,
წმინდა ნიკოლოზი (ტრადიციის მიხედვით, დ. 15 მარტი, 270 – 6 დეკემბერი, 343), — ბერძნული წარმოშობის ადრექრისტიანული პერიოდის ეპისკოპოსი ზღვისპირა ქალაქ მირადან (მცირე აზია, რომის იმპერია) (ძვ. ბერძნ. Μύρα; დღევანდელი დემრე, თურქეთი). მის შემწეობასთან დაკავშირებული სასწაულების გამო ასევე მოიხსენიება, როგორც ნიკოლოზ საკვირველთმოქმედი. ევროპის სხვადასხვა ქვეყანასა და ქალაქში ითვლება მეზღვაურების, ვაჭრების, მონანიე ქურდების, ბავშვების, ლუდის მხარშველების, მევახშეების, დაუქორწინებლებისა და მოსწავლეების მფარველ წმინდანად. მისი რეპუტაცია მორწმუნეთა შორის დროთა განმავლობაში გაიზარდა, რაც ჩვეულია ადრექრისტიანული პერიოდის წმინდანებისთვის, ხოლო მის მიერ საჩუქრების გაცემის ჩვევასთან დაკავშირებული ლეგენდები საფუძვლად დაედო სანტა კლაუსის დღევანდელ ვერსიას.
წმინდა ნიკოლოზის, როგორც ისტორიული ფიგურის შესახებ, ცოტა რამ არის ცნობილი. მისი ცხოვრების შესახებ ყველაზე ძველი დოკუმენტები მისი გარდაცვალებიდან რამდენიმე საუკუნის შემდეგაა დაწერილი და სავარაუდოდ, ბევრ ლეგენდას შეიცავს. გადმოცემით, იგი დაიბადა ლიკიის მხარეში, ბერძნულ საპორტო ქალაქ პატარაში, მდიდარი ქრისტიანი მშობლების ოჯახში.
მის შესახებ ერთ-ერთი ყველაზე ძველი და ცნობილი გადმოცემის თანახმად, მან სამი გოგონა პროსტიტუციაში ჩათრევისგან გადაარჩინა იმით, რომ მათი სახლის ფანჯარაში ღამით სამჯერ ოქროთი სავსე ქისა დატოვა, რათა გოგონების მამას მათთვის მზითევის შეძენა შესძლებოდა. სხვა ადრეული გადმოცემების თანახმად, მას მიეწერება აღელვებული ზღვის დაწყნარება და სიკვდილით დასჯისგან სამი უდანაშაულო ჯარისკაცის გადარჩენა, ასევე, ახალგაზრდობაში ეგვიპტესა და პალესტინაში მოსალოცად წასვლა, რის შემდეგაც მირის ეპისკოპოსი გახდა. იმპერატორ დიოკლეტიანეს დროს ქრისტიანთა დევნისას იგი ციხეში ჩასვეს, საიდანაც კონსტანტინე დიდის ტახტზე ასვლის შემდეგ გათავისუფლდა.
არსებობს ნიკეის პირველი საეკლესიო კრების (325) მონაწილეთა სიის ვერსია, რომელშიც წმინდა ნიკოლოზიცაა მოხსენიებული, თუმცა, მისი სახელი არსადაა ნახსენები კრების სხვა მონაწილეთა მიერ. უფრო გვიანდელი, სავარაუდოდ, უსაფუძვლო ლეგენდების მიხედვით მას დროებით ჩამოართვეს საეპისკოპოსო პატივი და დააპატიმრეს ერეტიკოს არიანესთვის სახეში გარტყმის გამო. არსებობს კიდევ ერთი ლეგენდა იმის შესახებ, თუ როგორ აღადგინა მკვდრეთით წმინდა ნიკოლოზმა სამი ბავშვი, რომელიც შიმშილობის დროს ერთმა ყასაბმა მოკლა, დაანაწევრა და კასრში შეინახა, რათა მათი ხორცი ღორის ხორცად გაესაღებინა და გაეყიდა.
ნიკოლოზის სიკვდილიდან 200 წელიც არ იყო გასული, როცა მირაში, თეოდოსიუს II-ის ბრძანებით მისი სახელობის ეკლესია ააშენეს იმ ეკლესიის ნანგრევებზე, რომელშიც თავად მოღვაწეობდა ეპისკოპოსობის პერიოდში. მისი ნეშტიც ამ ეკლესიაში არსებულ სარკოფაგში განათავსეს.
1087 წელს მცირე აზიის ქრისტიანი მაცხოვრებლები ახალმოსულმა მუსლიმმა სელჯუკებმა დაიმორჩილეს. აღმოსავლეთ-დასავლეთის ეკლესიების დიდი სქიზმიდან ამ დროს ოცდაათიოდე წელი იყო გასული. იტალიელმა ვაჭრებმა ქალაქ ბარიდან ნიკოლოზის ჩონჩხის ბევრი ძვალი სარკოფაგიდან უნებართვოდ ამოიღეს და მშობლიურ ქალაქში გადაიტანეს, სადაც ისინი ამჟამადაც ინახება წმინდა ნიკოლოზის ბაზილიკაში. დარჩენილი ძვლები მოგვიანებით, პირველი ჯვაროსნული ლაშქრობის დროს, ვენეციელმა მეზღვაურებმა ვენეციის რესპუბლიკაში წაიღეს.
გარდა ამისა, მაშინდელი ჩანაწერები პაპირუსზე ან პერგამენტზე სრულდებოდა, რომლებიც თანამედროვე ქაღალდთან შედარებით ნაკლებად გამძლეა და მათზე არსებული ტექსტები დროდადრო ხელით ახალ მასალაზე გადაწერას საჭიროებდა. წმინდა ნიკოლოზზე არსებული ყველაზე ადრეული გადმოცემები მიუთითებს, რომ VI საუკუნისთვის მისი კულტი უკვე კარგად ჩამოყალიბებული იყო. მისი სავარაუდო გარდაცვალებიდან 200 წლის შემდეგ იმპერატორმა თეოდოსიუს II-მ (მეფობდა 401–450 წლებში) ბრძანა მირაში წმინდა ნიკოლოზის სახელობის ეკლესია აშენება, რაც თავის მხრივ, ნიკოლოზის სახელის ადრეულ მოხსენიებას წარმოადგენს.ბიზანტიელი ისტორიკოსი პროკოპი კესარიელი გადმოგვცემს, რომ იმპერატორმა იუსტინიანე I-მა (მეფობდა 527–565 წლებში) განაახლა წმინდა ნიკოლოზის და წმინდა პრისკეს სახელობის ეკლესიები კონსტანტინოპოლში, შესაბამისად, ეს ეკლესიები, შესაძლოა, 490 წლისთვის ყოფილიყო აშენებული.
