,
შვეიცარიაში, ბეილერის ფონდში (ბაზელ-შტადტის კანტონი) ნიკო ფიროსმანის ნამუშევრების გამოფენის გახსნასთან დაკავშირებით, გაზეთ Basler Zeitung-ში („ბაზელის გაზეთში“) გამოქვეყნდა სტატია სათაურით „ნიკო ფიროსმანის მოდერნისტული სამყარო“ (ავტორი - ქრისტოფ ჰეიმი). როგორც მასალაშია აღნიშნული, ეს გამოფენა ყველაზე დიდი და მასშტაბურია მათგან, რომლებიც ევროპაში დღემდე გამართულა - წარმოდგენილია 150-მდე ნახატი, საქართველოს ეროვნულ მუზეუმთან თანამშრომლობით.
პუბლიკაციაში განხილულია ნიკო ფირომანის შემოქმედება, გადმოცემულია ეპიზოდები მისი ბიოგრაფიიდან, ასევე მისი ხელით შექმნილი ცალკეული ნამუშევრების ბედი. აღნიშნულია, რომ საზღვარგარეტ სხვადასხვა გზებით გატანილი ფიროსმანის ნახატების სამშობლოში დაბრუნების საქმეში დიდი როლი მიუძღვის ქართველ მილიარდერს და მეცენატს ბიძინა ივანიშვილს. მაგალითად, სწორედ მისი ძალისხმევით იქნა შესყიდული 2015 წელს ლონდონში კრისტის აუქციონზე ნახატი „არსენალის მთა ღამით“ 962 500 გირვანქა სტერლინგად, რომელიც ფიროსმანმა თბილისში შექმნა 1920 წელს, შემდეგ მისი მფლობელი საქართველოს მწერალთა კავშირი გახდა, 1977 წელს კი საფრანგეთის კომპარტიის ცნობილ მოღვაწეს ლუი არაგონს აჩუქეს. ასევე ბიძინა ივანიშვილმა შეიძინა ლონდონის სოთბის აუქციონზე ფიროსმანის ნახატი „ირემი წყლის პირას“ 629 ათას გირვანქა სტერლინგად. ორივე ნახატი საქართველოს ეროვნულ მუზეუმს გადაეცა.
სტატიაში მიმოხილულია ნიკო ფიროსმანის ბიოგრაფია (დაიბადა 1862 წელს) ახალგაზრდობის წლები, შრომითი საქმიანობა, შემოქმედება, მისი ნახატები, რომელთაგან ბევრი დაკარგულია, თვითონ მხატვარი კი 1918 წელს სიღარიბეში გარდაიცვალა და მისი სახელი დიდი ხნის განმავლობაში დავიწყებული იყო.
„ფიროსმანის შემოქმედებაში ვხედავთ ქართულ ფოლკლორულ ფერწერას, იგრძნობა ბიზანტიური იკონოგრაფიისა და შუა საუკუნეების [იტალიური] ხელოვნების გავლენა. უეჭველია, რომ გამოფენის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ნახატია „მეთევზე წითელ პერანგში“, რომლის შექმნის თარიღი, ისევე როგორც სხვა ნამუშევრებისა, დღემდე უცნობია“, - აღნიშნულია პუბლიკაციაში.
ავტორი ერთმანეთთან აკავშირებს ნიკო ფიროსმანის ცხოვრებასა და შემოქმედებას, განიხილავს მისი ხატვის [მოდერნისტულ-პრიმიტივისტულ] სტილს, ყურადღება უთმობს მე-20 საუკუნის დასაწყისის ქართული საზოგადოების მდგომარეობას. პუბლიკაციის დასასრულს აღნიშნულია, რომ გამოფენა 2024 წლის 28 იანვრამდე გასტანს.
თბილისის მერია გადასასვლელ ხიდთან, ცოტნე დადიანისა და სადგურის მოედნის დამაკავშირებელი ესტაკადის მშენებლობას გეგმავს. ახალი ინფრასტრუქტურული პროექტი 2026 წლის ბიუჯეტში უკვე გათვალისწინებულია და მასზე მომდევნო წელს 10 მილიონი ლარი დაიხარჯება, 2027 წელს კი დამატებით 87.5 მილიონი ლარი. მთლიანობაში 280-მეტრიანი ესტაკადის პროექტირება-მშენებლობის წინასწარი სავარაუდო ღირებულება 100 მილიონ ლარს შეადგენს. პროექტზე საგზაო მარშრუტის კვლევაზე 2025 წელს უკვე 2.5 მილიონი ლარი დაიხარჯა.
2026 წლის ბიუჯეტის განმარტებით ბარათში მითითებულია, რომ სარკინიგზო მაგისტრალი ქალაქის ცენტრალურ მონაკვეთს ყოფს იმგვარად, რომ მოედნის პარალელურად არსებულ ქუჩებს შორის დაკავშირებადობა მინიმალურია და აუცილებელია საზოგადოებრივი ტრანსპორტისთვის ახალი ინფრასტრუქტურის შექმნით ქალაქის უბნების დაკავშირებადობა გაუმჯობესდეს.
