,
2024 წლის ოქტომბერში იწყება ჩინეთიდან ცენტრალურ აზიაში და შემდეგ ირანსა და თურქეთში სარკინიგზო მარშრუტის მშენებლობა. პროექტის სრული ღირებულება დაახლოებით 8 მილიარდი დოლარია და მისი მთავარი მიზანია ცენტრალური აზიის ქვეყნებს შორის, ასევე ირანსა და თურქეთს შორის სავაჭრო და სატრანსპორტო კავშირების გაძლიერება. ეს პროექტი წარმოადგენს "სარტყელისა და გზის ინიციატივის" (BRI) უმნიშვნელოვანეს ნაწილს და იმოქმედებს როგორც აზიასა და ევროპას შორის ახალი ტვირთგადაზიდვის მარშრუტი, რომელიც გაამარტივებს საქონლის გადატანას ჩინეთიდან ევროკავშირში.
პროექტის მოტივაცია და მიზნები
ამ გზის მშენებლობა მრავალი სტრატეგიული მოტივით არის გამოწვეული:
ვაჭრობის ოპტიმიზაცია: მარშრუტი უზრუნველყოფს ჩინეთიდან ცენტრალურ აზიაში, ირანში და საბოლოოდ თურქეთში ტვირთის გადატანის უფრო მოკლე, სწრაფ და უსაფრთხო გზას. ამჟამად საქონლის უმეტესობა გემებით გადაიტანება, მაგრამ სარკინიგზო გზით უფრო სწრაფად მოხდება ტრანზიტი.
ენერგეტიკული უსაფრთხოება და სავაჭრო ქსელის გაფართოება: ცენტრალური აზიის ქვეყნებს, როგორიცაა ყირგიზეთი და უზბეკეთი, სჭირდებათ პირდაპირი წვდომა საერთაშორისო სავაჭრო გზებთან. ამ სარკინიგზო ხაზის მეშვეობით, მათ შეეძლებათ ენერგეტიკული რესურსების ექსპორტის და იმპორტის გაადვილება.
ტრანსაზიური ურთიერთობის გაძლიერება: ჩინეთი არა მხოლოდ საკუთარი ინტერესებისთვის აშენებს ამ გზას, არამედ აფართოებს ურთიერთობებს იმ ქვეყნებთან, რომლებიც მის გზაზე არიან, მათ შორის ირანი და თურქეთი. ეს მარშრუტი მნიშვნელოვანია როგორც ჩინეთის, ასევე მათი პარტნიორი ქვეყნების სავაჭრო და სატრანსპორტო კავშირების განმტკიცებისთვის.
ტვირთგადაზიდვის მოცულობა და ეკონომიკური გავლენა
პროექტის შედეგად მნიშვნელოვნად გაიზრდება ტვირთგადაზიდვის მოცულობა ჩინეთიდან ევროკავშირში. გზის გახსნის შემდეგ, სარკინიგზო მარშრუტს შეუძლია 5-დან 10 მილიონ ტონამდე ტვირთის გადაზიდვა წელიწადში. ეს კი მნიშვნელოვნად შეამცირებს ტრანსპორტირების დროს და ხარჯებს ჩინეთის პროდუქტების ევროპაში მიტანისთვის.
ჩინეთის მიზანია გაამარტივოს და დააჩქაროს საქონლის გადატანა გლობალურ ბაზრებზე, ხოლო ევროკავშირისთვის ეს მარშრუტი გახდება მნიშვნელოვანი სავაჭრო გზა, რაც მათ საშუალებას მისცემს უფრო სწრაფად მიიღონ პროდუქცია და ნედლეული აზიიდან.
ინდოეთისა და პაკისტანის დაინტერესება
ამ პროექტის სტრატეგიული მნიშვნელობა არ შემოიფარგლება მხოლოდ ცენტრალურ აზიასა და ევროპით. ინდოეთიც და პაკისტანიც ინტერესდებიან ამ მარშრუტით, რადგან ისინი ამ გზით შეძლებენ პროდუქციისა და ნედლეულის ტრანსპორტირებას ცენტრალური აზიისა და ევროპის მიმართულებით. ინდოეთი აქტიურად ცდილობს ჩაერთოს მსგავს რეგიონალურ ინფრასტრუქტურულ პროექტებში, რათა გააძლიეროს საკუთარი სავაჭრო შესაძლებლობები ცენტრალურ აზიაში, ხოლო პაკისტანისთვის ამ გზის გამოყენება ხელს შეუწყობს არა მხოლოდ ტრანზიტს, არამედ საკუთარი საექსპორტო გზების განვითარებას.
ირანის და თურქეთის როლი
ირანი და თურქეთი გადამწყვეტ როლს თამაშობენ, როგორც რეგიონული ჰაბები. ირანის სტრატეგიული მდებარეობა და მისი სარკინიგზო კავშირები თურქეთთან ქმნის კარს ევროპისკენ. თურქეთი კი, თავის მხრივ, ევროკავშირთან კავშირს უზრუნველყოფს. ამ გზის მეშვეობით ჩინეთიდან წამოსული ტვირთები შემოვა ირანში, გაივლის ქვეყნის სხვადასხვა დიდ ქალაქებს და შემდეგ თურქეთში გადავა. თურქეთში სარკინიგზო ხაზები უკავშირდება ევროპის ქვეყნებს, რაც გახსნის ახალ სატრანსპორტო მარშრუტებს.