ნიკოლოზის სახელი ნიკეის კრებაზე დამსწრეთა სიაში ჩნდება სხვაგანაც. კერძოდ, ისტორიკოს თეოდორეტის მიერ 510-515 წლებში შექმნილ ნაშრომში Historiae Ecclesiasticae Tripartitae Epitome („ეკლესიის ისტორია სამ ნაწილად“), სადაც იგი მოხსენიებულია, როგორც „ნიკოლოზი ლიკიის მირადან“. ნიკოლოზ მირელის სახით ერთადერთხელაა იგი მოხსენიებული სხვა წმინდანის, ნიკოლოზ სიონელის ბიოგრაფიაში, რომელმაც, სავარაუდოდ, სახელი სწორედ წმინდა ნიკოლოზის საპატივცემულოდ აირჩია. „წმინდა ნიკოლოზ სიონელის ცხოვრება“, რომელიც ნიკოლოზ მირელის გარდაცვალებიდან დაახლოებით 250 წლის შემდეგაა დაწერილი, მოკლედ მოგვითხრობს ნიკოლოზ სიონელის მიერ წმინდა ნიკოლოზის საფლავის მოლოცვის შესახებ. ჯერემი სილის აზრით, ის ფაქტი, რომ არსებობდა ნიკოლოზის საფლავი, რომლის მონახულებაც შესაძლებელი იყო, წარმოადგენს უტყუარ მტკიცებულებას, რომ იგი ნამდვილ, ისტორიულად არსებულ პიროვნებას წარმოადგენდა.
თავის ტრაქტატში De statu animarum post mortem („სულთა მდგომარეობაზე სიკვდილის შემდეგ“, დაწერილია დაახლოებით 583 წელს) თეოლოგი ევსტრატი კონსტანტინეპოლელი ნიკოლოზ მირელის ერთ-ერთ სასწაულს მოიხმობს იმის საბუთად, რომ სულს შეუძლია სხეულისგან დამოუკიდებლად იმოქმედოს. თეოლოგი წყაროდ ასახელებს დაკარგულ ნაშრომს, სახელწოდებით „წმინდა ნიკოლოზის ცხოვრება“. თითქმის ყველა წყარო, რომელსაც ევსტრატი ეყრდნობა, შექმნილია გვიან IV ან ადრე V საუკუნეებში, რაც მიუთითებს, რომ „წმინდა ნიკოლოზის ცხოვრებაც“ ამ პერიოდში უნდა ყოფილიყო დაწერილი, ანუ მისი გარდაცვალებიდან ცოტა ხნის შემდეგ.ყველაზე ადრეული ნაშრომი, რომელიც ნიკოლოზის ცხოვრებას სრულად გადმოგვცემს, არის მიქაელ არქიმანდრიტის (814–842) მიერ IX საუკუნეში, ანუ წმინდანის სავარაუდო გარდაცვალებიდან თითქმის 500 წლის შემდეგ შექმნილი „წმინდა ნიკოლოზის ცხოვრება“.
მიუხედავად იმისა, რომ უაღრესად გვიანდელია, ითვლება, რომ მიქაელ არქიმანდრიტის „წმინდა ნიკოლოზის ცხოვრება“ ეყრდნობა ადრინდელ წერილობით წყაროებს და ზეპირ გადმოცემებს, თუმცა, ამ წყაროების იდენტობა და სანდოობა გაურკვეველია კათოლიციზმის ისტორიკოსი დ. ლ. კანი და შუა საუკუნეების მკვლევარი ჩარლზ უ. ჯონსი მიიჩნევენ, რომ ეს ნაშრომი წმინდა ნიკოლოზის ცხოვრების ერთადერთი გადმოცემაა, რომელიც, სავარაუდოდ, შეიცავს ისტორიულ სიმართლეს. კლასიკური ანტიკურობის ჰოლანდიელი მკვლევარი, იონა ლენდერინგი აღნიშნავს, რომ მიქაელ არქიმანდრიტის „ცხოვრება“ არ შეიცავს „მოქცევის ნარატივს“, რაც იმ პერიოდში შექმნილი წმინდანთა ცხოვრების ამსახველი ნამუშევრებისთვის უჩვეულოა. ამ ფაქტზე დაყრდნობით იგი ამტკიცებს, რომ შესაძლებელია, მიქაელ არქიმანდრიტი ეყრდნობოდეს წყაროს, რომელიც შეიქმნა მანამ, ვიდრე მოქცევის ნარატივები პოპულარული გახდებოდა, რაც, თავის მხრივ, პოზიტიური მანიშნებელია მისი ნაშრომის სანდოობისა.[22] იგი ასევე შენიშნავს, რომ ბევრი ამბავი, რომელსაც მიაქელ არქიმანდრიტი მოგვითხრობს, საკმაოდ ჰგავს ჩვ. წ. I საუკუნის ნეოპითაგორელი ფილოსოფოსის, აპოლონიოს ტიანელის ცხოვრების დეტალებს, რომლებიც გადმოცემულია მის რვატომიან ბიოგრაფიაში სახელად „აპოლონიუს ტიანელის ცხოვრება“ (Τὰ ἐς τὸν Τυανέα Ἀπολλώνιον). ნაშრომი III საუკუნეშია შექმნილი და მისი ავტორია ბერძენი მწერალი ფილოსტრატე. ცნობილია, რომ ქრისტიანი მწერლები ხშირად ახდენდნენ ძველი, წარმართული ლეგენდების ადაპტირებას და მათ მიწერას ქრისტიან წმინდანებზე. რამდენადაც აპოლონიოსის წარმოშობის ადგილი, ტიანა, არც ისე შორსაა მირადან, ლენდერინგი ვარაუდობს, რომ მის შესახებ გავრცელებული ბევრი პოპულარული ამბავი მოგვიანებით წმინდა ნიკოლოზს მიეწერა.
