მშენებელ კონსტრუქტორი დავით ჯაბუა მრავალი წელია  საყვარელ საქმეს, მშენებლობას ემსახურება და მათ შორისაა, ვისთვისაც პროფესიონალიზმი მთავარი სტანდარტია. 

პოლიტექნიკური ინსტიტუტის დამთავრების შემდეგ მის შრომით ბიოგრაფიაში იყო ბევრი საინტერესო პროექტი და  გამოწვევა, ასევე ადამიანები, ვინც მის ცხოვრებაზე წარუშლელი კვალი დატოვა, მათ შორისაა ირაკლი ანდრიაძე ადამიანი, ვისთან ხანმოკლე შეხვედრამაც დავით ჯაბუას პროფესიულ ცხოვრებაში მთავარი  ორიენტირი განსაზღვრა.

 დავით ჯაბუა: პოლიტექნიკური ინსტიტუტის  სამშენებლო ფაკულტეტი დავამთავრე, პროფესიით ინჟინერ მშენებელი, კონსტრუქტორი ვარ. არ ვიცი რატომ, მაგრამ ბავშვობიდან მინდოდა მშენებელი გამოვსულიყავი. მე ფოთში ვიზრდებოდი, იქ დავამთავრე სკოლა. პატარა ასაკიდან ვუყურებდი მშენებლობებს, რაც იმ პეროდში ფოთში აქტიურად მიმდინარეობდა. მეათეკლასელი ვიყავი, როცა ფოთში  მშენებლობაზე ვიმუშავე, სადაც ავიღე  პირველი ხელფასი  210 მანეთი. პატარა ბიჭი ვიყავი, ძალიან მინდოდა მაგნიტოფონის ყიდვა, მაგრამ  250 მანეთი ღირდა და არ მომივიდა. დავბრუნდი სამმართველოში და კარებთან დავჯექი. გამოვიდა სამმართველოს უფროსი, რა იყო, რატომ მობრუნდი უკანო? მკითხა,  ფული არ მეყო მაგნიტოფონისთვის  მეთქი, ვუთხარი. 50 მანეთი დამიმატა. ჩემი სანატრელი  ბაბინებიანი  მაგნიტოფონიც ვიყიდე და  ცოტა ფული  ბებიასაც  მივეცი.  დღემდე  მახსოვს ის ადამიანი და ყველა, ვისაც  პატარა  წვლილიც კი აქვს შეტანილი ჩემს ცხოვრებაში.   

იმ პერიოდში როდესაც სკოლა დავამთავრე, მშენებლობა პოპულარული სპეციალობა იყო. გეპეის სამშენებლო ფაკულტეტზე ყოველთვის დიდი კონკურსი იყო. ძალიან კარგი პროფესორები გვყავდა, ესენი იყვნენ ანზორ ნადირაძე, გაბო ნინუა, ზურაბ წილოსანი, ლევან გველესიანი, მათგან  ბევრი რამ ვისწავლეთ, პირველ რიგში ჩვენი პროფესიის სიყვარული და გულით მუშაობა. მათგან გვაქვს პატრიოტიზმი პროფესიონალიზმში ჩემი თაობის მშენებლებს. ჩვენ ჩვენი პროფესიის პატრიოტები ვიყავით, რომ არა ეს თვისება, ჩვენს პროფესიაში მუშაობა არ იყო იოლი. ძალიან საინტერესო სტუდენტობა გვქონდა, მომიწია მუშაობა ყამირზე, ასევე მშენებლობაზე დაღესტანში კაჩუბეიში, სადაც იყო გადასახლებაში ზვიად გამსახურდია.  

-  ვინ  იყვნენ  ის ადამიანები, ვინც განსაზღვრა თქვენი პროფესიული გზა და  მოახდინა გავლენა თქვენზე?    

- ეს ადამიანები, პირველ რიგში იყვნენ ჩვენი ლექტორები, პროფესიონალები და საოცარი  ადამიანები. განსაკუთრებულად მინდა გამოვყო ბატონი ირაკლი ანდრიაძე. იმ წელს, როდესაც ინსტიტუტს ვამთავრებდით ბატონი ირაკლი სამშენებლო ფაკულტეტის სადიპლომო კომისიის თავმჯდომარე იყო. კურსზე დაახლოებით 200 მდე სტუდენტი ვიყავით. ბატონ ირაკლის არ ვიცნობდით, თუმცა მის შესახებ ბევრი რამ გაგვეგონა. დიპლომების დაცვა იოლი საქმე არ იყო, სადიპლომო ნაშრომები იყო ვრცელი, ყველაფერს ხელით ვხაზავდით და სადიპლომო ნაშრომი 15 დიდი ფორმატისგან მაინც  შედგებოდა. 

