,
დიდი ბრიტანეთის საინფორმაციო-ანალიტიკურმა სააგენტო „როიტერმა” (Reuters) გაავრცელა სტატია სათაურით „ჩინეთი აშშ-სთან ურთიერთპატივისცემის საფუძველზე ითანამშრომლებს, მაგრამ დონალდ ტრამპის პრეზიდენტად არჩევა მეტოქეობას გააძლიერებს“ (ავტორი - ლორი ჩენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას:
ამერიკას ახალი არჩეული პრეზიდენტი ჰყავს. დონალდ ტრამპს ამ დროისთვის საარჩევნო კოლეგიაში 295 ხმა აქვს. მიმდინარე პროცესებს მსოფლიო ლიდერები ეხმაურებიან და გამოთქვამენ სურვილს ტრამპის ადმინისტრაციასთან სამომავლო თანამშრომლობისთვის.
პირველი განცხადება გაკეთდა პეკინშიც. ჩინეთის მთავრობაში განმარტავენ, რომ მზად არიან ამერიკის ახალ არჩეულ პრეზიდენტ დონალდ ტრამპთან თანამშრომლობისთვის ურთიერთპატივისცემის საფუძველზე.
„ჩვენი პოლიტიკა შეერთებული შტატების მიმართ არის თანმიმდევრული“,- თქვა ჩინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს პრესსპიკერმა მაო ნინგმა. ჟურნალისტებმა მას ჰკითხეს, თუ რა გავლენას იქონიებდა ტრამპის თეთრ სახლში დაბრუნება ამერიკულ-ჩინურ ურთიერთობებში.
„ჩვენ გავაგრძელებთ ჩინეთ-ამერიკის ურთიერთობებს პატივისცემის, მშვიდობიანი თანაარსებობის პრინციპების შესაბამისად“,- თქვა ნინგმა.
„როიტერთან“ საუბრისას ანალიტიკური წრეების წარმომადგენლები ამბობენ, რომ თეთრ სახლში დონალდ ტრამპის დაბრუნებამ და მისმა, მათი თქმით იზოლაციონისტურმა, საგარეო პოლიტიკამ შესაძლოა ჩინეთს ვაკუუმი შეუქმნას თავისი გლობალური გავლენის გაფართოებისთვის.
„პეკინი ელოდა ახლო რბოლას ამერიკის საპრეზიდენტო არჩევნებში. მიუხედავად იმისა, რომ ტრამპის გამარჯვება ჩინეთისთვის არ არის სასურველი შედეგი და ეს იწვევს შეშფოთებას, ეს შედეგი პეკინისთვის სრულიად მოულოდნელი არ არის,“- ამბობს „კარნეგის ფონდის“ თანამშრომელი ტონგ ჟაო სააგენტო „როიტერთან“ საუბრის დროს.
კიედვ ერთი ანალიტიკოსი, საერთაშორისო უსაფრთხოებისა და სტრატეგიის ცენტრის დირექტორი და ვეი განმატავს, რომ დონალდ ტრამპის გაპრეზიდენტება ამერიკულ-ჩინური ურთიერთობებისთვის დიდი გამოწვევა იქნება.
„ტრამპის მაღალი არაპროგნოზირებადობის გამო, ვფიქრობ ჩინეთისთვის რთულია იმის თქმა, რომ არსებობს ჩამოყალიბებული გეგმა,“- ამბობს და ვეი და განმარტავს, რომ როგორ განვითარდება ქვეყნებს შორის კავშირები დიდწილად დამოკიდებული იქნება იმაზე, თუ რა სახის პოლიტიკა ექნება ჩინეთთან მიმართებაში დონალდ ტრამპის ადმინისტრაცია.
ანალიტიკოსების თქმით, ჩინეთის ხელმზღვანელობას ყველაზე მეტად აშშ-სთან მოსალოდნელი სავაჭრო ომი აშფოთებს.
ჩინეთი ყოველწლიურად აშშ-ში 400 მილიარდი დოლარის საქონელს ჰყიდის და კიდევ ასობით მილიარდი დოლარის მაკომპლექტებელ პროდუქციას, რასაც (ჩინეთის მიერ დამზადებულს) ამერიკელები სხვა ქვეყნებში ყიდულობენ.
„სამომავლოდ პეკინი, სავარაუდოდ, შეადგენს იმ გარიგებებისა და კომპრომისების მკაფიო ჩამონათვალს, რომელთა განხილვას ვაშინგტონთან დააპირებს. ჩინეთს იმედი აქვს, რომ სანამ დონალდ ტრამპი აშშ-ის სიტუაციაში გაერკვევა, პეკინი თავის საშინაო-ეკონომიკურ საკითხებში, ამერიკასთან მიმართებით, მკაფიოდ ჩამოყალიბდება“, - ამბობს ბრაიან ვონგი, ჰონკონგის უნივერსიტეტის დოცენტი, რომელიც ვარაუდობს, რომ ჩინეთი დონალდ ტრამპის გამარჯვების შემდეგ, ურთიერთობას გააფართოვებს გლობალური სამხრეთის ქვეყნებთან.
რაც შეეხება ტაივანის საკითხს: როგორც ცნოპბილია, დონალდ ტრამპმა ტაივანის მმართველები გაანაწყენა, როცა განაცხადა, რომ კუნძულმა ამერიკას ფული უნდა გადაუხადოს თავდაცვაში დახმარებისთვის და იმისათვის, რომ ამერიკას ნახევარგამტარების დამზადების პრიორიტეტი წაართვა.
გასულ თვეში ჯო ბაიდენის ადმინისტრაცია ტაივანს 2 მილიარდი დოლარის იარაღით შეღავათიანად დაეხმარა. ნაკლებად სავარაუდოა, რომ დონალდ ტრამპი ტაივანს სამომავლოდ ასეთნაირ დახმარებას გაუწევს“, - ამბობს შენ დინლი, შანხაის უნივერსიტეტის თანამშრომელი.
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
