USD 2.7075
EUR 3.1583
RUB 3.3787
თბილისი
«Le Figaro» (საფრანგეთი): „უკრაინაში ევროპული „საღვთო კავშირი“ ირღვევა: ევროპელი მოკავშირეები კიევს არასაკმარისად ეხმარებიან“
თარიღი:  

ფრანგულ გაზეთ „ლე ფიგაროში“ (Le Figaro) გამოქვეყნებულია სტატია-რეპორტაჟი სათაურით „უკრაინაში ევროპული „საღვთო კავშირი“ ირღვევა: ევროპელი მოკავშირეები კიევს არასაკმარისად ეხმარებიან“ (ავტორი - პატრიკ სენ-პოლი). მასალაში განხილულია უკრაინაში შექმნილი სიტუაცია, 2024 წლის იანვრის მდგომარეობით.

პუბლიკაცია იწყება ხარკოვის ერთ-ერთი სასაფლაოს აღწერით, სადაც უკრაინის დროშიანი ახალი საფლავები მრავლად მოჩანს. ეს იმას მიუთითებს, რომ მათში ომში დაღუპული ჯარისკაცები არიან დაკრძალული. მსგავსი სასაფლაოები უკრაინაში ძალიან ბევრია. ყველგან დაინახავთ ახალგაზრდა ქვრივ ქალებს, დედებს, რომლებიც ქმრებს და შვილებს დასტირიან“. შემდეგ კი ავტორი განიხილავს იმ გავლენის შედეგებს, რასაც რუსეთ-უკრაინის ომის ახდენს მსოფლიო პოლიტიკაზე.

გთავაზობთ პუბლიკაციის შინაარსს:

„უკრაინის ომი გავლენას მთელ მსოფლიოზე ახდენს და განსაკუთრებით ევროპაზე - ომი ევროკავშირს ღრმა კრიზისით ემუქრება. უკრაინის ომმა იმავდროულად ნატოს აღორძინების პროვოცირება და ევროკავშირის გაფართოების დაჩქარებაც მოახდინა. ევროპაში ნეიტრალური ქვეყნების რაოდენობა შემცირდა - ფინეთი და შვედეთი ჩრდილოატლანტიკურ ალიანსში გაერთიანდნენ.

ამასთან, აშშ-ში უკვე ჩანს უკრაინის ომისადმი განუწყვეტელი მხარდაჭერით გამოწვეული დაღლილობა, რომელიც, პრინციპში, მოსალოდნელიც იყო. მიუხედავად იმისა, აშშ-ში და მის მეზობელ კანადაშიც უკრაინული ლობი ყოველთვის არსებობდა და განსაკუთრებით ბოლო წლებში, რუსეთ-უკრაინის ომი ამერიკელელთა საზოგადოებრივ აზრში მთავარ თემად არ გადაქცეულა.

ევროპაში სხვაგვარი სიტუაცია არის შექმნილი, ორი მიზეზის გამო: პირველი, რომ ომი, ფაქტიურად ევროპის ახლოს, უფრო ზუსტად - მის ფარგლებში (აღმოსავლეთ ნაწილში) მიმდინარეობს და მეორე - ევროკავშირი, მართალია, უნიფიცირებული ორგანიზაციაა, მაგრამ მაინც სხვადასხვა სამხედრო-პოლიტიკური ინტერესების მქონე ქვეყნებისაგან შედგება. ევროკავშირს მანევრირების ფართო შესაძლებლობა არ აქვს. ევროკავშირი რუსეთის წინააღმდეგ „ჯვაროსნული ლაშქრობის“ დროშებით წავიდა, მაგრამ ამერიკული დამცავი ქოლგის იმედით. ევროპამ მთლიანად გამოიყენა ის ინსტრუმენტები, რაც მას გააჩნია: ათზე მეტი ანტირუსული სანქციური პაკეტი, იარაღის მიწოდება (თუნდაც თავისის რეზერვების შემცირებისა და უსაფრთხოების საზიანოდ), ფინანსური დახმარება და ბოლოს, ევროკავშირის გაფართოება.

