USD 2.6935
EUR 2.9925
RUB 2.9961
Tbilisi
ბექა ჭიჭინაძე - ბოლოჯერ, აფხაზეთის ეკლესიაზე. აფხაზეთის კათალიკოსები მიიჩნეოდნენ ანდრიას ტახტზე მსხდომებად
Date:  1209
სამი ყველაზე სანდო და ინფორმირებული ავტორი: იოანე სულთანიელი, დოსითეოს იერუსალემელი და მაქსიმე კათალიკოსი (აბაშიძე) - ყველაზე მნიშვნელოვანი წყარო.
 
1.იოანე სულთანიელის ცნობას წინათ ცალკე პოსტი დავუთმე, მე-14 საუკუნის ბოლოს მან იმოგზაურა კავკასიაში და მიკიბმოკიბვის გარეშე განაცხადა, რომ აფხაზებს აქვთ თავიანთი ეთნოსპეციფიკა და ენა, ისევე როგორც მეგრელებს. დაწვრილებით ამაზე იხ. ბმული კომენტარში
 
2. იერუსალემის პატრიარქი დოსითეოსი თავად იმყოფებოდა აფხაზეთში (მე-17-ს.), მან შეისწავლა აფხაზეთის ისტორიის ბერძნული წყაროები, ათარგმნინა ქართული მასალებიც, მოკლედ, საგანგებო მოკვლევა ჩაატარა, და მას არც კი უხსენებია აფხაზთა მოსულობის თეორია:
 
,,რამდენადაც აფხაზებზე ქვემო იბერიის მეფეები მეფობდნენ, მათთან დიდი ხანი შენარჩუნდა კათოლიკე (მართლმადიდებელი) რწმენა, და როდესაც იბერებს (ქვემო იბერებს, ანუ დას. ქართველებს) სურდათ მირონის კურთხევა, ისინი ამას მხოლოდ აფხაზეთში აკეთებდნენ. როდესაც აფხაზებთან კარგ ურთიერთობებში არიან, მათგან მძევლებს იღებენ, რის შემდეგაც მოდიან და წმინდა მირონს ამზადებენ... ლევან დადიანმა ორმოცი ათასი კვართი ჩამოარიგა და მონათლა ორმოცი ათასი აფხაზი და მისცა მათ ეპისკოპოსი".
 
ცნობა თითქოს დამაბნეველია, ერთის მხრივ: აფხაზები ძველი დროიდანვე ინახავენ ჭეშმარიტ რწმენას, ქართველ მეფეთა წყალობით, მეორე მხრივ კი ლევანის დროს ისინი თითქოს მოუნათლავები არიან, ამის მერე, ბუნებრივია ისიც რომ ისინი არც მირონის ხარშვის უმაღლეს და საპატიო კულტურას ფლობენ, მის მოსამზადებლად ბიჭვინთაში იბერები მოდიან. ჩანს, ამაზე წერენ ქართული წყაროები: აფხაზთა გარყვნეს სჯული და კათალილოზობაო.
 
მაგრამ თუ კარგად დავუკვირდებით, აქ საუბარია თვითწახდენაზე, უფრო მარტივად, საკუთარი ქრისტიანული კულტურის დეგრადაციაზე, რაც სხვადასხვა დროს ბევრ ძველ ქრისტიან ხალხს დამართნია და აფხაზებზე არანაკლებადაც.
 
აფხაზთა სარწმუნოებრივი კეთილწესიერების გარანტი დოსითეოსის მიხედვით დას. საქართველოს (ქუთაისში) მეფეები იყვნენ, რომელთა დაკნინების შემდეგაც აფხაზეთში ისლამმა იმძლავრა და ლევან დადიანს მათი დიდი ნაწილის ხელახლა მონათვლა მოუწია, რაც ცხადია უფრო პოლიტიკური კონოტაციის მატარებელი იყო, მაგრამ რაც არ უნდა იყოს, დოსითეოსისთვის სრულიად უცხოა აფხაზთა მოსულობის თეორია, რაც უდავოდ ყურადსაღებია.
 
