი იყო, რომელთა ნაწილი მაინც განადგურებული. ამასთან, როგორც ჩანს რუსებმა გაშვებული მრავალი ფრთოსანი რაკეტიდან ერთ-ერთის ჩამოგდება შეძლეს.

Storm Shadow-მ კიდევ უფრო მეტად შეცვალა არსებული წესრიგი: თუკი რუსებმა მელიტოპოლის აეროპორტის სარგებლობა ბერდიანსკის აეროპორტით ჩაანაცვლეს, იმის იმედად, რომ ის უკრაინელთა სამიზნე აღარ აღმოჩნდებოდა, ახლა რუსებს სხვა ადგილის მოძებნა მოუწევთ, კიდევ უფრო ღრმად, ყირიმის მიმართულებით. წინააღმდეგ შემთხვევაში, მთელი ივნისის განმავლობაში განხორციელებული იერიშები იმაზე მიუთითებს, რომ უკრაინელთა მხრიდან ეს მხოლოდ დასაწყისია.

 - რუსებმა რამდენჯერმე სცადეს ხერსონის ოლქში, მდინარე დნეპრის აღმოსავლეთ სანაპიროზე, ანტონოვის ხიდის მიმართულებით დაჩების მონაკვეთის დაბრუნება, მაგრამ უშედეგოდ. შემტევ რუსულ ნაწილებში მსხვერპლი დიდია. მათ უკან დახევა მოუწიათ მდინარე კონკასაკენ, რომელშიც წყლის დონე თანდათან დაბლა იწევს (ის დნეპრისაგან იკვებება და შემდგომ დნეპრსვე უერთდება). ამასთან, რუსებმა ანტონოვის ხიდის საწყის წერტილს "ისკანდერის" ტიპის რაკეტები ესროლეს. სავარაუდოდ, მხოლოდ ორი. იწერება რომ ეს შეიძლება სხვა ტიპის რაკეტაც ყოფილიყო. მათი დარტყმის მიზანი, არამხოლოდ უკრაინელთა პოზიციების განადგურება, არამედ ხიდის ჩაქცევა იყო, რათა უკრაინელებს ვეღარ მოეხდინათ ხიდის კონსტრუქციის საფარად გამოყენება. და მიუხედავად ამ ყველაფრისა, რუსებმა ვერ შეძლეს პოზიციების აღდგენა და ახლა ცდილობენ ქალაქი ოლეშკის მიმართულებით, მდინარე კონკას სიახლოვეს პოზიციური ბრძოლების გამართვას.

საინტერესოა უკრაინელები, რომლებიც მდინარის ინტენსიურ გადალახვას აწარმოებენ ამ პლაცდარმის სწრაფ გაფართოებას შეეცდებიან, თუ ამ ეტაპზე მხოლოდ პოზიციის შენარჩუნებაზე იქნებიან ორიენტირებულნი.

 - უკრაინელი ოფიციალური პირები განსაკუთრებით ბოლო ორი კვირაა პერმანენტულად აპელირებენ ზაპორიჟიას (ენერჰოდარის) ატომური ელექტროსადგურის (მისი რომელიმე ნაწილის) შესაძლო აფეთქების შესახებ. რუსებს ელექტროსადგურის ნაწილი შემოდგომიდან აქვთ დანაღმული და მისი მიმართულებით სროლის ინციდენტებიც იყო, მაგრამ ახლა საფრთხე აშკარად მომატებულია. უკრაინელები ამ თემაზე ღიად საუბრით ერთის მხრივ რუსების პოტენციური ქმედების პრევენციას ცდილობენ, ხოლო მეორეს მხრივ დასავლეთის მობილიზაციას უწყობენ ხელს.

 დღეისათვის, უკრაინელთა ცნობით ირკვევა, რომ ატომური ელექტროსადგურის ტერიტორია როსატომის წევრებმა უკვე დატოვეს და რომ იმავეს ურჩევენ ისინი რუსეთთან თანამშრომლობაზე დათანხმებულ უკრაინელ მეცნიერებსაც. ეს შესაძლოა იმ მიზეზითაც ხდებოდეს, რომ უკრაინელების მხრიდან დნეპრის გადალახვა და ენერჰოდარის გათავისუფლება ან სადგურამდე სახმელეთო გზით მიღწევა სულაც არ წარმოადგენს წარმოუდგენელ სცენარს. მაგრამ არსებობს უფრო საშიში ვერსიაც, რომლის მიხედვითაც რუსებმა შეიძლება გარკვეული ინციდენტი მოაწყონ სადგურის მიმართულებით. უბრალოდ ეს ისეთი რამაა, რაც მსოფლიოს უქმნის საფრთხეს.

