,
ოკუპირებულმა აფხაზეთმა საბოლოო მოსმენით საკანონმდებლო ცვლილებები მიიღო, რომლებიც მიზნად ისახავს, სხვათა შორის, გალის რაიონის მკვიდრ ქართველებს „აფხაზური ეთნიკურობის აღდგენის“ საშუალება მისცეს.
„აფსნიპრესის“ ინფორმაციით, სამოქალაქო მდგომარეობის აქტების შესახებ კანონში შესული ამ ახალი დებულებებით, აფხაზეთში მცხოვრებ უცხოელ მოქალაქეებსა და მოქალაქეობის არმქონე პირებს ამიერიდან „აფხაზური ეთნიკურობის აღდგენის“ უფლება ენიჭებათ.
ოკუპირებული სოხუმი უცხოელებად თვლის გალის ზონაში მცხოვრებ დაახლოებით 30 000 ეთნიკურ ქართველს, რომელთაც წინა, რაულ ხაჯიმბას ადმინისტრაციამ 2014 და 2017 წლებში მათ აფხაზეთის „მოქალაქეობა“ ჩამოართვა და პოლიტიკური უფლებები წაართვა.
დღეს მიღებული ცვლილებები გალის მცხოვრებლებს პოტენციურად გზას გაუხსნის აფხაზური პასპორტების მისაღებადაც, თუმცა საამისოდ მათ ქართული გვარების დათმობა და აფხაზურზე გადასვლა მოუწევთ.
ცვლილებების პაკეტმა დაახლოებით ერთწლიანი პროცესი გაიარა. პროექტი 2021 წლის მარტში „პარლამენტის თავმჯდომარე“ ვალერი კვარჩიამ წარადგინა.
უნდა აღინიშნოს, რომ მოქალაქეობის შესახებ ოკუპირებული რეგიონის „კანონის“ მე-5(ა) მუხლი აფხაზური ეთნიკურობის ადამიანებს „მოქალაქეებად“ მიიჩნევს, მიუხედავად იმისა, თუ სად ცხოვრობენ ისინი, ან აქვთ თუ არა უცხო სახელმწიფოს მოქალაქეობა, გარდა ისეთი შემთხვევებისა, როცა ისინი ეწინააღმდეგებიან აფხაზეთის სუვერენიტეტს.
კენჭისყრამდე მწვავე დებატებში მონაწილე რამდენიმე „დეპუტატმა“ შეშფოთება გამოხატა იმის გამო, რომ ახალი რეგულაციები საქართველოს მოქალაქეებს აფხაზეთის „მოქალაქეობის“ მიღების საშუალებას მისცემს.
თუმცა ერთ-ერთი აფხაზი კანონმდებლის, გივი კვარჩიას აზრი, ამ ცვლილებების მიღება „ისტორიული სამართლიანობის“ დაბრუნების ტოლფასია. მისივე მტკიცებით, 1930-იან წლებში ათასობით აფხაზი იძულებული გახდა ეთნიკური კუთვნილება შეეცვალა.
აფხაზების ნაწილში გავრცელებულია აზრი, რომლის თანახმადაც, გალის ეთნიკურად ქართველი მოსახლეობა, სინამდვილეში ეთნიკურად აფხაზები არიან, რომელთა „გაქართველებაც“ საბჭოთა დროს მოხდა.
თბილისში დევნილობაში მყოფი აფხაზეთის უზენაესი საბჭო ამ თეორიას მკაცრად აკრიტიკებს და აღნიშნავს, რომ „ანტიისტორიული თეორიის“ ავტორები „ურცხვად ცრუობენ“. საბჭო აღნიშნავს, რომ „სამწუხაროდ, აფხაზეთის საოკუპაციო რეჟიმი აგრძელებს ყოვლად მიუღებელი ექსპერიმენტების ჩატარებას გალის გეტოში მომწყვდეული ქართველი მოსახლეობის წინააღმდეგ“.
„კანონპროექტს“ გააფთრებული მოწინააღმდეგეები სოხუმშიც ჰყავს. 2021 წლის აპრილში, აფხაზეთის ომის ვეტერანთა ორგანიზაცია „არუაამ“ გააფრთხილა „დეპუტატები“, რომ ცვლილებები არ მიეღოთ.
მანამდე, ამავე ორგანიზაციამ ასლან ბჟანიას ადმინისტრაციის ინიციატივა დაგმო, რომელიც გალელი ქართველებისთვის „აფხაზური პასპორტების“ უპირობოდ გაცემას ითვალისწინებდა.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
