USD 2.7050
EUR 3.0872
RUB 3.3681
თბილისი
ბილ გეიტსი: კაცობრიობას პანდემიაზე საშიში გლობალური გამოწვევები ელოდება
თარიღი:  1149

Microsoft-ის დამფუძნებელმა და საქველმოქმედო ფონდის  თანათავმჯდომარემ  ბილ გეიტსმა  მოუწოდა კაცობრიობას,  მოემზადოს მომავალი პანდემიისათვის  და  ეს საფრთხე აღიქვას ისე სერიოზულად, როგორც  პოტენციური სამხედრო  კონფლიქტი.  ეს განცხადება  ნაწილია   ბილ და მელინდა გეითსების  ფონდის ყოველწლიური  გზავნილისა, რომლის ტექსტიც  გამოქვეყნდა  „The Seattle Times“-ში.

მილიარდერი  გამოთქვამს მოსაზრებას, რომ ცივილიზებული მსოფლიო  მომზადებული უნდა დაუხვდეს  მომავალ პანდემიას. ამ მიზნით მას ყველაზე  პრაგმატულ და გონივრულ  გამოსავლად მიაჩნია  ინვესტიციების მიმართვა  მეცნიერების განვითარების,  მასობრივი ტესტირების  ორგანიზებისა  და ინფორმაციის გლობალური სისტემის შექმნის მიმართულებით.

 

გეიტსი და მისი მეუღლე მელინდა განკარგავენ საქველმოქმედო ფონდს  და ყოველწლიურად აქვეყნებენ გზავნილს, რომელშიც  აშუქებენ ორგანიზაციის მიღწევებსა და სამომავლო გეგმებს.

ფონდის - Bill & Melinda Gates Foundation -მუშაობის ძირითად მიმართულებებს წარმოადგენს განვითარებად ქვეყნებში მძიმე  დაავადებების წინააღმდეგ ბრძოლა. ფონდი ასევე ახორციელებს რიგ სხვადასხვა პროგრამებს აშშ-ში  ჯანმრთელობის დაცვისა და განათლების მიმართულებით. მიმდინარე მომენტისათვის  კოვიდ -19-ის წინააღმდეგ ბრძოლაში ფონდს უკვე გახარჯული აქვს 1, 75 მილიარდი დოლარი.

ცოტა ხნის წინ გეითსმა ტვიტერზე დაწერა, რომ იგი აიცრა კოვიდსაწინააღმდეგო ვაქცინით. „ჩემი ასაკის  (65 წელი) ერთ-ერთი  უპირატესობა   ისიცაა, რომ   ავიცერი   ვაქცინის პირველი დოზით და თავს მშვენივრად ვგრძნობ. მადლობა ყველა  მეცნიერს, ექსპერიმენტების მონაწილეებს, სამედიცინო  ადმინისტრაციასა და მედიცინის  მუშაკებს, ყველას, ვინც იდგა  ბრძოლის წინა ხაზზე იმისათვის, რომ მივეყვანეთ  ამ ფინიშამდე“

ამ გზავნილის მესიჯებს მილიარდერი იმეორებს იუთუბის ერთ-ერთი არხის-Veritasium-ის მესაკუთრის -დერეკ მიულერისათვის მიცემულ ინტერვიუში.  მულტიმილიარდერი და ფილანთროპი იხსენებს 2015 წელს გაკეთებულ წინასწარმეტყველურ პროგნოზს, როდესაც მან ფაქტიურად იწინასწარმეტყველა კოვიდ-19-ის პანდემია და აგრეთვე ყურადღება გაამახვილა იმ საფრთხეებზე, რაც ემუქრება მსოფლიოს უახლოეს მომავალში.

6 წლის წინ, კონფერენციაზე გამოსვლისას ბილ გეიტსმა განაცხადა: „თუკი უახლოესი რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში  რაიმეს შეუძლია გამოიწვიოს 10 მილიონი ადამიანის განადგურება, ეს იქნება არა ომი, არამედ ძალიან გადამდები ვირუსი“.

იხსენებს რა თავის სიტყვებს,ბილ  გეიტსი ნანობს, რომ არ აღმოჩნდა  საკმარისად  დამაჯერებელი, რომ მსოფლიოს მისი ერწმუნა და პანდემიას მომზადებული დახვედროდა.

გეიტსის აზრით, არსებობს ძალიან გადამდები რესპირატორული ვირუსები,დიდი რაოდენობით,  რომლებიც ხანგამოშვებით იწვევენ ეპიდემოლოგიურ აფეთქებას მთელ მსოფლიოში. ასეთი იყო, მაგალითად , ესპანური გრიპი. ასე, რომ მის წინასწარმეტყველურ პროგნოზში არაფერი იყო რევოლუციური. თუმცაღა პანდემიები არც ისე ხშირად ხდება, რომ  ადამიანები დარწმუნდნენ მისი პრევენციის ინვესტირების საჭიროებაში.