წმინდა ნიკოლოზის ცხოვრების სხვადასხვა გადმოცემები, ძირითადად, თანხმდება მისი წარმოშობის ძირითად დეტალებზე, თუმცა, ისტორიკოსებისთვის სადავოა, ამ დეტალების რა ნაწილი ეყრდნობა ისტორიულ ფაქტებს. ტრადიციის მიხედვით, ნიკოლოზი დაიბადა მდიდარი ბერძენი ქრისტიანების ოჯახში, ლიკიის ქალაქ პატარაში, ხმელთაშუა ზღვის ერთ-ერთ საპორტო ქალაქში,მცირე აზიაში, რომელიც მაშინ რომის იმპერიის შემადგენლობაში შედიოდა. ზოგიერთი გადმოცემით, მის მშობლებს ერქვათ ეპიფანე (Ἐπιφάνιος) და იოანნა (Ἰωάννα),[28] სხვების მიხედვით კი, თეოფანე (Θεοφάνης) და ნონა (Νόννα). ზოგიერთი გადმოცემით, ნიკოლოზის ბიძა ქალაქ მირის ეპისკოპოსი იყო, რომელიც, ასევე, ლიკიაში მდებარეობდა და ძმისწული, რომელშიც შესაბამისი მოწოდება დაინახა, მღვდლად მანვე აკურთხა.
მიქაელ არქიმანდრიტის თანახმად, მეორე ქალიშვილის ქორწინების შემდეგ მამა ორი ღამე იფხიზლა და წმინდა ნიკოლოზი ქველმოქმედების იგივე აქტის დროს გამოიჭირა, რომელიც მესამე ქალიშვილის დასახმარებლად იყო გამიზნული.მამა მუხლებზე დაეცა და მადლობა გადაუხადა, თუმცა, ნიკოლოზმა მას ამ საჩუქრების შესახებ ვინმესთვის თქმა აუკრძალა. ნიკოლოზის მიერ საჩუქრების საიდუმლოდ დატოვების სცენა ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარულია ქრისტიანულ მხატვრობაში და იგი ევროპის მასშტაბით ბევრ ხატსა და ფრესკაზე გვხვდება. სურათები დროისა და ადგილის მიხედვით განსხვავდება ერთმანეთისგან,თუმცა, ნიკოლოზი ხშირადაა გამოსახული მოსასხამით, ხოლო გოგონები საწოლში, საღამური ტანსაცმლით. ბევრი გამოსახულება შეიცავს კვიპაროსის ხეს ან ჯვრის ფორმის გუმბათს.
ამ შემთხვევის ისტორიული ჭეშმარიტება დავის საგანია.ადამ ინგლიში თვლის, რომ ლეგენდაში ჭეშმარიტების მარცვალი არის, რის დასტურადაც ამბის ადრეულ წყაროებში არსებობას და იმ ფაქტს მოიხმობს, რომ მსგავსი ისტორია სხვა არცერთ ქრისტიან წმინდანთან დაკავშირებით არ გვხვდება. იონა ლენდერინგი, რომელიც ასევე იზიარებს ამბის ისტორიულ ავთენტურობას, აღნიშნავს, რომ გარკვეულწილად მსგავსი ამბავი მოთხრობილია ფილოსტრატეს „აპოლონიოს ტიანელის ცხოვრებაშიც“, სადაც ის გაღარიბებულ მამას ფულს ჩუქნის, თუმცა, აქვე მიუთითებს, რომ მიქაელ არქიმანდრიტის მონათხრობი საგრძნობლად განსხვავებულია. ფილოსტრატე არაფერს ამბობს გოგონების ბედზე და მის მონათხრობში აპოლონიოსის ქცევა მთლიანად მამის მიმართ სიმპათიითაა განპირობებული, მაშინ, როცა მიქაელ არქიმანდრიტი ღიად ასახელებს წმინდა ნიკოლოზის მოტივაციას, რომელსაც სურს, გოგონები პროსტიტუციაში ჩათრევისგან გადაარჩინოს.ის ამტკიცებს, რომ ქალებისთვის დახმარების გაწევის სურვილი სახასიათოა მეოთხე საუკუნის ქრისტიანობისთვის იმ გამორჩეული როლის გამო, რომელსაც ქალები მაშინდელ ქრისტიანობაში ასრულებდნენ, განსხვავებით ბერძნულ-რომაული წარმართობისგან და მიქაელ არქიმანდრიტის დროინდელი, IX საუკუნის ქრისტიანობისგან, სადაც ქალების როლი და პოზიცია დრამატულად იყო დაკნინებული.
კიდევ ერთი გადმოცემის მიხედვით, ნიკოლოზი წმინდა მიწას ეწვია. მგზავრობის დროს მისი გემი თითქმის განადგურდა ძლიერი ღელვისგან, თუმცა, წმინდანმა დააცხრო ტალღები. შედეგად, ნიკოლოზს ბევრ ადგილას თაყვანს სცემდნენ, როგორც მეზღვაურთა და მოგზაურთა მფარველ წმინდანს.
ერთ-ერთი ამბავი წმინდა ნიკოლოზის შესახებ, რომელიც ადრეულ წყაროებშიცაა მოხსენიებული, არის მის მიერ სამი უდანაშაულო კაცის გადარჩენა სიკვდილით დასჯისგან. მიქაელ არქიმანდრიტის მიხედვით, გუბერნატორმა ევსტათიუსმა სამ უდანაშაულო კაცს სიკვდილით დასჯა მიუსაჯა. ის იყო, სასჯელი უნდა აღესრულებინათ, რომ ნიკოლოზი გამოჩნდა, ჯალათს მახვილი დააშვებინა, სამივე სიკვდილმისჯილი ბორკილებიდან გაათავისუფლა და გაბრაზებით გაკიცხა მოსამართლე, რომელმაც განაჩენის სანაცვლოდ ქრთამი აიღო. იონა ლენდერინგის თანახმად, ეს ამბავი პირდაპირი პარალელია ფილოსტრატეს „აპოლონიოს ტიანელის ცხოვრებაში“ მოთხრობილ ამბავთან, სადაც აპოლონიოსმა ძარცვაში ბრალდებული უდანაშაულო კაცის სიკვდილით დასჯა აღკვეთა. მიქაელ არქიმანდრიტი სხვა ისტორიასაც გადმოგვცემს, რომლის მიხედვითაც კონსულმა აბლაბიუსმა სამი ცნობილი გენერლის სიკვდილით დასჯისთვის ქრთამი აიღო, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი უდანაშაულონი იყვნენ. წმინდა ნიკოლოზი იმპერატორ კონსტანტინეს და აბლაბიუსს სიზმრებში გამოეცხადა, კონსტანტინეს სიმართლე გააგებინა, ხოლო აბლაბიუსს ჯოჯოხეთით დაემუქრა, რის შემდეგაც შეშინებულმა კონსულმა გენერლები გაათავისუფლა.
