USD 2.7374
EUR 2.9058
RUB 2.7753
თბილისი
«Parlamentni Listy» (ჩეხეთი): „ფული უკრაინისათვის: რას გააკეთებს დონალდ ტრამპი?“ // „რატომ აქვს საქართველოს მიმართ რუსეთს განსაკუთრებული დამოკიდებულება“
თარიღი:  100

ჩეხური გაზეთი „პარლამენტნი ლისტი“ (Parlamentni Listy) სათაურით „ფული უკრაინისათვის: რას გააკეთებს დონალდ ტრამპი?“ აქვეყნებს ინტერვიუს პრაღის (კარლის) უნივერსიტეტის პროფესორთან, პოლიტოლოგ ზდენეკ ზბორჟილთან, რომელსაც ჟურნალისტი იაროსლავ პოლანსკი ესაუბრება.

გთავაზობთ ამონარიდებს:

- დონალდ ტრამპი სანამ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში მეორედ გაიმარჯვებდა, მის წინააღმდეგ ე.წ. „ინტელექტუალთა“ ფართო ფრონტი შეიკრა: „შემოქმედებითი ინტელიგენციის წარმომადგენლები“, ექს-პრეზიდენტების - ბილ კლინტონისა და ბარაკ ობამას მეთაურობით. ისინი ვითომდა „იცავდნენ“ მრავალგვარი უმცირესობის ინტერესებს, „ებრძოდნენ“ გლობალურ დათბობას და დემოკრატთა „მონაპოვრების“ შესანარჩუნებლად გამოდიოდნენ. თქვენი აზრით, ხომ არ გადააჭარბეს ამერიკულმა (და ევროპულმა) ელიტებმა თავიანთ კრიტიკაში? საბოლოო ჯამში, მათ ისეთმა „სულელმა“ (როგორც რესპუბლიკელ კანდიდატს უწოდებდნენ) აჯობა, როგორც დონალდ ტრამპია...

- თქვენ მართალს ბრძანებთ. აშშ-ის არჩევნების დროს შექმნილი სიტუაცია ალექსანდრე მაკედონელთან დაკავშირებულ ისტორიას მაგონებს. 334 წელს ჩვენს ერამდე ალექსანდრე ქალაქ გორგიონის ტაძარში მივიდა და ზევსისადმი მიძღვნილი ურემის წინ დადგა. ურემის ხელნა ფრიგიის მეფის გორდიას მიერ საოცრად რთული კვანძით (ნასკვით) იყო შეკრული. ვინც ამ ნასკვს გახსნიდა, იგი მსოფლიოს მბრძანებელი იქნებოდა. ალექსანდრე მაკედონელს ბევრი არ უფიქრია, ხმალი დაჰკრა და გორდიას კვანძი გადაჭრა. დღემდე გაურკვეველია, რით შეიძლება აიხსნას ალექსანდრეს ასეთი ქცევა - მოუთმენლობით, მოუფიქრებლობით თუ ამაში მისი ის გაბედულება გამოიხატა, რომელსაც მოგვიანებით უმღეროდნენ - იგი ხომ იმდროინდელი მსოფლიოს მბრძანებელი გახდა.

რა თქმა უნდა, დონალდ ტრამპი ალექსანდრე დიდი არ არის, თუმცა იგი, ალბათ, თავის თავს მაკედონელი მხედართმთავრის მსგავსად უკვე თვლის - მან იმ მიზანს მიაღწია, რისთვისაც ხუთი წელი იბრძოდა. არსებობს საერთაშორისო სოლიდარობა არა მხოლოდ პოლიტიკოსებს და ხელოვნების სამყაროს (და ინტელიგენციის) წარმომადგენლებს შორის, არამედ იმათ შორისაც, ვინც გამორჩეულ პოლიტიკოსებს ამერიკაშიც მოკვლით ემუქრება და ვთქვათ, სლოვაკეთშიც. მათ ერთნაირი ტრაექტორია აქვთ. ევროპა ათასობით კილომეტრით არის დაშორებული ამერიკულ პოლიტიკურ გარემოს, მაგრამ აქაც არიან ადამიანები, რომელთა გონებას სიხარბე ხელისუფლებისადმი წყურვილი აბნელებს. ისინი, ჰეროსტრატეს მსგავსად, საკუთარი თავის უკვდავსაყოფად, არაფერზე უკან დაიხევენ...

- ჩვენთან, ევროპაში და ჩეხეთშიც, დონალდ ტრამპის გამარჯვებასთან დაკავშირებით, ალბათ, ყველაზე უფრო მეტად აშფოთებთ მისი დამოკიდებულება რუსეთ-უკრაინის სამხედრო კონფლიქტის მიმართ. დონალდ ტრამპს ომის დაფინანსება არ სურს და ამიტომ ახლა „ადგილობრივი უფროსები“ გვიკიჟინებენ, რომ ჩვენ, ევროპელებმა, ანუ ჩეხებმაც, მეტი ფული უნდა გამოვყოთ კიევისათვის იარაღის შესასყიდად. რას ნიშნავს მათი ასეთი განცხადებები?

