,
დღეს გაეროს გენერალურმა მდივანმა მსოფლიოს გასაგონად განაცხადა, რომ „მეცნიერები გვეუბნებიან, რომ ოკეანის ტემპერატურა ახლა იმატებს, რაც წამში ხუთი ჰიროსიმას ბომბის ეკვივალენტია. მილიონობით სახეობა გადაშენების პირასაა. ჩვენი პლანეტა იწვის!“,
მისი განცხადება ეყრდნობოდა 1950-იანი წლებიდან 2019 წლამდე დაგროვებული მონაცემების ანალიზის შედეგად, მეცნიერთა საერთაშორისო ჯგუფის მიერ გამოტანილ დასკვნას, რომ მსოფლიო ოკეანეების საშუალო ტემპერატურა 2019 წელს 0,075 გრადუსი ცელსიუსით მაღალი იყო 1981–2010 წლების საშუალო მაჩვენებელზე.
რიცხვი შეიძლება არც ისე დიდად მოგეჩვენოთ, მაგრამ თუ გავითვალისწინებთ ოკეანეთა მასიური მოცულობის დონეს, ასეთი მცირე ზრდისთვისაც კი საოცრად დიდი – 228 სექსტილიონი ჯოულის ოდენობის სითბოა საჭირო.
ეს რიცხვი წარმოსადგენად საკმაოდ რთულია და ამიტომ ჯგუფის ერთ-ერთმა წევრმა მათემატიკას მიმართა. უკეთ აღსაქმელად, ეს ენერგია მან შეადარა 1945 წელს ჰიროსიმაში ჩამოგდებული ატომური ბომბის აფეთქებისას გამოყოფილი ენერგიის ოდენობას.
„ჰიროსიმას ატომური ბომბის აფეთქებისას გამოიყო დაახლოებით 63 000 000 000 000 ჯოული ენერგია. ბოლო 25 წლის განმავლობაში ჩვენმა ოკეანეებმა კი მიიღო სითბო, რომელიც ჰიროსიმას 3,6 მილიარდი ატომური ბომბის აფეთქებას უდრის“, – ამბობს პრესრელიზში კვლევის ავტორი, ჩინეთის მეცნიერებათა აკადემიის მკვლევარი ლიჯინგ ჩენგი.
ეს კი იმას ნიშნავს, რომ გასული 25 წლის განმავლობაში ყოველ წამში ოკეანე ჰიროსიმას ოთხი ბომბის აფეთქების ეკვივალენტ ენერგიას იღებდა. უფრო საგანგაშო კი ის არის, რომ ეს მაჩვენებელი მდგრადი არ არის და გამუდმებით იზრდება.
კვლევის ერთ-ერთი ავტორის, ჯონ აბრაჰამის განცხადებით, 2019 წელს ოკეანე წამში ჰიროსიმას 5 ბომბის აფეთქების ეკვივალენტ სითბოს იღებდა, დღისით თუ ღამით, მთელი 365 დღის განმავლობაში.
თუკი ატომურ ბომბთან შედარებაც ვერ გიქმნით სათანადო წარმოდგენას, 2019 წლის მაჩვენებელი ასევე შეგვიძლია შევადაროთ სხვა შემთხვევას – დედამიწის ყველა მცხოვრებმა რომ 100 თმის საშრობი გამუდმებით მიუშვიროს ოკეანეს.
ამ ყველაფერმა კი, რასაკვირველია, უკვე იქონია უზარმაზარი გავლენა გარემოზე.
ყინული სწრაფად დნება, რაც ზღვის დონის მომატებას იწვევს. კვდება ზღვის უამრავი არსება, რადგან ახალ გარემოს ისინი სწრაფად ვერ ეგუებიან. პლანეტაზე უარყოფით გავლენას ახდენს ამ გათბობის გამო ატმოსფეროში წყლის აორთქლებაც.
„ეს ქარიშხლებსა და ტაიფუნებს უფრო აძლიერებს, ნალექები უფრო ინტენსიური ხდება“, – ამბობს აბრაჰამ ვაისი.
მაჩვენებელი კი გამუდმებით იმატებს. ყოველ ჯერზე, როცა დათბობის საწინააღმდეგო მოქმედებებს ვავადებთ, სიტუაცია მხოლოდ და მხოლოდ უარესდება.
კვლევა ჟურნალ Advances in Atmospheric Sciences-ში გამოქვეყნდა.
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
