USD 2.7226
EUR 3.1909
RUB 3.4120
თბილისი
9 იანვარი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  661

9 იანვარი — გრიგორიანული კალენდრის მე-9 დღე. წლის ბოლომდე დარჩენილია 356 დღე (ნაკიან წელში - 357).

დღის მოვლენები

  • 475 : ბიზანტიის იმპერატორი ზენონი გაიქცა კონსტანტინოპოლიდან. ტახტზე ავიდა ბასილისკოსი;
  • 1349 : ბაზელის მოსახლეობამ, შვეიცარია, ადგილობრივი ებრაელები მძვინვარე შავი ჭირის გავრცელების მიზეზად ჩათვალა, რის გამოც მათ მთავარ მოედანზე თავი მოუყარეს და დაწვეს.
  • 1768 : ფილიპ ასტლი პირველ თანამედროვე ცირკის წარმოდგენას მართავს ლონდონში.
  • 1788 : კონექტიკუტი გახდა აშშ-ს მე-5 შტატი.
  • 1839 : საფრანგეთის მეცნიერებათა აკადემიაში დაგეროტიპის ფოტოგრაფირების პროცესის პრეზენტაცია მოახდინეს.
  • 1858 : ტეხასის რესპუბლიკის ბოლო პრეზიდენტი ანსონ ჯოუნზი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ასრულებს.
  • 1863 : ლონდონის მიწისქვეშა რკინიგზის პირველი ნაწილი გაიხსნა პადინგტონსა და ფერინგდონის ქუჩებს შორის.
  • 1878 : უმბერტო I იტალიის მეფე ხდება.
  • 1900 : სპორტული კლუბი „ლაციო“ დაარსდა რომში.
  • 1905 : სისხლიანი კვირა — იულიუსის კალენდრით ამ დღეს რუსეთის მუშები მარშით მიემართებიან ზამთრის სასახლისკენ, რომელიც ცარისტების ჯარებმა სისხლით ჩაახშეს, და რომელმაც დასაბამი მისცა 1905 წლის რევოლუციას.
  • 1951 : ნიუ-იორკში გაიხსნა გაეროს შენობა.
  • 1968 : ისტორიაში ერთადერთხელ თოვლი მოვიდა მეხიკოში (დამატებით თოვლი მოვიდა 10 და 11 იანვარს).
  • 1986 : პოლაროიდთან პატენტის ბრძოლის წაგების გამო კოდაკი გამოდის მყისიერი კამერის ბიზნესიდან.
  • 1991 : საბჭოთა ჯარები ვილნიუსს არბევენ ლიტვის დამოუკიდებლობის შესაჩერებლად.
  • 2005 : არჩევნებში პალესტინის გათავისუფლების ორგანიზაციის მეთაურის პოსტზე რავი ფატუმ იასირ არაფატი შეცვალა.
  • 2009 : აშშ და საქართველო სტრატეგიული პარტნიორობის შესახებ ქარტიას აწერენ ხელს ვაშინგტონში.
  • 2011 : სამხრეთ სუდანში ისტორიული მნიშვნელობის რეფერენდუმი დაიწყო, რომელშიც ქვეყნის ამ რეგიონის მოსახლეობამ სუდანიდან გამოყოფასთან დაკავშირებით გადაწყვეტილება მიიღო.
  • 2015 : მაითრიპალა სირისენა შრი-ლანკის პრეზიდენტად აირჩიეს.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1454 ან 1455 ვილჰელმ ფონ იულიხ-ბერგი — ჰენგენბახების დინასტიის წარმომადგენელი.
  • 1554 : გრიგოლ XV — რომის პაპი
  • 1624 : მეისიო — იაპონიის 109-ე და მეშვიდე ქალი-იმპერატორი
  • 1853  : ჰენინგ ფონ ჰოლცენდორფი — გერმანელი სამხედრო მოღვაწე
  • 1878 : ჯონ ბროდუს უოტსონი — ამერიკელი ფსიქოლოგი
  • 1887  : გიორგი ანჯაფარიძე — ქართველი პოლიტიკოსი
  • 1890 : კარელ ჩაპეკი — ჩეხი მწერალი.