 იმის დაშვებით, რომ ატომური ელექტროსადგურის მიმართულებით ნებისმიერი ინციდენტის განხორციელების შემთხვევაში რუსეთის შეკავება მთელი მსოფლიოსათვის იქნება არამხოლოდ პოლიტიკური, არამედ ეგზისტენციალური მოვალეობა, დიდი ალბათობით კრემლი ვერ გაბედავს ასეთ ქმედებაზე წასვლას, მაგრამ ეს ყველაფერი ცეცხლთან თამაშს ჰგავს. რუსების მხრიდან ნებისმიერმა დაუდევარმა ნაბიჯმაც კი შეიძლება ცუდი სცენარით წაიყვანოს პროცესები.

 ამას ემატება ისიც, რომ პუტინი მშიშარა და პარანოიდია. ის კოვიდს ბუნკერში ემალებოდა თვეების განმავლობაში. შეიძლება მას მკვლელის ინსტინქტები აქვს, მაგრამ სავარაუდოა, რომ რაციონალურობა შერჩენილი აქვს და თვითმკვლელად გადაქცევას არ აპირებს თავისი წრის ჩათვლით.

 - დღეს რუსეთში პრიგოჟინთან და "ვაგნერთან" ასოცირებული საინფორმაციო ტროლების ფაბრიკის ნაწილი დაიხურა. როგორც ჩანს, მოსკოვში "ვაგნერული" პროპაგანდის თავად კრემლშიც შეეშინდათ.

ამასთან, BBC-ის ჰქონდა საინტერესო ანალიზი. ბელარუსში, სამხრეთით ძველი სამხედრო ბაზის ტერიტორიის ათვისება მიმდინარეობს - ახალი ნაგებობები ეწყობა და გარემო სუფთავდება. BBC არ გამორიცხავს, რომ ეს სწორედ "ვაგნერის" განთავსების ზონად იქცეს. ამასთან, პრიგოჟინთან დაკავშირებული თვითმფრინავი მინსკიდან პეტერბურგისა და მოსკოვის მიმართულებით იქნა გადაადგილებული.

არაა ცნობილი, თუ რამდენი "ვაგნერელი" შეიძლება განთავსდეს ბელარუსში, მაგრამ როგორც არ უნდა იყოს ეს ლუკაშენკასათვის ძალაუფლების შენარჩუნების ერთგვარ მცდელობადაც კი შეიძლება იყოს გამოყენებული. მას სჭირდება ადამიანები, რომლებიც ბრმად ესვრიან ბელარუს მოსახლეობასა თუ პარტიზანებს. ამას კი "ვაგნერელებზე" თამამად ცოტა ვინმე თუ გააკეთებს.

თუმცა "ვაგნერის" განთავსება უსაფრთხოების გამოწვევებს ზრდის პოლონეთის, ლიეტუვასა და ლატვიისათვისაც, რომელთაც სასაზღვრო კონტროლის გაძლიერება დამატებით დაიწყეს. განსაკუთრებით კი ვილნიუსის სამიტის მოახლოებასთან ერთად, უსაფრთხოება კრიტიკულად მნიშვნელოვანია.

 ყველაზე მცირეა იმის ალბათობა, რომ "ვაგნერი" კიევის ან დასავლეთ უკრაინის მიმართულებით იქნას გამოყენებული. ეს მათ სუიციდურ მისიაში გაშვებას მოასწავებს, საიდანაც დაბრუნება ძალიან ცოტას თუ შეეძლება. ზოგადად, გამორიცხული არაფერია, მით უფრო "ვაგნერის" განადგურების ამაზე სწრაფი გზა არ იარსებებს, მაგრამ უკრაინელებისათვის უსაფრთხოების ნებისმიერი გამოწვევა მნიშვნელოვანია. ამიტომაცაა რომ უკრაინელები გულხელდაკრეფილები არ სხედან და ბელარუსთან საზღვრის კიდევ უფრო მეტ კონტროლს ახორციელებენ.

 - მოლდოვას დედაქალაქში, აეროპორტში წარმოშობით ტაჯიკმა ხალხს ცეცხლი გაუხსნა. დაიღუპა ორი მშვიდობიანი მოქალაქე. არაა გამორიცხული აღნიშნული ინციდენტი რუსეთის მიერ იყოს ინიცირებული. მოკვლევა მიმდინარეობს.

