USD 2.7207
EUR 2.9509
RUB 2.8314
თბილისი
4 ოქტომბერი - ეს დღე ისტორიაში
 116

4 ოქტომბერი — გრიგორიანული კალენდრის 277-ე დღე (ნაკიან წლებში – 278-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 88 დღე.

დღის მოვლენები

  • 610 : ჰერაკლე ხომალდით აფრიკიდან კონსტანტინოპოლში ჩამოდის, ბიზანტიის იმპერატორ ფოკასს ამხობს და თავად ხდება იმპერატორი.
  • 1209 : ოტო IV საღვთო რომის იმპერატორად აკურთხა პაპმა ინოკენტი III-მ.
  • 1537 : პირველი სრული ინგლისურენოვანი ბიბლია (მათეს სახარება) დაიბეჭდა უილიამ თინდეილისა და მაილს კოვერდეილის თარგმანით.
  • 1582 : რომის პაპმა გრიგოლ XIII-მ შემოიღო გრიგორიანული კალენდარი. იტალიაში, პოლონეთში, პორტუგალიასა და ესპანეთში ამ წლის 4 ოქტომბერს უშუალოდ მოჰყვა 15 ოქტომბერი.
  • 1824 : მექსიკა ახალ კონსტიტუციას იღებს და რესპუბლიკად გამოცხადდა.
  • 1830 : ნიდერლანდებისგან გამოყოფის შემდეგ ბელგიის სახელმწიფო შეიქმნა.
  • 1853 : ყირიმის ომი - ოსმალეთის იმპერია რუსეთს ომს უცხადებს.
  • 1883 : აღმოსავლეთის ექსპრესი ამოქმედდა.
  • 1910 : მანუელ II, პორტუგალიის ბოლო მეფე, ლისაბონში რევოლუციის დაწყების გამო ბრიტანეთში გარბის. პორტუგალიის პირველი რესპუბლიკა გამოცხადდა მომდევნო დღეს.
  • 1927 : გატსონ ბორგლუმი რაშმორის მთის კვეთას იწყებს.
  • 1957 : პირველი ხელოვნური თანამგზავრი სპუტნიკ 1 გაშვებულია ორბიტაზე – კოსმოსური ერის დასაწყისი.
  • 1958 : საფრანგეთში დაიწყო მეხუთე რესპუბლიკის მმართველობა.
  • 1993 : რუსეთის კონსტიტუციური კრიზისი - რუსეთის პრეზიდენტი ბორის ელცინი ტანკებით რუსეთის პარლამენტის შენობის შტურმს აწყობს.
  • 2001 : ციმბირის ავიახაზების ტუ-154 ჩამოვარდა შავ ზღვაში შეცდომით გასროლილი უკრაინული ს-200 ჭურვით. 78 ადამიანი დაიღუპა.
  • 2009 : პანელენისტური სოციალისტური მოძრაობა გეორგიოს პაპანდრეუს ხელმძღვანელობით საბერძნეთის საკანონმდებლო არჩევნებში იმარჯვებს.
  • 2010 : დიდი ბრიტანელი რობერტ ჟოფრეი ედვარდსი, რომელიც ხელოვნური განაყოფიერების საკითხებზე მუშაობდა მედიცინის დარგში 2010 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატი გახდა.
  • 2017 : ნობელის პრემიის ლაურეატები ქიმიაში შვეიცარიელი ჟან დუბოშე, ამერიკელი იოახიმ ფრანკი და ბრიტანელი რიჩარდ ჰენდერსონი გახდნენ.
  • 2021 : ნობელის პრემიის ლაურეატები ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში ამერიკელები დევიდ ჯულიუსი და არდემ პატაპუტიანი გახდნენ.
  • 2022 : ნობელის პრემიის ლაურეატები ფიზიკაში ფრანგი ალენ ასპე, ამერიკელი ჯონ კლაუზერი და ავსტრიელი ანტონ ცაილინგერი გახდნენ.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1289 : ლუი X — საფრანგეთის მეფე (გ.1316)
  • 1379 : ანრი III — კასტილიის მეფე (გ. 1406)
  • 1515 : კრანახი, ლუკას უმცროსი — გერმანელი მხატვარი
  • 1550 : კარლ IX — შვედეთის მეფე (გ.1611)
  • 1626 : კრომველი, რიჩარდ — ინგლისელი პოლიტიკოსი და ლორდი
  • 1769 : არაქჩეევი, ალექსი — რუსეთის სახელმწიფო მოღვაწე
  • 1787 : გიზო, ფრანსუა პიერ გიომ — ფრანგი ისტორიკოსი და პოლიტიკური მოღვაწე
  • 1814 : მილე, ჟან-ფრანსუა — ფრანგი მხატვარი (გ.1875)
  • 1822 : რეზერფორდ ჰეისი — აშშ-ს პრეზიდენტი
  • 1841 : მორაის, პრუდენტე დე — ბრაზილიის პრეზიდენტი
  • 1895 : რიხარდ ზორგე — საბჭოთა ჯაშუში
  • 1903 : კალტენბრუნერი, ერნსტ — ნაცისტური გერმანიის სამხედრო და პოლიტიკური მოღვაწე (გ.1946)
  • 1916 : გიზბურგი, ვიტალი — რუსი ფიზიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი
  • 1918 : ფუკუი კენიჩი — იაპონელი ქიმიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი
  • 1938 : ვიუთრიხი, კურტ — შვედი ქიმიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი
  • 1946 : სარანდონი, სუზან — ამერიკელი მსახიობი
  • 1961 : კაცუკი ტაკაჰაში — იაპონელი მწერალი
  • 1980 : როსიცკი, ტომაშ — ჩეხი ფეხბურთელი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1052 : ვლადიმერ ნოვგოროდელი — ნოვგოროდის მთავარი, კიევის დიდი მთავრის იაროსლავ ბრძენის შვილი
  • 1305 : კამეიამა — იაპონიის იმპერატორი
  • 1582 : ტერეზა ავილელი — კათოლიკე წმინდანი
  • 1597 : სარსა დენგელი — ეთიოპიის იმპერატორი
  • 1669 : რემბრანდტი — ნიდერლანდელი მხატვარი (დ.1606)
  • 1880 : ოფენბახი, ჟაკ — კომპოზიტორი (დ.1819)
  • 1970 : ჯოპლინი, ჯანის — ამერიკელი მომღერალი (დ.1943)
  • 1982 : გულდი, გლენ — კანადელი პიანისტი (დ.1932)
  • 2010 : უიზდომი, ნორმან — ინგლისელი მსახიობი-კომიკოსი, ცნობილი ნორმან ტრასკოტის (მისტერ პიტკინის) როლით
  • 2014 : ჟან-კლოდ დიუვალიე — ჰაიტის ყოფილი დიქტატორი.