  • 1890 : კურტ ტუხოლსკი — გერმანელი პოეტი და პუბლიცისტი.
  • 1894 : სევერიან ბუაძე — ფიზიოლოგი
  • 1895 : ნიკოლოზ ბერძენიშვილი — ქართველი ისტორიკოსი.
  • 1903 : სიმონ ჩიქოვანი— ქართველი პოეტი.
  • 1904 : არჩილ ჯანაშვილი — ქართველი ზოოლოგი
  • 1905 : სინკენ ჰოპი — ნორვეგიელი მწერალი
  • 1908 : სიმონ დე ბოვუარი — ფრანგი ფილოსოფოსი
  • 1909 : ანტონი მამო — მალტის სახელმწიფო და პოლიტიკური მოღვაწე.
  • 1909 : ბაიაზით ბიკბაი — ბაშკირელი პოეტი, მწერალი და დრამატურგი.
  • 1913 : რიჩარდ ნიქსონი— აშშ-ს პრეზიდენტი.
  • 1915 : გიორგი თვალჭრელიძე — ქართველი გეოლოგი
  • 1917  : ერიკ ჰობსბაუმი — ბრიტანელი ისტორიკოსი-მარქსისტი.
  • 1918 : ივანე ასკურავა — ქართველი მხატვარი.
  • 1922  : აჰმედ სეკუ ტურე — გვინეის სახელმწიფო და პოლიტიკური მოღვაწე.
  • 1924 : სერგო ფარაჯანოვი — სომეხი კინორეჟისორი
  • 1928  : დომენიკო მოდუნიო — იტალიელი მომღერალი
  • 1929  : ჰაინერ მიულერი — გერმანელი დრამატურგი, პოეტი, მწერალი
  • 1940 : რუთ დრეიფუსი — შვეიცარიელი პოლიტიკოსი.
  • 1944 : ჯიმი პეიჯი — ინგლისელი გიტარისტი
  • 1944  : ფრიდონ თოდუა — თბილისის რადიოლოგიის ინსტიტუტის დამფუძნებელი და ხელმძღვანელი.
  • 1944  : ხათუნა იოსელიანი — ქართველი მსახიობი.
  • 1945 : ლევონ ტერ-პეტროსიანი — სომხეთის პოლიტიკური და საზოგადო მოღვაწე.
  • 1951 : შოთა ხინჩაგაშვილი — ქართველი ფეხბურთელი
  • 1956 : იმელდა სტონტონი — ინგლისელი მსახიობი.
  • 1957  : კარი ჰოტაკაინენი — ფინელი მწერალი, პოეტი და პროზაიკოსი.
  • 1959 : რიგობერტა მენჩუ — მაიას ჯგუფის კიჩეს ხალხის წარმომადგენელი.
  • 1965  : ანდრო ენუქიძე — ქართველი რეჟისორი, დრამატურგი.
  • 1968 : მიხეილ მაჭავარიანი — ქართველი პოლიტიკოსი
  • 1970  : ლარა ფაბიანი — ფრანგი მომღერალი
  • 1973  : გიორგი გაბაშვილი — ქართველი პოლიტიკოსი
  • 1976: ვლადიმერ აფხაზავა — მასწავლებლის ეროვნული ჯილდოს პირველი მფლობელი
  • 1982  : კათრინი (კემბრიჯის ჰერცოგინია) —კემბრიჯის ჰერცოგინია
  • 1987 : ლუკას ლეივა — ბრაზილიელი ფეხბურთელი
  • 1987  : ანა ტატანჯელო — იტალიელი მომღერალი
  • 1989 : ირაკლი ეხვაია — ქართველი ფეხბურთელი
  • 1989  : ნინა დობრევი — ბულგარელ-კანადელი მსახიობი და მოდელი.
  • 1993: ვარლამ კილასონია — ქართველი ფეხბურთელი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1283 : ვენ ტიანქსიანგი — ჩინეთის პირველი ვეზირი
  • 1873 : ნაპოლეონ III — საფრანგეთის იმპერატორი
  • 1878 : ვიტორიო ემანუელე II — იტალიის მეფე 1861—1878 წლებში
  • 1954 : ერმინია ბრუმანა — არგენტინელი მასწავლებელი, მწერალი, ჟურნალისტი, დრამატურგი, ქალთა უფლებების დამცველი.
  • 1961 : ჰამანი, რიხარდ — გერმანელი ხელოვნების ისტორიკოსი
  • 1998 : კენიჩი ფუკუი — იაპონელი ქიმიკოსი

