,
არასწორი იქნებოდა იმის ვარაუდი, რომ რუსეთ-უკრაინის ომში ცეცხლის შეწყვეტა ვლადიმერ პუტინს უხერხულ სიტუაციაში აყენებს, - წერს გერმანული „ბერლინერ ცაიტუნგი“ (Berliner Zeitung) სტატიაში სათაურით „ცეცხლის შეწყვეტა უკრაინაში? ზეწოლის ქვეშ პუტინი კი არა, ტრამპი იმყოფება“ (ავტორი - ნიკოლას ბუტილინი). „რუსეთის პრეზიდენტს აქვს საკუთარი მკაფიო მოთხოვნები და კოზირები, დონალდ ტრამპი კი, თავისი ინიციატივის წარუმატებლობის შემთხვევაში, რისკავს პოლიტიკური ქულები დაკარგოს და მსოფლიოს თვალში მხოლოდ მკვეხარად გამოჩნდეს“, - ასეთია პუბლიკაციის დედააზრი.
გთავაზობთ სტატიას მცირე შემოკლებით:
ბევრი დარწმუნებულია, რომ მოლაპარაკებაში „ბურთი ნამდვილად კრემლის მხარეზეა“, მაგრამ ეს ასე არ არის. უკრაინაში სიტუაციაცია ვლადიმერ პუტინისათვის არცთუ ცუდად მიდის, როგორც ეს ზოგიერთებს ჰგონიათ. პირიქით, დონალდ ტრამპი აღმოჩნდა სრულიად არამომგებიან სიტუაციაში.
30-დღიანი დაზავება, სამწლიანი შეუჩერებელი სისხლისმღვრელი ომის ფონზე, რასაკვირველია, ერთგვარ შვებას წარმოადგენს. მაგრამ ისინი, ვინც ურსულა ფონ დერ ლაიენისა და ანალენა ბერბოკის მსგავსად ვარაუდობს, რომ აწი რუსეთმა უნდა გადადგას სამშვიდობო ნაბიჯიო, ძალიან სცდება.
ვლადიმერ პუტინი სტრატეგიული გადაწყვეტილების მიღებას არ იჩქარებს. და საერთოდ, რატომ უნდა იჩქაროს? რუსეთის არმია დონბასში თითქმის ყოველდღიურად წინ მიიწევს, იკავებს დასახლებულ პუნქტებს, კურსკის ოლქიდან აძევებს ოკუპანტებს... გარდა ამისა, ერ-რიადის მოლაპარაკებებმა ცხადჰყო, რომ რუსეთი შეუცვლელი მოთამაშეა მსოფლიო გეოპოლიტიკურ არენაზე. ანუ კრემლმა რეპუტაციული წარმატება მოიპოვა. სანამ დასავლეთი იმედით ელოდება მოსკოვის რეაგირებას, ვლადიმერ პუტინი თავისი საკუთარი გეგმით მოქმედებს, თანაც საკვირველი ცივსისხლიანობით.
ცეცხლის შეწყვეტა უნდა უზრუნველყოს ტრამპმა და არა პუტინმა
უკრაინაში ცეცხლის შესაძლო შეწყვეტასთან დაკავშირებული ეიფორია ნაადრევია. იმ დროს, როცა აშშ-ს სიტუაციის სწრაფი დარეგულირების იმედი აქვს, რუსეთის ხელმძღვანელობა აჩვენებს, რომ როცა საქმე უკრაინას ეხება, მას თამაშის წესების კარნახი თვითონ სურს. „რუსეთის პოზიციის ფორმირება საზღვარგარეთ კი არ ხდება რომელიღაც მხარეთა რაღაც მოლაპარაკებების შედეგად, არმედ რუსეთის შიგნით, რუსეთის ხელისუფლების მიერ“, - აცხადებს რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო.
ამრიგად, რეალური ზეწოლა ვლადიმერ პუტინზე კი არ ხორციელდება, არამედ დონალდ ტრამპზე. წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აშშ-ის პრეზიდენტი ამომრჩევლებს რუსეთ-უკრაინის ომის სწრაფ დამთავრებას პირდებოდა ცეცხლის შეწყვეტის თავის გეგმით და, როგორც ჩანს, მან შეძლო ვოლოდიმირ ზელენსკის გადაბირება, მაგრამ რა მნიშვნელობა აქვს ამ ყველაფერს, თუ პუტინი ტრამპ-ზელენსკის შეთანხმების პირობებს არ შეასრულებს?
დონალდ ტრამპის წინაშე დილემა გაჩნდა: თუ იგი ვერ შეძლებს იმას, რომ ვლადიმერ პუტინი მოლაპარაკების მაგიდასთან მიიყვანოს, მაშინ მისი დაპირება ომის სწრაფ დასრულებაზე საკუთარ კარში პოლიტიკური გოლის გატანად გადაიქცევა. კრემლი არ არის დაინტერესებული ნახევარზომებში, რომელთა შესრულება ათწლეულები გაჭიანურდება. რუსი დიპლომატებმა უკვე მიანიშნეს, რომ მათ არ აწყობთ არანაირი „დროებითი შეთანხმებები“ და რომ მათ სურთ ისეთი „ხელშეკრულება დაიდოს, რომლის შესრულება სავალდებულო იქნება საერთაშორისო სამართლის საფუძველზე“. ამ ხელშეკრულებით უზრუნველყოფილი უნდა იყოს რუსეთის ინტერესების დაცვა არა დროებით, არამედ გრძელვადიანი პერსპექტივით. არადა, კრემლის ასეთ პოზიციას დონალდ ტრამპი ჩიხში შეჰყავს.
რა ბერკეტები აქვს ტრამპს პუტინის წინააღმდეგ?
საკითხი იმაში არაა, დაუთმობს თუ არა ვლადიმერ პუტინი, არამედ იმაში, საკმარისი აქვს თუ არა ტრამპს ისეთი შესაძლებლობები და ისეთი ბერკეტები, რომ რუსეთზე ზეწოლა მოახდინოს? რის გაკეთება შეუძლია ვაშინგტონს მოსკოვის დასარწმუნებლად ცეცხლის სწრაფი შეწყვეტის თაობაზე - დამატებითი ეკონომიკურ-ფინანსური სანქციების გამოცხადება? უკრაინისათვის სამხედრო დახმარების გაფართოება? იქმნება შთაბეჭდილება, რომ ცეცხლის შეწყვეტა სამშვიდობო პროცესის დაწყებას კი არა, შეიძლება უფრო უარესს - ახალი პოლიტიკური დრამის დაწყებას ნიშნავდეს.
მიმდინარე სიტუაცია უფრო რთულია, ვიდრე ერთი შეხედვით გვეჩვენება. სანამ მთელი მსოფლიო უკრაინაში სისხლისღვრის შეცერებას ელოდება, დონალდ ტრამპს, სავარაუდოდ, მოუწევს თავისი პოლიტიკური ინსტრუმენტების არსენალი გააფართოვოს. სხვანაირად მისი -დაპირებები ცარიელ სიტყვებად გადაიქცევა. ვლადიმერ პუტინს კი შეუძლია საკუთარ თავს მოლოდინის ნება მისცეს და მოვლენების განვითარებას დააკვირდეს.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
