USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
გენერალ-მაიორ თენგიზ ეპიტაშვილის მოგონებებიდან - ავღანეთი უფრო მაგარი კერკეტი კაკალი აღმოჩნდა, ვიდრე ბევრი მოელოდა
თარიღი:  1577
„თავისუფლებისმოყვარე ხალხის დამორჩილება, უბრალო საქმე სულაც არაა.“ 
ნაწყვეტი გენერალ-მაიორ თენგიზ ეპიტაშვილის მოგონებებიდან ავღანეთზე.
 
ბ-ნი ზურაბ შარეიძე იხსენებს: „ეს დღეები ბევრს საუბრობენ ავღანეთზე და თალიბებზე, მე მგონი არ იქნებოდა ურიგო, კიდევ ერთხელ გაგვეხსენებინა გენერალ თენგიზ ეპიტაშვილის მოგონებებიდან ნაწყვეტი, სადაც კარგად ჩანს რომ - „თავისუფლებისმოყვარე ხალხის დამორჩილება, უბრალო საქმე სულაც არაა.“
 
მქონდა პატივი არა მარტო პირადად მცნობოდა, არამედ მემეგობრა კიდეც ამ საოცარ ადამიანთან - გენერალ თენგიზ ეპიტაშვილთან. ბევრჯერ მოგვიწია ყოფნა მივლინებით უცხო ქვეყნებში. ერთი სიამოვნება იყო ათას ომს გადახდილი გენერლის საოცარი საბრძოლო ისტორიების მოსმენა.
 
დაკვირვებული ვარ, სამშობლოს გარეთ, იშვიათი თავისუფალი დროის ხელთ მოგდებისას, მცირე „ემიგრანტულ“ სუფრაზე მოსმენილ ჩვენი ბედკრული ქვეყნის სადიდებელი სხვა წარუშლელი შთაბეჭდილებად გეღვენთება გულის ფიცარზე. გენერლის მოყოლილი ეს ისტორია ისე მეამაყებოდა თითქოს მე გადამხდენოდა თავს...
 
ამ ბოლო დღეებში განვითარებული მოვლენების ფონზე არ გვაწყენდა იმის გახსენება რომ მარადიულ ფასეულობას - ვაჟკაცობას მოსისხლე მტერიც კი მიაგებს პატივს.დასტურად წიგნიდან „მე - გენერალი ეპიტაშვილი“ მოტანილი ნაწყვეტიც გამოდგება:
„საოცარი ქვეყანაა ავღანეთი. ის თავისი დიდი ისტორიული ტრადიციებითა და გეოპოლიტიკური მდებარეობით, დღესაც ანდამატივით იზიდავს ყველა ჯურის დამპყრობელს. თუმცა, ყველა მათგანმა შესანიშნავად იცის, რომ „დანაღმული უდაბნოს“ თავისუფლებისმოყვარე ხალხის დამორჩილება, უბრალო საქმე სულაც არაა. ეს რომ ასეა, გავიხსენოთ სპარსელები, ბრიტანელები და რუსები... მათ ხომ ეს ჩანაფიქრი სამარცხვინოდ დაასრულეს.
 
ვინც მის ისტორიულ ბრძოლებში სახელი გაითქვა, ეს სპარსეთის დროშის ქვეშ მებრძოლი ქართველებიც იყვნენ, რომლებსაც საუკუნეების განმავლობაში მიერეკებოდა „ტლანქი ძალა" იმ შორეულ უდაბნოში.
 
მე, გენერალ თენგიზ ეპიტაშვილს, მომიწია „იმ ისტორიასთან შეხვედრა“ ანუ ჩემი დიდი წინაპრების ნაკვალევზე გავლა...
პაკისტანის საზღვრიდან ავღანეთის მეორე დიდ ქალაქ ყანდაგარამდე 900 კილომეტრია. ქალაქამდე რამდენიმე კილომეტრის მოშორებით, უცნაური, მსოფლიოში უმაგალითო ძეგლი დგას. ეს არის მარმარილოს უზარმაზარი, ძველთაძველი სვეტი, რომელსაც ამშვენებს ასევე,
 
