USD 2.7428
EUR 2.8772
RUB 2.6387
Tbilisi
დიდი ქართველი მოღვაწე– სოლომონ (სოლიკო) ზალდასტანაშვილი
Date:  1257
სოლომონ ზალდასტანიშვილი (დ. 4 დეკემბერი, 1891, სამტრედია, რუსეთის იმპერია — გ. 5 დეკემბერი, 1941, ბუქარესტი, რუმინეთი) — ქართველი სამხედრო მოღვაწე, საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ეროვნული არმიის პოლკოვნიკი; აქტიურად მონაწილეობდა 1924 წლის აგვისტოს აჯანყებაში საბჭოთა რეჟიმის წინააღმდეგ. აჯანყების დამარცხების შემდეგ ემიგრაციაში წავიდა. მისი მემუარები „საქართველოს 1924 წლის ამბოხება: მოგონებები“ 1990 წელს გამოიცა თბილისში. ძველი თბილისის ერთ-ერთი ქუჩა სოლომონ ზალდასტანიშვილის სახელს ატარებს.

სოლომონ ზალდასტანიშვილის მამა, კონსტანტინე, იყო კახელი აზნაური, პროფესიით რკინიგზელი და მუშაობდა სამტრედიის რკინიგზის სადგურის უფროსად. მისი მეუღლე იყო ანა ზაქარიას ასული ციციშვილი. ჰყავდათ 5 შვილი: ალექსანდრე, სოლომონ, ნიკოლოზ, მარიამი და თამარი.

სოლომონ ზალდასტანიშვილმა ჯერ დაამთავრა თბილისის რეალური გიმნაზია, ხოლო 1913 წელს სანქტ-პეტერბურგის სამხედრო სასწავლებელი. ოფიცრის ხარისხით გამწესებულ იქნა თურქესტანში და ემზადებოდა სამხედრო აკადემიაში შესასვლელად, მაგრამ 1914 წელს დაიწყო პირველი მსოფლიო ომი, რის გამოც მისი პოლკი გადაისროლეს კავკასიის ფრონტზე. გზაში ბატალიონის უფროსმა ფეი მოიტეხა და ზალდასტანიშვილი დაინიშნა მის ადგილას. ბრძოლების დროს ორჯერ დაიჭრა ფეხში და გადავიდა საავტომობილო რაზმში. მიიღო სამხედრო ჯილდოები. 1917 წელს გაემგზავრა სანქტ-პეტერბურგში სამხედრო აკადემიაში ჩასაბარებლად, მაგრამ რევოლუციური არეულობის გამო კავკასიაში დაბრუნდა. 1918 წელს აიყვანეს პოდპოლკოვნიკის ხარისხში.

პირველი რესპუბლიკის წლებში ზალდასტანიშვილი შედიოდა საავტომობილო რაზმში და გახდა ეროვნული არმიის პოლკოვნიკი. 1921 წლის მარტში საბჭოთა ოკუპაციის შემდეგ წავიდა ემიგრაციაში. საქართველოში დაბრუნდა 1922 წლის ზაფხულში და შეუერთდა კოტე აფხაზის ჯგუფს. აფხაზის დახვრეტის შემდეგ, 1923 წელს, ზალდასტანიშვილი შევიდა ეროვნულ-დემოკრატიულ პარტიაში, გახდა „ საქართველოს დამოუკიდებლობის კომიტეტის და მისი „სამხედრო ცენტრის“ წევრი. იყო 1924 წლის აგვისტოს აჯანყების ერთ-ერთი აქტიური მონაწილე და ხელმძღვანელი. აჯანყების დამარცხების შემდეგ, 1924 წლის ნოემბერში შალვა ამირეჯიბთან ერთად დატოვა საქართველო და საფრანგეთს შეაფარა თავი, სადაც შეუერთდა ოჯახიც: მეუღლე მარი ხირსელი და შვილები 5 წლის გივი და 2 წლის ოთარი. პარიზში ოჯახს ხშირად სტუმრობდა ქაქუცა ჩოლოყაშვილი. ბოლოს დანათესვდნენ – ქაქუცა ოთარის ნათლია გახდა. მშობლებმა ოთარი და გივი ემიგრაციაში ქართული ტრადიციებით აღზარდეს.