ამ ისტორიის უფრო გვიანდელი ვერსიები მეტად კომპლექსურია და მათში ზემოხსენებული ორი შემთხვევა გაერთიანებულია ხოლმე. ერთი ვერსიით, იმპერატორმა კონსტანტინემ ფრიგიაში აჯანყების ჩასახშობად სამი წარჩინებული გენერალი: ურსოსი, ნეპოტიანოსი და ჰერპილიონი გაგზავნა, რომლებსაც ძლიერი შტორმის გამო მირაში გაჩერება მოუხდათ. ნავსადგურში მყოფი გენერლებისგან მალულად ქალაქში მყოფმა მათმა ჯარისკაცებმა ადგილობრივი ვაჭრების ძარცვა, მაროდიორობა და ქონების განადგურება დაიწყეს. ნიკოლოზმა გენერლებს ამ უწესობის აღკვეთა მოსთხოვა და ისინი ასეც მოიქცნენ. ჯარისკაცების გემებზე დაბრუნებისთანავე ნიკოლოზმა შეიტყო, რომ სამი უდანაშაულო კაცი სიკვდილით უნდა დასჯილიყო, რისთვის ხელის შეშლაშიც მას გენერლები დაეხმარნენ. ეუსტათიუსმა ცხენით გაქცევა სცადა, თუმცა, ნიკოლოზმა მისი ცხენი შეაჩერა და გუბერნატორი მექრთამეობის გამო გაკიცხა. გუბერნატორმა, იმპერატორთან დასმენის შიშით, შეინანა თავისი საქციელი. ამის შემდეგ გენერლებმა აჯანყებაც ჩაახშეს და კონსტანტინემ მათ კიდევ უფრო მაღალი მდგომარეობა უბოძა. მიუხედავად ამისა, გენერლების მტრებმა კონსულ აბლაბიუსს შეაგონეს, რომ მათ აჯანყება არათუ ჩაეხშოთ, არამედ თავიანთი ჯარისკაცებისთვისაც მოეწოდებინათ, მას შეერთებოდნენ. ამის შემდეგ, გენერლების მტრებმა აბლაბიუსი მოქრთამეს და მან გენერლები დააპატიმრა. სწორედ ამის შემდეგ მოხდა ნიკოლოზის სიზმრისეული გამოცხადებები და გენერლები გათავისუფლდნენ.
გვიანდელი ლეგენდა, რომელიც პირველად XIV საუკუნეში, ანუ ნიკოლოზის გარდაცვალებიდან 1 000-ზე მეტი წლის შემდეგ ჩნდება, გადმოგვცემს, რომ ნიკეის კრების დროს ნიკოლოზმა მოთმინება დაკარგა და „ერთ-ერთ არიანელს“ სილა გააწნა. ამის გამო კონსტანტინემ ნიკოლოზს მიტრა და ომოფორი (შესაბამისად, საეპისკოპოსო პატივი) ჩამოართვა. სტივენ გრეიდანუსის დასკვნით, ამბავი იმდენად გვიანდელია, რომ „არავითარი ისტორიული ღირებულება არ გააჩნია“. მეორეს მხრივ, იონა ლენდერინგი ამბის ისტორიული სიმართლის ვერსიას იზიარებს და ამტკცებს, რომ რამდენადაც ინციდენტი სამარცხვინოა და ნიკოლოზის რეპუტაციას ცუდად ასახავს, რთული ასახსნელია, რატომ უნდა გამოეგონებინათ ის გვიანდელ ჰაგიოგრაფებს. ლეგენდის გვიანდელი ვერსიები მას კიდევ ერთ დეტალს ჰმატებენ და ხსენებულ ერეტიკოსად თავად არიანე გამოჰყავთ. გვიანდელ ვერსიებშივე ნიკოლოზს აპატიმრებენ,[47][53] მაგრამ საკანში მას ქრისტე და ღვთისმშობელი ეცხადებიან.ნიკოლოზი მათ ეუბნება, რომ „მათი სიყვარულის გამოა“ დაპატიმრებული, რის შემდეგაც ისინი ციხიდან ათავისუფლებენ და საეპისკოპოსო პატივსაც აღუდგენენ. ნიკოლოზის მიერ არიანესთვის ხელის გარტყმის სცენა მართლმადიდებლურ ხატწერაში გავრცელებულია. წმინდა ნიკოლოზის ნიკეაში ყოფნის ამსახველი სცენები ბარიში, Basilica di San Nicola-ს 1660-იანი წლებით დათარიღებულ მხატვრობაშიც გვხვდება.
ინგლიშის მოსაზრებით, ხალხმა, რომელსაც არ სმენოდა აღნიშნული ლეგენდა ან დავიწყებული ჰქონდა ის, აღნიშნული გამოსახულებების განსხვავებულად ინტერპრეტირება დაიწყეს. ბავშვებთან ერთად გამოსახვის გამო ბევრმა იგი ბავშვების მფარველ წმინდანად მიიჩნია, ხოლო კასრთან ერთად გამოსახვის გამო – ლუდის მხარშავთა მფარველ წმინდანად.
კიდევ ერთი ამბავი მოგვითხრობს დიდ შიმშილობაზე, რომელიც ქალაქ მირაში 311-312 წლებში ჩამოვარდა. ამ დროს, გადმოცემის თანახმად, მირის პორტში იმყოფებოდა გემი, რომელიც იმპერატორ კონსტანტინესთვის გასაგზავნი ხორბლით იყო დატვირთული. ნიკოლოზმა მეზღვაურებს ხორბლის ნაწილის ჩამოცლა და ქალაქისთვის დასახმარებლად მისი გამოყენება სთხოვა. მეზღვაურები თავდაპირველად უარზე იყვნენ, რადგან ხორბალი იმპერატორისთვის წონით უნდა ჩაებარებინათ, თუმცა, ნიკოლოზის დაპირების შემდეგ, რომ მათ ხორბალს რაოდენობაში არაფერი დააკლდებოდა, დათანხმდნენ, იგი ქალაქის მოსახლეობისთვის ეწილადებინათ. დედაქალაქში დაბრუნების შემდეგ მათ აღმოაჩინეს, რომ ხორბალს არაფერი აკლდა, მიუხედავად იმისა, რომ მირაში დატოვებული ხორბალი ქალაქს ორი წლის განმავლობაში ეყო საჭმელად და დასათესადაც კი დარჩათ.