უმაგალითო წარწერა:
„მგზავრო, წამით შეჩერდი და იცოდე – ავღანეთის დაპყრობას ბევრი ეცადა, მაგრამ, საბოლოოდ ვერავინ დაიპყრო დღემდე, ალაჰის ნებით! მხოლოდ, სამმა სარდალმა შეძლო ავღანეთის მამაცი მხედრობის დამარცხება...“
რამდენადაც გასაკვირი არ უნდა იყოს, იქვე ახლოს, ამ სამი დამპყრობლის სიმბოლური საფლავებია. ვერ გეტყვით, რატომ, მაგრამ ავღანელები გასაოცარ პატივს მიაგებენ „ღირსეულ მტერთა“ საფლავებს. რასაკვირველია, დიდი ხანია, ჩაიარა ისკანდერის „ატეხილმა გრიგალმა“, დრომ ულმობლად წაშალა მათი ცხენების ნაფლოქვარი, მაგრამ ძლიერი მტრის ხსოვნა მაინც დარჩა წერა-კითხვის უცოდინარ ავღანელთა გონებაში. ისინი თაობებს გადასცემდნენ ტყუილს თუ მართალს, იმის შესახებ, რომ ავღანეთის აურაცხელ მტერთაგან, სწორედ ამ სამმა ვაჟკაცმა უბრძანა თავის ჯარს: გაეთავისუფლებინათ ტყვეები, ხელი არ ეხლოთ ქალ-ბავშვთა და მოხუცთათვის. ისე აეკრიფათ ალაფი, რომ ოჯახისათვის უკანასკნელი ლუკმა არ წაერთმიათ.
 
მაინც ვინ არის ამ ავღანურ უზარმაზარ „სტელაზე“ გამოსახული სამი დაუმარცხებელი სარდალი? ესენი არიან: ალექსანდრე მაკედონელი, ჩინგიზ ხანი და... გურჯი გიორგი!
 
ვინ არის გურჯი გიორგი, ასეთ პატივს რომ მიაგებენ ავღანელები? იგი გვირგვინოსანი მეფე, ვახტანგ მეხუთეს ძე, გურგენ-ხანად წოდებული ქართლისა და ირანის სპასალარი, ყანდაგარის ბეგლარბეგი, გირიშკის ბატონი გიორგი მეთერთმეტეა. ამ სვედანავსულ ქართლის მეფეს ბედმა და გარემოებამ არ დააცადა, თავისი ნიჭი და ძალა სამშობლოს ხსნისთვის გამოეყენებინა და იძულებული გახდა, დამმონებლის – სპარსეთის მთავარსარდლობა მიეღო.
 
ირანის მბრძანებელმა, შაჰ-სულთან ჰუსეინმა ქართლის ნომინალურ მეფეს სარწმუნოების შეცვლა მოსთხოვა და ბოლოს აიძულა, ისლამიც მიეღო. გიორგი მეთერთმეტე მრავალმხრივი მოღვაწე და ძლიერი პიროვნება იყო, მამაცი და განათლებული, დიდი მოურავის რანგის, რომელმაც მაჰმადიანობა მხოლოდ მტრის თვალის ასახვევად მიიღო. გულზე კი, მასაც ქრისტეს ჯვარი ეკიდა.
ყაენმა მას ირანის სამხრეთ პროვინცია – ქირმანი ჩააბარა და დაავალა, აჯანყებული მომთაბარე ტომების, ბელუჯებისა და ავღანელების წინააღმდეგ ბრძოლა ბელუჯისტანის მხარეში.
 
ქართლის მეფემ მთელი 13-14 წელი გაატარა უცხო ქვეყნის ცის ქვეშ და ისე აღესრულა, სამშობლო მიწის ხილვა მაინც ვერ შეძლო. იქვე, ყანდაგარში ჰპოვა სამუდამო განსასვენებელი.
 
ეს მოხდა 1709 წელს...
 
გიორგი მეთერთმეტე ვერაგულად მოაკვლევინა ყანდაგარის მირ-ვეისმა, რომელმაც მას მკერდზე ჩამოკიდებული ჯვარი ახსნა და როგორც ორგულობის საბუთი, ისპაჰანში შაჰს გაუგზავნა.
 
ისტორიამ შემოინახა ისიც, რომ თურმე, ავღანელების ბელადი ძალზე აფასებდა გიორგი მეთერთმეტეს. როდესაც ის ვერაგულად მოკლა, თანამემამულეებს ასე მიმართა: „ის იყო ერთადერთი კაცი, რომელმაც ღირსეულად დაიმსახურა მეომრის სახელი... ირანელთა შორის.“
ასეთი კაცი შეეწირა შაჰის პატივმოყვარეობას და ავღანელთა ტომების დამორჩილებას.
რატომ ვიხსენებ ამ ამბავს?
 
