USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
«Reuters» (დიდი ბრიტანეთი): „დონალდ ტრამპის - ვლადიმერ პუტინის თაყვანისმცემლის - თქმით, „ვაგნერის“ წარუმატებელმა ამბოხებამ რუსეთის პრეზიდენტი „გარკვეულწილად დაასუსტა“
თარიღი:  192

ბრიტანულმა საინფორმაციო სააგენტომ „როიტერმა“ (Reuters) ტელეფონით ექსკლუზიური ინტერვიუ ჩამოართვა აშშ-ის ყოფილ პრეზიდენტს დონალდ ტრამპს, რომლის შინაარსი გაავრცელა სათაურით „დონალდ ტრამპის - ვლადიმერ პუტინის თაყვანისმცემლის - თქმით, „ვაგნერის“ წარუმატებელმა ამბოხებამ რუსეთის პრეზიდენტი „გარკვეულწილად დაასუსტა“ (ავტორები - სტივ ჰოლანდი და ნათან ლეინი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

აშშ-ის ყოფილმა პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა, რომელიც დიდი ხანია ვლადიმერ პუტინის თაყვანისმცემლად ითვლება, ხუთშაბათს განაცხადა, რომ რუსეთის პრეზიდენტი „ვაგნერის“ წარუმატებელი ამბოხების შედეგად გარკვეულწილად დასუსტდა და რომ ახლა შეერთებული შტატები დროა შეეცადოს და, უკრაინის ომის მშვიდობიანი მოლაპარაკებით მოგვარების მიზნით, კიევსა და მოსკოვს შორის შუამავლად გამოვიდეს. „მე მინდა, რომ ამ უაზრო ომის შედეგად ადამიანების სიკვდილი შეწყდეს“, - განაცხადა ექს-პრეზიდენტმა „როიტერის“ სააგენტოსადმი ტელეფონით მიცემულ ინტერვიუში.

დონალდ ტრამპმა, რომელიც გამოკითხვების მიხედვით, რესპუბლიკელთა მთავარი ლიდერია საპრეზიდენტო კანდიდატებს შორის, 2024 წლის არჩევნებში, ვრცლად ისაუბრა საგარეო პოლიტიკაზე და განაცხადა, რომ ჩინეთს 48 საათიანი ულტიმატუმი უნდა მიეცეს იმ ბაზის გასაუქმებლად, რომელიც მას კუნძულ კუბაზე აქვს, აშშ-საგან 145 კმ-ის მოშორებით.

რაც შეეხება უკრაინას, დონალდ ტრამპი არ გამორიცხავს, რომ კიევის მთავრობას, შეიძლება რუსეთისადმი თავისი ტერიტორიის ნაწილი დათმობა მოუწიოს - იმ ომის შესაჩერებლად, რომელიც რუსეთის ჯარების შეჭრით 16 თვის წინათ, გასული წლის თებერვლის ბოლოს დაიწყო. მისი თქმით, დღეს რომ თვითონ იყოს პრეზიდენტი, ყველა სადაო საკითხს მოლაპარაკების დღის წესრიგში შეიტანდა. იმავდროულად, ყოფილმა პრეზიდენტმა შეაქო უკრაინელები, რომლებიც თავიანთი მიწის დასაცავად ენერგიულად იბრძვიან

„რა თქმა უნდა, მათ აქვთ უფლება შეინარჩუნონ თავიანთი მიწა-წყლის დიდი ნაწილი და ვფიქრობ, ამაზე რუსეთიც დათანხმდება. უკრაინელებს ჭირდებათ სწორი და ობიექტური შუამავალი, მომრიგებელი, მაგრამ, სამწუხაროდ, ჩვენთან ასეთი ადამიანი, ჯერ-ჯერობით არ ჩანს“.

როგორც ცნობილია, პრეზიდენტ ჯო ბაიდენს და აშშ-ის ნატოელ მოკავშირეებს სურთ, რომ რუსეთმა უკან დაიხიოს და ის ტერიტორიები უკრაინას დაუბრუნოს, რომელიც კრემლმა ქვეყნის აღმოსავლეთ ნაწილში დაიპყრო. თავის მხრივ, უკრაინის არმიამ კონტრშეტევა დაიწყო, მაგრამ მხოლოდ მცირე წარმატება მოიპოვა რუსული ჯარის უკან დახევის საკითხში.

უკრაინის პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ გასულ წელს 10-პუნქტიანი გეგმა წამოაყენა, რომელიც რუსეთის არმიის უკრაინის ტერიტორიიდან გასვლას ითვალისწინებს.