კლდეში ნაკვეთი ეკლესია IV საუკუნეში აშენდა, ნიკოლოზის გარდაცვალების პერიოდში და იმ პერიოდის წმინდანთა განსასვენებლებისთვის ტიპური დიზაინი აქვს. ასევე, წმინდა ნიკოლოზი ერთადერთი მნიშვნელოვანი წმინდანია, რომელიც თურქეთის ამ რეგიონს უკავშირდება. ეკლესია, რომელშიც, მკვლევართა აზრით, წმინდანი უნდა ყოფილიყო დაკრძალული, დიდი სალიტანიო გზის დასავლეთ ბოლოში მდებარეობს.
გადმოცემის თანახმად, მირაში დაცული წმინდა ნიკოლოზის ნაწილები ყოველ წელს გამოყოფდა სურნელოვან სითხეს, რომელსაც, ქრისტიანთა რწმენით, სასწაულებრივი ძალა ჰქონდა. იმ პერიოდში ფართოდ იყო ცნობილი, რომ ნიკოლოზის მთლიანი ნეშტი მირაში, ერთ სარკოფაგში ინახებოდა, რის გამოც წმინდა ნაწილების გამყალბებლებს არ შეეძლოთ ეთქვათ, რომ წმინდა ნიკოლოზის ნაწილებს ფლობდნენ.
2000 წელს ქალაქ დემრეს რუსეთის მთავრობისგან გადაეცა რუსი მოქანდაკის, გრეგორი პოტოცკის მიერ დამზადებული ბრინჯაოს ქანდაკება, რომელიც წმინდა ნიკოლოზის შუა საუკუნეების ეკლესიის წინ, მოედანზე, გამოსაჩენ ადგილას განათავსეს. 2005 წელს ქალაქის მერმა, სულეიმან თოფჩუმ ქანდაკება წითელსამოსიანი სანტა კლაუსის პლასტმასის ქანდაკებით ჩაანაცვლა, რათა მისი ვინაობა ტურისტებისთვის უფრო გასაგები ყოფილიყო. ამას რუსეთის მთავრობის პროტესტი მოჰყვა, რის შემდეგაც ბრინჯაოს ქანდაკება უკან დააბრუნეს (ამჯერად, პიედესტალის გარეშე და ეკლესიასთან უფრო ახლო კუთხეში).
2009 წლის 28 დეკემბერს თურქეთის მთავრობამ განაცხადა, რომ აპირებდა, იტალიის მთავრობისგან ოფიციალურად მოეთხოვა წმინდა ნიკოლოზის ნეშტის უკან დაბრუნება.
თურქეთის ხელისუფლების მტკიცებით, ნიკოლოზს თავად სურდა, მისივე საეპისკოპოსო ქალაქში დაეკრძალათ და რომ მისი ნეშტი უკანონოდ იყო წაღებული სამშობლოდან. 2017 წელს არქეოლოგიურმა კვლევამ დემრეს წმინდა ნიკოლოზის ტაძრის ქვეშ ძველი ეკლესიის არსებობა დაადასტურა, რომლის შემდგომმა კვლევამ უნდა გამოარკვიოს, კვლავ ინახება თუ არა ადგილზე ნიკოლოზის ცხედრის ნაწილები.
მირის ბერძენი ქრისტიანი მოსახლეობისთვის ბიზანტიის მფარველობის დაკარგვის და ზოგადი დაბნეულობის ფონზე, 1087 წლის გაზაფხულზე იტალიელმა მეზღვაურებმა აპულიის რეგიონის ქალაქ ბარიდან ადგილობრივი ბერების წინააღმდეგობის მიუხედავად, ხელთ იგდეს მირის ეკლესიაში დაკრძალული წმინდა ნიკოლოზის სხეულის ნაწილები.
ნიკოლოზის ნაწილების ბარიში გადასვენებამდე მისი კულტი დასავლეთ ევროპაში ცნობილი, მაგრამ არცთუ პოპულარული იყო.1096 წლის შემოდგომაზე ნორმანი და ფრანკი ჯარისკაცები ბარიში, პირველი ჯვაროსნული ლაშქრობის სამზადისში შეიკრიბნენ. როგორც წესი, ჯვაროსნები მებრძოლ წმინდანებს ანიჭებდნენ უპირატესობას, თუმცა, წმინდა ნიკოლოზის ნაწილები ერთადერთი იყო, რომელიც ფიზიკურად იყო ქალაქში. გარდა ამისა, ნიკოლოზის, როგორც მოგზაურთა და მეზღვაურთა მფარველი წმინდანის სტატუსმა დადებითი გავლენა იქონია მის პოპულარობაზე ჯვაროსანთა შორის, რომლებმაც წმინდანის კულტი მთელს ევროპაში გაავრცელეს.
ნიკოლოზის ნეშტმა „მირონის“ გამოყოფა ბარიში ჩამოტანის შემდეგაც გააგრძელა, რაც დიდად სასიხარულო იყო მისი ახალი მფლობელებისთვის. საუკუნეთა განმავლობაში მირონით სავსე ფლაკონები მთელს მსოფლიოში მიჰქონდათ და მისი შეძენა ბაზილიკაში ახლაც შესაძლებელია. ყოველი წლის 6 დეკემბერს წმინდა ნიკოლოზის საფლავიდან ბაზილიკის მღვდელმსახურები ფლაკონს მირონით ავსებენ. სითხეს ბაზილიკის სარდაფში არსებული სარკოფაგიდან აგროვებენ და იგი ახლომდებარე მაღაზიაშიც იყიდება. იგი ნელა გადმოდის სამარხიდან (გაურკვეველია, სამარხში განთავსებული სხეულიდან თუ თავად მარმარილოს კედლიდან). ბარი საპორტო ქალაქია და თავად სამარხი ზღვის დონეზე დაბლაა, რის გამოც სითხის წარმოშობის რამდენიმე ბუნებრივი ახსნა არსებობს, მათ შორის, შესაძლებლობა, რომ სამარხიდან კაპილარული გზით ზღვის წყალი ჟონავს.
1966 წელს, ბაზილიკის ქვეშ არსებული საძვალის ნაწილი მართლმადიდებლურ ეკვდერად გამოცხადდა და კანკელითაც გამოიყო 1965 წლის დეკლარაციის მიღების აღსანიშნავად, რომლის ძალითაც კათოლიკურმა და მართლმადიდებლურმა ეკლესიებმა 1054 წელს, დიდი სქიზმის დროს ერთმანეთის მიმართ გამოცხადებული ანათემები ძალადაკარგულად გამოაცხადეს.