"ქალაქ თბილისის ცენტრში არსებული რკინიგზის კორიდორი და თანმდევი ინფრასტრუქტურა ქმნის 4-კილომეტრიან მონაკვეთს აღმოსავლეთ-დასავლეთ სატრანსპორტო კავშირის გარეშე, გარდა შეზღუდული რაოდენობის საფეხმავლო კავშირებისა. ეს ისტორიული დაბრკოლება ხელს უშლის თბილისის სატრანსპორტო გეგმის პრიორიტეტებისკენ მისწრაფებას. სადგურის მოედანი მდებარეობს აღნიშნულ ამ 4-კილომეტრიან მონაკვეთში. ის წარმოადგენს დედაქალაქის უმნიშვნელოვანეს სატრანსპორტო „ჰაბს“, სადაც თავს იყრის 61 ავტობუსის მარშრუტი, მეტროს 2 ხაზი, ისევე როგორც საქართველოს რკინიგზის სერვისები. ტერიტორია ემსახურება საათში 330 ავტობუსის სერვისს, საიდანაც მომავალში 150 გამოიყენებს ხიდს. თბილისის სატრანსპორტო გეგმის თანახმად, სადგურის მოედანი ასევე იქნება თბილისის საგარეუბნო რკინიგზის სერვისების თავმოყრის წერტილი, რაც კიდევ უფრო მნიშვნელოვანს გახდის მისი, როგორც სატრანსპორტო ჰაბის ფუნქციას. ამჟამინდელი მდგომარეობით, აღმოსავლეთ-დასავლეთ კავშირის არარსებობა აფერხებს მაღალი ხარისხის ჰაბის განვითარებას, ხშირად 22 ავტობუსის მარშრუტის შეწყვეტა ხდება ვადაზე ადრე ან ახორციელებენ 1.5 კილომეტრიანი შემოვლითი მგზავრობას, რომელიც მნიშვნელოვნად ზრდის გადაადგილების დროს, ჰაერის დაბინძურებასა და ვიბრაციას, ისევე როგორც ამცირებს მარშრუტების ხარჯეფექტიანობას. თბილისის სატრანსპორტო გეგმით გათვალისწინებულ აღმოსავლეთ-დასავლეთის შეკავშირებულობის ალტერნატივების ანალიზის კვლევამ, რომელიც მსოფლიო ბანკის დახმარებით ჩატარდა, მულტიკრიტერიუმიანი ანალიზის საშუალებით, გამოავლინა თბილისის ცენტრში არსებული რკინიგზის ხაზის ორ მხარეს (აღმოსავლეთ და დასავლეთ) შორის ახალი კავშირის შექმნის საუკეთესო ალტერნატივა - საზოგადოებრივი ტრანსპორტის პრიორიტეტის მქონე საავტომობილო ხიდი, დადიანის ქუჩასა და სადგურის მოედანს შორის. ქ. თბილისის მუნიციპალიტეტის მერია ფლობს თბილისის სატრანსპორტო გეგმით გათვალისწინებულ აღმოსავლეთ-დასავლეთის შეკავშირებულობის ალტერნატივების ანალიზის კვლევის საფუძველზე შექმნილ ანგარიშს, კონცეფციას. პროექტის მიზანი არის, ამ კონცეფციით განსაზღვრული, საავტომობილო ხიდის მშენებლობა.
აღნიშნული ობიექტი წარმოადგენს საავტომობილო ხიდს ქალაქ თბილისში, რომელიც დააკავშირებს სადგურის მოედანს დადიანის ქუჩასთან და იქნება 280 მეტრი სიგრძის, 8.5 მეტრი სიგანის სწორ მონაკვეთში, ხოლო 15 მეტრი სიგანის მოხვევის მონაკვეთში (ე.წ. სპირალი, რომელიც ეშვება სადგურის მოედანზე). ხიდი იქნება ორზოლიანი და დასავლეთით, სადგურის მოედანზე დაშვებისას, რამპას ექნება მარჯვნივ ჩამხვევი ზოლი. რკინიგზის დერეფნის კვეთისას აუცილებელია 7 მეტრიანი სხვაობა რკინიგზის ლიანდაგსა და ხიდის სტრუქტურას შორის. საავტომობილო ხიდი ითვალისწინებს 18 მეტრიანი ავტობუსების მართვის ტრაექტორიებს, მისი მაქსიმალური გრძივი ქანობი - 10.7%, ხოლო მინიმალური რადიუსი - 12 მეტრი. საავტომობილო ხიდის გამტარობა შერეული ნაკადების პირობაში იქნება 800 ავტომობილი ერთ საათში ერთი მიმართულებით", - ნათქვამია 2026 წლის ბიუჯეტის განმარტებით ბარათში.
წყარო: https://bm.ge
