,
ბევრ ქვეყნის სავაჭრო ცენტრებში ტრაფიკი გასული წლის შედეგების 25-60%-ის დონეზეა და მის აღდგენას არა ერთი თვე დაჭირდება.
ევროპის ქვეყნებში თანდათანობით მოიხსნა შეზღუდვები და იხსნება მსხვილი მაღაზიები. მაგრამ არსებული პირობები ართულებს მეტ-ნაკლებად მისაღებ შედეგებზე გასვლას. მაგალითად, იმ ქვეყნებში სადაც დაშვებულია რესტორების და კაფეების გახსნა მნიშვნელოვანი შეზღუდვებია დაწესებული: აკრძალულია ან შეზღუდულია შიდა სივრცის გამოყენება, შემცირებულია მომხმარებლების რაოდენობა. მაგრამ საზკვების ოპერატორებისთვის (Food and beverage, F&B) დაშვეულია სტუმრების მიღება ტერასებზე და შესაძლებელია ტერასების გაფართოებაც. მთლიანობაში F&B სექტორის ბრუნვა გასული წლის მაჩვენებელზე 70%-ით ნაკლებია. გამონაკლისი მხოლოდ ის ოპერატორებია, რომლებმაც მოახერხეს მიწოდების, ინტერნეტ-შეკვეთების გაცემის პუნქტების ორგანიზება მაღაზიებში ან სპეციალიზებული ადგილებში (click and collect), დანერგეს drive-through სერვისი, როცა შეკვეთის საფასურის გადახდა და მიღება შესაძებელია პირდაპირ მანქანის სალონიდან. ასეთ კომპანიებს საქმე კარგად მისდით.
კარანტინის მოხსნის შემდეგ ზოგადი სურათი ასეთია: ტრაფიკი სავაჭრო ცენტრებში გასული წლის მაჩვენებლის 25-60%-ის დონეზეა, ზოგიერთი მსხვილი ბრენდების მაღაზიებში გარკვეული აჟიოტაჟი აღინიშნება, დანარჩენ მაღზიებს მომხმარებელი ცოტა ან სულ არ ყავს. ქვეყნების შესაბამისად სავაჭრო ცენტრებში და „სტრიტ-რიტეილებში“ ბრუნვა საშუალოდ გასული წლის 25-50%-ის დონეზეა. ქალაქების ცენტრში განლაგებული მაღაზიები და რესტორნები მეტად ზარალდებიან, ვიდრე საცხოვრებელი რაიონის ოპერატორები, რადგან მოსახლეობა ჯერ კიდევ ცდილობს მინიმუმამდე დაიყვანოს გადაადგილება.გარდა ამისა F&B-ოპერატორები და რეალიზაატორები არენდატორებს არენდის ზაფხულამდე, ზოგიერთები კი წლის ბოლომდე შეჩერებას სთხოვს. თუ ცალკეულ სეგმენტს განვიხილავთ, ყველაზე მომგებიან მდგომარეობაში სასურსათო რიტეილი და აფთიაქებია, ასევე საბავშვო საქონელის, DIY, საბაღე ინვენტარის რეალიზატორები და დისკაუნტერები არიან.
ტრადიციული, საცალო ვაჭრობის ნორმალური მუშაოების აღდგენის შემდეგ ყველას აინტერესებს ონლაინ-გაყიდვების ბედი. კომპანია Emarsys-ის მონაცემებით ფიზიკური და ონლაინ მაღაზიებით წარმოდგენილი კომპანიების შემოსავლის ზრდა, შემცირდა დიდ სავაჭრო ცენტრებში მაღაზიების გახსნის შემდეგ. მაგრამ ბევრ ქვეყანაში ინტერნეტ-გაყიდვები ჯერ კიდევ აჭარბებს კრიზისამდელ მაჩვენებელს. გასათვალისწინებელია ისიც, რომ მომუშავე მაღაზიების მიუხედავად ხალხი ჯერ ვერ დაუბრუნდა ცხოვრების ჩვეულ წესს. ადრეა იმაზე ლაპარაკი რამდენად დაიმკვიდრა ონლაინ ვაჭრობამ ადგილი. კარანტინის პერიოდში ზოგიერთ ქვეყანაში ინტერნეტ ბრუნვის 200% საფუძველს გვაძლევს ვივარაუდოთ, რომ ახლო მომავალში ონლაინ-ვაჭრობის პოზიცია ბევრად მყარი იქნება ვიდრე პანდემიამდე.