ყანდაგარი ავღანეთის სამხრეთით დასახლებული უმსხვილესი პუნქტია, იმავდროულად – ყველაზე „ცხელი წერტილიც“, ყველაზე დიდი უბედურებებიც სწორედ აქ ხდებოდა. კრემლს შოკში აგდებდა ყანდაგარში განვითარებული მოვლენები, ყველანი მოელოდნენ, რომ მოჯაჰედები სისხლის უკანასკნელ წვეთამდე დაიცავდნენ თავიანთ „მექას“ მაგრამ ასე არ მოხდა.
ავღანეთის ომის დროს დიდხანს ვიბრძოდი ყანდაგარის ჭიშკართან. მოწინააღმდეგეც შესაფერისი მყავდა – მოლა მოჰამედ ომარი – სოფლის მოლა, რომელიც მოგვიანებით, მრისხანე საველე მეთაური გახდა. ის ყანდაგარის მეზობელი სოფლიდან იყო. 10 წელიწადს გვეომებოდა, მანამ, სანამ „დანაღმულ უდაბნოში“ საბჭოთა ჯარების შეზღუდული კონტინგენტის ნაწილები იდგნენ.
ომარის ხელმძღვანელობით მოჯაჰედები გააფთრებულები გვებრძოდნენ. თითქმის ყველა აული, ყველა სახლი ციხე-სიმაგრედ იყო გადაქცეული. ჩემს გაოცებას დღესაც იწვევს ის, რომ ამ სამხედროწვრთნაგაუვლელ, ფეხშიშველა ხალხს საიდან ჰქონდა ამხელა გამოცდილება და გამჭრიახობა - სადაც არ ველოდით, სწორედ იქ გვესხმოდნენ თავს. ერთს ჩათვლემდა ჩვენი „პატრული“ თუ არა, მაშინვე უხსენებელივით ამოძვრებოდნენ მიწიდან და... პირტიტველა ბიჭი, ჯარისკაცი, უკვე წამში ყელგამოჭრილი, უსულოდ ეგდო მიწაზე, სისხლის გუბეში ცურავდა.
 
ყანდაგარის კარიბჭესთან ბრძოლისას, როცა შევიტყვე, გიორგი მეთერთმეტეს საფლავის არსებობის შესახებ, მოსვენება დავკარგე. ბრწყინვალე მეფის, სწორუპოვარი მეომრის ბედი, სიმართლე რომ გითხრათ, ჩემს იმდროინდელ მდგომარეობას შევადარე და აღმოვაჩინე... ძალზე უმწეოდ მომეჩვენა ჩემი თავი, რადგან მეც, საბჭოთა ოფიცერი, საბჭოთა მთავრობის დავალებას ვასრულებდი და არც ვიცოდი, სად ვპოვებდი სამუდამო განსასვენებელს, ან რა შეფასებას მისცემდა ჩემს „ავღანურ-ინტერნაციონალურ ვალს“ მომავალი თაობა. დიდებული მხედართმთავარი, თუმცა თავის ნების საწინააღმდეგოდ იყო ნაბრძოლი, მაინც ბედნიერი იყო, რადგან ისტორიაში დარჩა, როგორც ტრიუმფალური ქართლის მეფე, რომლის გამარჯვებასაც დამარცხებულმა ავღანელმა ხალხმა მარადიული ძეგლი აუგო.
დიდი სურვილი მკლავდა, მუხლი მომეყარა გურჯი გიორგის სახელით დამშვენებული სვეტისა და საფლავის წინაშე, მაგრამ ვერ ვიღებდით ყანდაგარს, ვერაფრით წავიწიეთ წინ, თითქმის ერთ ადგილს ვტკეპნიდით. იერიში რამდენიმე დღით გაგვიჭიანურდა, იმიტომ, რომ „უდაბნოს ომი“ კლიმატსმიჩვეულ და მთის ბილიკების თვალდახუჭვით მცოდნე ავღანელებს ჩვენზე უკეთ ეხერხებოდათ.
ჩემში ისე იძალა სურვილმა, რომ ბიჭებს წყაროს წყალზე ჩამოსული ავღანელი გლეხი დავაჭერინე და მოჯაჰედების მეთაურს მისი პირით შევუთვალე: „მე, გურჯ პოლკოვნიკს, გურჯი გიორგის თანამემამულეს, სურვილი მაქვს, ჩემი დიდი წინაპრის საფლავს ვცე თაყვანი და თუ ნებას დამრთავთ, ხვალ 3 საათზე უიარაღოდ მარტო გამოვალ-მეთქი. არავითარ გარანტიას არ გთხოვთ, მეომრის სიტყვის გარდა. იცოდეთ, მეც თქვენსავით პატარა ქვეყნის შვილი ვარ-მეთქი.
 