რუსეთისა და მისი მიდგომების უკეთ გაგებისათვის უნდა გავიხსენოთ ალექსანდრე სოლჟენიცინი, რომელიც წერდა, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია მოსკოვისათვის კავშირების სენარჩუნება სლავურ რესპუბლიკებთან - უკრაინასთან და ბელარუსთან. ამგვარი კავშირის საფუძველი განპირობებული იყო სულიერი ერთობის აღდგენის აუცილებლობით, ანუ ისეთი წინამძღვრების შექმნაში, რომელიც საჭიროა რუსეთის ჭეშმარიტი აღორძინებისთვის.

ის, რაც რუსეთ-დასავლეთის ურთიერთობას აკლდა საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ, გამოიხატებოდა იმით, რომ არ არსებობდა ერთობლივი ძალისხმევა ახალი ეპოქისადმი ადაპტაციისათვის, კოლექტიური უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად. არ არსებობდა აგრეთვე გულწრფელი სწრაფვა რეალური განმუხტვისა და თანამშრომლობისთვის. ცივი ომის დროინდელი ყოფილი მეტოქეები, იდეოლოგიური ბარიერის გაქრობის მიუხედავად, მაინც ისევ მოწინააღმდეგეებად დარჩნენ. ამაში დამნაშავეა დასავლეთიც, რომელიც თავისი ვიწრო ინტერესების და პოლიტიკური იდეოლოგიის ტყვე გახდა.

კრემლი დასავლეთს ადანაშაულებდა იმაში, რომ ნატოს თავისი ნაზების განთავსება რუსეთის ახლოს სურდა და ცდილობდა მისთვის თავს მოეხვია საკუთარი ხედვები, თავისი ეკონომიკური დომინირება და ე.წ. „შერჩევითი“ საერთაშორისო სამართალი.

დასავლეთისა და რუსეთის დაპირისპირება განსაკუთრებით უკრაინის ომში გამოიხატა და ახლა, მისი დაწყებიდან ორი წლის შემდეგ, როგორც ჩანს, ბალანსის მაჩვენებელი სასწორის პინა რუსეთის სასარგებლოდ გადაიხარა. ოტო ფონ ბისმარკს რუსეთის შესახებ საკმაოდ ცნობილი გამონათქვამი აქვს: „რუსეთი არასოდეს ისეთი ძლიერი ან არასოდეს ისეთი სუსტი არ არის, როგორც ჩვენ გვგონია“. რუსეთის სამხედრო ისტორიაში არცთუ იშვიათია მაგალითები, როცა სამხედრო კამპანია მარცხით დაიწყებულა, მაგრამ საბოლოოდ მაინც გამარჯვებით დასრულებულა. რუსეთი დღესაც ახდენს უდიდეს გავლენას მსოფლიოს მდგომარეობაზე და ამიტომ აშშ-ის პრეზიდენტი ბარაკ ობამა შეცდა, როცა რუსეთი რეგიონული სახელმწიფოს რანგში გადაიყვანა.

ამჟამად რუსეთში რევოლუციის მომზადების არავითარი ნიშნები არ ჩანს. ვლადიმერ ლენინის, ბოლშევიკთა ლიდერის ცნობილი გამონათქვამი რომ შევაბრუნოთ, რევოლუციური სიტუაცია არ დამდგარა: საზოგადოების ზედაფენას ჯერ კიდევ შეუძლიათ მართვა, ქვედაფენებს კი ჯერ-ჯერობით არაფრის შეცვლა არ სურთ“. უკრაინის არმიის 2023 წლის ზაფხულის კონტრშეტევის ჩაშლისა და რუსეთის ეკონომიკის ადაპტაციისა და მისი „სამხედრო რელსებზე გადასვლის“ შემდეგ, საეჭვოა რომ კრემლმა უკრაინაში ომი წააგოს. უფრო მეტიც - რუსეთი ომის გაჭიანურებაზეც თანახმაა - იმიტომ, რომ პრობლემების გადალახვა კარგ ცხოვრებას მიჩვეულ დასავლეთს უფრო გაუჭირდება, ვიდრე რუსეთს, რომელსაც საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ ბევრი უბედურება აქვს გამოვლილი. კრემლის ანტიდასავლური პროგანდა და დიპლომატია წარმატებით მუშაობს „გლობალური სამხრეთის“ ქვეყნებში.

