USD 2.7109
EUR 3.1197
RUB 3.3417
თბილისი
გეოგრაფიული აღნიშვნა „ქინძმარაული“ „საქპატენტში“ არის რეგისტრირებული
თარიღი:  397

ადგილწარმოშობის დასახელება „ქინძმარაული“

დიდი ლუა - ეს სახელი ყვარელში ხალხმა შეარქვა ლუარსაბ დავითის ძე რუსიაშვილს. ის იყო გამორჩეულად გულმოწყალე, კეთილშობილი და დაიმსახურა კიდეც ეს მეტსახელი. მას ახლო ურთიერთობა ჰქონდა ილია ჭავჭავაძესთან. ყვარლის მემორიალურ მუზეუმში გამოფენილია ფოტო, სადაც ილია და ლუა ერთად არიან გამოსახულნი. ხალხის სიყვარული და ლუარსაბის დიდი ავტორიტეტი მაშინაც გამოჩნდა, როდესაც ილიას დაკრძალვაზე ყვარლის დელეგაციის ხელმძღვანელობა სწორედ ლუას მიანდეს. აი, ამ კაცის მფლობელობაში შედიოდა მიწა, რომელზეც მოიწევდნენ ღვინო „ქინძმარაულის“ დასაყენებელ საფერავის ჯიშის ყურძენს. ლუარსაბი ამ ყურძნით აწარმოებდა საუკეთესო ხარისხის ღვინოებს, რომლითაც აღფრთოვანებული იყო ყველა და მათ შორის ილიაც. ისტორიულად ცნობილია, რომ ილია ჭავჭავაძემ ღვინო ძალიან კარგად იცოდა და საკმაოდ პრეტენზიული მომხმარებელიც იყო. „ქინძმარაული“ კი მისი საყვარელი ღვინის სახეობების სათავეში იდგა. ეს საინტერესო დეტალი კიდევ ერთხელ ადასტურებს „ქინძმარაულის“ მაღალ ხარისხს.

ზოგადად, „ქინძმარაული“ დაკავშირებულია კახეთის მეფე ლევან ავგიორგისძესთან, რომელიც მეფობდა XVI საუკუნეში (1518/20-1574 წწ.). როდესაც მეფე ლევანმა ყვარლის ციხე-სიმაგრე ააგო და ეს პატარა ქალაქი კულტურულ-კომერციულ ცენტრად გადააქცია, თავდაცვით ნაგებობასთან ახლოს საჭირო-სამეურნეო შენობებიც ააშენა. მათ შორის, ღვინის მარანი. აქ ამზადებდნენ ღვინოს, ბადაგს, ჭაჭის არაყს. მათი მირთმევა კი მხოლოდ სამეფო გვარისა და მეფის ოჯახისთვის იყო ნებადართული. ასევე, იყენებდნენ მეფის ჯარისა და სამეფო საჩუქრებისთვის. ამიტომ ხალხმა ამ ადგილს „სამეფო მარანი“ უწოდა. საკმაოდ დიდი რაოდენობის ღვინოს აყენებდნენ ყოველ სეზონზე. ღვინით, არყით და ბადაგით მარანში ივსებოდა 433 ერთეული ქვევრი. მარნის ბარაქიანობამ ერეკლე მეფის ხანამდე გასტანა, საუკუნეებთან ერთად ხალხმა სახელიც გადაარქვა მას და ხშირად ამ ადგილს „ერეკლეს მარანსაც“ ეძახდნენ. მარანი ყველა იმ ფუნქციას ინარჩუნებდა, რაც ლევან მეფის დროს ჰქონდა. ერთი საინტერესო ცვლილებით – სამეფო კარზე დასაქმებულ მეციხოვნეებს, ხაბაზებს, მზარეულებს, მჭედლებს, თერძებსა და სხვებს, ვინც ციხე-სიმაგრეში მუდმივად ან დროებით იმყოფებოდა, უფლება ჰქონდა ერეკლე მეფის მარნიდან ყოველდღიურად მიეღო თითო ჩარექა თეთრი ღვინო, ხოლო დღესასწაულებზე – თითო ხელადა წითელი ღვინო. განსაკუთრებულ შემთხვევებში, მარანი იხსნებოდა საჯაროდ. როდესაც საგანგებო სტუმრებს უმასპინძლდებოდნენ, მათ შეეძლოთ დაეჭაშნიკებინათ ღვინო, ბადაგი, არაყი, ეტრაპეზათ და გასცნობოდნენ კახური ღვინის დაყენების ხელოვნებას. თავისუფლად შეიძლება ვთქვათ, რომ სწორედ აქ დაიწყო ღვინის ტურიზმის პირველი ჩანასახი საქართველოში და აქედან გაიცნო „ქინძმარაული“ საქართველოში ჩამოსულმა უამრავმა სტუმარმა.

