USD 2.7127
EUR 3.1386
RUB 3.3552
თბილისი
აშშ-ის არმიის გაერთიანებული შტაბების ყოფილ უფროსს ჯონ მალხაზ შალიკაშვილს დაბადებიდან 85 წელი შეუსრულდა
თარიღი:  679
27 ივლისს აშშ-ის არმიის გაერთიანებული შტაბების ყოფილ უფროსს ჯონ მალხაზ შალიკაშვილს დაბადებიდან 85 წელი შეუსრულდა. სოციალურ ქსელსი ამ ფაქტს ბ-ნი ზურაბ შარეიძე ეხმაურება და დღემდის უცნობ დეტალებს გვიყვება ჯონ შალიკაშვილის შესახებ.
"დღეს ამ დიდი კაცის დაბადების დღეა!
ბევრჯერ შესთავაზეს ჯონ შალიკაშვილს გვარი "შალიზე" შეემოკლებინა, რომ მისი წარმოთქმა მარტივი გამხდარიყო ამერიკელებისთვის. თვით ბილ კლინტონმაც კი სთხოვა, მაგრამ ყველამ მტკიცე უარი მიიღო და სამუშაოს უფრო გამოეთხოვებოდა, ვიდრე ერთ ასოს მაინც შეცვლიდა საკუთარ გვარში.
 
როდესაც ჯონი პატარა იყო და ჯერ კიდევ პოლონეთში ცხოვრობდა, მათს ოჯახს თავადური გვარის ვინმე ანდრონიკაშვილი ესტუმრა, რომელსაც, როგორც გაირკვა, გვარი რუსულ "ანდრონიკოვზე" შეეცვალა. ჯონის მამამ, დიმიტრი შალიკაშვილმა, სტუმარი კინწისკვრით გააგდო, შენ რა ქართველი ხარ, მამის გვარი ვერ შეგინარჩუნებიაო. ეს მუდამ ახსოვდა ჯონს.
 
ჯონ-მალხაზ შალიკაშვილი - ქართული წარმოშობის ამერიკელი გენერალი, ვიეტნამის ომის ვეტერანი, ნატოს შეიარაღებული ძალების მეთაური, ამერიკის შეიარაღებული ძალების თავჯდომარე 1993-1997 წლებში და ბირვული ღილაკის ერთ-ერთი პატრონი (ამერიკის პრეზიდენტსა და თავდაცვის მინისტრთან ერთად).
 
მისი ძმა ოთარ-იოსებ შალიკაშვილი, ასევე სამხედრო, მეთაურობდა ამერიკის 506-ე საჰაერო-სადესანტო ქვედანაყოფს, ამერიკის არმიის სპეციალური სამსახურების მეათე ჯგუფს, 2001 წლიდან ამერიკის შეერთებული შტატების თავდაცვის სამინისტროს სამხედრო კონსულტანტი საქართველოს საკითხებში.
 
მათი მამა, დიმიტრი შალიკაშვილი, გახლდათ საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ვიცე-პოლკოვნიკი და მომავალში ქართული ლეგიონის ოფიცერი.
 
ამონარიდი ბატონ კობა ლიკლიკაძის სტატიიდან, ბატონ დავით თევზაძის მოგონებანი ჯონ მალხაზ შალიკაშვილის შესახებ:
„გენერალ შალიკაშვილის ძალისხმევის შედეგად, ჩვენი ჯარი დღეს გაცილებით ძლიერია, “-ალბათ ძნელია უფრო უკეთ დაახასიათო სამხედრო მეთაურის ღვაწლი, ვიდრე ამერიკის არმიის გაერთიანებული შტაბების უფროსის, ადმირალ მაიკლ მალენის ეს სიტყვებია, რომლითაც იგი უფროს კოლეგას გამოეთხოვა. გენერალი ჯონ მალხაზ შალიკაშვილი 23 ივლისს მძიმე ავადმყოფობის შემდეგ გარდაიცვალა. მიუხედავად იმისა, რომ მთელ ძალისხმევას ამერიკის სამხედრო სიძლიერეს ახმარდა, ჯონ შალიკაშვილი არ ივიწყებდა თავისი ფესვების სამშობლოს, საქართველოს, სადაც სიცოცხლეში რამდენჯერმე იმყოფებოდა - მან ბიძგი მისცა ორმხრივ სამხედრო ურთიერთობას და უშუალო ურთიერთობით ქართველ ოფიცრებსაც სამუდამოდ დაამახსოვრა თავი.
 
