,
17 ნოემბერს, ოკუპირებულ სოხუმში ე.წ.აფხაზეთის პრეზიდენტის ასლან ბჟანიას პრესკონფერენცია გაიმართა.
პრესკონფერენცია ამჯერად თითქმის ორ საათს გაგრძელდა, დაისვა 30 კითხვა. ჟურნალისტებს აინტერესებდათ აფხაზეთის ენერგეტიკული კრიზისიდან გამოსვლის, კორონავირუსის წინააღმდეგ ბრძოლის საკითხები და ვლადიმერ პუტინთან შეხვედრის დეტალები.
პრესკონფერენციაზე კითხვების უმეტესობა დაეთმო ასლან ბჟანიას ბოლო შეხვედრა ვლადიმერ პუტინთან.
ე.წ. აფხაზეთის მეთაურმა ხაზი გაუსვა, რომ ეს შეხვედრა ადრე უნდა ჩატარებულიყო, მაგრამ ამას კორონავირუსმა შეუშალა ხელი, პროტოკოლის თანახმად, შეხვედრა უნდა გაგრძელებულიყო არა უმეტეს ერთი საათისა, მაგრამ პრეზიდენტთა საუბარი ორ საათზე მეტხანს გაგრძელდა.
პრეზიდენტების საუბრის მთავარი თემა იყო აფხაზეთის სამხედრო უსაფრთხოება - შეიარაღებული ძალებისა და ტექნიკის მდგომარეობა. ბჟანიას თქმით, მისი წინადადებები და კომენტარები გაითვალისწინეს.
”ეს ნაბიჯები, რა თქმა უნდა, გამოიწვევს ჩვენი სამხედრო პოტენციალის გაძლიერებას და აფხაზეთის თავდაცვის სამინისტროში ცვლილებებს”, - დასძინა მან.
ბჟანიამ დეტალურად ისაუბრა ყველა იმ თემაზე, რომელიც პუტინთან საუბარში წამოიჭრა. ერთ-ერთი მათგანი იყო ფსოუს საგუშაგოს საკითხი.
"მიცემული იქნა შესაბამისი დავალებები, მათ შორის, საცალფეხო ხიდის შეკეთებასთან დაკავშირებით. შემუშავდა მთელი რიგი ღონისძიებები, რომელთა განხორციელების შემდეგაც 2023 წლისთვის საზღვარზე მინიმალური საკონტროლო რეჟიმი დამყარდება", - თქვა მან.
ჩვენ შევეხეთ პრეზიდენტებს და ჯანდაცვის სექტორს. ბჟანიას თქმით, სახელმწიფოთა მეთაურებმა განიხილეს აფხაზეთში კარდიოლოგიური ცენტრის შექმნის აუცილებლობა და ვლადიმერ პუტინმა მხარი დაუჭირა ამ იდეას და მისცა მითითებები შესაბამის დეპარტამენტებს ამ საკითხის სწრაფად მოგვარებისთვის.
იმედის აეროპორტი
ორი პრეზიდენტის შეხვედრის შემდეგ მიღწეული იქნა შეთანხმება აფხაზეთში აეროპორტის მშენებლობის შესახებ. ბჟანიამ აღნიშნა, რომ აეროპორტის ფუნქციონირება სავსებით შესაძლებელია, მაგრამ ამისათვის აფხაზეთმა უნდა შექმნას "ხელსაყრელი პირობები".
"რუსეთში არის ბიზნეს სტრუქტურები, რომლებიც ამით არ არიან დაინტერესებული იმით, რომ ჩვენ გვქონდეს აეროპორტი, ამიტომ ჩემთვის მნიშვნელოვანი იყო რუსეთის სახელმწიფოს ლიდერის პოზიციის მოსმენა. ის იზიარებს ჩვენს მიდგომებს და სათანადო გადაწყვეტილების მიღებასაც დაგვპირდა", - განაცხადა პრეზიდენტმა.
სახელმწიფოს მეთაურის განცხადებით, 17 ნოემბერს საჰაერო ტრანსპორტის ფედერალური სააგენტოს მეთაურის პირველი მოადგილე ჩავა აფხაზეთში და საკითხზე მოლაპარაკებები დაიწყება.
ელექტრო ენერგია, გაზი და ვალი
შეხვედრაზე ჩვენ ასევე შევეხეთ თემას ელექტროენერგიის უკმარისობის და გაზის მოსალოდნელი გათიშვის შესახებ აფხაზეთში, რომელიც უფრო აქტუალურია, ვიდრე ოდესმე.