იტალია
ქვეყანაში ყველა მაღაზია და საზოგადოებრივი კვების დაწესებულება გაიხსნა, მაგრამ შიგნით მომხმარებლების შეზღუდულ რაიოდენობას უშვებენ. რესტორნები ღელავენ, რომ ასეთი შეზღუდვების პირობებში ძნელი იქნება მოგების მიღება. როგორც შედეგი, ბევრმა რესტორანმა და კაფემ უარი თქვა გახსნაზე. გაზეთები ქვეყანაში რიტეილერების 30% დახურვას წინასწარმეტყველებენ. ქალაქგარეთ და სავაჭრო ცენტრებში განლაგებული ჰიპერმარკეტებიც დაბალ შედეგს აჩვენებენ, რადგან დიდი ხნის განმავლობაში გადაადგილებაზე მკაცრი შეზღუდვა მოქმედებდა.
ესპანეთი
ესპანეთი დაყოფილია ზონებად, სადაც შეზღუდვებს სხვადასხვა ტემპით ხსნიან. ქვეყანაში გახსნილია 400 მ2-მდე ფართობის ყველა მაღზია. მადრიდსა და ბარსელონაში მაღაზიებში მოქმედებს ელექტრონული ჩაწერის სისტემა, სხვა რეგიონებში ეს ფორმა ამოღებულია.
ყველგან, მადრიდის და ბარსელონის გარდა რესტორნებს და კაფეებს მომხმარებლების მისაღებად ტერასების მხოლოდ 30%-ის გამოყენება შეუძლიათ, ტერასების გაფართოების უფლებას ქალაქის მმართველობა იძლევა. გახსნის პირველ დღეს სევილიაში მომხმარებლების აჟიოტაჟი აღინიშნებოდა, რომელიც მალევე ჩაცხრა. როგორც ჩანს ხალხი ჯერ კიდევ ერიდება რესტორნებში სიარულს. კარგად გრძნობენ თავს F&B-ოპერატორები, რომლებიც აქტიურად იყენებენ click and collect სისტემას.
არსებული სიტაციის დაძლევა ესპანეთში ეტაპებადაა დაყოფილი, მადრიდსა და ბარსელონაში პირველი ეტაპი 25 მაისს დასრულდა, თითოეული ეტაპი ორ კვირაზეა გათვლიი. მესამე ეტაპზე რიტეილერებს და საზკვების ობიექტებს 50% დატვირთვით მუშაობის უფლებას მისცემენ.
გერმანია
ქალაქგარეთ სუპერმარკეტებმა და აფთიაქებმა მდგომარეობა გაიუმჯობესეს, მოსახლეობას გადაადგილების უფლება მისცეს და მათაც ქალაქის ცენტრს ქალაქგარეთ გასვლა ამჯობინეს.
მძიმე მდგომარეობის მიუხედავად, ზოგიერთი რეალიზატორი გაფართოების შესაძლებლობას განიხილავს და ძალიან გულდასმით სწავლობს არსებულ შეთავაზებებს.
ბელგია
მაღაზიები გასულ კვირას გაიხსნა და ტრაფიკი მნიშვნელოვნად განსხვავდება მდებარეობის მიხედვით. გარეუბნებში ის შედარებით მაღალია ვიდრე ქალაქის ცენტრში. გახსნისთვის რიტეილერები კარგად მოემზადნენ, მაგრამ მომხმარებელი არ ჩქარობს ფიზიკურ მაღაზიებში სიარულს, მყიდველი ძირითადად მსხვილი ბრენდების მაღაზიებში შეიმჩნეოდა.
სუპერმარკეტები ზრდიან ვაჭრობას, მაგრამ ვირუსიდან გამომდინარე, არსებობს პერსონალის ნაკლებების პრობლემა. სასურსათო საცალო ვაჭრობსს ქსელის გაფართოების გეგმები კვლავ რჩება.
რესტორნების და კაფეების გახსნა დაშვებულია მხოლოდ drive-through ფორმატით.
დიდი ბრიტანეთი
ქვეყანა ცოტა ჩამორჩა ევროპულ სახელმწიფოებს შეზღუდვების მოხსნაში - ჯერჯერობით გახსნილია მხოლოდ მაღაზიები და მებაღეობის ცენტრები. ბრიტანელები თვლიან რომ დანარჩენი ობიექტები ივნისის დასაწყისში გაიხსნება. რესტორნები გატანაზე და შეკვეთების ადგილზე მიტანაზე მუშაობენ.