საქართველოს ყოფილი თავდაცვის მინისტრის დავით თევზაძის პირად არქივში ბევრი ფოტო ინახება, თუმცა მისთვის ერთი ყველაზე მრავლისმეტყველია - 1997 წლის სექტემბერში ჯონ შალიკაშვილთან ერთად გადაღებული სურათი, რომელსაც საკუთარი ისტორია აქვს. დავით თევზაძის თქმით, ეს იყო ვაშინგტონში ქართველი და ამერიკელი პოლკოვნიკების ორდღიანი შეხვედრა, რომლის ბოლოს დაგეგმილი იყო სამახსოვრო ფოტოს გადაღება ამერიკის არმიის პირველ პირთან ერთად. ამასთან, პროტოკოლის ოფიცერმა მკაცრად გააფრთხილა ქართული დელეგაციის წევრები, რომ არ დაესვათ შეკითხვა, რადგან მისალმებისა და სურათის გადაღებისათვის გათვალისწინებული იყო მხოლოდ სამი წუთი.
 
„შეგვირჩია ფოტოგრაფმა ადგილი. დავდექით, გადავიღეთ სურათი და უნდა დავმშვიდობებოდით, რომ ამ დროს შალიკაშვილი გვეკითხება - პენტაგონში ნამყოფები ხართო? მე შევხედე ჯერ პროტოკოლის ოფიცერს. იმან მომცა დასტური, უპასუხეო, და მე ვუთხარი, არა-მეთქი. და არ გინდათ დაათვალიეროთო? გამეცინა. ვუთხარი: კი, გვინდა, მაგრამ პროტოკოლში არ გვაქვს-მეთქი ეს. ამ დროს ჩაერია პროტოკოლის ოფიცერი, რომ შეხვედრა დამთავრებულია და ჩვენ უნდა გაგვიყვანოს. და მოულოდნელად შალიკაშვილს ჰქონდა ძალიან ისეთი რეაქცია: მოუტრიალდა ამ ოფიცერს - ლეიტენანტი იყო, თუ არ მეშლება, ერთი მშვენიერი შავკანიანი ოფიცერი ქალბატონი - და უთხრა: კი, მაგრამ, თქვენ, ლეიტენანტო, ვინ მოგცათ ჩემს კაბინეტში ბრძანებების გაცემის უფლებაო.“
 
„მე ეს პროტოკოლი არ შემიდგენია და არ ვარ ვალდებული თქვენს პროტოკოლს დავემორჩილო“, - მიუგო გენერალმა ჯონ შალიკაშვილმა ოფიცერს და თავადვე იკისრა გაკვირვებისაგან სახტად დარჩენილი სამი ქართველი პოლკოვნიკის - დავით თევზაძის, დავით გიორგობიანისა და გიორგი თავაძის - მეგზურობა პენტაგონში. როგორც დავით თევზაძე იგონებს, ეს უცნაური ექსკურსია პენტაგონში დაახლოებით ერთი საათის განმავლობაში გრძელდებოდა.
 