3. აფხაზეთის ბოლო კათალიკოსის, მაქსიმე აბაშიძის ანდერძი, რომელიც უშუალოდ ეხება აფსუა/აფხაზებს, ყველაზე ანგარიშგასაწევი წყარო მგონია. კათალიკოსს ბიჭვინთაში არ ჩაესვლებოდა, იგი თავის მემკვიდრე აფხაზეთის კათალიკოსებს ასეთ ანდერძს უბარებს:
,,უმეტესი ღვაწლი თქვენი იყავნ აფხაზეთის მოქცევისა და ბიჭვინთის ეკლესიის განახლებისათვის, ახლავ უნდა მიტანება, დრო გაქვთ, თქვენ ვიცი, შეგესვლებათ და კიდეც კეთილად მიგიღებენ [აფხაზები], და ამის ძლით იქნებით ჭეშმარიტი პირველწოდებულისა დიდებულისა მოციქულისა ანდრიას მოსაყდრე".
 
მარტივი ლოგიკაა, აფხაზეთის კათალიკოსები მიიჩნეოდნენ ანდრიას ტახტზე მსხდომებად, მოსაყდრეებად, რადგანაც აფხაზეთში გარდამოცემით ანდრიამ იქადაგა.
 
იმისთვის რომ აფხაზეთის კათალიკოსი დარჩეს ანდრიას მოსაყდრე, საჭიროა აფხაზების მოქცევა, შემდეგ ბიჭვინთის კათედრის განახლებაც, მაგრამ პირველხარისხოვანი გამუსლიმებული აფხაზების მოქცევაა.
 
აფხაზეთის კათალიკოსი ვერ იქნება ანდრია მოციქულის მოსაყდრე, თუკი აფსუა აფხაზები მის სამწყსოში არ შედიან ! აფხაზები რომ მთიდან ჩამოსახლებული უცხოელი წარმართები იყვნენ, მაშინ აფხაზეთის ბოლო კათალიკოსი მათ ანდრია მოციქულთან არ დააკავშირებდა !
ამდენად, შეიძლება აფხაზები ,,ყოვლად მიდრეკილ იყუნეს ქრისტეანობისაგან", ,,გაერყვნათ კათალიკოზობა", მაგრამ მაინც რჩებიან აფხაზეთის ეკლესიის ქვაკუთხედად, ურომლისოდაც აფხაზეთის ეკლესიის ქართველი კათალიკოსები - აბაშიძეები, ჩხეიძეები, საყვარელიძეები თუ ნემსაძეები, ანდრია მოციქულის ჭეშმარიტი მემკვიდრეები ვერ იქნებიან მის კათედრაზე.
 
გამუსლიმებულ აფხაზებს კარგად ახსოვთ თავიანთი დიდი ქრისტიანული წარსული, ამიტომ უბარებს მემკვიდრეებს ანდერძად მაქსიმე, ვიცი, შეგესვლებათ და აფხაზები კიდეც კეთილად მიგიღებენო.
მიყევით ბმულს - ბექა ჭიჭინაძე
Unknown Known
რუსთავიდან ლოს-ანჯელესისკენ ლონდონის გავლით - ქართველი ქორეოგრაფის ჰოლივუდური ისტორია

მოცეკვავე და ქორეოგრაფი ლაშა მძინარაშვილი 2022 წელს "ტაურუსის" მფლობელი გახდა. საბრძოლო სცენა, რომელმაც მას კასკადიორთა მსოფლიო აკადემიის უმაღლესი ჯილდო მოუტანა, ლაშამ რეჟისორ მეთიუ ვონის ფილმ “The King’s Man-ისთვის” დადგა.

თავად ლაშას ამბავიც ფილმის სიუჟეტს ჰგავს:

– დამიკავშირდა რეჟისორი დავით ხუბუა, რომელთანაც თორმეტი წლის წინ ერთ საინტერესო პროექტზე ვმუშაობდი კასკადიორად და მითხრა, რომ ჰოლივუდში საბრძოლო სცენებისთვის ხალხური ცეკვების მცოდნე მსახიობებს ეძებდნენ. კარგად მახსოვს შენი მუშაობის სტილი და თუ შენც მოისურვებ, კასტინგზე წარგადგენო.

