USD 2.7117
EUR 3.1231
RUB 3.3487
Тбилиси
«Deutsche Welle» (გერმანია): „უკრაინაში მიმდინარე ომი კლიმატურ კრიზისს ამწვავებს“
дата:  452

„მეცნიერთა გამოთვლით, უკრაინაში სამი წლის განმავლობაში მიმდინარე ომის დროს ატმოსფეროში იმდენი ნახშირორჟანგის გაზი გამოიყო, რამდენსაც წელიწადში 120 მილიონი ავტომობილი გამოყოფს. მიზეზი არამარტო ბრძოლის დროს მომხდარი აფეთქებებია, არამედ ტყის ხანძრებიც“, - ნათქვამია გერმანული რადიოს „დოიჩე ველეს“ (Deutsche Welle) მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „უკრაინაში მიმდინარე ომი კლიმატურ კრიზისს ამწვავებს“ (ავტორი - კირა კრასოვსკაია, უკრაინელი ჟურნალისტი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

სამწლიანი ომის განმავლობაში ჰაერში 230 მილიონი ტონა ნახშირორჟანგი (CO2) გამოიყო. გაზის ამდენი გამონაბოლქვით ატმოსფეროს გაჭუჭყიანება შეუძლია ენერგოსაწვავზე მომუშავე  120 მილიონ სატრანსპორტო საშუალებას, აგრეთვე ავსტრიას, უნგრეთს, ჩეხეთს და სლოვაკეთს, ერთად აღებულს. ამის შესახებ არის ნათქვამი 24 თებერვალს გავრცელებულ კვლევით ანგარიშში „სათბურის გაზების გამოყოფა“, რომელიც  ევროპის კლიმატურმა ფონდმა მოამზადა. გამოკვლევაში მონაწილეობდა უკრაინის გარემოს დაცვისა და ბუნებრივ რესურსთა სამინისტროც.

როგორ ბინძურდება გარემო ომის დროს

როგორც მეცნიერები თვლიან, მავნე გამონაბოლქვის ყველაზე მეტი რაოდენობა (38%) განპირობებულია უშუალოდ ბრძოლის ველზე მიმდინარე საომარი მოქმედებებით - იარაღის გამოყენებით (ბომბებისა და ნაღმების აფეთქებით), სამხედრო და საავიაციო ტექნიკის მიერ საწვავის მოხმარებით, ასევე საფორტიფიკაციო ნაგებობებისა და საცხოვრებელი შენობების ნგრევით - ცემენტის მტვერით და სხვა მავნე ნივთიერებებით (27%). ატმოსფერო არანაკლებ ბინძურდება ტყის უკონტროლო ხანძრებით (21%). როგორც მოხსენების ავტორები წერენ, 2024 წელს მშრალი ზაფხულის გამო უკრაინაში ტყეების ორჯერ მეტი ფართობი განადგურდა, ვიდრე ჩვეულებრივ იწვოდა ხოლმე - 92 ათასი ჰექტარი, რომელიც ბერლინის ფართობს ბევრად აღემატება. ომის დროს ტყის ხანძრების ჩაქრობაზე იშვიათად თუ ვინმე თავს იწუხებს.

უკრაინის მიწა-წყალი დაბიძურებულია აგრეთვე განადგურებული სამხედრო ტექნიკით, ნაღმებით, ლითონის ნამსხვრევებით, პლასტმასით და რიგი მომწამლავი მინარევებით, რომლებიც სახიფათოა ადამიანის ჯანმრთელობისათვის.

კლიმატს დამატებით აბინძურებს საერთაშორისო საჰაერო ტრანსპორტის ტრადიციული მარშრუტების დარღვევა (რადგან საერთაშორისო ავიაკომპანიები რუსეთის, ბელარუსის და უკრაინის საჰაერო სივრცეებში აღარ ფრენენ, მათ დამატებით მანძილზე ფრენა უხდებათ შედარებით უფრო რთულ ავიატრასებზე, რომელიც საწვავის ხარჯებს ზრდის.

ზიანი, რომელიც კლიმატს სამი წლის განმავლობაში მიადგა, დაახლოებით 42 მილიარდ დოლარად არის შეფასებული. ანგარიშის წამყვანი ავტორი  ლინარდ დე კლერკი ამბობს, რომ ეს არის ისტორიიაში პირველი ფართო გამოკვლევა, თუ როგორ მავნე გავლენას ახდენენ გარემოზე თანამედროვე ომები. ერთადერთი მსგავსი რამ გაკეთდა  აშშ-ის მიერ წარმოებული ომებთან დაკავშირებით - ერაყში და ავღანეთში, თუმცა იმ კვლევებში შენობების დანგრევისა და ტყის ხანძრების მავნე ეფექტი ნაანგარიშევი არ ყოფილა.

ეკოციდი უკრაინაში

გერმანელი მეცნიერ-ეკოლოგი სიუზან ვერშეხი უკრაინის ტერიტორიაზე მიმდინარე ომის  შედეგებს კატასტროფულს უწოდებს: „ეს არის გიგანტური ზარალი. განადგურებულია 25 ათასი ჰექტარი ტყე, განადგურებულია ბუნებრივი ნაკრძალები... დანაღმულია თითქმის მილიონი ჰექტარი მიწის ფართობი. ეკოლოგიის მხრივ უკრაინამ დაახლოებით 72 მილიარდი დოლარის ზიანი განიცადა“.

გერმანიის ვიადრინის უნივერსიტეტის (ოდერის ფრანკფურტი) თანამშრომლები და არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები უკრაინას ეკოლოგიური ზიანის ამსახველი ფაქტების შეკრებაში ეხმარებიან. სამხილების ძიება ხდება იმ მიზნით, რომ ომის შემდეგ შესაძლებელი გახდეს დამნაშავეთა პასუხისმგებლობა. ჰააგის სისხლის სამართლ;ის საერთაშორისო სასამართლო არ განიხილავს ეკოციდს როგორც დანაშაულს, თუმცა ევროკავშირი და გაერო უკვე კამპანიას ატარებენ, რომ ეკოლოგიური დანაშაული კაცობრიობის წინააღმდეგ მიმართულ დანაშაულთა სიაში იყოს შეტანილი.

წყარო: https://p.dw.com/p/4qyLx

общество
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати