USD 2.6935
EUR 3.1336
RUB 3.3397
თბილისი
ბექა ჭიჭინაძე - მე-12 საუკუნეში შავი ზღვის უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად ქართული ხომალდები კიევის და კონსტანტინეპოლის ხომალდებთან ერთად პატრულირებდნენ
თარიღი:  688
1554 წლის ერთი რელაცია სტამბოლიდან იტყობინება, რომ მესხთა წინააღმდეგ სულთან სულეიმანმა ფლოტით ყირიმიდან თათრები გაგზავნა, რომელსაც თავს მეგრელები დაესხნენ და სულთნის ფლოტმა მძიმე დანაკარგები განიცადა.
ხსენებული რელაციის მიხედვით,
ყირიმიდან სამხრეთ დასავლეთ საქართველოს წინააღმდეგ მიმავალ თურქულ არმადას მეგრელები დასხმიან თავს და მისთვის მძიმე დანაკარგები მიუყენებიათ.
ძნელია ითქვას, რა მოსაზრებით იყვნენ ამ დროს მოტივირებული მეგრელები, ერთიანი საქართველო უკვე დაშლილია, მაგრამ ლევან I დადიანი თავისი საზღვაო ძალებით ძლიერ მხარდაჭერას უცხადებს მეორე ქართველ ტომს - მესხებს, ვფიქრობ, სწორედ ამ სიკეთის გამო დაეხმარა შემდგომში ათაბაგი ბაგრატისგან გელათის სამრეკლოში დამწყვდეულ დადიანს გაქცევაში.
შთამბეჭდავია, რომ მეგრელები ოსმალურ ფლოტებს მნიშვნელოვან დანაკარგებს აყენებენ ოსმალური ფლოტის ძლიერების აპოგეაში, დიდი სულთნების - მეჰმეთ დამპყრობლის (1470-ან წლებში) და სულეიმან დიდებულის (1550-ან წლებში) ზეობისას, როდესაც თურქული საზღვაო ძალები ჰოსპიტალიერთა და ვენეციელთა ფლოტებსაც არ უდებდა ტოლს.
ცხადია, აქ ლეპანტოსა და ნეგროპონტის მასშტაბის საზღვაო ბრძოლები არაა საგულისხმებელი, მაგრამ ის გარემოება, რომ სამეგრელო ახერხებს ორი უძლიერესი სულთნის - მეჰმეთ დამპყრობლის და სულეიმან დიდებულის არმადების დაზარალებას, ან ჩაძირვას, მიუთითებს სამეგრელოს დიდ საზღვაო კულტურაზე.
თანადროულ ევროპულ წყაროებში სამეგრელოს ეს საზღვაო ძლიერება გაზვიადებულია, იმ ზომაზე, რომ უნგრელები აღმოსავლეთ ევროპის თურქთაგან გათავისუფლებას სწორედ მეგრელი და კაზაკი მეზღვაურებისგან მოელიდნენ, რამდენად მაღალიც არ უნდა იყოს აქ გადაჭარბების ხარისხი, ფაქტია რომ სამეგრელომ თავისი საზღვაო შესაძლებლობებით და რეალური შედეგებით, შეძლო მისი შემზადება.
თქმა იმისა, რომ სამეგრელოს ყოველთვის ყავდა ფლოტი, იმდენადვე გაუმართლებელია, რამდენადაც იმის რწმენა, რომ ჩვენ არასოდეს გვყოლია ფლოტი, ანგარიშგასაწევი ფლოტი მხოლოდ ძლიერი სახელმწიფოს ძლიერ მმართველთან შეიძლება იყოს დაკავშირებული, მე-12 საუკუნის შემდეგ საქართველოში ასეთები იყვნენ ლევან I და ლევან II დადიანები, ლევან I ფლობდა სამხედრო ფლოტილიას, ლევან II დადიანი კი მეგრული საბრძოლო ხომალდების - ოლაჭკანდერების ჭეშმარიტ ფლოტს, რომლის ადმირალობაც რატიათა გვარს ეკუთვნოდა, მაგრამ ლევანის შემდეგ აფხაზთა საზღვაო თავდასხმებისას სამეგრელომ ყველაფერთან ერთად თავისი საზღვაო ძალებიც დაკარგა, ისე რომ ზოგიერთი წყარო დაცინვით წერს, დადიანი ზღვათა ხელმწიფედ იწოდება და ერთი დანჯღრეული სათევზაო ნავის მეტი კი არაფერი აბადიაო.
და რაც შეეხება ჩვენს ოქროს ხანას, მე-12 საუკუნეში შავი ზღვის უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად ქართული ხომალდები კიევის და კონსტანტინეპოლის ხომალდებთან ერთად პატრულირებდნენ, შემდეგ ტრაპიზონის იმპერიის საზღვაო ძალებთან, ბოლოს კი კაზაკებთან ერთად.
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.