„დერეფანში ხალხი იდგა გაოგნებული. დერეფნებში, უფრო სწორად. იქ უამრავი დერეფანია. რაღაცებს გვიხსნიდა: კედლებზე რა სურათები ეკიდა, რატომ და ასე შემდეგ და ბოლოს შეგვახედა ერთ პატარა ოთახში და თქვა, აქედან დაიწყო ჩემი სამხედრო კარიერაო. თვითონ ოთახი ძალიან უცნაური იყო - არც ერთი ფანჯარა არ ჰქონდა.“
ის, რომ ის ქართველი გახლდათ, რა თქმა უნდა, ჯერ ერთი, არა მარტო მისთვის იყო ცნობილი, არამედ ყველა რანგის ოფიცრისათვის, რომელიც ჩვენთან შეხებაში შემოდიოდა მაშინ...
1997 წლის სექტემბერში გენერალ ჯონ შალიკაშვილის ინიციატივით პენტაგონში გამართულ ამ არაპროტოკოლურ ექსკურსიას ესწრებოდა აშშ-ის პირველი სამხედრო ატაშე საქართველოში, მაიორი ჯეიმს ჰაუკროფტი, რომელსაც ქართველი ოფიცრებისთვის შემდეგ უთქვამს: „ასეთი რამ, რაც აქ ამ ერთი საათის მანძილზე მოხდა, პენტაგონის ისტორიაში არ მომხდარაო.“
 
„მე ყველა შეხვედრიდან, პრინციპში, აი ეს ყველაზე მეტად მივიჩნიე, რომ ღირს ამ ამბის მოყოლა. რადგან ეს იყო ბოლო წელი, როდესაც შალიკაშვილი თავისი კარიერის უმაღლეს საფეხურზე იმყოფებოდა. ჩვენ კი ვინ ვიყავით ახლა? ახალგაზრდა ქართული არმიის არა იმ კლასის ოფიცრები, რომელთაც, ვთქვათ, შალიკაშვილი მეგზურობას გაუწევდა. მან ეს გააკეთა, ჩვენ მოგვეჩვენა, იმის გამო, რომ ქართველები ვიყავით.“
 
ქართველ ოფიცრებთან ამ შეხვედრის შემდეგ ერთ თვეში აშშ-ის გაერთიანებული შტაბების თავმჯდომარემ, ოთხვარსკვლავიანმა გენერალმა ჯონ (მალხაზ) შალიკაშვილმა საკუთარი განცხადებით დატოვა უმაღლესი სამხედრო თანამდებობა და თადარიგში გავიდა. ჯონი და მისი ძმა ოთარი, ასევე პროფესიონალი სამხედრო, სამჯერ იყვნენ საქართველოში - პირველად 1997 წელს და მეორედ 1999 წელს, როდესაც საქართველოს ხელისუფლების ინიციატივით გურჯაანში მისი დიდი წინაპრის, პაპისპაპის, ანდრონიკაშვილის, საგვარეულო სახლში „ჯონ მალხაზ შალიკაშვილის სახელობის ქართული მხედრული ისტორიის მუზეუმი“ გაიხსნა. 2001 წელს ჯონ შალიკაშვილი კიდევ ერთხელ ჩამოვიდა თბილსში და ქართულ-ამერიკული კოლეჯის გახსნის ცერემონიაზე ძალიან საინტერესო სიტყვაც წარმოთქვა. იმ ღონისძიებას მეც ვესწრებოდი. კარგად მახსოვს, რომ გენერალი შალიკაშვილი საუბრობდა საქართველოს ისტორიაზე, ამერიკის როლზე საქართველოს დამოუკიდებლობის განმტკიცების საქმეში და იმ გამოწვევებზე, რომლებიც ახლაც აქტუალურია:
 
"ეს არის უპრეცედენტო ინფორმაციის გაცვლა. და ამ უპრეცედენტო ტექნოლოგიებმა - უპირველეს ყოვლისა, ინტერნეტმა, რომლის შესახებ ათი წლის წინ ჩვენ ჯერ კიდევ ბევრი არაფერი ვიცოდით - მოშალეს ტრადიციული საზღვრები სახელმწიფოებს შორის. მაგრამ შესაძლოა კიდევ უფრო მნიშვნელოვანი ფაქტორი არის ის, რომ წარმოიშვა ერთი მსოფლიო ბაზარი ახალი იდეებისა, კაპიტალისა და ადამიანური რესურსებისა. და სწორედ ამ კონტექსტში საქართველოს წინაშე დგას ძალზე სერიოზული შეკითხვა – ამ უდიდესი კონკურენციის პირობებში როგორ შეუძლია საქართველოს გადარჩეს და გახდეს კონკურენტუნარიანი სახელმწიფო."
 