 მიყევით ბმულს - გიორგი კობერიძე

მსოფლიო
«Bloomberg» (აშშ): „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“

„როგორც ჩანს, წლევანდელი ზამთარი, შარშანდელ თბილთან შედარებით, ამჯერად უფრო ცივი იქნება. უკვე ისე აცივდა, რომ ევროპის გაზსაცავები სწრაფად ცარიელდება“, - ნათქვამია ამერიკული საინფორმაციო-ანალიტიკური სააგენტოს „ბლუმბერგის“ (Bloomberg) მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“ (ავტორები - ანა შირიაევსკა და პრისცილა აზევედო).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

შარშან ევროპაში უჩვეულოდ თბილი ზამთარი იყო და რუსული გაზის შეწყვეტის მიუხედავად, გაზსაცავებში ჩატვირთული საწვავი ევროპელებმა გაზაფხულამდე იმყოფინეს, პლის გამონახეს დამატებითი ალტერნატიული წყაროებიც... მაგრამ ახლა, როცა პროგნოზით თანდათანობით აცივდება, გაზის ფასები უკვე მატულობს და უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენითაც ევროპა გაზს ვეღარ მიიღებს, ექსპერტების თქმით, ენერგეტიკული კრიზისის წინამძღვრები აშკარად ისევ იქმნება. არადა, ევროპა ჯერაც ვერ გამოსულა მთლიანად ორი წლის წინანდელი შოკისაგან, როცა ერთი კუბური მეტრი გაზის ფასი „ცას სწვდებოდა“.

რა თქმა უნდა, გაზის წლევანდელი ფასები 2022 წლის რეკორდულ ფასებზე მცირეა, მაგრამ მატება მაინც საგრძნობია, ანუ მოსახლეობის კეთილდრეობა მცირდება, ცხოვრების დონე ეცემა და მწარმოებელთა კონკურენტუნარიანობა უარესდება.

ზამთრის ყველაზე ცივ თვეებში გაზსაცავები მაშველი რგოლის როლს ასრულებენ, მაგრამ ნოემბრის სიცივეების გამო მოსახლეობაში გაზზე მოთხოვნა სწრაფად გაიზარდა. გარდა ამისა, ევროპაში ქარის ელექტროსადგურები ძირითადად უქმად დგანან, რადგან ქარის სიჩქარე დაბალია. შესაბამისად, მატულობს გაძვირებული გაზის გამოყენება ელექტროენერგიის წარმოებისთვის, რაც ბუნებრივია, ელექტროდენის ფასს ზრდის.

დღეისათვის რუსული გაზით - უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენის მეშვეობით -  ევროკავშირის რამდენიმე წევრი ქვეყანა სარგებლობს, მათ შორის სლოვაკეთი და უნგრეთი. უკრაინასა და რუსეთს შორის დადებული სტრანზიტოს შეთანხმების ვადა დეკემბრის ბოლოს იწურება. კიევი აცხადებს, რომ კონტრაქტს აღარ გაახლებს. უნგრეთსა და სლოვაკეთს ენერგეტიკული უზრუნველყოფას საფრთხე ემუქრება.

ცივი ზამთრის გამო ცუდ დღეში ჩავარდება გერმანიაც. 2022 წელს ბერლინმა მიიღო გადაწყვეტილება, რომ გაზი თავისი გაზსაცავებისათვის მსოფლიო ბაზარზე რეკორდული ფასებით ეყიდა, თუმცა ამჟამად სხვა სიტუაციაა. გაზზე მაღალი ფასების გამო ბევრი ქარხანა წარმოებას ამცირებს ან სულაც ჩერდება. გამოდის, რომ მესამე წელია ევროპის უდიდესი ეკონომიკა, ენერგონედლეულის უკმარისობის გამო, ზეწოლას განიცდის.  გერმანიაში კი თუ სიტუაცია გაუარესდება, ეს ნიშნავს, რომ კრიზისის ვირუსი სხვა ქვეყნებსაც გადაედება.  თებერვალში დაგეგმილი ბუნდესტაგის არჩევნები შეიძლება მწვავე ეკონომიკური პრობლემების ფონზე ჩატარდეს.

ცივ ზამთარში ენერგიის დეფიციტი ძნელი გადასატანია, ასეთ სიტუაციებში მოსახლეობისადმი მოწოდებები ხარჯვის შემცირება-დაზოგვაზე საქმეს არ შველის: არსებობს დიდი რისკი იმისა, რომ ევროპელებს ამ ზამთარს ბედი აღარ გაუღიმებთ და ამიტომ იძულებულნი იქნებიან მეტი ძვირადღირებული თხევადი გაზის იმპორტი მოახდინონ, პარალელურად კი აზიის ქვეყნებთან, განსაკუთრებით კი ჩინეთთან მიმართებით კონკურენტუნარიანობაც შეინარჩუნონ, რაც ერთობ რთულ ამოცანას წარმოადგენს.

წყარო: https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-11-23/europe-is-already-facing-its-next-energy-crisis?srnd=phx-politics

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.