„ჩემი აზრით, ყველაზე მნიშვნელოვანი, რის გაკეთებაც ახლა შეერთებულ შტატებს შეუძლია, არის ის, რომ მშვიდობა დაამყაროს - ორივე მხარე, მოსკოვი და კიევი ზავის დადებაში დაარწმუნოს და შეარიგოს. ჩვენ ამის გაკეთება ნამდვილად შეგვიძლია. ახლა ზუსტად ის დროა, რომ ამ მიზნის მისაღწევად [ამერიკამ] ორივე მხარე გააერთიანოს“, - ამბობს ექს-პრეზიდენტი ინტერვიუში.

როცა დონალდ ტრამპი ამერიკის პრეზიდენტი იყო, მან კარგი მეგობრული ურთიერთობა გააბა ვლადიმერ პუტინთან, რომელიც, უკრაინაში შეჭრის გამო, მსოფლიოში გარკვეულწილად „გარიყული ადამიანის“ რეპუტაცია მოიპოვა. გარდა ამისა, დონალდ ტრამპმა აღნიშნა, რომ რუსეთის პრეზიდენტის ავტორიტეტეი მნიშვნელოვნად შებღალა „ვაგნერის“ ამბოხების გამო. „შეიძლება ვინმემ თქვას, რომ ვლადიმერ პუტინი ისევ ძლიერია, მაგრამ ჩემი აზრით, ის საკმაოდ დასუსტებულია და ბევრი ადამიანის თვალში მის სახელს ჩრდილი მიადგა“, - ამბობს ექს-პრეზიდენტი. მისივე თქმით, „ვლადიმერ პუტინი რომ ხელისუფლებაში არ იყოს, განა ვინმემ იცის, თუ როგორია და ვინ იქნება მისი ალტერნატივა? შეიძლება კარგი ყოფილიყო, მაგრამ შეიძლება მასზე ცუდიც“.

რაც შეეხება ვლადიმერ პუტინისათვის საერთაშორისო სასამართლოს მიერ წაყენებულ ბრალდებებს სამხედრო დანაშაულებების ჩადენის საკითხში, დონალდ ტრამპმა თქვა, რომ ბრალდებებისა და პუტინის ბედის საკითხი ომის დასრულების შემდეგ უნდა გაირკვეს. „ახლა თუ მას ყველაფერს დავაბრალებთ, მაშინ იგი მშვიდობის დამყარებაზე არასოდეს არ დათანხმდება და კონფლიქტი უსასრულოდ გაგრძელდება“.

დონალდ ტრამპმა ინტერვიუში აღნიშნა, რომ იგი კატეგორიულად წინააღმდეგია კუნძულ კუბაზე ჩინეთის სადაზვერვო ცენტრის საქმიანობის მიმართ: „მე რომ ახლა პრეზიდენტი ვიყო, ჩინეთს 48-საათიან ულტიმატუმს წავუყენებდი ბაზის დახურვისა და კუნძულიდან წასვლის თაობაზე. თუ პეკინი უარს იტყვის, მაშინ ჩინურ პროდუქციაზე დაუყონებლივ ტარიფებს გავადიდებდი“.

დონალდ ტრამპი როცა აშშ-ის პრეზიდენტად იქნა არჩეული, 2017 წლიდან, ჩინეთის მიმართ ხისტი პოზიცია დაიკავა, თუმცა აცხადებდა, რომ კარგი პირადი ურთიერთობა ჰქონდა თავმჯდომარე სი ძინპინთან, რომელიც კორონავირუსის პანდემიის შედეგად გაფუჭდა.

„მე პეკინს 48 საათს მივცემდი კუბიდან წასასვლელად. თუ არ წავლენ, მაშინ რასაც კი ჩვენთან ჰყიდიან, ყველაფერს ბაჟის 100%-იან ტარიფს დავადებდი. ისინი აქედან ორ დღეში გაიქცევიან. უფრო ზუსტად, ერთ საათში“, - თქვა დონალდ ტრამპმა.

ექს-პრეზიდენტს არაფერი უთქვამს, მხარს დაუჭერს თუ არა აშშ ტაივანს იმ შემთხვევაში, თუ ჩინეთის არმია თვითმმართველ კუნძულს შეუტევს, რომელსაც ჩინეთი თავის ტერიტორიად თვლის. „მე ამაზე ჯერ-ჯერობით არაფერს ვიტყვი. ამის მიზეზი ისაა, რომ არ მსურს წინასწარ ჩემი პოზიციების გამხელა სავარაუდო მოლაპარაკებაზე... ერთადერთი, რაც შემიძლია ტაივანის შესახებ გითხრათ, ისაა, რომ ჩემი პრეზიდენტობის 4-წლიან პერიოდში მსგავსი საფრთხე არ შექმნილა. და არც შეიქმნება, თუ მე პრეზიდენტად ვიქნები არჩეული“.

წყარო: https://www.reuters.com/world/china/trump-longtime-admirer-putin-says-aborted-mutiny-somewhat-weakened-russian-2023-06-29/

 

ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.