რუსეთ-უკრაინის ომის შესაჩერებლად მსოფლიოს ბევრი ქვეყანა მუშაობს - როგორც „გლობალური სამხრეთიდან“, ასევე ნატოდანაც - მაგალითად, თურქეთი, უნგრეთი... თუმცა ომის შეწყვეტა მნიშვნელოვნად არის დამოკიდებული აშშ-ის მხარდაჭერაზე უკრაინის მიმართ და 2024 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების შედეგენზე. სხვათა შორის, ომით დიდი სარგებელი მიიღო თვითონ ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა - ენერგეტიკის სფეროში: რადგან ევროპა რუსული გაზის გარეშე დარჩა, მისი ადგილი ამერიკულმა თხევადმა გაზმა დაიკავა.

ევროკავშირმა ფრიად საკამათო გადაწყვეტილება მიიღო, როცა უკრაინას წევრობის კანდიდატის სტატუსი მინიჭა (ეს ეხება მოლდოვას და საქართველოსაც). ამ ქვეყნებს დიდი ფულადი და მატერიალური დოტაცია დაჭირდებათ, განსაკუთრებით უკრაინას, რაც ძალიან რთული და მძიმე იქნება ევროკავშირის ქვეყნების ბიუჯეტებისათვის.

რუსეთ-უკრაინის ომის ერთ-ერთი შედეგი ევროკავშირის შიგნით მომხდარი რევოლუცია იქნება: „ევროკავშირის მამების ხედვა უკვე მკვდარია. და თუ ორგანიზაცია ჯერ კიდევ ინარჩუნებს ერთიანობას, ეს მოკლევადიან სარგებლებს და ბრეკსიტის ნეგატიურ შედეგებს უკავშირდება - კონტინენტურმა ევროპამ დაინახა, თუ რა პრობლემები გაუჩნდა დიდ ბრიტანეთს.

ვლადიმერ პუტინმა გაბედა და ევროპაში საზღვრების ცვლილებებზე არსებული ტაბუ დაარღვია. კრემლმა კვლავ გააქტიურა პრინციპი, რომლის თანახმად, „ომი არის პოლიტიკის გაგრძელება სამხედრო საშუალებებით“. ადრე აღნიშნულ ტაბუს ნატოს ქვეყნები არღვევდნენ, მათ შორის უპირატესად ამერიკის შეერთებული შტატები, როცა სერბეთს და ერაყს ბომბავდნენ. ამიტომაც უახლოეს წლებში ასეთი შემთხვევები გახშირდება.

ჯერ-ჯერობით, ურღვევი რჩება ერთადერთი ტაბუ - ბირთვული იარაღის გამოყენება, მაგრამ, როგორც ჩანს, ალბათ, ისიც დაირღვევა და შესაძლოა არა რუსეთის მიერ.

წყარო: https://www.lefigaro.fr/international/en-ukraine-l-union-sacree-se-fissure-sur-tous-les-fronts-le-recit-de-l-envoye-special-du-figaro- 20240201

 

ანალიტიკა
კრემლს ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - გიორგი კობერიძე
დღევანდელი რუსული ბეჭდური პრესა ივლისის თვეში ეკონომიკური ვითარების დამძიმებაზე საუბრობს - რაც რუსეთის დახურული სისტემის პირობებში საკმაოდ იშვიათი მოვლენაა. გაზეთები აღნიშნავენ, რომ: საშუალოდ 12%-ით მოხდა რუსეთში კომუნალურები გადასახადების ზრდა. გაძვირდა პურის ფასიც, არადა ხორბლის ფასი გაიაფდა. მშენებლობის ბიზნესი დაეცა და ქარხნები იხურება.
 