შუაღამისას დაბრუნდა, უდაბნოს მტვერში ამოგანგლული, მშიერ-მწყურვალი შუამავალი. კაცი თარჯიმანს ძლივს აგებინებდა, რადგან ნაწყვეტ-ნაწყვეტ ლაპარაკობდა, თან შიგადაშიგ იღიმებოდა კიდეც.
 
შემომითვალეს, რომ მათ უფრო მეტი იცოდნენ გურჯი პოლკოვნიკის შესახებ, ვიდრე მე მეგონა. რიტუალის შემსრულებელი კაცი მათთვის წმიდათაწმიდა იყო და მოსისხლეც რომ ყოფილიყო, არაფერს დაუშავებდნენ. უფლება დამრთეს: მოვიდეს, მუხლი მოიყაროს თავისი დიდი პაპის წინაშე, ჩვენ ჩვენი მხრივ, დერეფანს გავუკეთებთ, რომ ვინმე მოჯაჰედს, შემთხვევით, იარაღი არ გაუვარდესო.
მოდი და, ნუ გადაირევი ამ ამბის შემტყობი. ბოლოს და ბოლოს ვინ ვიყავი მე მათთვის?! – რუსი ოფიცრის მუნდირში გამოწყობილი დახელოვნებული მკვლელი, რომელსაც მათთვის ზიანის მეტი არაფერი მომიტანია, მაგრამ ხმები მომივიდა (დაზვერვა იქაც კარგად მუშაობს და – თითო გამყიდველი ყველგან მოიძებნება): მათ იცოდნენ ჩემი ჩამომავლობის – გურჯობის შესახებ და ჩემს სახელს რაღაცნაირი პატივისცემითაც კი მოიხსენიებდნენ. ყოველივე ეს მაკვირვებდა. იცით, რატომ? რა კარგს მე ვუკეთებდი ამ უწყინარ, თავისუფლებისმოყვარე ხალხს – დღისით, მზისით, თავს ვესხმოდი და ვანადგურებდი. მინდა, ჩემს სასარგებლოდაც ვთქვა ერთი რამ, ბრძანება მქონდა გაცემული – ლოცვების დაწყებისთანავე ჩვენებს შეეწყვიტათ სროლა. ამ ბრძანებას ასრულებდა ყველა, ვინც ჩემს დაქვემდებარებაში იყო. ამის შესახებ იცოდნენ მოჯაჰედებმა და ამას დიდ ადამიანურობად და ჩემგან უდიდეს პატივისცემად მიიჩნევდნენ.
 
დათქმულ დროს უიარაღოდ, შილიფად ჩაცმული წავედი. თეთრი კვართის მსგავსი მოსასხამი მოვიცვი. ეგ იყო, საბჭოთა ოფიცრის ქუდი მაინც მეხურა. ხელები წელზე შემოვიწყვე და ხანდახან ნაბიჯს ვანელებდი, რომ კარგად შემათვალიერონ. თუმცა მათ ეჭვიც არ ეპარებოდათ, რომ უიარაღოდ ვიყავი.
 