პორტუგალია
გახსნილია 400 კვ.მ-მდე ფართობის ყველა მაღაზია, მაგრამ ქალაქის ცენტრში განლაგებული მაღაზიები მომხმარებლების და ტურისტების სიმცირის გამო უფრო ნაკლებ შედეგებს აჩვენებენ ვიდრე გარეუბნებში არსებული. მოსახლეობა ჯერ კიდევ ერიდება სახლიდან გასვლას.
კაფეებს და რესტორნებს გახსნის ნება აქვთ, მაგრამ ესპანეთის მსგავსად, არსებული ფართის მხოლოდ 50%-ის გამოყენება შეუძიათ. ლისაბონში ხალხი სიფრთხილით ეკიდებიან საზოგადოებრივი კვების ობიექტებს - დაკავებულია ძირითადად ტერასები და არა შიდა სივრცე.
სავაჭრო ცენტრები 1 ივნისს გაიხსნა, ჯერჯერობით ცენტრებში მხოლოდ კაფეები და რესტორნები მუშაობენ.
შვედეთი
გარეუბნებში ცხოვრება ჩვეულ რიტმს უბრუნდება. გახსნილი კაფეები და რესტორნები დიდი მოთხოვნით სარგებლობენ. მაღაზიები გახსნილია, მაგრამ ქალაქის ცენტრში სამუშაო საათები შემცირებულია. სავაჭრო ცენტრებში ტრაფიკი გასული წლის მაჩენებლების 40-60%-ის დონეზეა.
თურქეთი
11 მაისიდან ქვეყანაში მუშაობა სავაჭრო ცენტრებმა განაახლეს, გეგმაშია ყველა ობიექტის 1 ივნისისთვის გახსნა. ტრაფიკი 2019 წლის შედეგების 25%-ის დონეზეა. როგორც სხვა ქვეყნებში, სავაჭრო ობიექტებში შეზღუდული რაოდენობის მომხმარებლებს უშვებენ, შესვლისას ტემპერატურეას უზომავენ და პირბადეებს ურიგებენ. დასვენების დღეებში სავაჭრო ცენტები დაკეტილია.
ფინეთი
ქვეყანაში გახსნილია სავაჭრო ცენტრები, მაგრამ დაკეტილია ყველა F&B-ოპერატორი, რაც დაბალი ტრაფიკის მიზეზი გახდა. ვარაუდობენ, რომ რესტორნები და კაფეები ზაფხულის დასაწყისში გაიხსნება. როგორც სხვა ქვეყნებში DIY და მებაღეობისთვის საჭირო საქონლის სეგმენტი ბევრად უკეთეს მდგომარეობაში.
ჩეხეთი
სავაჭრო ცენტრებთან ერთად ქვეყანაში კინოთეატრებიც გაიხსნა - რა თქმა უნდა შეზღუდვების დაცვით. ყოველი მეორე რიგი თავისუფალი უნდა იყოს, ისევე როგორც თითო სკამი მაყურებლებს შორის. ასეთი დისტანცია დარბაზის მხოლოდ 30%-ის შევსების საშუალებას იძლევა. კინოთეატრები მძიმე მდგომარეობაში არიან გადადებული პრემიერების გამო, ისინი მხოლოდ ადგილობრივი კინოინდუსტრიის იმედზე უნდა იყვნენ.
რესტორნები და კაფეები მომავალ კვირას გაიხსნება, მომხმარებლების მიღება ჯერ-ჯერობით მხოლოდ ტერასებზეა დასაშვები. უნდა აღინიშნოს რომ ტერასები დიდი პოპულარობით სარგებლობენ - ხალხი დაიღალა შეზღუდვებით და დიდი სიამოვნებით ატარებენ დროს რესტორნებსა და კაფეებში.
რუსეთი
დღეს ძნელია იმის განსაზღვრა სავაჭრო ცენტების არენდატორების რა ნაწილი შეძლებს ძველი მაჩვენებლების დონეზე გასვლას და რა ნაწილს მოუწევს დახურვა. გასაგებია, რომ ჩვეული ცხოვრების წესს, ევროპის ქვეყნების მსგავსად, ეტაპობრივად დაუბრუნდებიან. გასხნის პირველი დღეების ტრაფიკი, ათვლის წერტილად არ შეიძლება ჩაითვალოს. გაზრდილმა სამომხმარებლო მოთხონებმა პირველ დღეებში შეიძლება მაღალი ციფრები აჩვენოს, შემდიგ კი კვლავ დაიკლოს.