- ვერ გეტყვით, რამდენად იწონებს მათ განცხადებებს ჩვენი მოსახლეობა, რომლებთაც უამრავი პრობლემა აქვთ მოსაგვარებელი, მაგრამ ცნობილია ერთ-ერთი უკრაინელი სამხედრო მაღალჩინოსნის ამასწინანდელი განცხადება, რომლის თანახმად, უკრაინამ იმ ფულის მხოლოდ 10% მიიღო, რომელიც მას აშშ-მა გამოუყო. არ ვარ დარწმუნებული, მაგრამ გარკვეული ეჭვი მაქვს, რომ იმ ფულის 90% ამერიკელი თუ უკრაინელი ოლიგარქების ჯიბეში დევს. ისინი ამ ფულის მითვისებით უკრაინელ ბავშვებს და მოხუცებს სასაფლაოსთვის ამზადებენ. მესმის, რომ გენერლებს - უკრაინელებსაც და ჩეხებსაც, სულ უფრო მეტად სურთ ფინანსების გაკონტროლება, მაგრამ ჩვენ უნდა დავსვათ კითხვა - ამოწმებს ვინმე თავდაცვის სამინისტროს უმაღლესი თანამდებობების პირების საგადასახადო დეკლარაციებს? იქნებ გავიგოთ, ხომ არავინ გამდიდრდა სამხედრო ხარჯებით? არავის არ უნდა გაუკვირდეს ასეთი კითხვები - კორუფცია სამხედრო სფეროში არა მხოლოდ უკრაინაშია გავრცელებული, არამედ სხვა ქვეყნებშიც და ჩვენთანაც...

- რამდენად შესაძლებელია მშვიდობა გამეფდეს მსოფლიოში, თუ ჩვენ უარს ვიტყვით ჩვენს ამბიციებზე ჩავერიოთ უკრაინის, საქართველოს, მოლდოვასა და სხვა ყოფილი საბჭოთა რესპუბლიკის საქმეებში?

- სამწუხაროდ, თანამედროვე მსოფლიოში, როცა ჩვენ სხვა ხალხებს განგებ „ვასწავლით“, თუ როგორ უნდა დაიცვან ადამიანის უფლებები, ეს შეუძლებელია. ბოროტება და სიხარბე არსად არ გამქრალა. ყოფილი საბჭოთა ტერიტორიის სიმდიდრე უამრავ ავანტიურისტს იზიდავს. ამას წინათ გავეცანი სიას, თუ რა მიაქვთ უცხოელებს იაკუტიის (საჰას)  რესპუბლიკიდან, რომელიც ციმბირში მდებარეობს და ფართობით თითქმის ევროკავშირს უტოლდება და ვიფიქრე, პეტრე პირველის დროინდელი დოკუმენტი ხომ არ არის-მეთქი. მიაქვთ ყველაფერი - ბეწვეულიდან დაწყებული, ალმასებით და ოქროთი დამთავრებული, პლუს მენდელეევის სისტემის ყველა ელემენტი...

რა თქმა უნდა, მართლები არიან ისინი, ვინც რუსეთის იმპერიულ ამბიციებს აკრიტიკებს, მაგრამ ასეთივე იმპერიული ამბიციები აქვთ ჩინეთს, ამერიკის შეერთებული შტატებს, ევროპის რიგ სახელმწიფოებს, რომლებიც თავიანთ ინტერესებს მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხეში ატარებენ. ისინი თავისებურ მეტროპოლიებს წარმოადგენენ. ისინი, სარგებლობენ რა ფიქტიური „ხალხთა თვითგამორკვევით“,  დე-ფაქტო ინარჩუნებენ წინა პერიოდებში მიტაცებულ მიწებს... ასეთი იმპერიები ხელშეუხებლები არიან, უკვდავები. მე ხშირად ვამბობ ხოლმე, რომ დიდი ბრიტანეთიც ცდილობს შეინარჩუნოს თავისი იმპერია, რომელიც მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ შემცირდა. და ამ დროს ლონდონი არ ითვალისწინებს, რომ რუსეთის შემადგენლობაში ყირიმს თავისი განსაკუთრებული ისტორია აქვს. ასევე საქართველოს, რომელსაც მოსკოვი ძველებურად თავისად თვლის - თუმცა დამოუკიდებელ, მაგრამ მაინც თავის ახლო ქვეყნად, ისტორიული თვალსაზრისით. განსაკუთრებით იმ ფაქტორის გახსენებით, რომ რუსეთის იმპერიას ქართველი იოსებ სტალინი მართავდა და მისი სახელით გაიმარჯვა მეორე მსოფლიო ომში...