2017 წლის მაისში, პაპ ფრანცისკეს და რუსეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის პატრიარქ კირილს შორის მოლაპარაკებების შედეგად წმინდა ნიკოლოზის ნეშტის ნაწილი მოსკოვში დროებით გაიგზავნა. აღნიშნული რელიკვიები გამოფენილი იყო მოსკოვის მაცხოვრის ტაძარში, ხოლო შემდეგ სანქტ-პეტერბურგში, რის შემდეგაც კვლავ ბარიში დააბრუნეს.წმინდანის ერთ-ერთ ნეკნზე თვალის შესავლებად მოსკოვში მილიონზე მეტი ადამიანი იდგა რიგში.
იტალიელმა მეზღვაურებმა ბარიში მხოლოდ დიდი ზომის ძვლები წაიღეს, ხოლო პატარა ფრაგმენტები ადგილზე დატოვეს.ჩონჩხის ამ დარჩენილი ფრაგმენტების ქონის სურვილი ვენეციამ გამოთქვა. 1044 წელს მათ წმინდანის სახელზე ეკლესია და მონასტერიც ჰქონდათ აშენებული, კერძოდ, კუნძულ ლიდოს ჩრდილოეთ ბოლოში.ერთადერთი ქრონიკის თანახმად, რომელიც ამ მონასტრის უცნობ ბერს ეკუთვნის, 1100 წელს ვენეციურმა ფლოტმა, რომელიც ეპისკოპოს ანრის თანხლებით პირველ ჯვაროსნულ ომში მონაწილეობისთვის პალესტინისკენ მიცურავდა, გზად მირას ჩაუარა. ეპისკოპოსის დაჟინებული მოთხოვნით, გემი მირაში დაბრუნდა და ღუზა ჩაუშვა.ვენეციელებმა წმინდა ნიკოლოზის დარჩენილი ძვლები (სხვა მირელი ეპისკოპოსების ძვლებთან ერთად) წამოიღეს ადგილობრივი ეკლესიიდან, რომელსაც მხოლოდ ოთხი მართლმადიდებელი ბერი იცავდა, ვენეციაში ჩაიტანეს და ლიდოს წმინდა ნიკოლოზის ეკლესიაში დააბინავეს.ამ მონათხრობს დამაჯერებლობა შესძინა ორმა სამეცნიერო კვლევამ ბარიში და ვენეციაში, რომელთაც დაადასტურეს, რომ ორივე ადგილას, სავარაუდოდ, ერთი და იგივე ადამიანის ძვლებია დაცული. არსებობს ლეგენდა, რომ ყოველ ჯერზე, როცა ვენეციაში დაცულ წმინდა ნიკოლოზის ძვლებს შეაწუხებენ, ვინმე მოკვდება. ძვლები ბოლოს 1992 წლის ივლისში გამოიკვლიეს.
ბარის სამღვდელოება დროდადრო გასცემდა ნიკოლოზის ძვლების ნაწილებს, რითაც სტრატეგიულად ცდილობდა მისი კულტის გავრცელებას და ქალაქის პრესტიჟის გაზრდას. ბევრი ასეთი ძვალი თავდაპირველად კონსტანტინოპოლში ინახებოდა, მაგრამ მეოთხე ჯვაროსნული ლაშქრობის დროს ქალაქის დაცემის (1204) შემდეგ ნაწილები ევროპის მასშტაბით მიმოიფანტა. ხელი, რომელიც ადგილობრივთა მტკიცებით, ნიკოლოზს ეკუთვნოდა, ინახებოდა რომში მდებარე ეკლესიაში, სახელად San Nicola in Carcere („წმინდა ნიკოლოზი საკანში“), რომელიც ძველი მუნიციპალური საპყრობილის ადგილასაა აშენებული. მალევე გაჩნდა ლეგენდები, რომ ამ ციხეში ოდესღაც თავად ნიკოლოზიც იყო დაპატიმრებული.[ეკლესიაში ხშირად მიდიოდნენ დედები საპყრობილეში მყოფი შვილებისთვის სალოცავად, ხოლო მონანიე დამნაშავეებს შესაწირავები მიჰქონდათ.ამის შედეგად, კიდევ უფრო გავრცელდა ნიკოლოზის, როგორც პატიმართა და უდანაშაულოდ ბრალდებულთა მფარველი წმინდანის სტატუსი. საჩვენებელი თითი, რომელიც, გადმოცემით წმინდა ნიკოლოზს ეკუთვნოდა, ინახებოდა რომის ახლოს, ოსტიის გზაზე მდებარე სამლოცველოში. კიდევ ერთი თითი ინახებოდა ლიგურიის პროვინციის ქალაქ ვენტიმილიაში. დღეს ევროპაში, რუსეთში და აშშ-ში მდებარე ბევრი ეკლესია აცხადებს, რომ მათ მფლობელობაში წმინდა ნიკოლოზის ძვლის რაიმე ფრაგმენტია, როგორიცაა კბილი ან თითის ძვალი.
ირლანდიაში გავრცელებულია ლეგენდა, რომ XII საუკუნეში მირადან წმინდა ნიკოლოზის ნაწილები ირლანდიური წარმოშობის ნორმანმა ჯვაროსანმა რაინდებმაც მოიპარეს და დამარხეს თომასტაუნში, კილკენის საგრაფოში. ამ ადგილას ძველი ქვის ფილაც დევს. ირლანდიელი მკვლევარის და ანტიკვარიატის სპეციალისტის, ჯონ ჰანტის მიხედვით, საფლავი, სინამდვილეში, ადგილობრივ მღვდელს ეკუთვნის ჯერპოინტის სააბატოდან.
2004 წელს მანჩესტერის უნივერსიტეტში მკვლევარებმა კეროლინ უილკინსონმა და ფრაკო ინტრონამ მარტინოს კვლევებზე დაყრდნობით წმინდანის სახე აღადგინეს. მონაცემთა ანალიზმა გამოავლინა, რომ ისტორიული წმინდა ნიკოლოზი 168 სანტიმეტრის სიმაღლისა იყო; ცხვირი გატეხილი და ნაწილობრივ შეხორცებული ჰქონდა, რაც ადასტურებს, რომ აღნიშნული ტრავმა სიცოცხლეშივე მიადგა. გატეხილი ცხვირი თანხვედრაშია ჰაგიოგრაფიულ გადმოცემებთან მისი ცემისა და წამების შესახებ დიოკლეტიანეს დროს. დოქტორი უილკინსონის და მანჩესტერის უნივერსიტეტის გუნდის მიერ შესრულებული სახის რეკონსტრუქცია აჩვენეს BBC2-ის სატელევიზიო პროგრამაში „სანტას ნამდვილი სახე“ (The Real Face of Santa). 2014 წელს ლივერპულის ჯონ მორსის უნივერსიტეტის სახის ლაბორატორიამ (Face Lab) ნიკოლოზის სახის რეკონსტრუქციის განახლებული ვერსია წარმოადგინა.