ჩემს „ზონას“ რომ გადავცილდი, ცოტა არ იყოს, შიშმა შემიპყრო. უკვე იმაზე დავიწყე ფიქრი, ამ გაუთვალისწინებელ ნაბიჯს რა შედეგი შეიძლება მოეტანა ჩემთვის. უკვე საკუთარ თავსაც ვტუქსავდი, ასე რომ ავცუნდრუკდი. რა უფლება მქონდა მე, ოფიცერს, ჩემი სიცოცხლე სასწორზე შემეგდო?! რას იტყოდა სარდლობა, ამას რომ გაიგებდა?! მაგრამ, იმ წუთს, ამ სრულიად ადამიანურ შიშს, რომელიც თავისდაუნებურად დამეუფლა, „მოქიშპე“ გამოუჩნდა – ჩემს არსებაში გაღვიძებული საოცარი გრძნობა, მე ხომ ქართველი ვიყავი და თანაც, გიორგი მეთერთმეტის ნაკვალევზე მიმავალი..
.
ყოველ ოც მეტრში თეთრად თავყბაახვეული მოჯაჰედები იდგნენ, მათ ახლოს ჩავლისას ვხედავდი, ყველა მათგანი როგორი გაფართოებული თვალებით მიღიმოდა. როგორც იქნა, მივაღწიე ნანატრ ადგილამდე, მოწიწებით ვემთხვიე გრანდიოზულ „სტელას“, რომელზეც ავღანურ ენაზე შესრულებული ისტორიული სიტყვები ამოვიკითხე. რამდენიმე წუთი ხელი იმ ადგილას მედო, სადაც „გურჯი გიორგი“ იყო ამოტვიფრული. მერე მისი საფლავის წინაშე მოვიყარე მუხლი. კარგა ხანს ვიყავი ასე მუხლმოყრილი. როცა წამოვდექი, საოცარი სიმსუბუქე ვიგრძენი და იქვე, საკუთარ თავს გამოვუტყდი: ახლა რომც ესროლათ, აღარ ვინანებდი, რადგან მე ხომ ჩემი შევასრულე-მეთქი.
 
სანამ უკან გამოვბრუნდებოდი, ირგვლივ მიმოვიხედე. საოცარი იყო, ორიოდე მოჯაჰედი „მცველის" გარდა, ირგვლივ ვეღარავინ დავინახე. მადლიერების ნიშნად ორივე ხელი ზეაღვმართე. მოულოდნელად იქვე, დაახლოებით 50 მეტრში „შავი შაშხანის“ (ამერიკული M-16) სროლის ხმა გაისმა. დავიბენი, არ შემეშინდა-მეთქი, რომ ვთქვა, ტყუილია, მაგრამ თავს შევუძახე, შიში არ შეგამჩნიონ, გიორგი მეთერთმეტის შთამომავალს არ გეკადრება-მეთქი და წელში უფრო გავიმართე.
 
გაუგებრობა სწრაფად გაირკვა: თურმე, ჩემ მიერ გადადგმული სწორედ ამ გაბედული ნაბიჯის პატივსაცემად ისროლეს ჰაერში. ცოცხალ დერეფანში ჩამწკრივებულ მოჯაჰედებს გავუსწორდებოდი თუ არა, სამხედრო წესის თანახმად, მხრიდან შაშხანას იხსნიდნენ, ჰაერში ისროდნენ, შემდეგ კვლავ მხარზე იკიდებდნენ, თეთრ კბილებს მიელვებდნენ და გზას ხელით მიჩვენებდნენ – მიბრძანდითო.
უზომოდ გახარებული და სიცხისგან თუ განსაცდელისგან ოფლში გაღვარული დავბრუნდი ჩემს ბლინდაჟში. მეორე დღეს კი, საომარი მოქმედებები, საუბედუროდ, კვლავ გაგრძელდა. ერთი თვე დამჭირდა, რათა ყანდაგარი ამეღო. ხატზე შემიძლია დავიფიცო, ქორივით ვედექი ჯარისკაცებს, რომ ადგილობრივ მოსახლეობათაგან არავინ გაეძარცვათ ან გაეუპატიურებინათ. თუმცა, თითო-ოროლა შემთხვევას მაინც ჰქონდა ადგილი. რას ვიზამთ, ომი მაინც ომია. ასეთი „უსიამოვნებები“ ყოველთვის თან ახლავს.
 
თითქმის ათი წელი ვიდექით ავღანეთში, მაგრამ მთელი ჩემი მხედრული სინდისით მაინც ვაცხადებ, რომ ჩვენ ეს ქვეყანა ვერ დავამარცხეთ. იცით, რატომ ვერ დავამარცხეთ? თვითონ ავღანელის დაჩოქება გაგვიჭირდა, იგი სიკვდილს არჩევდა თავისუფლების დაკარგვას და ამიტომ იყო, ბოლომდე, სისხლის უკანასკნელ წვეთამდე რომ გვებრძოდა.
 
მოკლედ, ავღანეთი უფრო მაგარი კერკეტი კაკალი აღმოჩნდა, ვიდრე ბევრი მოელოდა.“
„მე - გენერალი ეპიტაშვილი.“
ზურაბ შარეიძე - გენერალ-მაიორი თენგიზ ეპიტაშვილის მოგონებები ავღანეთზე (16.08.2021)
 
ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.