ბჟანიას განცხადებითა, რომ 2020 წლის იანვარ-მარტში აფხაზეთის ვალმა რუსული ენერგომატარებლების მოხმარების კუთხით 600 მილიონი მანეთი შეადგინა.
პრეზიდენტმა თქვა, რომ მან კვლავ სთხოვა ვლადიმირ პუტინს დახმარება ელექტროენერგიის მიწოდებაში, რადგან 2021 წლის დასაწყისში იწყება, სარემონტო სამუშაოები ენგურის ჰიდროელექტროსადგურზე, რაც მის გაჩერებას გამოიწვევს.
საერთო ჯამში რუსული ელექტრო ენერგიის მოხმარების ვალი 2 მილიარდი რუბლია, - აღნიშნა ბჟანიამ აღნიშნა.
იქნება თუ არა ტრანზიტი
ჟურნალისტების შეკითხვაზე იყო თუ არა შეხვედრაზე განხილული საკითხი პირდაპირი სარკინიგზო მიმოსვლის აღდგენასთან დაკავშირებით, რუსეთსა და სომხეთს შორის აფხაზეთის გავლით,ბჟანიამ არ უპასუხა. მაგრამ ხაზი გაუსვა, რომ ეს საკითხი არაერთხელ იქნა წამოწეული მაღალჩინოსნებთან მოლაპარაკებების დროს.
"ერთ დროს ჩვენ განვიხილეთ ტრანზიტის საკითხი. მინდა აღვნიშნო, რომ ამის სურვილი ყოველთვის იყო, მაგრამ არ იყო სასურველი გარემოებები, რომლებიც ხელს შეუწყობდა ამ პროექტის განხორციელებას. თუმცა ყველაფერი იწყება სიტყვიდან. ყარაბაღში მიმდინარე მოვლენები საფუძვლიანად შეცვლიან სიტუაციას რეგიონში და შესაძლებელია, ხელსაყრელმა დამთხვევებმა შესაძლო გახადონ პირდაპირი სარკინიგზო მიმოსვლის აღდგენა. ვფიქრობ, ამ თემაზე საუბარს ჩვენ ცოტა მოგვიანებით დავუბრუნდებით, ეს მხოლოდ დროის ამბავია ”, - დასძინა მან.
კორონავირუსთან ბრძოლა
აფხაზეთის პრეზიდენტმა თქვა, რომ მალე, რუსეთის ფინანსური მხარდაჭერით, დაახლოებით 152 მილიონი მანეთი გამოიყოფა აფხაზეთში პანდემიის წინააღმდეგ საბრძოლველად.
წლის ბოლოს ეს ფული მოხმარდება ფილტვების 10 ხელოვნური ვენტილაციის მოწყობილობის, სამი მობილური რენტგენის დიაგნოსტიკური განყოფილების, მედიკამენტების, პირადი დამცავი აღჭურვილობისა და სახარჯო მასალების შეძენას.
ჟურნალისტებმა პრესკონფერენციის დასასრულს ჰკითხეს სახელმწიფოს მეთაურს, თუ როგორ ხედავდა ის მომავალ 2021 წელს ქვეყნისთვის?
"მინდა რომ დამდეგი წელი მშვიდობიანი იყოს. ძალიან დიდი იმედი მაქვს, რომ სამხრეთ კავკასიაში მომხდარი მოვლენების ფონზე, შიდაპოლიტიკური ვითარება დასტაბილურდება. ყველა იმ საკითხის გადაჭრა, რაც მე დღეს გავაჟღერე და დღეს არ გაჟღერებულა, მხოლოდ სტაბილურობის და მშვიდობის შემთხვევაშია მიღწევადი ", - თქვა მან.
აფხაზური ტელევიზიის ჟურნალისტებმა, საკუთარი წყაროებიდან შეიტყვეს, რომ ვლადიმერ პუტინთან სამუშაო ვიზიტის დაწყებამდე ბჟანიას შვილიშვილმა მას, პუტინისთვის ერთი სურვილის გადაცემა სთხოვა, თუმცა ეს ფაქტი ოფიციალურად არ გაჟღერებულა და ჟურნალისტებმა სთხოვეს ბჟანიას ამ ამბის მოყოლა.
ასლან ბჟანიამ არც ამ შემთხვევაში გაამხილა ოჯახური "საიდუმლო", მაგრამ პირობა დადო, რომ ამ თემას მომდევნო პრესკონფერენციაზე დაუბრუნდებოდა.
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