მახსოვს პირველად რომ დავინახე ბატონი ირაკლი, კორიდორში დეკანატთან შემოვიდა. მოხდენილი, ძალიან სიმპატიური ადამიანი იყო. ბიჭებმა თქვეს, ეს არის ირაკლი ანდრიაძეო. ყველა პატივისცემით მიესალმა, მოვიდა, მოვიდაო ერთმანეთს ეუბნებოდნენ ლექტორებიც.  ჩვენ ცოტა დაძაბულები  ვიყავით, ლექტორები გვამშვიდებდნენ, მაგრამ მაინც ვღელავდით. დაიწყო დიპლომების დაცვა. ბატონი ირაკლი, რა თქმა უნდა,  გვისვამდა პროფესიონალურ შეკითხვებს, როგორც მაღალი კვალიფიკაციის პროფესიონალი, ამასთან ერთად აღმოჩნდა, რომ ის ძალიან კარგი ადამიანიც იყო.  ამით გამოირჩოდა ის თაობა ადამიანობით, პატიოსნებით, ურთიერთობებით. ყველაზე კარგად დამამახსოვრდა  ბატონი ირაკლის  სიტყვები, რაც მან გვითხრა ახალგაზრდებს. თქვენ წინ დიდი  ცხოვრება და პროფესიული გზა გელით, ბევრი  შრომა და პასუხისმგებლობა დაგჭირდებათ, რა თქმა უნდა მნიშვნელოვანია ცოდნა, რომელიც თქვენ მიიღეთ, მაგრამ თქვენს საქმეში გადამწყვეტია ადამიანური დამოკიდებულებები. თუ გინდათ იყოთ წარმატებულები საქმეში, იყავით მკაცრები, მაგრამ სამართლიანებიო ასე დაგვარიგა ახალგაზრდები. ჩვენ მაშინ  21 წლისები ვიყავით, შესაძლოა ვერც გავაცნობიერეთ ბატონი ირაკლის ნათქვამი სიტყვები, მაგრამ მერე და მერე სულ მახსენდებოდა ხოლმე მისი დარიგება. ამ სიტყვებმა ბევრი რამ მომცა და ძალიან წამადგა. მშენებლობა რთული საქმეა, ათასნაირ ადამიანთან გიწევს შეხება, მაგრამ ისე გავიარე ჩემი გზა, არ მახსოვს ვინმე დამეჩაგრა და  უსამართლოდ მოვქცეოდი. 

გული მწყდება, რომ ბატონ ირაკლისთან აქტიური კავშირი არ მქონდა. თითქოს ხანმოკლე იყო ჩვენი პირველი შეხვედრა, მაგრამ ისეთი კვალი დატოვა, სულ მქონდა ინტერესი, პატივისცემა და მოწიწება  ამ ადამიანის მიმართ. მესმოდა შორიდან მის შესახებ, მაგრამ სამწუხაროდ, ახლო გადაკვეთა არ გვქონია. ისე მოხდა, რომ წლების შემდეგ  სამების მშენებლობის დროს შევხვდი. იმ დროს ეკლესიას ვაშენებდი. ორი ტაძარი მაქვს აშენებული, ჩოხატაურის რაიონის სოფელ ხიდისთავში წმინდა გიორგის სახელობის   და  ფოთში გრიგოლ ღვთისმეტყველის. ტაძრის მშენებლობასთან დაკავშირებული საკითხები მაინტერესებდა და მივედი სამების მშენებლობაზე. ბატონი ირაკლი იქ იყო. მივედი ახლოს,  გავესაუბრე, თავი გავახსენე, მაგრამ იმდენი თაობა იყო გავლილი მის ხელში, როგორ გამიხსენებდა. მაინც გაუხარდა ჩემი ისტორია, მეც მადლიერება გამოვხატე, ცოტა ხანს ვისაუბრეთ. ტრაბახი ზოგადად არ მჩვევია, მაგრამ  სულ თავს ვიწონებდი ხოლმე, რომ ჩემი დიპლომის დაცვის კომისიის  ხელმძღვანელი იყო ადამიანი, ვინც სამების ტაძარი ააშენა მეთქი (იცინის) მე სამებას პროფესიული თვალით ვუყურებ და მართლაც უზადოდ არის შესრულებული. ეს იყო უზარმაზარი საქმე. ინჟინრული სირთულით ამ მასშტაბის პროექტი ჩვენთან  არც საბჭოთა კავშირის დროს და არც მერე  არ გაკეთებულა.    

- სად და როგორ გაიხსნა თქვენი „შრომის წიგნაკი“?