მიზეზი? მუშახელის კატასტროფული დეფიციტი ბაზარზე, რასაც ადამიანური რესურსების კლების ხარჯზე ემატება მოთხოვნის ბუნებრივი შემცირება - რუსების ნაწილი ფრონტზე კვდება, ნაწილი კი ქვეყნიდან გარბის. დარჩენილი კვალიფიციური მუშახელი კი სამხედრო ინდუსტრიაშია მობილიზებული. იაფ ხორბალს რუსეთი თავის მოკავშირეებს საბითუმო ფასებში ყიდის, ხოლო ბაზარზე შემოსავლის შესანარჩუნებლად კრემლთან დაახლოებული პურის მსხვილი მეწარმეები მის ფასს ზრდიან.
 
ამას კი ემატება სანქციები. დღეს ევროპის მხრიდან სანქციების მე-18 პაკეტი დამტკიცდა, რომელიც რუსეთის ნავთობისა და გაზის ინდუსტრიას ურტყამს. 47.6 დოლარი - ესაა ის თანხა, რომელზე ძვირადაც ნავთობს არ შეიძენს ევროკავშირი და ბრიტანეთი რუსეთისაგან, რომელსაც გათვლა 60 დოლარზე ჰქონდა. კრემლს რომ მყარი მოგება ჰქონდეს 70 დოლარად უნდა ჰყიდდეს ბარელს. სანქციების მიხედვით ნორდ სტრიმების გაზსადენები აღარ ამუშავდება. ამას ემატება რუსულ ჩრდილოვან ფლოტზე დევნაც, რომელიც სხვა ქვეყნების დროშის ქვეშ მცურავი ხომალდების დახმარებით ცდილობდა რუსული ნავთობის ევროპაში გაყიდვას და სანქციების გვერდის ავლას.
 
ამ ფონზე მნიშვნელოვანია ისიც, რომ რუსეთში ტოტალიტარული მმართველობა კიდევ უფრო უჭერს მოსახლეობას: ქვეყანაში 5500 აკრძალული საიტი, მუსიკა, საინფორმაციო საშუალება, კოდური სიტყვა, ფილმი და გამოთქმაა, რისი მოძიებაცა და ნახვაც არ შეიძლება, მათ შორის არც VPN-ის გამოყენებით. თუ ნახავ ჯერ დაგაჯარიმებენ, შემდეგ ჯერზე კი პასუხისგებაში მისცემენ შენს თავს.
 
მზარდი ინფლაციისა და ძირითადი რესურსების სამხედრო წარმოებასა თუ ფრონტზე მობილიზების ფონზე ეკონომიკური პერსპექტივა კარგად არ გამოიყურება. არსებობს ვარაუდი, რომ გვიანი შემოდგომიდან რუსეთი კიდევ უფრო მეტი ბანკნოტების დაბეჭდვას აპირებს.
 
მუშახელის დეფიციტის ფონზე ინდური პრესა საუბრობდა პოტენციურ გეგმაზე, რომლის მიხედვითაც რუსეთი წლის ბოლომდე მილიონი ინდოელი მუშახელის რეკრუტირებას აპირებს, თუმცა ამ ამბავმა რუსეთში დადებითი რეაქცია არ გამოიწვია, რის გამოც რუსეთის შრომის მინისტრმა აღნიშნული ინფორმაცია უარყო. მიუხედავად ამისა, მარტო წელს რუსეთში 71,817 ინდოეთის მოქალაქეზე გაიცა ოფიციალური სამუშაო ნებართვა. ეს რაც ლეგალურად ჩანს, და რაც არა ის კიდევ სხვაა. ინდოელების გარდა რუსეთში დიდი რაოდენობით არიან შუა აზიელები და ჩინელები.
 