„ჩვენ თავს ვიმშვიდებთ ყალბი უსაფრთხოების გრძნობით. არ ვფიქრობთ, რომ უახლოესი 10 წლის მანძილზე რაიმე მოხდება, ამიტომ არ ვთვლით  საჭიროდ  ამ საქმეში ფულის ჩადებას, მაგრამ კოვიდ-19-ის პანდემიამ თვალსაჩინოდ დაადასტურა  ამგვარი ინვესტიციის მნიშვნელობა“.

ინტერვიუს მეორე ნაწილი ეთმობა იმ საფრთხეების ანალიზს, რომელიც ემუქრება კაცობრიობას პოსტკოვიდურ ეპოქაში.

ესენია კლიმატური ცვლილებები და ბიოტერორიზმი.

 

იცვლება კლიმატი-მატულობს სიკვდილიანობა.

გეიტსი ვარაუდობს, რომ კლიმატის ცვლილებით გამოწვეული გარდაცვალების შემთხვევებმა  შეიძლება კიდეც გადაუსწროს კოვიდ-19-პანდემიით გამოწვეულ სიკვდილიანობის მაჩვენებელს.

მისი პროგნოზები დღეს უკვე მართლდება.

ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის   გენდირექტორის თქმით  „კლიმატის ცვლილება უკვე ახდენს სერიოზულ ზეგავლენას ადამიანების ცხოვრებასა და ჯანმრთელობაზე. იგი ემუქრება ჩვენი ჯანმრთელობის ისეთ ბაზისურ მდგენელს, როგორიცაა სუფთა  ჰაერი,  უსაფრთხო სასმელი წყალი,  ეკოლოგიური  საკვები პროდუქტები  და უსაფრთხო საცხოვრისი. ამ საფრთხემ შეიძლება საერთოდ  გადაფაროს ათწლეულის მიღწევები  გლობალური ჯანმრთელობის  დაცვის დარგში“.

სითბური დარტყმები, სიკვდილიანობა ექსტრემალური ამინდის პირობებში, ინფექციების გავრცელება-ესაა კლიმატის ცვლილების შედეგების ჩამონათვალი.

როგორც ჯანმო მიუთითებს,  ჰაერის დაბინძურება  ყოველ წელს  ხდება 7 მილიონი ადამიანის გარდაცვალების მიზეზი მთელ მსოფლიოში და  იწვევს სოციალური სერვისის  ხარჯების ზრდას 5, 11 ტრილიონი დოლარით.

ლონდონის სამეფო კოლეჯის პროფესორის Majid Ezzati -ის აზრით  3-4 გრადუსით ტემპერატურის მატება  ავტომატურად იწვევს სიკვდილიანობის ზრდას. სიცხეში ხდება მეტი თვითმკვლელობა და გაზრდილია ძალადობის მაჩვენებელი. როგორც წესი, ამ დროს ადამიანები არიან უფრო აღგზნებულები და მოიხმარენ მეტ ალკოჰოლს, რაც  წარმოშობს  კონფლიქტებს. კვლევებით დგინდება, რომ  მაღალი ტემპერატურა დაკავშირებულია ფსიქიკური დაძაბულობის ბევრად მაღალ დონესთან, განსაკუთრებით ახალგაზრდებში.

 

 ბიოტერორიზმი იმსხვერპლებს  მეტ სიცოცხლეს, ვიდრე კორონავირუსი

 

ბილ გეიტსი ასევე პროგნოზირებს ბიოტერორიზმის საფრთხის მატებას. ამასთან განმარტავს, რომ ბიოტერორიზმში მოიაზრებს რესპირატორულ  ვირუსს.

ვირუსით დაინფიცირებულ ადამიანს, შესაძლოა, გარკვეულ მომენტამდე წარმოდგენაც არ ჰქონდეს საკუთარ დაავადებაზე,  ისე დააინფიციროს  სხვები საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში. “ამის შანსი  და აგრეთვე  ფასი, რომელსაც ჩვენ გადავიხდით, იქნება გაცილებით მაღალი, ვიდრე  ინფექციის ბუნებრივად აფეთქების შემთხვევაში, როგორც ეს ამჯერად მოხდა“- ამბობს მულტიმილიარდერი.

ცნობილია, რომ  ბიოლოგიურმა იარაღმა შეიძლება  გამოიწვიოს ისეთივე გამანადგურებელი შედეგები, როგორიც ქიმიურმა და ბირთვულმა იარაღმა. ამასთანავე გააჩნია რიგი უპირატესობები მათთან შედარებით.