- ინსტიტუტის დამთავრების შემდეგ განაწილებით მოვხვდი საპროექტო ინტიტუტში, „გიპროშახტი“ საკავშირო მნიშვნელობის საპროექტო ინსტიტუტი იყო, კონსტრუქტორად დავიწყე მუშაობა. ორი წელი ვიმუშავე არქიტექტურულ ჯგუფში კონსტრუქტორად, შემდეგ გადავედი „კურორტპროექტში“, სადაც 8 წელი ვიმუშავე. ვაპროექტებდით კურორტებს:  დასასვენებელ სახლებს და პანსიონატებს. ჩვენ დავაპროექტეთ  პანსიონატები მენჯში, ქობულეთში, ციხისძირში, მწვანე კონცხზე, ნაბეღლავში, ასევე  „სკალა“ გაგრაში. იმ პერიოდში ძალიან ბევრი სამუშაო გვქონდა კონსტრუქტორებს. 90 იან წლებში, უკვე კონსტრუქტორების  ჯგუფის ხელმძღვანელი ვიყავი „კურორტპროექტში“, როდესაც ყველაფერი დაინგრა და ჩვენი  სამსახურიც დაიშალა, მომიწია გადასვლა კერძო კომპანიაში, 1990 92 წლებში ავაშენეთ ორი საცხოვრებელი კორპუსი ნუცუბიძეზე,  ვმუშაობდი ინდივიდუალურ პროექტებზეც,  ჩემთვის საამაყოა, რომ ვიმუშავე  ფოთის საკათედრო ტაძრის მშენებლობაზე, რომელიც 1907 წელს ააგო ნიკო ნიკოლაძემ, მაგრამ მერე თეატრად გადაკეთდა. ჩვენ მოვახდინეთ რეკონსტრუქციარესტავრაცია. ტაძრის  ძირითადი ტანი შენარჩუნებული იყო, მაგრამ მასზე  იმდენი რამე იყო  მიშენებულდაშენებული, საერთოდ არ ჩანდა. მასზე  ვნახეთ ნახვრეტები, სადაც უნდა ჩაედოთ ასაფეთქებლები, რადგან ტაძარი ასაფეთქებლად იყო გამზადებული, მაგრამ მერე ბერიასთვის უთქვამს ერთერთ არქიტექტორს, მის დანგრევას ჯობია თეატრი გავაკეთოთო, ასე გადარჩა ფოთის ტაძარი აფეთქებას. ჩემი აშენებულია ფოთში, ტიბისი ბანკის ცენტრალური ოფისი, იმის მიუხედავად, რომ ფოთში 17 წელი ვიცხოვრე, დანარჩენი თბილისში, ფოთი ჩემთვის მშობლიური და ძვირფასი ქალაქია. ჩემი შესრულებულია მირზა ფათალი ახუნდოვის სახლმუზეუმი თბილისში.

კმაყოფილი ვარ ჩემი გავლილი გზით, ჩემი პედაგოგებით, იმ ადამიანებით, ვინც შემხვდა ცხოვრებაში. მე მომიწია მუშაობა სხვადასხვა ფორმაციებში. როდესაც ინსტიტუტი დავამთავრე,  საბჭოთა კავშირი იყო, აქტიურად ვმუშაობდი იმ პერიოდშიც, როდესაც საბჭოთა კავშირი დაინგრა და ქვეყანამ დამოუკიდებლობა მოიპოვა, აღარ იყო მილიცია, ობეხე (იცინის)  განსაკუთრებული კარიერული გეგმები არ მქონია, მშენებლობის მინისტრობაზე ნამდვილად არ ვფიქრობდი და ჩემი პროფესიული ცხოვრება წარმომედგინა, როგორც ყველა რიგით საბჭოთა ადამიანს. უნდა მემუშავა მშენებლობის ხაზით, ინტერესი, რაც მე და ჩემს კოლეგებს გვქონდა, იყო პროფესიონალიზმი და პატრიოტიზმი. ეს ერთად ძალიან მნიშვნელოვანია. ჩვენ არ ვიყავით შეპყრობილი მომხვეჭველობით, თავს არ ვიქებ, მაგრამ მართლაც კარგი თაობა ვიყავით, თუმცა პროფესიულად ჩემს წინა თაობას უფრო გაუმართლა. მათ დროს აშენდა ენგურჰესი, ჟინვალჰესი, მათ უფრო მეტ დიდ და გრანდიოზულ  პროექტზე მოუწიათ მუშაობა, რაც პროფესიონალისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. ჩვენთან დიდი ობიექტები ყველა ქართველი ინჟინრების აშენებულია. ჩვენ არ გვისწავლია ჰარვარდის და ოქსფორდის უნივერსიტეტებში, მაგრამ ვაშენებდით სერიოზულ ობიექტებს და ვაშენებდით გულით, საქმის სიყვარულით. ეს ცოტას არ ნიშნავდა. გავიდა დროები, დადგა რთული  პერიოდებიც, მაგალითად სააკაშვილის მმართველობის დროს, როდესაც არ მოგვექცნენ კარგად პროფესიონალებს, მაგრამ გავუძელით ღვთის წყალობით. 