წყარო: https://www.parlamentnilisty.cz/arena/monitor/Kolar-od-Pavla-jeho-syn-a-penize-pro-Ukrajinu-Zboril-tusi-co-prijde-s-Trumpem-764443

 

ანალიტიკა
«Financial Times» (დიდი ბრიტანეთი): „მლიქვნელობა, მოგების წყურვილი თუ მშვიდობა: უკრაინის შეთავაზება დონალდ ტრამპს“

ბრიტანულ გაზეთში „ფაინენშელ თაიმსში“ (Financial Times) დაბეჭდილია სტატია სათაურით „მლიქვნელობა, მოგების წყურვილი თუ მშვიდობა: უკრაინის შეთავაზება დონალდ ტრამპს“ (ავტორები - ჰენრი ფოი და მაქს სედონი)

 გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

„უკრაინა ცდილობს თავისი „გამარჯვების გეგმა“ დონალდ ტრამპის გაპრეზიდენტების ფონზე როგორმე განახორციელოს და იმედოვნებს, რომ ამაში თეთრი სახლის მომავალი ბინადარის საქმიანი მიდგომები დაეხმარება.

უკრაინელი და ევროპელი ჩინოვნიკების თქმით, უკრაინის დასავლელი მოკავშირეები კიევს რჩევებს აძლევენ, თუ როგორ უფრო კარგად შეიძლება იმ წინადადების ფორმულირება, რომელიც უკრაინა-დასავლეთის თანამშრომლობის სტიმულირებას მოახდენს. როგორც ცნობილია, უკრაინის „გამარჯვების გეგმის“ ერთ-ერთი პუნქტი ეხება კიევის შეთავაზებას დასავლეთისადმი ქვეყნის ტერიტორიაზე არსებული სასარგებლო წიაღისეულით სარგებლობის თაობაზე, რომელიც დონალდ ტრამპის გამარჯვების ფონზე, დადებითი როლის შესრულება შეუძლია. რესპუბლიკელი პრეზიდენტი ხომ ბიზნესმენია.

უკრაინელი მსხვილი მეწარმეები, მთავრობასთან ერთად, იხილავენ საკითხს, რომ დონალდ ტრამპს უფლება მისცენ ინვესტიციისათვის სასურველი სფერო ამოირჩიოს და თვითონ შეარჩიოს ის ბიზნესმენები, რომლებიც უკრაინაში ინვესტიციებს ჩადებენ.

განხილვის ერთ-ერთმა  მონაწილემ ეს იდეა გამოხატა როგორც „ყველა, მაგრამ ჩინეთის გარეშე“, რაც დონალდ ტრამპს, ალბათ, განსაკუთრებით მოეწონბა. ჩინურ ტექნოლოგიაზე დამოკიდებული უკრაინის დარგებს შესაძლებლობა ექნებათ სწრაფად გადაერთონ ამერიკულ მიმწოდებლებზე და მეტი დასავლური ინვესტიციები მიიზიდონ.

რას ნიშნავს ასეთი შეთავაზება - მლიქვნელობას, მოგების წყურვილს თუ მშვიდობის დამყარების სურვილის გამოვლენას? მართალია, არავინ იცის, თუ როგორ მოიქცევა თვითონ დონალდ ტრამპი, ან რას იზამს ვლადიმერ პუტინი, როგორ წარიმართება რუსეთ-უკრაინის ომი, რა დათმობები მოუწევს (ან არ მოუწევს) უკრაინას, მაგრამ მზადება მაინც მიმდინარეობს.

უკრაინის ვერხოვნა რადას (პარლამენტის) საგარეო საქმეტა კომიტეტის თავმჯდომარემ ალექსანდრე მერეჟკომ დონლად ტრამპისადმი სეთავაზებას „ბრძნული ნაბიჯი“ უწოდა და აღნიშნა, რომ „უკრაინა დასავლეთისათვის ზედმეტი ტვირთი და მუქთამჭამელა არ იქნება“.

საქმის კურსში მყოფი პირების თქმით, უკრაინა ცდილობს დონალდ ტრამპის ბანაკის წევრთა სურვილები კიდევაც დააკმაყოფილოს და მათ მიმართ გარკვეული კომპრომისები გასწიოს. ასე მაგალითად, კიევი თანახმაა თანამდებობიდან გაათავისუფლოს თავისი ელჩი აშშ-შო ოქსანა მარქაროვა, რომელმაც ვოლოდიმირ ზელენსკის აშშ-ში ვიზიტის დროს ისე მოაწყო საქმე, რომ იგი ჯო ბაიდენის მშობლიურ შტატში წაიკყვანეს და იქ არსებული სამხედრო ქარხანა აჩვენეს. დათვალიერების მომენტს მხოლოდ დემოკრატები ესწრებოდნენ - კამალა ჰარისის მომხრეები, რამაც რესპუბლიკელი კანდიდატის საარჩევნო შტაბის რისხვა გამოიწვია. ამბობენ, რომ ელჩის თანამდებობა ყოფილ მინისტრს დიმიტრი კულებას შესთავაზეს, მაგრამ მან უარი განაცხადა.

დონალდ ტრამპი ხშირად იკვეხნის, რომ მას ახლო ურთიერთობა აქვს რუსეთის პრეზიდენტთან, მაგრამ როგორც ხშირად ხდება ხოლმე პოლიტიკაში, შესაძლოა ტრამპისათვის პუტინთან სიახლოვემ ცუდი როლი შეასრულოს. იგივე შეიძლება მოუვიდეს ვოლოდიმირ ზელენსკისაც.

                წყარო: https://www.ft.com/content/623c197f-6952-4229-bfbc-0a96e43d6f2d

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.