მისი წარმოება ბევრად იაფია,  იგი შეიძლება აწარმოო ჩვეულებრივ სარდაფში, ანდაც ქალაქგარეთ, სახლში. იოლია მისი ტრანსპორტირება, ბევრად შეუმჩნეველია უსაფრთხოების სისტემისათვის.  ბიოლოგიური იარაღი ქიმიურზე  ნელა მოქმედებს, ამიტომ  ბიოტერორისტული შეტევა საწყის ეტაპზე შეიძლება შეცდომით ჩაითვალოს  ინფექციური დაავადების ბუნებრივ აფეთქებად, რაც გამოიწვევს მრავალრიცხოვან მსხვერპლს.

ბიოლოგიურ იარაღს, რომლითაც, დიდი ალბათობით, შეიძლება ისარგებლონ ბიოტერორისტებმა,  განაკუთვნებენ ყვავილის, ციმბირული წყლულის, შავი ჭირის გამომწვევებს. ამერიკელი  მკვლევარების გათვლით, ქარიან ამინდში გაფანტულმა რამდენიმე ასეული ფუნტი  ციმბირული წყლულის სპორებმა  იმ სიდიდის ქალაქში, როგორიც ვაშინგტონია,  შეიძლება გამოიწვიოს ასეულ ათასიდან მილიონამდე ადამიანის დაინფიცირება 24 საათში.

ამიტომაც  ჯერ კიდევ 1972 წელს ხელმოწერილ იქნა კონვენცია ბიოლოგიური იარაღის შესახებ. შეთანხმება კრძალავს მის წარმოებასა და შენახვას. მაგრამ არსებობს რისკი, რომ ბევრ ქვეყანაში შესაძლოა მიმდინარეობდეს ყვავილის ვირუსის გადამუშავება  ბიოლოგიურ იარაღად. ბიოლოგიური იარაღის შესაძლებლობების  მეცნიერულად შესწავლით ასევე დაინტერესებული არიან ტერორისტული ორგანიზაციები.

 

საჭიროა რეაგირების გლობალური სისტემა

 

მაიკროსოფტის დამფუძნებელი აცხადებს, რომ კაცობრიობისათვის აუცილებელია სახიფათო ინფექციების აღმოჩენის გლობალური სისტემა.  იმისათვის, რომ  წერტილი დაესვას მომავალში პანდემიის გავრცელებას, ბილ გეიტსი თვლის, რომ  ყოველკვირეულად რეგულარულად უნდა იტესტებოდეს  პლანეტის მოსახლეობის არანაკლებ 20%.

იგი გვთავაზობს რეზერვის შექმნას 3000 ექიმის ოდენობით, რომლებიც იქნებიან პანდემიასთან ბრძოლის მუდმივ მზადყოფნაში.

სახიფათო ინფექციების აფეთქების პრევენციის მიზნით  ბილ  გეიტსი გამოდის  „მეგადიაგნოსტიკური პლატფორმის“ შექმნის  ინიციატივით.

„ეს  სტრუქტურა მოითხოვს დიდ  ხარჯებს, მაგრამ ეს ხარჯები გამართლებულია, თუ გავითვალისწინებთ, რომ კოვიდ-19 -ით გამოწვეული დანაკარგი  უტოლდება  28 ტრილიონ დოლარს“.

ის აგრეთვე ყურადღებას ამახვილებს სპეციალური „რეაგირების ჯგუფის“ ფორმირების აუცილებლობაზე.

„ჩათვალეთ, რომ ეს უნდა იყოს პანდემიის  ერთგვარი   „სახანძრო ბრიგადები“. ისევე, როგორც მეხანძრეები,  ეს მაღალკვალიფიციური  პროფესიონალები   სულ მობილიზებულები უნდა იყვნენ, რომ მომენტალურად მოახდინონ რეაგირება  ყოველ პოტენციურად  კრიზისულ სიტუაციაში, მაშინვე,  როგორც კი ამის შესახებ გახდება ცნობილი“.

გეიტსი აღნიშნავს, რომ  „რეაგირების რაზმის“  წევრები  გამუდმებით უნდა იმაღლებდნენ კვალიფიკაციას.  ამისათვის უნდა გაიმართოს რეგულარული სწავლებები, ისეთი, როგორსაც გადიან სამხედროები.

„იმისათვის, რომ ავცდეთ ისეთ კრიზისს, როგორშიც აღმოვჩნდით გასულ წელს,  პანდემიისათვის მზადებას ისეთი სერიოზულობით უნდა მივუდგეთ, როგორც   პოტენციურ სამხედრო კონფლიქტს“,- აცხადებს მულტიმილიონერი.

 

ანალიტიკა
The Daily Telegraph - ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს

ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.

გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:

დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.

დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.

აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.

კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.

უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?

როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.

რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.

ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან)  ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.

არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.

იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.

ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.

თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.