ისეთი ადამიანი ვარ, ერთ ადგილზე დიდხანს ვერ ვჩერდები, ახალ-ახალ გამოწვევებს ვეძებ. ამ კონკურსშიც გამოწვევა დავინახე და, რა თქმა უნდა, ჩავერთე. მონაწილეები თხუთმეტი ქვეყნიდან იყვნენ ჩამოსული. ლონდონში გამოსაცდელი ვადით, ერთი კვირით მიმიწვიეს და საბოლოოდ ოთხი თვით დამტოვეს. ცნობილ მსახიობს ჯეკი ჩანს ჰყავს რამდენიმე ჯგუფი, რომლებშიც საუკეთესო მებრძოლები და კასკადიორები არიან თავმოყრილი. ეს ჯგუფები თანამშრომლობენ კინოსტუდიებთან მთელი მსოფლიოს მასშტაბით და მსახიობებს შესაბამისი სცენების მომზადებაში ეხმარებიან. მე მოვხვდი ჯგუფში, რომელსაც ბრედ ალენი ხელმძღვანელობდა და პროფესიონალთა ამ გუნდთან მუშაობა კარგი გამოცდილება იყო ჩემთვის.

საბრძოლო სცენისთვის ლაშა მძინარაშვილმა ქართული ცეკვებიდან აღებული ილეთები გამოიყენა. ფილმის პროდიუსერმა სწორედ ამ ორიგინალურ სანახაობაზე შეაჩერა არჩევანი.

– ასეთ წარმატებაზე არც მიოცნებია. "ტაურუსზე" წარდგენა ჩემთვის უკვე წარმოუდგენლად დიდი გამარჯვება იყო. დაუჯერებელი მეჩვენებოდა, რომ მივიღებდი ჯილდოს, რომლის მფლობელებიც არიან არნოლდ შვარცენეგერი, სილვესტერ სტალონე, ჰარისონ ფორდი, კიანუ რივზი...

“ტაურუსი” 2001 წლიდან გაიცემა. დაჯილდოების ყოველწლიურ ცერემონიას ამერიკული კინოს მექა – ლოს-ანჯელესი მასპინძლობს.

ყველა კასკადიორისთვის საოცნებო ფრთოსანი ხარი ლაშას 2022 წლის 17 სექტემბერს “პარამაუნტ ფიქჩერსის” დარბაზში გადაეცა. როგორც თავად ამბობს, ემოციებისგან რამდენიმე დღე აკანკალებდა.

ქართული ცეკვა

ჰოლივუდში ხელჩართული ბრძოლის სცენები უმეტესად აზიური საბრძოლო ხელოვნების ელემენტებზეა დაფუძნებული. პოპულარულია ასევე ორთაბრძოლის ბრაზილიური სისტემა – კაპუეირა. ქართული ხალხური ცეკვის ილეთებით გამდიდრებული საბრძოლო სცენა, რომელიც, ამასთანავე, მწვანე ეკრანის, თოკებისა და ციფრული ეფექტების გარეშე გადაიღეს, ჰოლივუდისთვის აღმოჩენად იქცა. ფილმში მონაწილე მსახიობებს მეთიუ გუდს, რის ივანსს და რეიფ ფაინსს არაერთ ინტერვიუში აღუნიშნავთ, რომ ქართული ფოლკლორის ელემენტებმა ბრძოლის სცენებს ცეცხლი შემატა.

– მსოფლიო კინოში ქართული ცეკვის ელემენტები პირველად გამოჩნდა და ვამაყობ, რომ ამაში მეც შევიტანე წვლილი, – ამბობს ლაშა, – “სუხიშვილების", "ერისიონის", "რუსთავის" დამსახურებით ქართულ ცეკვას მთელ მსოფლიოში იცნობენ, თუმცა კინოს გაცილებით ფართო აუდიტორია ჰყავს და ქართული ქორეოგრაფიის ფარული რესურსის წარმოჩენის შესაძლებლობაც მეტია.

წელს კი ლაშა მძინარაშვილი თვითონვეა "ტაურუსის" ჟიურის წევრი. დაჯილდოება 11 მაისს გაიმართება:

– ამ პოზიციიდან მეტი შესაძლებლობა მაქვს, ჩემს თანამემამულეებს რეკომენდაცია გავუწიო. მჯერა, რომ არც ისე შორს არის დრო, როდესაც ქართველი კასკადიორები მსოფლიო კინოინდუსტრიაში დამსახურებულ ადგილს დავიკავებთ.

ჰოლივუდამდე

ლონდონში ვარჯიშის დროს მაგიდა გადაუყირავდა და ხერხემალი დაიზიანა. მთავარი სცენები ტკივილგამაყუჩებლების ზემოქმედების ქვეშ გადაიღო. ნებაზე მიშვებულმა ტრავმამ სრული პარალიზების საშიშროება წარმოშვა. ოპერაცია გარდაუვალი გახდა. კისრის მალებში ხელოვნური დისკები ჩაუსვეს. ურთულესი პერიოდი გამოიარა, მაგრამ ყველაფერი გააკეთა სცენაზე დასაბრუნებლად.

