USD 2.7127
EUR 3.1386
RUB 3.3552
Tbilisi
დავით ქურიძე- დიდ ბრიტანეთში მოღვაწე ასტროფიზიკოსი
Date:  1115

გაერთიანებულ სამეფოში, ბელფასტის უნივერსიტეტში 2010 წელს ჩამოვედი, ასტროფიზიკის სადოქტორო პროგრამის გასავლელად.

ამჟამად ვმუშაობ აბერისტვისის უნივერსიტეტის (უელსი, გაერთიანებული სამეფო) ასტროფიზიკის კვლევის ჯგუფში და ასევე, ვკითხულობ ლექციებს. ვარ 40-მდე სამეცნიერო ნაშრომის ავტორი და თანაავტორი. ჩემი კვლევების მთავარი საგანია მზის და ვარსკვლავების ზედაპირებზე მიმდინარე ფიზიკური პროცესები. ვარსკვლავების სპეციფიკური სტრუქტურის გამო, მათი ზედაპირები (ატმოსფეროები) ერთადერთი ნაწილებია, რომლთა დანახვაც შეგვიძლია. ჩვენამდე მხოლოდ მათი ატმოსფეროების გამოსხივება აღწევს. ეს გამოსხივება არის ვარსკვლავებზე, სამყაროს ამ ფუნდამენტურ ობიექტებზე ჩვენი ინფორმაციის მთავარი წყარო. თითქმის ყველაფერი, რაც ვარსკვლავებზე ვიცით, ამ გამოსხივების ანალიზიდანაა მიღებული. ჩემი კვლევები ძირითადად ჩვენი უახლოესი ვარსკვლავის, მზის ატმოსფეროს გამოსხივების ანალიზს მოიცავს.

ბოლო წლებია, ვსწავლობ მზის ანთებებს. ანთებები არის ვარსკვლავების ზედაპირზე პატარა არეებში, ძალიან მოკლე დროში (რამდენიმე წამში), უზარმაზარი ენერგიის უცაბედი გამოყოფა. ეს მოვლენები შეიძლება შევადაროთ ელვას, რომელიც ხშირად ხდება დედამიწის ატმოსფეროში. ვარსკვლავების ანთებები ბევრად კომპლექსური, ასტროფიზიკური პროცესებია და მათი ბევრი ასპექტი დღემდე აუხსნელია. გარდა სუფთა სამეცნიერო ინტერესისა, ამ მოვლენების კვლევებს პრაქტიკული მნიშვნელობაც აქვს, რამდენადაც ისინი უმნიშვნელოვანეს როლს ასრულებენ კოსმოსური ამინდის ფორმირებაში. კოსმოსურ ამინდზე კი, ასტრონავტების და ჩვენი პლანეტის უსაფრთხოებაა დამოკიდებული. თანამედროვე ასტროფიზიკა ძალიან მრავალმხრივი დარგია.

დღეს შესაძლებელია, იყო ასტროფიზიკოსი და სამუშაოდ მხოლოდ ოფისი და კომპიუტერი გჭირდებოდეს. აკეთებდე ასტროფიზიკური პროცესების რიცხვით მოდელირებას, ან ამუშავებდე კოსმოსური ტელესკოპების დაკვირვებებს, რომლებიც მეტ-ნაკლებად მზა სახით მოიპოვება. თანამედროვე ასტროფიზიკაში, მეცნიერების მხოლოდ მცირე ჯგუფია, რომლებსაც ძველი ეპოქების ასტორნომებივით ველზე მუშაობა უწევთ. ვგულისხმობ სადამკვირებლო ექსპერიმენტის მოფიქრებას, ობსერვატორიაში წასვლას და დაკვირვებების ჩატარებას. მე ასტროფიზიკოსების ამ ჯგუფს ვეკუთვნი, რადგან ხშირად ვმონაწილეობ და ვხელმძღვანელობ დაკვირვებებს სახმელეთო ტელესკოპებიდან. სახმელეთო ტელესკოპების მთავარი უპირატესობა ის არის, რომ ხმელეთზე შეგვიძლია დიდი ზომის ტელესკოპების აგება ინსტრუმენტების რთულ ოპტიკურ ლაბორატორიებთან ერთად. კოსმოსში ასეთი სისტემების გაშვება ან ტექნიკურად არ შეგვიძლია, ან ძალიან ძვირი ჯდება. ამიტომ კოსმოსურ ობსერვატორიებს შედარებით მცირე ზომის ტელესკოპები და ინსტრუმენტები აქვთ.

შეაბამისად, ასტროფიზიკის ძალიან ბევრი მნიშვნელოვანი აღმოჩენა ისევ სახმელეთო მზის ტელესკოპებიდან ჩატარებული დაკვირვებებით ხდება. 2017 წელს მიღებულმა ერთ-ერთმა ასეთმა უნიკალურმა დაკვირვებამ საშუალება მოგვცა, პირველად, მაღალი სიზუსტით გაგვეზომა მზის ატმოსფეროს მაგნიტური ველი, პარამეტრი, რომელიც მზეზე და ვარსკვლავების ზედაპირზე მიმდინარე ფიზიკური პროცესების მთავარი განმსაზღვრელია. მიღებულ გაზომვებს, რომლებიც 2019 წელს გამოვაქვეყნეთ, დიდი გამოხმაურება მოჰყვა და ბოლო წლების მზის ფიზიკის ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან სამეცნიერო კვლევად არის შეფასებული. ქართველ კოლეგებს, ვინც ახლა იწყებს სამეცნიერო საქმიანობას, ვურჩევდი, აუცილებლად მიიღონ მუშაობის გამოცდილება დასავლურ კვლევით ინსტიტუტებში და უნივერსიტეტებში. ქართული სამეცნიერო სივრცე ჯერ კიდევ არ არის სათანადოდ სტრუქტურირებული და ინტეგრირებული თანამედროვე სამეცნიერო სისტემებთან. შესაბამისად, დასავლურ უნივერსიტეტებში სამუშაო და სასწავლო გამოცდილების მიღება ძალიან მნიშვნელოვანია პროფესიული განვითარებისთვის.

ეს არ გულისხმობს, რომ ყველა ქართველი მეცნიერი აუცილებლად უცხოეთში უნდა წავიდეს სამუშაოდ და იქ დამკვიდრდეს, მაგრამ კარიერის გარკვეული ეტაპების (განსაკუთრებით ადრეული ეტაპების) უცხოურ სამეცნიერო სისტემებში გატარება ძალიან სასარგებლო და მნიშვნელოვანი შეიძლება იყოს. მე ეს ძალიან გამომადგა. ზოგადად, ამ ტიპის მოძრაობა მეცნიერებისთვის ყოველთვის სასარგებლოა. მაგალითად ბრიტანეთში, სადოქტოროს დაცვის შემდეგ, როგორც წესი, სხვა ინსტიტუტებში აგრძელებენ მუშაობას. ზოგი მათგანი რაღაც დროის შემდეგ უკან ბრუნდება, მაგრამ მინიმუმ ერთ ,,გასვლას" თითქმის ყველა აკეთებს. გამოცდილებასთან ერთად, ეს ერთგვარი დემონსტრირებაცაა იმისა, რომ როგორც მეცნიერს, უცხო გარემოში შესვლა, მუშაობა და თავის დამკვირდება შეგიძლია.

წყარო:Speech • სფიჩი

society
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way