27 ივლისს აშშ-ის არმიის გაერთიანებული შტაბების ყოფილ უფროსს ჯონ მალხაზ შალიკაშვილს დაბადებიდან 85 წელი შეუსრულდებოდა. ამ ფაქტს სოციალურ ქსელში ბ-ნი ზურაბ შარეიძე ეხმაურება და 
"დღეს ამ დიდი კაცის დაბადების დღეა!
2001 წლის შემდეგ ჯონ მალხაზ შალიკაშვილი აღარ ჩამოსულა საქართველოში. უცნობი დარჩა მისი დამოკიდებულება საქართველოში 2003 წლის „ვარდების რევოლუციისა“ და მოგვიანებით 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ხუთღიანი ომის მიმართ. თუმცა აშშ-ის არმიის გაერთიანებული შტაბების უფროსად მუშაობის პერიოდში ჯონ შალიკაშვილი შეძლებისდაგვარად ხელს უწყობდა ამერიკისა და საქართველოს სამხედრო თანამშრომლობას: სწორედ 1994-97 წლებში გაფორმდა ორმხრივი სამხედრო თანამშრომლობის ხელშეკრულება საქართველოსა და აშშ-ს სამხედრო უწყებებს შორის, საფუძველი ჩაეყარა „ვერტმფრენთა პროგრამას“ და ქართულმა სამხედრო ქვედანაყოფმა პირველად მიიღო მონაწილეობა ნატოს „მშვიდობისათვის პარტნიორობის“ მანევრებში. როგორც საქართველოს ყოფილი თავდაცვის მინისტრი დავით თევზაძე იხსენებს, ჯონ შალიკაშვილის ქართული წარმომავლობა უმნიშვნელოვანესი ფაქტორი იყო საქართველოს აშშ-ის სამხედრო უწყებასთან დაახლოების საქმეში:
 
„ის, რომ ის ქართველი გახლდათ, რა თქმა უნდა, ჯერ ერთი, არა მარტო მისთვის იყო ცნობილი, არამედ ყველა რანგის ოფიცრისათვის, რომელიც ჩვენთან შეხებაში შემოდიოდა მაშინ. და ამას ხაზს უსვამდნენ. ხშირად ასეთი ფრაზაც წამოსცდენიათ: თქვენი გენერალი.“
მამით ქართველი და დედით პოლონელი ჯონ (მალხაზ) შალიკაშვილი 1936 წელს პოლონეთში დაიბადა. ესეც მისი ბიოგრაფიის მნიშვნელოვანი დეტალია. გენერალი ჯონ შალიკაშვილი აშშ-ის არმიის გაერთიანებული შტაბების უფროსთა კომიტეტის პირველი თავმჯდომარეა, რომელიც უცხოეთში დაიბადა. “დაწყებული იმით, რომ ახალგაზრდა კაცი ჯონ ვეინის ფილმებით სწავლობდა ინგლისურს, დამთავრებული უმაღლესი სამხედრო თანამდებობებით, რომლებსაც მან მიაღწია, შალის ცხოვრება იყო ‘მხოლოდ ამერიკაში შესაძლებელი’ ამბავი“, - განაცხადა პრეზიდენტმა ბარაკ ობამამ გენერალ შალიკაშვილზე და მას „ჭეშმარიტი ჯარისკაცი“ უწოდა. გენერალი ჯონ (მალხაზ) შალიკაშვილი 2011 წლის 23 ივლისს გარდაიცვალა. იგი მხედრული პატივით დაკრძალეს არლინგტონის სასაფლაოზე, ამერიკის გამოჩენილი მხედართმთავრებისა და პოლიტიკური მოღვაწეების გვერდით.
საზოგადოება
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.