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • სტეფანე ხირსელი
    • მოციქული სტეფანე
    • თეოდორე აღმსარებელი და მისი ძმა თეოფანე
    • თეოდორე I კონსტანტინოპოლის პატრიარქი
ანალიტიკა
13.08.2025 - საბრძოლო მოქმედებების მიმოხილვა დონეცკის ოლქში - გიორგი კობერიძე
ალასკის კონფერენციამდე რუსები დიდი მსხვერპლისა და ტექნიკის განადგურების ხარჯზე დაწოლას ახორციელებენ უკრაინული პოზიციების წინააღმდეგ და მაქსიმალურად დიდი ტერიტორიის დაკავებას ცდილობენ. კრემლი ფიქრობს, რომ მოლაპარაკებებისას რაც უფრო უკეთესი პოზიცია გაქვს სამხედრო თვალსაზრისით, მით უფრო ადვილად შეგიძლია მოითხოვო პოლიტიკური თვალსაზრისით.
 
ფრონტის ხაზი დონეცკის ოლქში პირველი მსოფლიო ომის ვითარებას მოგვაგონებს. სანგრები, სპეციალური ფორტიფიკაციები და საარტილერიო ჭურვების დაცემისაგან გაკეთებული კრატერები გვხვდება განსაკუთრებით პოკროვსკისა და დობროპოლიას მონაკვეთზე.
- რუსებმა წარმატებული გარღვევა განახორციელეს პოკროვსკის ჩრდილოეთით, დობროპილიას სიახლოვეს. ამ ყველაფერს ჯერ მასირებული საარტილერიო და საავიაციო დაბომბვა უძღოდა წინ, შემდეგ გვერდი აუარეს რამდენიმე უკრიანულ საყრდენ პუნქტს და ბოლო ერთ კვირაში დაახლოებით 10 კილომეტრი წაიწიეს წინ, რაც საკმაოდ დიდი წინსვლაა ომის მოცემული დინამიკიდან გამომდინარე. მიუხედავად იმისა, რომ თავდაპირველად ეს დივერსანტებისა და მცირე ჯგუფების შეტევას ჰგავდა, როგორც ჩანს რუსებმა საკმაოდ დიდი ძალები ჩართეს ამ გარღვევის განსახორციელებლად.
 
- ამის საპირისპიროდ და რუსული გარღვევის შესაკავებლად გუშინ უკრაინელებმა წამოიწყეს კონტრშეტევა, რამაც დღეს ფართომასშტაბიანი სახე მიიღო. კონტრშეტევაში ჩაბმულია აზოვის ბრიგადაც. რუსები საკმაოდ დიდ ფსონს დებენ ამ გარღვევაზე და ცოცხალი ძალის შტურმითა და საარტილერიო დარტყმებით ცდილობენ უკრაინული კონტრშეტევის ჩაშლას, თუმცა მათი მხრიდან გარღვევის ვიწრო ყელი 5 კილომეტრია, რაც უკრაინელთა მხრიდან გადაჭრისა და მათი დატყვევების საშუალებას ქმნის.
 
დეტალები რამდენიმე საათიდან რამდენიმე დღეში გახდება ცნობილი (თუმცა გარკვეული პოზიტიური სიგნალები და რუსი ტყვეების შესახებ ინფორმაცია არის, მაგრამ სრულ სურათში როგორია ვითარება ნაადრევია თქმა). თუკი რუსული შეტევა ჩავარდება, ეს მათთვის მნიშვნელოვანი დემორალიზების წყარო გახდება. შესაძლოა ვიხილოთ ტყვეებიც. წარმატების შემთხვევაში კი მათი მხრიდან დობროპილიასათვის საფრთხის შექმნა ან ფორტიფიცირებულ უკრაინულ ქალაქ დრუჟკივკასაკენ გადახვევა გამორიცხული არ იქნება, ისევე როგორც კრამატორსკი-დობროპილიას გზის გადაჭრის საშუალებაც.
 