ამ ვითარებაში ფრონტზე რუსეთის ვითარება არასახარბიელოა. დონეცკის მონაკვეთზე მომარაგების გზას უკვე ეწოდა "სიკვდილის ხაზი", სადაც უკრაინული დრონები ყველაფერს ბომბავენ რაც კი გადაადგილდება. მიუხედავად ამისა, რუსეთი არ წყვეტს ცოცხალი ძალის მობილიზებას და დონეცკის ოლქის დასავლეთ ნაწილში, პოკროვსკის სექტორზე დაწოლას. რუსეთის მხრიდან ყველა გათვლა ისეთი იყო, რომ პოკროვკი ჯერ 2024 წლის ბოლომდე უნდა აეღოთ, შემდეგ 2025 წლის მარტამდე, ახალი თარიღი 2025 წლის 9 მაისი იყო, შემდეგ კი ამ სექტორზე დაწყებული შეტევის ერთი წლის თავი, ანუ ივლისი. მაგრამ ერთი წლის თავზე რუსები ჯერ კიდევ არ არიან ქალაქის ფარგლებში შესულები. ზოგადად პოკროვკისაკენ გაჭრას რუსები 2024 წლის თებერვლიდან ცდილობენ, ავდიივკას დაცემის შემდეგ.
 
დასავლური მედია ამბობს, რომ რუსული ზაფხულის შეტევის მხოლოდ პირველი ფაზა ვიხილეთ ჯერ და რომ მეორე ფაზა ჯერ კიდევ წინააო. ისინი 150 ათას დამატებით რუს, კორეელ და სხვა ქვეყნებიდან დაქირავებულ სამხედროებზე საუბრობენ და ახალი მიმართულებით გაჭრას არ გამორიცხავენ, ან ძველ სექტორებზე მათ გადანაწილებასა და უკრაინულ პოზიციებზე დაწოლის გაძლიერებას.
 
კრემლი ტრამპის მიერ მიცემულ 50 დღიან ვადას მაქსიმალური შეტევისათვის გამოიყენებს და ამაში უცნაური არაფერია. მთავარია რამხელა იქნება მსხვერპლი და გამოფიტვა. როგორც ამერიკის სახელმწიფო მდივანმა აღნიშნა, მხოლოდ წელს რუსეთს 100 ათასი მოკლული ჰყავს. მან ხაზი გაუსვა ფაქტს, რომ საუბარია მოკლულ სამხედროებზე და არა დაჭრილებზე, დაშავებულებზე ან ტყვეებზე. რუსეთი წლებია იმით პოზიციონირებს, რომ თითქოს ბოლო სამხედრომდე და ბოლო საკვებამდე შეუძლია იომოს. ასეთი რამ არცერთ სახელმწიფოს არ შეუძლია, მაგრამ კრემლს რომ ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - ეს უკვე ვნახეთ. და ისიც ნათელია, რომ ახლა ომს სერიოზული გამოფიტვის სახე აქვს მიღებული, რის გამოც დამატებითი მოთამაშეებისა და სახელმწიფოების ირიბი ჩართვა კიდევ უფრო მზარდია.
 
პუტინმა ისიც კარგად იცის, რომ ომის შეწყვეტა სხვა მიზეზითაცაა საშიში - ამდენი სამხედროსა და ციხეებიდან გამოსული, თუ მობილიზებული კრიმინალის რესოციალიზაცია ძალიან რთული იქნება, მით უფრო გართულებული ეკონომიკური ვითარებიდან გამომდინარე. თუმცა ყველაფერს აქვს თავისი ზედა ზღვარი - ეკონომიკის გამძლეობასაც, მსხვერპლის რაოდენობასაც და გამარჯვების რწმენასაც.
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.