სოლომონ ზალდასტანიშვილი ემიგრაციაშიც განაგრძობდა პოლიტიკურ და საზოგადოებრივ მოღვაწეობას. იყო ეროვნულ–დემოკრატიული პარტიის საზღვარგარეთული ბიუროს "ყოფილ ქართველ მეომართა საზოგადოების" გამგეობის წევრი, პარტიის გამომცემლობა „საქართველოს“ რწმუნებული პარიზში. თანამშრომლობდა ეროვნული მიმართულების ქართულ ემიგრანტულ პრესასთან. 1929-33 წწ–ში, მსოფლიო ეკონომიკური კრიზისის დროს, ეხმარებოდა ქართულ საქველმოქმედო ორგანიზაციებს: „ტუბერკულოზით ავადმყოფ ქართველთა დამხმარე კომიტეტს“, „ახალგაზრდულ სექციას“. მონაწილეობდა „კავკასიის შემსწავლელი საზოგადოების“ „ქართული სამეცნიერო წრის“ და სხვა საგანმანათლებლო ქართული ორგანიზაციების მუშაობაში.

1941 წელს გერმანია–საბჭოთა კავშირს შორის ომის დაწყებისთანავე სოლომონ ზალდასტანიშვილი, უამრავ სხვა ემიგრანტთან ერთად ჩაება საქართველოს გათავისუფლებისათვის ბრძოლაში. იმედი ჰქონდა, რომ გერმანიის გამარჯვების შემთხვევაში საბჭოთა კავშირი დაინგრეოდა და საქართველო დამოუკიდებლობას მოიპოვებდა. 1941 წლის ივლისში სოლომონ ზალდასტანიშვილი ჩაეწერა მოხალისეთა რაზმში "თამარ მეორე", რომელიც ბრაშოვში იყო დისლოცირებული და მისი მეთაური გახდა. სამხედრო და პოლიტიკური საკითხების გარდა სოლომონ ზალდასტანიშვილი დაინტერესებული იყო ქართველ ტყვეთა ბედითაც, რომელთა დიდი ნაწილიც ომის პირველ დღეებში აღმოჩნდა ტყვეთა ბანაკებში. რუმინეთში ყოფნისას ქართველმა ემიგრანტებმა შეიტყვეს რომ საბჭოთა ტყვეთა ბანაკში 500-მდე ქართველი სიკვდილის ზღვარზე იმყოფებოდა. სოლომონმა გერმანელებისაგან ითხოვა ტყვე ქართველების ბანაკიდან თავისუფალ სამუშაოზე გადაყვანა. ბანაკის ხელმძღვანელობა მხოლოდ 90 კაცის გადაყვანას დასთანხმდა, რაზეც სოლომონმა სასტიკი პროტესტი გამოთქვა, ოთხასი ქართველის წამებისა და სიკვდილისათვის დატოვებას მე ვერ მოვითმენ და თუ სხვა გზა არ იქნება, მეც მათ გვერდით დავრჩებიო... სოლომონ ზალდასტანიშვილი ბოლომდე დარჩა ბანაკში, რომლის კარებიც მისთვის მუდამ ღია იყო... მისი ძალისხმევით ხუთასივე ტყვე იქნა გათავისუფლებული (ქართველებთან ერთად ქართველი ებრაელებიც), მაგრამ თვითონ ავად გახდა. გარდაიცვალა 1941 წლის 5 დეკემბერს ბუქარესტის საავადმყოფოში ტვინის ანთებით. გერმანელებმა სოლომონი პოლკოვნიკის პატივით დაკრძალეს, იქ სადაც მისმა თანმხლებლმა ქართველებმა ითხოვეს – ქალაქ ბრაშოვის (გერ. კრონშტადტი) პირველ და მეორე მსოფლიო ომის გმირთა სასაფლაოზე, რუმინეთში.

1947 წელს სოლომონ ზალდასტანიშვილის მეუღლე და ვაჟი – გივი აშშ-ში გადასახლდნენ, სადაც უკვე ცხოვრობდა ოთარი.