2017 წელს ოქსფორდის უნივერსიტეტის ორმა მკვლევარმა, პროფესორმა ტომ ჰაიემმა და დოქტორმა ჯორჯ კაზანმა მოახდინეს რადიონახშირბადული დათარიღება მენჯის ფრაგმენტისა, რომელიც, გადმოცემით წმინდა ნიკოლოზს ეკუთვნოდა. ფრაგმენტი საფრანგეთში, ლიონში მდებარე ეკლესიიდან იყო წამოღებული, ტესტირების მომენტში კი მამა დენის ო'ნილის, ილინოისში მდებარე წმინდა მართა ბეთანიელის სახელობის ეკლესიის მღვდლის საკუთრებაში იყო.[80][96][66] დათარიღების შედეგად დადგინდა, რომ მენჯის ფრაგმენტი ჩვ. წ. IV საუკუნისაა (დაახლოებით ამ დროს უნდა გარდაცვლილიყო წმინდა ნიკოლოზიც) და არ წარმოადგენს შუა საუკუნეებში დამზადებულ ნაყალბევს. ძვალი ერთ-ერთი უძველესი ნიმუში იყო მათგან, რაც ოქსფორდის გუნდს ჰქონდა გამოკვლეული.
პროფესორი ჰაიემის თანახმად, მათ მიერ გამოკვლეული ნაწილების უმეტესობა ზედმეტად ახალია იმისთვის, რომ რეალურად ეკუთვნოდეს იმ წმინდანს, რომელსაც მიეწერება, თუმცა, „ძვლის ეს ფრაგმენტი, მათგან განსხვავებით, იძლევა იმის ვარაუდის საფუძველს, რომ ჩვენ, შესაძლოა, სწორედ წმინდა ნიკოლოზის ნეშტს ვუყურებთ“.დოქტორი კაზანის აზრით, შესაძლებელია, რომ მენჯის ეს ნაწილი ეკუთვნოდეს იმავე პიროვნებას, რომლის ძვლებიც ბარიში და ვენეციაშია შენახული, რადგანაც ძვალი, რომელიც მათ გასინჯეს აღებულია მარცხენა ბოქვენიდან, ხოლო ბარიში არსებული ერთადერთი მენჯის ძვალი მარცხენა თეძოს ზედა ნაწილს ეკუთვნის, თუმცა, დნმ-ის ტესტირების გარეშე ამის საბოლოოდ დადგენა შეუძლებელია.
საბერძნეთსა და იტალიაში წმინდა ნიკოლოზის კულტი პოპულარულია მეზღვაურებში, მეთევზეებში და ზოგადად, საზღვაო-სანაოსნო საქმეში. ამის შედეგად, დროთა განმავლობაში იგი ბევრი საპორტო ქალაქის მფარველი წმინდანი გახდა. საუკუნეთა განმავლობაში ბერძნულ ფოლკლორში იგი „ზღვების მბრძანებლად“ მიიჩნეოდა და თანამედროვე ბერძენი მკვლევარები მას ხშირად ახასიათებენ, როგორც პოსეიდონის ქრისტიანიზებულ ვერსიას. თანამედროვე საბერძნეთში იგი უდავოდ ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული წმინდანია და 6 დეკემბერი ბევრ ქალაქში აღინიშნება, როგორც მფარველი წმინდანის ხსენების დღე. ასევე, ითვლება მთლიანად საბერძნეთის და განსაკუთრებით, საბერძნეთის საზღვაო ძალების მფარველ წმინდანად.
აღმოსავლეთის მართლმადიდებლურ ეკლესიებში წმინდა ნიკოლოზი მოიხსენიება ყოველ ხუთშაბათს (თორმეტ მოციქულთან ერთად) და მასთან დაკავშირებული საგალობლები ამ დღესთან დაკავშირებულ ლიტურგიკულ მსახურებაში, რვახმათა წიგნში მოიპოვება. მირადან ბარიში მისი ნეშტის გადატანიდან მალევე ამ დაიწერა ჰაგიოგრაფიული ნაშრომი მისი ცხოვრების შესახებ რუსულ ენაზე, სადაც ამ გადატანის ამბავიცაა მოთხრობილი. ნაშრომის ავტორი, სავარაუდოდ, მოვლენათა თანამედროვე იყო.
წმინდა ნიკოლოზის სახელზე არსებობს დაუჯდომელი და სხვა სახის კანონიკური ლოცვები, რომლებიც ხშირად იკითხება შემწეობის მომლოდინე მორწმუნეთა მიერ. იგი მოიხსენიება კვეთის დროს მართლმადიდებლურ ლიტურგიაში, ასევე, ღამისთევის დროს. მართლმადიდებლურ ტაძრებში, როგორც წესი, არის მისი ხატი, მიუხედავად იმისა, თუ ვის სახელზეა აშენებული ეკლესია. კოპტური მართლმადიდებლური ეკლესია წმინდა ნიკოლოზის გარდაცვალების დღეს კოიაკის თვის 10 (ეთიოპიური კალენდრის მიხედვით, ტაჰსასის 10) რიცხვში აღნიშნავს, რომელიც იულიუსის კალენდრით 6, ხოლო გრიგორიანული კალენდრით 19 დეკემბერს ემთხვევა.
მონაკოში არსებული ღვთისმშობლის სახელობის კათედრალი 1874 წელს, 1252 წელს აგებული ძველი ეკლესიის ადგილზე ააშენეს, რომელიც წმინდა ნიკოლოზის სახელობისა იყო. ყოველი წლის 6 დეკემბერს ამ კათედრალში ბავშვებისთვის მესა იმართება.