დასკვნა
ჩინეთი-ყირგიზეთი-უზბეკეთი-ირანი-თურქეთის სარკინიგზო პროექტი არის ერთ-ერთი ყველაზე ამბიციური და მნიშვნელოვანი ინფრასტრუქტურული პროექტი, რომელიც მნიშვნელოვნად შეცვლის აზიასა და ევროპას შორის ვაჭრობის და ტრანსპორტირების გზებს. პროექტის წარმატება გააძლიერებს რეგიონულ და გლობალურ სავაჭრო კავშირებს, შეამცირებს სატრანსპორტო ხარჯებს და გაზრდის აზიისა და ევროპის ეკონომიკურ კავშირებს, ხოლო ინდოეთი და პაკისტანი ხელს შეუწყობენ მის გავლით ცენტრალურ აზიაში თავიანთი ინტერესების გაძლიერებას.
ეს სარკინიგზო მარშრუტი, თავისი სტრატეგიული მდებარეობით და მულტინაციონალური გავლენით, ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს სარტყელს წარმოადგენს ჩინეთის გლობალური სავაჭრო ინიციატივებისთვის.
რუკა
რუკაზე ნაჩვენებია ფართო სარკინიგზო მარშრუტი, რომელიც იწყება ჩინეთში და გადის ყირგიზეთის, უზბეკეთის, თურქმენეთის, ირანის და საბოლოოდ თურქეთის გავლით. ეს ხაზია, სავარაუდოდ, "ჩინეთი-ყირგიზეთი-უზბეკეთის" სარკინიგზო პროექტის გაფართოებული ვერსია, რომელიც გაივლის ირანის და თურქეთის მარშრუტით, დააკავშირებს აზიის ქვეყნებს ევროპასთან.
ამ მარშრუტის ერთ-ერთი მიზანი არის ჩინეთის "სარტყელისა და გზის ინიციატივის" (BRI) ფარგლებში, გააძლიეროს ტრანსპორტირებისა და ვაჭრობის კავშირი აზიას, ევროპას და აფრიკას შორის. რუკაზე ნაჩვენებია, რომ სარკინიგზო ხაზი ჩინეთიდან თურქეთამდე გადის თურქმენეთს, შემდეგ ირანს, და ბოლოს თურქეთს, სადაც შესაძლო საბოლოო გაერთიანება ხდება თურქეთის შიდა სარკინიგზო სისტემასთან, რომელიც მიდის სტამბოლში ან ევროპის მიმართულებით.
ეს მარშრუტი საშუალებას მისცემს ტვირთებს შანხაიდან და სხვა ქალაქებიდან გაცილებით მოკლე გზით მივიდნენ ევროპის ბაზრებზე, რაც დროისა და ხარჯების შემცირებას გამოიწვევს
შშ-ის პრეზიდენტმა, დონალდ ტრამპთან ვენესუელას პრეზიდენტ ნიკოლას მადუროს გასულ თვეში გამართული სატელეფონო საუბრის დროს გადადგომის და ქვეყნის უსაფრთხოდ დატოვებისთვის ვადა გასული კვირის პარასკევამდე მისცა, - ინფორმაციას Reuters-ი ავრცელებს.
გამოცემა წერს, რომ 21 ნოემბრის საუბარს წინ უძღოდა აშშ-ის მიერ ვენესუელაზე ზეწოლის გაზრდა თვეების განმავლობაში, მათ შორის კარიბის ზღვის აუზში ნარკოტიკების კონტრაბანდაში სავარაუდოდ ჩართულ გემებზე დარტყმები, ტრამპის მუქარა ხმელეთზე სამხედრო ოპერაციების გაფართოების შესახებ და Cartel de los Soles-ის, ჯგუფის, რომლის წევრიც ტრამპის ადმინისტრაციის განცხადებით, მადუროა, უცხოურ ტერორისტულ ორგანიზაციად გამოცხადება.
Reuters-ის წყაროების ცნობით, სატელეფონო საუბრისას მადურომ ტრამპს განუცხადა, რომ მზად იყო დაეტოვებინა ვენესუელა იმ პირობით, რომ მას და მის ოჯახის წევრებს სრული სამართლებრივი ამნისტია ექნებოდათ, მათ შორის აშშ-ის ყველა სანქციის მოხსნა და სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოში მისი საქმის შეწყვეტა.
მან ასევე მოითხოვა სანქციების მოხსნა 100-ზე მეტი ვენესუელელი ჩინოვნიკისთვის, რომელთაგან ბევრს აშშ ადამიანის უფლებების დარღვევაში, ნარკოტიკებით ვაჭრობაში ან კორუფციაში ადანაშაულებს,
მადურომ ასევე ითხოვა, რომ ახალი არჩევნების ჩატარებამდე დროებითი მთავრობის ხელმძღვანელი ვიცე-პრეზიდენტ დელსი როდრიგესი ყოფილიყო.
სატელეფონო საუბარის დრომ ტრამპმა მისი მოთხოვნების უმეტესობა უარყო, თუმცა მადუროს უთხრა, რომ მას ერთი კვირა ჰქონდა ოჯახის წევრებთან ერთად ვენესუელას დასატოვებლად.
წყაროების ცნობით, უსაფრთხო გასვლის ვადა პარასკევს ამოიწურა, რის გამოც ტრამპმა შაბათს ვენესუელას საჰაერო სივრცის დახურვის შესახებ განაცხადა.
მადურო და მისი მთავრობა აშშ-ის ადმინისტრაციის ყველა ბრალდებას უარყოფენ და აცხადებენ, რომ შეერთებულ შტატებს ვენესუელაში რეჟიმის შეცვლა სურს, რათა ქვეყნის უზარმაზარი ბუნებრივი რესურსები, მათ შორის ნავთობი, გააკონტროლოს.