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • კოდრატე
    • იპატი და ანდრია
    • ისააკი და მელეტი
    • წმინდა ევსები
    • წმინდა პრისკე
    • აღმოყვანება ნაწილთა წმიდისა დიმიტრისა - როსტოველ მიტროპოლიტისა
  • აგრეთვე:
    • ავსტრალია : შრომის დღე
    • ლესოთო : დამოუკიდებლობის დღე
    • ცხოველების მსოფლიო დღე
რეგიონი
რუსთავის ჭალის ტყის აღდგენა-გაშენების მასშტაბური პროექტის განხორციელება იწყება

ქალაქ რუსთავის განვითარებისთვის მნიშვნელოვანი პროექტის, რუსთავის ჭალის ეკოსისტემის აღდგენა დავიწყეთ. პროექტი გარემოსთვის მიყენებული ზიანის ანაზღაურების შედეგად აკუმულირებული თანხებიდან დაფინანსდება, - ამის შესახებ გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრმა ოთარ შამუგიამ რუსთავის ჭალის ტყის აღდგენის პროექტის პრეზენტაციაზე განაცხადა.

როგორც მინისტრმა აღნიშნა, ეს არის პირველი პრეცედენტი მას შემდეგ, რაც ამოქმედდა გარემოსდაცვითი პასუხისმგებლობის შესახებ ახალი კანონი, რომელმაც მოგვცა შესაძლებლობა და დანერგა ეს პრინციპი.

მისივე თქმით, ჭალის ტერიტორიის აღდგენა, ერთი მხრივ, დადებითად იმოქმედებს რუსთავის ჰაერის ხარისხზე, რაც ჩვენთვის პრიორიტეტულია და, ამავდროულად, რუსთაველებს და რუსთავის სტუმრებს ექნებათ ძალიან ლამაზი, მოწესრიგებული და მასშტაბური რეკრეაციული სივრცე.