- უფრო სამხრეთით, რუსები ცდილობენ დობროპილია-პოკროვსკის მომარაგების ხაზი გადაჭრან. პოკროვსკი-მირნოჰრადის აგლომერაციისაკენ მაგისტრალური ორი მთავარი გზა მიემართება. მიუხედავად იმისა, რომ რუსები მათ აქტიურად ბომბავენ, უკრაინელები მაინც ახერხებენ ორივე მათგანის შენარჩუნებას და ტვირთების გატარებასაც. რუსული მომარაგება ძირითადად რკინიგზით ხდება, ხოლო შეტევისას ისინი სამანქანო გზებსა და მათ მომიჯნავე ტერიტორიებს მიუყვებიან. საბრძოლო წარმატება მომარაგებაზეცაა დამოკიდებული. უკრაინული დრონები განსაკუთრებით აქტიურობენ ამ სექტორში, რაც მნიშვნელოვნად აფერხებს რუსების შეტევის სისწრაფესა და მათი ლოჯისტიკისათვის საფრთხის შექმნას. იმავეს ცდილობენ რუსებიც.
 
- დონეცკის ოლქში, პოკროვსკისა და დობროპილიას გარდა, უკრაინას ოთხი მთავარი ქალაქი აქვს ფორტიფიცირებული: კოსტიანტინივკა, დრუჟკივკა, კრამატორსკი და სლოვიანსკი. ამ ქალაქების აქტიური ფორტიფიცირება 2022 წლიდან მიმდინარეობს, თუმცა შეტაკებები ჯერ კიდევ 2014 წელს დაფიქსირდა, როდესაც რუსი ბანდფორმირებები აღნიშნული დასახლებებიდან ბრძოლით გაყარეს და შემდეგ უკრაინული თავდაცვის ზღუდეები შეიქმნა აქ. სანამ ეს ქალაქები დგას, მანამდე დონეცკის ოლქის უმნიშვნელოვანესი ნაწილი უკრაინელთა ხელში რჩება. ამ ქალაქების დაცემის შემთხვევაში არამხოლოდ დონეცკის ოლქს იგდებენ რუსები ხელში, არამედ დანარჩენ აღმოსავლეთ უკრაინასაც დაემუქრება საფრთხე.
 
სწორედ ამ ქალაქების დათმობას სთხოვს რუსეთი უკრაინას მოლაპარაკებების წინაპირობად. ანუ ჯერ დათმე ეს ქალაქები და მერე შევძლებთ მოლაპარაკებებსო. და თან ეს ყველაფერი ზაპორიჟიას, ხერსონისა და ლუგანსკის ოლქების დათმობასთან ერთად. თავი რომ დავანებოთ დანარჩენ რეგიონებს, ამ ოთხი ფორტიფიცირებული ქალაქის დაკარგვა, უკრაინის უსაფრთხოებისათვის ძალიან სერიოზულ პრობლემად გადაიქცევა. დნიპროპეტროვსკის ოლქში, პავლოგრადამდე დიდი დასახლება აღარცაა. შესაბამისად, ის, რასაც რუსები ითხოვენ, უკრაინული უსაფრთხოების სისტემისათვის მნიშვნელოვანი დარტყმა იქნება.
 
- შედარებით უკეთესი სიტუაციაა სლოვიანსკის აღმოსავლეთით, ლიმანის მიმართულებაზე, ლუგანსკის ოლქის მომიჯნავედ, სადაც უკრაინელებმა რუსეთის მხრიდან წარმოებული რამდენიმე მასირებული შეტევის მოგერიების შემდეგ თავად დაიწყეს ჯერჯერობით ლოკალური კონტრშეტევა. გამოითქვა მოსაზრება, რომ თუკი წელს კონტრშეტევა იქნება, უკრაინელებმა სწორედ ლუგანსკის მიმართულებაზე უნდა გააკეთონ აქცენტი კვლავ. ეს პოლიტიკურადაც გამართლებული იქნება და სამხედრო თვალსაზრისითაც. პოლიტიკურად იმიტომ, რომ იმ რეგიონში დაბრუნდება საბრძოლო მოქმედებები, რომელსაც რუსეთი ამბობს, რომ სრულად აკონტროლებს (თუმცა ეს არ შეესაბამება სინამდვილეს), ხოლო სამხრედრო თვალსაზრისით იმიტომ, რომ ამ რეგიონს ახლა რუსული საუკეთესო ნაწილები არ იცავენ, თუმცა მომარაგების ხაზების ნაწილი სწორედ მასზე გადის, ისევე როგორც სამეთაურო პუნქტები (კრემინასა და ლისიჩანსკში). შეტევის წარმატებით დასრულების შემთხვევაში კი ხარკივის ოლქში, ქალაქ კუპიანსკისაც მოეხსნება საფრთხე. თუმცა 2022 წლის ბოლოდან ლუგანსკის ოლქის ჩრდილოეთ ნაწილი საკმაოდ ფორტიფიცირებულია რუსეთის მიერ.
 