- ბოლო წლებში თბილისში მშენებლობების მხრივ ძალიან ბევრი პრობლემა არსებობს, რითი განსხვავდებოდა  მშენებლობის სტანდარტი იმ წლებში, როდესაც თქვენ პროფესიულ საქმიანობას იწყებდით და როგორ აფასებთ იმ რთულ  მდგომარეობას, რაც დღს არის შექმნილი ამ სექტორში? 

 - დღეს მშენებლობა გახდა ბიზნესი,  ჩვენ ახალგაზრდობაში ასე არ იყო. ვინმე რომ მეტყვის  ხოლმე, მშენებელი ვარო, ვეკითხები: მისდევ მშენებლობას თუ პროფესიით მშენებელი ხარ თქო? ეს სხვადასხვა რამეა. მთელ საქართველოში ყველა ის ობიექტი რომ მოიაროთ, რაც დღეს შენდება, პროფესიონალი მშენებლებით 15 % თუ იქნება დაკომპლექტებული. მათ შეიძლება კარგი შენობაც ააგონ, მაგრამ რეალური სურათი ასეთია. როგორც გითხარით, საბჭოთა დროს მომიწია მუშაობა პროექტირებაში. უდიდესი საპროექტო ინსტიტუტი იყო, უამრავი პროექტი გეგმარდებოდა, ისეთი მკაცრი ნორმები იყო, მცირედით ვერ გადაუხვევდი. ჩემს ინსტიტუტში პროექტი რომ გაკეთდებოდა, რომელიც შეიძლება 30 ალბომი გამოსულიყო, შემდეგ ის იგზავნებოდა საბჭოთა კავშირის რომელიღაც ქალაქში, სადაც იქაური საპროექტო ინსტიტუტი უტარებდა ექსპერტიზას, ყველა დეტალი მოწმდებოდა, თუ შენიშვნა მოვიდოდა, ვასწორებდით მას. ისეთ დეტალებსაც კი  გვასწორებინებდნენ, როგორიც პროექტში წარწერაში ასოების ზომაა, ამაზეც კი შენიშვნები მოდიოდა და თავიდან უნდა დაგვემუშავებინა. ახლა რომ ვუყურებ პროექტებს, რომლებიც რა თქმა უნდა უკვე კომპიუტერზე კეთდება, ეს პროექტები სულ სხვაა, ჩვენ დროს სხვა იყო. ერთ პატარა შენობას, მაგალითად, ავტობუსის გაჩერებას რომ ვაპროექტებდით დიდ პროექტში, დაახლოებით 50 ფურცელი იყო ხოლმე. გათვლილი იყო ყველაფერი, მასზე მუშაობდა ყველა ჯგუფი: სანტექნიკური, კონდიცირების, ვენტილაციის, ელექტროგანყოფილების და ა.შ.

იმ დროს დაპროექტდა დიდი დიღომი, გლდანი. თვითონ შენობები რაც არის კი ვიცით, საბჭოთა კავშირში რაც იყო, იმას ვერ გაცდებოდი, მაგრამ საინტერესო იყო  თვითონ პროექტები: კორპუსებს შორის მანძილები, ლიფტების რაოდენობა, გამწვანება, თუ რამდენი კვადრატი უნდა იყოს თითო სულ მოსახლეზე, ეს ყველაფერი გათვლილი იყო. ტომებით იყო პროექტები, სადაც ყველაფერი დეტალებში გათვლილი. ასეთი დისციპლინა იყო მაშინ ყველაფერში. საბჭოთა კავშირში 300 მილიონი ადამიანი ცხოვრობდა, 150 მილიონი 9 საათზე მიდდიოდა სამსახურში, მეორე ნახევარი150 მილიონი მუშაობას იწყებდა 10 საათზე, რომ ქალაქებში საცობები არ შექმნილიყო. მთელი საბჭოთა კავშირი ერთად ვიღვიძებდით და ერთად ვიძინებდით (იცინის)   

 - ჩამოშორდით საყვარელ საქმეს თუ კვლავ გიწევთ პროექტებზე მუშაობა?    

- დღესაც ვმუშაობ, არა ისეთი ტემპით, როგორც ადრე. ასაკი გაძლევს საშუალებას, თავს დასვენების უფლება მისცე, თუმცა კვლავ ვაკეთებ პროექტებს. ჩემი შვილი ჩემს პროფესიას გაჰყვა, იგივე ფაკულტეტი დაამთავრა, მას ვეხმარები, კონსულტაციებს ვუწევ, როდესაც საჭიროა.         

თამუნა ნიჟარაძე      

ავთო