როგორც თავად ამბობს, სიზმარშიც კი ცეკვავს. ისეთ გარემოში გავიზარდე, ცეკვის გარეშე ჩემი ცხოვრება წარმოუდგენელიც იყოო, აღიარებს. მამა სიმღერისა და ცეკვის ნაციონალურ ანსამბლის, ახლანდელი "ერისიონის" წევრი გახლდათ. მათ ოჯახში ხშირად იკრიბებოდნენ მოცეკვავეები, მომღერლები, მსახიობები. თავად ექვსი წლისამ ნუგზარ ჯიქურის ქორეოგრაფიულ ანსამბლ "თერგში" აიდგა ფეხი. არის შოთა რუსთაველის სახელობის თეატრისა და კინოს სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაკალავრი ქორეოგრაფიის მიმართულებით და აქვს "სუხიშვილებში" ცეკვის ხუთწლიანი გამოცდილება. ამჟამად ქართული ხალხური სიმღერისა და ცეკვის სახელმწიფო აკადემიური ანსამბლის – “რუსთავის” წევრია და თავისივე დაარსებულ მოზარდთა ქორეოგრაფიულ ანსამბლ "შუშპარს" ხელმძღვანელობს:

–  საზოგადოების ნაწილს მიაჩნია, რომ ექსპერიმენტულმა სიახლეებმა ქართული ქორეოგრაფია ფოლკლორის რელსებიდან გადაიყვანა, მე კი ვფიქრობ, რომ რაც არ ვითარდება, კვდება. შესაძლოა, შეცდომებიც დაუშვა, მაგრამ დრო ყველაფერს საცერში გაატარებს და ის, რაც დარჩება, იქნება მარგალიტი.

ქართული ცეკვა ტექნიკურადაც დაიხვეწა და განვითარდა. ადრე თუ მოცეკვავე ორ ბრუნს ასრულებდა, ახლა ერთ ჯერზე ოთხი-ხუთი ბრუნის შესრულებაც შეუძლია. ტრადიციებს არავინ გვართმევს, მაგრამ ყველა სფერო თანამედროვეობას უნდა ესადაგებოდეს.

ოჯახი

მეუღლე, გვანცა, თეატრალურ უნივერსიტეტში გაიცნო. "სუხიშვილებში" ერთად ცეკვავდნენ. "შუშპარსაც" ერთად ხელმძღვანელობენ.

– სტუდენტობიდან დღემდე ბევრი სირთულე გადავლახეთ. შეიძლება ითქვას, რომ ერთად გავიზარდეთ. ახლა უკვე სამ შვილს ვზრდით. უფროსი გოგონები ცეკვავენ. ნაბოლარა ბიჭუნა ჯერ მხოლოდ ერთი წლისაა. მშობლები ბავშვების აღზრდაში გვეხმარებიან, ხელს გვიწყობენ, რომ პროფესიული განვითარებისთვის პირობები გვქონდეს. ოჯახის მხარდაჭერა რომ არა, ამის ნახევარსაც ვერ მივაღწევდი.

არ გვჭირდება ერთმანეთისთვის იმის ახსნა, რა შრომის, რა ძალისხმევის ფასად მოდის წარმატება. არ არის იოლი თვეების განმავლობაში ოჯახისგან შორს ყოფნა, მაგრამ  რაღაც კომპრომისები გარდაუვალია.

მიუხედავად ტრავმისა, წუთითაც არ ისვენებს. პანტომიმის თეატრის მსახიობებს ავარჯიშებს, თანამშრომლობს კასკადიორთა ასოციაციასთან და ვიდეორგოლებსა და ფილმებში ექსტრემალურ ილეთებს ასრულებს. თებერვალში კი ტოკიოში იყო მიწვეული, სადაც სუმოს ქართველი ფალავნის, ტოჩინოშინის, კარიერის დასრულებასთან დაკავშირებულ ღონისძიებაზე მაყურებლის წინაშე საკონცერტო პროგრამით წარდგა.

თამარ ციბალაშვილი

ჟურნალი "ავერსი"

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way