გვიანი შუა საუკუნეების ინგლისში წმინდა ნიკოლოზის ხსენების დღეს იმართებოდა „ეპისკოპოსი ბიჭუნას“ დღესასწაული, რომლის დროსაც ახალგაზრდები მღვდლებისა და ეპისკოპოსების როლს თამაშობდნენ და უფროსებისთვის ბრძანებების მიცემა შეეძლოთ. დღესაც, დასავლეთ და ცენტრალური ევროპის ბევრ ქვეყანაში წმინდა ნიკოლოზის დღესთან დაკავშირებით არსებობს მოწყალების გაცემის ტრადიციები. შუა საუკუნეებში ქრისტიანი მონაზვნები გაჭირვებულთა სახლებთან საკვებითა და ტანსაცმლით სავსე კალათებს ანონიმურად ტოვებდნენ, რამაც საფუძველი ჩაუყარა აღნიშნულ ტრადიციებს. სხვა წყაროს თანახმად, ისტორიული ნიდერლანდების მცხოვრები ყოფილი მეზღვაურები (რომლებიც, იმ პერიოდში, პრაქტიკულად მამრობითი სქესის მთელ მოსახლეობას წარმოადგენდნენ) ნავსადგურებში იკრიბებოდნენ და წმინდანის პატივსაცემად გამართულ საეკლესიო ღონისძიებებში მონაწილეობდნენ. სახლებში დაბრუნებისას გზად შეივლიდნენ სპეციალურად მოწყობილ „ნიკოლოზის ბაზრებში“, სადაც ყიდულობდნენ ძნელად საშოვნ ნივთებს, საჩუქრებს საყვარელი ადამიანებისთვის და ბავშვებისთვის. ყველა საჩუქარი ადრესატს შობას გადაეცემოდა, გარდა ბავშვებისა, რომლებსაც საჩუქრებს იმავე დღეს აჩუქებდნენ. ამ ტრადიციამ და ლეგენდამ წმინდანის მიერ სამი ბავშვის გაცოცხლების შესახებ ნიკოლოზი ბავშვების, ხოლო მოგვიანებით, ასევე, მოსწავლეების მფარველ წმინდანად აქცია.[103] წმინდა ნიკოლოზის ხსენების დღეს საჩუქრების დატოვების ტრადიცია ბევრ ქრისტიანულ ქვეყანაშია პოპულარული, რასაც უკავშირდება ბავშვების მიერ დერეფნებში ფეხსაცმელების დატოვება, რათა მათში წმინდა ნიკოლოზმა საჩუქრები დატოვოს.სანტა კლაუსი წარმოიშვა ნიდერლანდებში გავრცელებული წმინდა ნიკოლოზთან (Sinterklaas). ახალი ამსტერდამის კოლონიის დაარსებისას ჰოლანდიელებმა აღნიშნული ტრადიციები და ნიკოლოზთან დაკავშირებული ლეგენდები ამერიკაში ჩაიტანეს.ჰოვარდ ჰეიგმენი, ნიუ-ბრუნსუიკის თეოლოგიური სემინარიიდან, ამტკიცებს, რომ ზინტერკლაასის ტრადიციები ჰადსონის ხეობის ადრეულ დასახლებებშიც არსებობდა, თუმცა XIX საუკუნისთვის დავიწყებას მიეცა.სენტ-ნიკოლასის პარკი, რომელიც სენტ-ნიკოლასის ავენიუს და 127-ე ქუჩის კვეთაზე მდებარეობს, ჰოლანდიელი ფერმერების ძველი ნამოსახლარების ადგილასაა მოწყობილი და წმინდა ნიკოლოზის სახელს ატარებს.
ნიკოლოზი აღნიშნულია ლუთერანული და ანგლიკანური ეკლესიების კალენდარშიც და მისი ხსენების დღე აქაც 6 დეკემბერია.
წმინდა ნიკოლოზი პოპულარული საგანია მართლმადიდებლურ ხატწერაში, განსაკუთრებით, რუსეთის და სერბეთის ეკლესიებში. ის გამოისახება, როგორც მართლმადიდებელი ეპისკოპოსი, შემოსილი ომოფორით და სახარებით ხელში. ზოგჯერ მის თავს მოსავს მართლმადიდებლური მიტრა, ხოლო სხვაგან თავშიშველია. იკონოგრაფიულად იგი გამოისახება, როგორც ასაკოვანი მამაკაცი მოკლე, სრული თეთრი წვერით და გამელოტებული თავით. იმ სასწაულთან დაკავშირებით, რომელიც, გადმოცემის თანახმად, ნიკეის კრების შემდეგ მოხდა, მის მარცხენა მხართან ზოგჯერ გამოისახება ქრისტე სახარებით ხელში, ხოლო მარჯვენა მხართან ღვთისმშობელი, ომოფორით ხელში. მეზღვაურების მფარველობის გამო, ზოგჯერ გამოისახება ნავში, ზღვაში გადავარდნილი მეზღვაურების გადარჩენის პროცესში.
ბარიში არსებული წმინდა ნიკოლოზის გამოსახულებებში იგი მუქი კანითაა გამოსახული, სავარაუდოდ, მისი უცხოური წარმომავლობის აღსანიშნავად.მისი უცხოობის აღნიშვნის მიზანი შეიძლება ბარის რეპუტაციის ზრდა ყოფილიყო იმით, რომ ქალაქმა შორეულ ქვეყანაში დაბადებული წმინდანის მფარველობა მოიპოვა. კათოლიკურ ხატწერაში წმინდა ნიკოლოზი გამოისახება, როგორც ეპისკოპოსი შესაბამისი ინსიგნიებით: შესამოსლით, მიტრითა და კვერთხით. სამ ქალიშვილთან დაკავშირებული ეპიზოდის აღსანიშნავად ხშირად მის ხელში გამოსახავენ სამ ქისას, სამ მონეტას ან სამ ოქროს ბურთულას. ხატებზე ზოგჯერ გამოსახულია გემები, ბავშვები ან სამი ფიგურა, რომელიც ხის კასრიდან ამოდიან (ბავშვები, რომლებიც მან, ლეგენდის მიხედვით, მკვდრეთით აღადგინა).
უცნაურია, მაგრამ ზოგიერთ ხატზე წმინდანის ხელში გამოსახული სამი ოქროს ბურთულა ზოგ ადგილას გაგებულ იქნა, როგორც ფორთოხალი ან რაიმე სხვა ხილი. ისტორიულ ნიდერლანდებში და ჩრდილოეთ ევროპის ბევრ ქვეყანაში ფორთოხალი ესპანეთს უკავშირდებოდა, რის გამოც გაჩნდა რწმენა, რომ წმინდანი ესპანეთში ცხოვრობდა, ზამთრობით ნიდერლანდებს სტუმრობდა და მოჰქონდა ფორთოხლები და სხვა „ზამთრის“ ხილი.