- რაც შეეხება მოლაპარაკებებს. ტრამპის რიტორიკა ტერიტორების დათმობა-გაცვლასთან დაკავშირებით რას გულისხმობს არაა ნათელი, მაგრამ უკრაინა და ევროპა მას ვერ დასთანხმდება. ტერიტორიების გადაცემა რუსეთისათვის არამხოლოდ პოლიტიკურად იქნება ძალიან მძიმე დარტყმა საერთაშორისო უსაფრთხოებისათვის, არამედ შეაჩერებს თუ არა ომს ესეც საკითხავია, რადგან რუსეთი უბრალოდ არ აღიარებს უკრაინის უფლებას იყოს სუვერენული სახელმწიფო. ამასთან ცნობილია რომ 2003 წელს უკრაინა-რუსეთს შორის საზღვრის დადგენის შესახებ შეთანხმება დაიდო, რომელზეც რუსეთის მრიდან პუტინმა მოაწერა ხელი, მაგრამ რატიფიცირებიდან 10 წელიწადში თავადვე დაარღვია ის - რუსული სტილია ის, რომ ის ომს იწყებს და არღვევს შეთანხმებებს მაშინვე, როდესაც ის თავს ძლიერად იგრძნობს. დღეს კი უფრო სწრაფად ვითარდება მოვლენები. შესაბამისად, დაპყრობითი ომის წარმატება მიეცეს რუსეთს და უკრაინამ სანაცვლოდ უსაფრთხოების გარანტია თუ ვერ მიიღო, ეს უკრაინასთან ერთად ევროპის (და ჩვენი) უსაფრთხოების სისტემის ჩამოშლაც იქნება.
 
ევროპელები და უკრაინელები მოლაპარკებების წინაპირობად უპირობო ცეცხლის შეწყვეტას ასახელებენ, რომლის უარყოფის შემთხვევაშიც რუსეთს ტოტალური სანქციები უნდა დაედოს.
 
2018 წელს როდესაც პუტინსა და ტრამპს შორის შეხვედრა შედგა ჰელსინკიში ისე ჩანდა თითქოს პუტინი უფრო მძლავრად გამოიყურებიდა, ტრამპი კი დაბნეული იყო, მაგრამ მალევე შეიცვალა ვითარება და რუსეთმა ამ შეხვედრიდან ბევრი ვერაფერი მიიღო გარდა პოლიტიკური კაპიტალისა. შესაძლოა ახლაც იგივე სურათი ვიხილოთ.
 
თუმცა აშშ-ს ძალიან გამოცდილი დიპლომატი და ნაციონალური უსაფრთხოების ყოფილი მრჩეველი ჯონ ბოლტონი აღნიშნავს, რომ ტრამპი ახლა უფრო სერიოზულად ემზადება შეხვედრისათვის, ვიდრე ეს 7 წლის წინ იყოო. მან იცის, რომ ამ შეხვედრამ შეიძლება მისი პრეზიდენტობის საგარეო პოლიტიკური მემკვიდრეობაც კი განსაზღვროსო, თუმცა ძალიან სერიოზული პრობელმაა ის, რომ ტრამპს ახლა შეთანხმება უფრო უნდა ვიდრე მაგიდაზე ხელის დაკვრაო. მიუხედავად ამისა, შეიძლება ტრამპს არ მოუნდეს სუსტ და დამთმობ ლიდერაც წარმოჩენა. მისი გუნდიც კარგად ემზადება შეხვედრისათვის. თუმცა ომის დანაშაულებისათვის ძებნილ პუტინთან შეხვედრა უკვე გარკვეული დათმობაა.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.