სამინისტროს მიერ გავრცელებული ინფორმაციით, რუსთავის ჭალის ტერიტორიაზე, 160 ჰა ფართობზე მოეწყობა ტურისტულ-რეკრეაციული ინფრასტრუქტურა - საფეხმავლო და ველობილიკები, მოსასვენებელი სივრცეები, საგუშაგო კოტეჯები, საპრეზენტაციო სივრცე, დამონტაჟდება ფრინველებსა და ცხოველებზე დაკვირვების პროცესისთვის საჭირო ფოტოხაფანგები, მტკვარზე მოეწყობა მყარი ნარჩენებისგან წყლის გამწმენდი ბარიერი; 24 ჰა ფართობზე კი, 60 ათასი ხის ნერგი დაირგვება. პარკი ვიზიტორებს ფიზიკური აქტივობებისთვის უსაფრთხო და ხელსაყრელ გარემოს შესთავაზებს, სადაც საგანმანათლებლო დაწესებულებებისთვის ხელმისაწვდომი იქნება გარემოს დაცვის საკითხებზე შემეცნებითი შეხვედრების მოწყობა.

პროექტის პრეზენტაციას რუსთავის მერი ნინო ლაცაბიძე, საქართველოს პარლამენტის წევრები მაია ბითაძე და ირაკლი შატაკიშვილი ესწრებოდნენ.

რუსთავის მერმა სამოქალაქო აქტივისტებს, საქართველოს პარლამენტს და სამთავრობო გუნდს მადლობა გადაუხადა პროექტის მხარდაჭერისთვის და რუსთავის ეკოლოგიური მდგომარეობის გაუმჯობესებაზე ზრუნვისთვის.

„ეს სივრცე ჩვენი ქალაქის ფილტვებია, რომელიც, სამწუხაროდ, 90-იან წლებში იყო განადგურებული. დღეს ჩვენს თაობას, ჩვენს გუნდს გვაქვს შესაძლებლობა, ყველამ ერთად მივიღოთ მონაწილეობა, აღვადგინოთ უნიკალური ჭალის ტყე, რომელიც გააჯანსაღებს და გააუმჯობესებს ქალაქის ეკოლოგიურ მდგომარეობას. ეს არის უპრეცედენტო, ძალიან მასშტაბური პროექტი, რომელსაც რუსთაველები დიდი ხანია ველოდებით“, - აღნიშნა ნინო ლაცაბიძემ.

საქართველოს პარლამენტის წევრმა მაია ბითაძემ პროექტის მასშტაბურობაზე გაამახვილა ყურადღება და აღნიშნა, რომ რუსთავის ჭალის ტყის აღდგენის პროექტის განხორციელება ქალაქის რეკრეაციულ განვითარებას შეუწყობს ხელს, რომელიც მიმზიდველი იქნება როგორც ადგილობრივი მოსახლეობისთვის, ასევე ტურისტებისთვის.

„გარემოს დაცვის და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს და რუსთავის მერიის ერთობლივი ძალისხმევით აღდგება და განახლდება 160 ჰა რუსთავის ტყის ჭალების ტერიტორია. ეს არის უპრეცედენტო პროექტი, რომელიც გარემოს დაცვით ფონდში აკუმულირებული თანხებით განხორციელდება“, - განაცხადა მაია ბითაძემ.

„პროექტის განსახორციელებლად საჭირო თანხები გარემოსდაცვითი ფონდის ბიუჯეტიდან გამოიყო, რომელიც გარემოსთვის მიყენებული ზიანის ფულადი ანაზღაურების შედეგად გადახდილი თანხებით შეიქმნა. გარემოსდაცვითი ფონდები თითქმის ყველა ევროპულ ქვეყანაში არსებობს, თუმცა აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებში საქართველო პირველია, რომელმაც მსგავსი ფონდი შექმნა. აღნიშნული ფონდის მიზანი გარემოს მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად სხვადასხვა მუნიციპალიტეტში საჭირო ღონისძიებების დაგეგმვა და განხორციელებაა. აღსანიშნავია, რომ რუსთავის ჭალის ტყის აღდგენის პროექტი გარემოსდაცვითი ფონდიდან დაფინანსებული პირველი პროექტია.

ჭალის ტყე ქალაქ რუსთავის მუნიციპალიტეტის საზღვრებში, მტკვრის ორივე სანაპიროზე, ძველსა და ახალ ხიდს შორის არსებულ სივრცეში მდებარეობს. ჭალის ტყის განვითარების სტრატეგიის დოკუმენტის თანახმად, ამჟამად ეს მონაკვეთი გამოუყენებელ სივრცეს წარმოადგენს,სადაც ეკოსისტემა დეგრადირებულია და დაბინძურებულია სხვადასხვა ტიპის ნარჩენით“, - ნათქვამია სამინისტროს მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.