 
 
world
«Bloomberg» (აშშ): „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“

„როგორც ჩანს, წლევანდელი ზამთარი, შარშანდელ თბილთან შედარებით, ამჯერად უფრო ცივი იქნება. უკვე ისე აცივდა, რომ ევროპის გაზსაცავები სწრაფად ცარიელდება“, - ნათქვამია ამერიკული საინფორმაციო-ანალიტიკური სააგენტოს „ბლუმბერგის“ (Bloomberg) მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“ (ავტორები - ანა შირიაევსკა და პრისცილა აზევედო).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

შარშან ევროპაში უჩვეულოდ თბილი ზამთარი იყო და რუსული გაზის შეწყვეტის მიუხედავად, გაზსაცავებში ჩატვირთული საწვავი ევროპელებმა გაზაფხულამდე იმყოფინეს, პლის გამონახეს დამატებითი ალტერნატიული წყაროებიც... მაგრამ ახლა, როცა პროგნოზით თანდათანობით აცივდება, გაზის ფასები უკვე მატულობს და უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენითაც ევროპა გაზს ვეღარ მიიღებს, ექსპერტების თქმით, ენერგეტიკული კრიზისის წინამძღვრები აშკარად ისევ იქმნება. არადა, ევროპა ჯერაც ვერ გამოსულა მთლიანად ორი წლის წინანდელი შოკისაგან, როცა ერთი კუბური მეტრი გაზის ფასი „ცას სწვდებოდა“.

რა თქმა უნდა, გაზის წლევანდელი ფასები 2022 წლის რეკორდულ ფასებზე მცირეა, მაგრამ მატება მაინც საგრძნობია, ანუ მოსახლეობის კეთილდრეობა მცირდება, ცხოვრების დონე ეცემა და მწარმოებელთა კონკურენტუნარიანობა უარესდება.

ზამთრის ყველაზე ცივ თვეებში გაზსაცავები მაშველი რგოლის როლს ასრულებენ, მაგრამ ნოემბრის სიცივეების გამო მოსახლეობაში გაზზე მოთხოვნა სწრაფად გაიზარდა. გარდა ამისა, ევროპაში ქარის ელექტროსადგურები ძირითადად უქმად დგანან, რადგან ქარის სიჩქარე დაბალია. შესაბამისად, მატულობს გაძვირებული გაზის გამოყენება ელექტროენერგიის წარმოებისთვის, რაც ბუნებრივია, ელექტროდენის ფასს ზრდის.

დღეისათვის რუსული გაზით - უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენის მეშვეობით -  ევროკავშირის რამდენიმე წევრი ქვეყანა სარგებლობს, მათ შორის სლოვაკეთი და უნგრეთი. უკრაინასა და რუსეთს შორის დადებული სტრანზიტოს შეთანხმების ვადა დეკემბრის ბოლოს იწურება. კიევი აცხადებს, რომ კონტრაქტს აღარ გაახლებს. უნგრეთსა და სლოვაკეთს ენერგეტიკული უზრუნველყოფას საფრთხე ემუქრება.

ცივი ზამთრის გამო ცუდ დღეში ჩავარდება გერმანიაც. 2022 წელს ბერლინმა მიიღო გადაწყვეტილება, რომ გაზი თავისი გაზსაცავებისათვის მსოფლიო ბაზარზე რეკორდული ფასებით ეყიდა, თუმცა ამჟამად სხვა სიტუაციაა. გაზზე მაღალი ფასების გამო ბევრი ქარხანა წარმოებას ამცირებს ან სულაც ჩერდება. გამოდის, რომ მესამე წელია ევროპის უდიდესი ეკონომიკა, ენერგონედლეულის უკმარისობის გამო, ზეწოლას განიცდის.  გერმანიაში კი თუ სიტუაცია გაუარესდება, ეს ნიშნავს, რომ კრიზისის ვირუსი სხვა ქვეყნებსაც გადაედება.  თებერვალში დაგეგმილი ბუნდესტაგის არჩევნები შეიძლება მწვავე ეკონომიკური პრობლემების ფონზე ჩატარდეს.

ცივ ზამთარში ენერგიის დეფიციტი ძნელი გადასატანია, ასეთ სიტუაციებში მოსახლეობისადმი მოწოდებები ხარჯვის შემცირება-დაზოგვაზე საქმეს არ შველის: არსებობს დიდი რისკი იმისა, რომ ევროპელებს ამ ზამთარს ბედი აღარ გაუღიმებთ და ამიტომ იძულებულნი იქნებიან მეტი ძვირადღირებული თხევადი გაზის იმპორტი მოახდინონ, პარალელურად კი აზიის ქვეყნებთან, განსაკუთრებით კი ჩინეთთან მიმართებით კონკურენტუნარიანობაც შეინარჩუნონ, რაც ერთობ რთულ ამოცანას წარმოადგენს.

წყარო: https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-11-23/europe-is-already-facing-its-next-energy-crisis?srnd=phx-politics

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way