რეგისტრირებული ადგილწარმოშობის დასახელების ღვინო „ქინძმარაული“ წითელი, ბუნებრივად ნახევრადტკბილი ღვინოა, აქვს მუქი წითელი ფერი, უზადო, ჰარმონიული, ხავერდოვანი, დახვეწილი და სასიამოვნოდ ტკბილი გემო კარგად გამოხატული ხილის ტონებით და საფერავის ჯიშის ყურძნის ამ ადგილისთვის დამახასიათებელი არომატით. „ქინძმარაულის“ ფაქტობრივი მოცულობითი სპირტშემცველობა არ უნდა იყოს 10,5%-ზე ნაკლები, შაქრიანობა კი უნდა იყოს 18-დან 45 გ/ლ-მდე.

ეს ღვინო მზადდება მხოლოდ ქინძმარაულის მიკროზონაში მოწეული საფერავის და/ან საფერავი ბუდეშურისებურის ჯიშის ყურძნიდან, რომელიც მოკრეფის დროს აუცილებლად უნდა იყოს მწიფე, არანაკლებ 22%-იანი შაქრიანობით. რაც შეეხება მიკროზონას, მისი ფარგლები მოქცეულია ყვარლის მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში, კავკასიონის განშტოების სამხრეთ დაქანებაზე. ღვინის განსაკუთრებულ გემოზე სწორედ რომ ეს მდებარეობა მოქმედებს ყველაზე მეტად. აქ ერთადაა თავმოყრილი კავკასიონის მაღალი მთების სამხრეთით მიბჯენილი მთისწინეთის გავლენით ჩამოყალიბებული მიკროკლიმატი, რომელსაც ემატება ნიადაგის განსაკუთრებული შემადგენლობა მდინარეების ჩამონადენზე, შავ ფიქალებზე განვითარებული ხირხატი ნიადაგები. მზის სხივური ენერგია და სითბოს რაოდენობა კი ისე ნაწილდება, რომ ვენახს ექმნება ხელსაყრელი სითბური რეჟიმი და ამ გარემოში გაშენებული ვაზის ზემოთ ხსენებული ჯიშები მაქსიმალურად ახერხებენ თავიანთი გემური და სასარგებლო თვისებების რეალიზებას.

მიუხედავად იმ უძველესი ისტორიისა, რაც „ქინძმარაულის“ გაჩენა-ჩამოყალიბებას უკავშირდება, დაზუსტებულია, რომ „ქინძმარაულის“ წარმოების სრულყოფილი ტექნოლოგია 1942 წლამდე არ არსებობდა. ღვინის სტაბილიზაცია, ხანგრძლივად შენარჩუნებული სიტკბო და სხვა თვისებები სწორედ რომ ქარხნულ რეჟიმში შეიძინა „ქინძმარაულმა“, მას შემდეგ, რაც მისი სტაბილური წარმოება დაიწყო. ეს პერიოდი კი 1942 წლით თარიღდება, როდესაც მოხდა საწარმოთა ტექნიკური გადაიარაღება და სიცივის გამოყენება ნახევრად ტკბილი ღვინოების წარმოებაში.

ამ დროიდან დღემდე, ექსპორტზე გასატან ღვინოებს შორის, „ქინძმარაული“ ერთ-ერთი ყველაზე მოთხოვნადი ღვინოა. 2014 წლის მონაცემებით, საერთაშორისო ბაზრებზე გაიყიდა 9.3 მილიონი ბოთლი „ქინძმარაული“, რაც მთლიანი ექსპორტის 15.8%-ია. ადგილწარმოშობის დასახელების მქონე ღვინოებს შორის კი გაყიდული ღვინოების 49%, თითქმის ნახევარი, სწორედ, „ქინძმარაულზე“ მოდის.
ღვინო „ქინძმარაულს“ მრავალი კონკურსსა თუ გამოფენაზე აქვს მიღებული მონაწილეობა და დაჯილდოებულია არაერთი საერთაშორო მედლით.

ღვინის ადგილწარმოშობის დასახელება „ქინძმარაული“ რეგისტრირებულია საქპატენტში 2006 წლის 30 მარტს. დეტალური სპეციფიკაციის გაცნობა შესაძლებელია საქპატენტის ვებგვერდზე: https://www.sakpatenti.gov.ge/ka/state_registry/

საზოგადოება
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.